شعار سال: آخرین قانون جدید بیمه شخص ثالث در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ تصویب شده است و در این یادداشت ضمن اشاره کوتاه به تاریخچه این صندوق و بیمه شخص ثالث، به مواردی که خسارت از طریق این صندوق پرداخت می‌شود می‌پردازیم. اطلاعات بیشتر درباره مشکلات حقوقی در امور بیمه‌ای را در وبلاگ بنیاد وکلا مطالعه کنید و از خدمات حقوقی و مشاوره‌ای آن بنیاد استفاده کنید.

صندوق تأمین خسارات بدنی شخص ثالث

صندوق تأمین خسارات بدنی از یک سو، شخصیت حقوقی مستقلی دارد و از سوی دیگر، خدمات خود را بر پایه قانون بیمه شخص ثالث ارائه می‌کند. در ادامه نیم‌نگاهی به تاریخچه این دو می‌اندازیم.

تشکیل صندوق تأمین خسارات بدنی به ۲۱ تیر ۱۳۴۸ برمی‌گردد که بر اساس مصوبه دولت و به استناد ماده ۱۰ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث (مصوب ۲۳ دی ۱۳۴۷) تاسیس می‌شود. مدیریت این صندوق در ابتدا با شرکت بیمه ایران بود؛ اما پس از تصویب قانون تأسیس بیمه و بیمه‌گری در ۳۰ خرداد ۱۳۵۰ به بیمه مرکزی ایران واگذار شد. سپس صندوق طبق قانون بودجه ۱۳۹۰ شخصیت حقوقی مستقلی پیدا کرد تا بر اساس قانون نهاد‌ها و مؤسسات عمومی غیردولتی (مصوب ۱۹ تیر ۱۳۷۳) به فعالیت خود ادامه دهد.

آخرین اساس‌نامه این صندوق توسط هیئت وزیران

در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۷ به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده ۲۸ قانون بیمه اجباری شخص ثالث ۱۳۹۵ تصویب شده است. طبق ماده یک این اساس‌نامه، صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، نهادی عمومی و غیردولتی است و شخصیت حقوقی مستقلی دارد.

برای حل مشکلات بیمه‌ای با صندوق تأمین خسارات بدنی یا شرکت‌های بیمه، از سامانه انتخاب وکیل کمک بگیرید و با وکیل خوب و حرفه‌ای بیمه گفتگو کنید.

تاریخچه قانون بیمه شخص ثالث

اولین قانون بیمه شخص ثالث با عنوان «بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» در ۲۳ دی ۱۳۴۷ تصویب شده است. سپس برای حمایت گسترده‌تر و بیشتر از قربانیان حوادث رانندگی انواع وسایل نقلیه موتوری زمینی، این قانون بازنگری و اصلاح می‌شود و در ۲۰ شهریور ۱۳۸۷ در ۳۰ ماده و ۲۵ تبصره برای یک دوره آزمایشی ۵ساله توسط مجلس تصویب می‌شود. این قانون را مجلس برای سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ تمدید می‌کند و نهایتاً در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ قانون جدید و دائمی با عنوان «بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» در ۶۶ ماده و ۵۴ تبصره (افزایش دوبرابری مواد نسبت به قانون قبلی) در مجلس تصویب و از ۲۹ خرداد ۱۳۹۵ لازم‌الاجر می‌گردد.

یکی از مزیت‌های قانون جدید این است که هر کدام از مالک یا متصرف وسیله نقلیه می‌توانند برای بیمه شخص ثالث اقدام کنند و در این صورت تکلیف از دیگری برداشته می‌شود. مشکلات بیمه‌ای وسایل نقلیه خود را از طریق مشاوره حقوقی آنلاین بنیاد وکلا مطرح کنید و بهترین پاسخ و راهکار قانونی را از طرف وکیل و مشاوری که انتخاب می‌کنید دریافت کنید.

مقررات پرداخت خسارت بدنی توسط صندوق

در قانون بیمه شخص ثالث اتومبیل، درباره موضوع فعالیت این صندوق شرایط و مقرراتی ذکر شده است که مسائل و نکات مهم آن در ادامه مطلب می‌آید.

 

تعریف خسارت‌های بدنی

در قانون بیمه شخص ثالث خودرو، هم خسارت بدنی و هم خسارت مالی به شخص ثالث بر اثر حادثه رانندگی مطرح است و فقط خسارت‌های بدنی بر عهده صندوق است. در همین قانون، خسارت بدنی تعریف شده است و شامل این موارد است:

دیه فوت اشخاص ثالث، هر نوع دیه یا ارش ناشی از هر نوع صدمه به بدن مانند شکستگی، نقص و ازکارافتادگی جزئی یا کلی ـ موقت یا دائم اعضای بدن، هزینه‌های معالجه راننده مسبب حادثه و اشخاص ثالث زیان دیده.

