شعارسال: این روز‌ها خبر تصمیم دستوری علی دارابی (قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی) نسبت به جمع آوری داربست‌های مسجد جامع عتیق قزوین خبرساز شده است. او در بازدیدی که از این مسجد داشت تصمیم گرفت داربست‌هایی که از ۶۰ سال پیش توسط ایتالیایی‌ها در این مسجد نصب شده است، برچیده شود و دستور این کار را داد.

این تصمیم قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور در راستای تهیه پرونده ثبت مساجد ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو گرفته شده چراکه گفته می‌شود در این پرونده ۲۴ مسجد از ۱۵ استان کشور کاندیدا هستند که یکی از آن‌ها همین مسجد جامع عتیق قزوین است. اما این تصمیم دستوری تا چه اندازه عملیاتی و صحیح است؟

مسجد جامع قزوین از جمله بنا‌های تاریخی با قدمتی بیش از هزار سال است که از قرن دوم به صورت مسجد مورد استفاده بوده. در دوره‌های مختلف الحاقاتی به آن شده، اما قدیمی‌ترین بخش آن طاق هارونی است. با این جود معروف‌ترین بخش‌های این مسجد کتیبه‌ای به خط کوفی است که سوره بقره را نقل می‌کند و دورتادور گنبد داخلی را فرا گرفته. درعین حال گنبد این مسجد از ارزش زیادی برخوردار است. دوره‌های سلجوقی و صفوی، اوج شکوه آن بود.

در اوایل دهه ۵۰ گروه ایتالیایی معروف به ایزمئو جهت مرمت تعدادی از بنای تاریخی ایران بخصوص برای مرمت محوطه تخت جمشید وارد ایران شدند و در کنار این مرمت، در قزوین نیز چند بنا از جمله مسجد جامع عتیق قزوین را مرمت کردند. به همین منظور داربست‌هایی را در این مسجد برپا کردند که همچنان بعد از گذشت بیش از ۵ دهه همچنان باقی است. هر چند طی این سال‌ها مرمت‌های جزئی در مسجد جامع قزوین انجام شده، اما کارشناسان میراث‌فرهنگی همچنان بر باقی ماندن این داربست‌ها تاکید دارند.

حتا گفته می‌شود بخشی از وزن گنبد بنا بر روی این داربست‌هاست و اگر داربست‌ها جدا شوند امکان تخریب وجود دارد.

احسان نورانی (معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین) دراین باره گفت: فعلا امکان جداسازی داربست‌ها از مسجد جامع وجود ندارد چراکه هنوز یک فاز از این مطالعات باقی مانده و جداسازی داربست‌ها به معنای نیمه کاره ماندن مطالعات است. مطالعات کار تازه شروع شده و هنوز مطالعات اجرایی آن بدست نیامده و قطعا بدون تکمیل مطالعات نمی‌توان وارد فاز اجرایی شد.

او در پاسخ به این سئوال که معاون میراث فرهنگی کشور دستور جمع‌آوری این داربست‌ها را داده، گفت: ایشان گفتند جمع شود ما هم می‌گوییم جمع شود، اما این جمع آوری بعد از پایان مطالعات انجام خواهد گرفت. اگر اعتبارات لازم تامین شود، می‌توان مطالعات را تا فروردین سال آینده به پایان رساند. درحال حاضر ۲ میلیارد تومان برای اتمام فاز مطالعاتی نیاز است.

به گفته نورانی از سال ۱۳۹۸ تاکنون در مسجد جامع عتیق قزوین کار‌های مرمتی و مطالعاتی انجام شده است و درحال حاضر مرمت رواق ضلع شمال غرب مسجد جامع تمام شده.

معاون میراث فرهنگی قزوین تصریح کرد: جدا از مرمت بنا، کارشناسان ما هنوز برای برداشتن نقشه بعضی خطوط کوفی روی قسمت‌های فوقانی این بنا به این داربست‌ها نیاز دارند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ انتشار: 13آذر1402، کدخبر: 1424339، www.ilna.ir