تعریف حادثه رانندگی و وسایل نقلیه

خوشبختانه در قانون جدید بیمه شخص ثالث، تعریف حادثه رانندگی و وسیله نقلیه، روشن‌تر و گسترده‌تر از قانون قبلی است. حادثه رانندگی شامل هرگونه سانحه ناشی از وسایل نقلیه از قبیل تصادم، تصادف، سقوط، واژگونی، آتش‌سوزی، انفجار یا حوادث غیرمترقبه که باعث هر نوع سانحه از طریق وسایل نقلیه شود.

وسایل نقلیه نیز شامل خود وسیله نقلیه موتوری زمینی و ریلی شهری و بین‌شهری و نیز بخش‌های مربوط به آن است، مانند واگن متصل یا غیرمتصل، یدک و کفی (تریلر) متصل.

مشمولان پرداخت خسارت بدنی توسط صندوق تأمین خسارات بدنی

طبق قانون بیمه شخص ثالث، صندوق برای پرداخت خسارت نباید از زیان‌دیده یا مسبب حادثه، تضمین بگیرید، بلکه مکلف است خسارت زیان دیده را پرداخت کند و سپس در جایگاه قائم‌مقامی وی، از طریق مراجع قانونی برای بازدریافت وجوه پرداخت شده اقدام کند.

طبق مواد مختلف قانون بیمه شخص ثالث، مواردی را که صندوق پرداخت می‌کند از این قرار است:

وسیله نقلیه فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث باشد.
بیمه‌نامه وسیله نقلیه منقضی شده باشد.
وسیله نقلیه مسبب حادثه، شناخته نشده باشد.
کسری پوشش بیمه‌نامه وسیله نقلیه برای پرداخت خسارت بدنی، به دلیل افزایش مبلغ ریالی دیه.
تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه‌گر در رشته بیمه شخص ثالث و ناتوانی آن از پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان، به تشخیص بیمه مرکزی یا شورای عالی بیمه.
صدور حکم توقف یا ورشکستگی شرکت بیمه‌گر به وسیله دادگاه صالح و عدم توانایی در پرداخت خسارت بدنی.
خسارت‌های بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه‌گر است، البته در چارچوب قانون بیمه شخص ثالث. برای مثال، اگر در مراجع قضایی اثبات شود زیان‌دیده به قصد صدمه به خود (مانند خودکشی) باعث خسارت بدنی شده است یا برای آن تبانی کرده است، صندوق خسارتی پرداخت نمی‌کند.
مابه‌التفاوت خسارت بدنی اشخاص ثالث بیش از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه. در این موارد، مجموع خسارت پرداختی شرکت بیمه‌گر بین همه خسارت‌دیدگان به طور مساوی تقسیم می‌شود و مابه‌التفاوت خسارت بدنی هر یک از زیان‌دیدگان توسط صندوق تأمین خسارت‌های بدنی و طبق مقررات قانونی پرداخت می‌گردد.
خسارت بدنی مابه‌التفاوت اشخاص ثالث بیرون از وسیله نقلیه، طبق مقررات قانونی (مانند مورد قبل).

نکات حقوقی بیشتر

درباره تعهدات و تکالیف صندوق تأمین خسارات بدنی به نکات زیر نیز توجه کنید:

گرفتن هر نوع رضایت‌نامه توسط شرکت بیمه‌گر یا صندوق تأمین خسارات بدنی که زیان‌دیده در آن نسبت به پرداخت خسارت کمتر از حق قانونی خود رضایت دهد، ممنوع و بلااثر است و تعهدات شرکت بیمه و صندوق باید به میزان قانونی عمل و پرداخت شود.
خسارت‌های بدنی موضوع پرداخت شرکت بیمه‌گر و صندوق، ماننده دیه، باید به نرخ روز و به اصطلاح به قیمت یوم‌الاداء محاسبه و با رعایت قوانین و مقررات پرداخت شود.
شرکت بیمه‌گر مکلف است خسارت‌های بدنی بیشتر از تعهد خود را بلافاصله پس از رسیدگی به پرونده، از طریق سامانه الکترونیکی و با ذکر مستندات، به اطلاع بیمه مرکزی و صندوق تأمین خسارات بدنی برساند.
اگر زیان‌دیده غرامت همه یا بخشی از خسارت بدنی خود را از طریق مراجع دیگری (مانند سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بیمه کارمندان دولت و صندوق‌های ویژه جبران خسارت) دریافت کند، به همان میزان از سهم صندوق کم می‌شود و زیان‌دیده حق مراجعه و دریافت را ندارد.
اشخاص ثالث زیان‌دیده در حوادث رانندگی برای دریافت خسارت، و خود مسبب حادثه برای پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان، می‌توانند به طور مستقیم حسب مورد به شرکت بیمه‌گر یا صندوق مراجعه کنند و با ارائه مدارک تشکیل پرونده دهند.

شرکت بیمه‌گر و صندوق نیز مکلفند حداکثر پانزده روز پس از دریافت مدارک لازم، خسارت را محاسبه و پرداخت کنند.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازایلنا، تاریخ انتشار:۱۲مهر ۱۴۰۰، کد خبر:۱۱۳۹۸۱۷ ilna.news