شعارسال: پول ملی معمولاً وسیله اصلی مبادله برای خرید کالا‌ها و خدمات است. ارزش پول ملی را می‌توان از دو دیدگاه مورد بررسی قرار داد دیدگاه اول، وضعیت اقتصادی داخلی کشور و میزان دارایی‌ها و اعتبارات بانکی و دیدگاه دوم، نرخ برابری با ارز‌های سایر کشور‌ها می‌باشد که امروزه بررسی‌ها بیشتر از نگاه دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و در واقع ارزش برابری پول ملی با سایر معاملات و مراودات در مقادیر عرضه شده و خریداران ارز است. ارزش پول ملی، که به آن “ارزش اسمی” یا “قدرت خرید” هم می‌گویند، به توانایی آن پول در خرید کالا‌ها و خدمات در یک اقتصاد اشاره دارد. به طور دقیق‌تر، نشان می‌دهد که با هر واحد از پول ملی چه مقدار کالا و خدمات می‌توان خریداری کرد. اینکه به ازای درآمد پولی چه میزان کالا و خدمات می‌توان خرید، منعکس‌کننده قدرت خرید پول است؛ بنابراین طبیعی است که هرچه نرخ تورم بالا باشد با یک میزان درآمد ثابت به مقدار کمتری می‌توان از کالا و خدمات استفاده کرد؛ بنابراین هرچه نرخ تورم بالاتر رود ارزش پول نیز کاهش خواهد یافت.

ارزش پول ملی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، از جمله:
* نرخ تورم: نرخ تورم به نرخ افزایش سطح قیمت‌ها در یک اقتصاد در طول زمان اشاره دارد. به طور کلی، با افزایش نرخ تورم، قدرت خرید پول ملی کاهش می‌یابد.
* ثبات اقتصادی: ثبات اقتصادی به معنای عدم وجود نوسانات شدید در اقتصاد یک کشور است. بی‌ثباتی اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش ارزش پول ملی شود.
* سیاست‌های پولی: سیاست‌های پولی توسط بانک مرکزی یک کشور برای کنترل عرضه پول و نرخ بهره اعمال می‌شوند. این سیاست‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر ارزش پول ملی داشته باشند.
* شرایط اقتصادی جهانی: شرایط اقتصادی جهانی، مانند نرخ ارز، قیمت کالا‌های اساسی و وضعیت بازار‌های مالی، می‌تواند بر ارزش پول ملی یک کشور تأثیر بگذارد.
* سطح بدهی: سطح بدهی بالا در یک کشور می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به اقتصاد آن کشور و در نتیجه کاهش ارزش پول ملی شود.
* رشد اقتصادی: رشد اقتصادی قوی می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای پول ملی و در نتیجه افزایش ارزش آن شود.
سرمایه‌گذاری خارجی: جذب سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای پول ملی و در نتیجه افزایش ارزش آن شود.

چه عواملی باعث کاهش ارزش پول ملی می‌شود؟ وضعیت ایران چگونه است؟
۱- در صورتی که واردات بیشتر از صادرات باشد و پرداخت‌ها نسبت به دریافت‌ها یه ارزی بیشتر باشد و یا به عبارتی خرج بیشتر از داخل باشد نتیجه آن افزایش نرخ ارز در برابر پول ملی خواهد بود.

۲- چاپ پول بی پشتوانه و افزایش اعتبارات بانکی و کاهش رشد اقتصادی از دلایلی هستند که به افزایش نرخ تورم دامن می‌زنند در نتیجه افزایش نرخ تورم به هر دلیلی باعث کاهش ارزش پول ملی خواهد شد در واقع تورم کاهش ارزش پول یک کشور می‌باشد یعنی تورم منجر به کاهش ارزش نسبی پول ملی در برابر ارز‌های دیگر موثر خواهد شد.

۳- کشور‌های دارای اقتصاد دولتی به دلیل درآمد عمده ارزی که توسط دولت از محل فروش کالا و مواد اولیه تامین می‌گردد و عامل دیگر کاهش ارزش پول ملی در نگرش دولت به نرخ ارزی خارجی می‌باشد و دولت‌ها به دلایل فراوان از کاهش ارزش برابر پول استقبال می‌کنند هرچند این امر منجر به کاهش قدرت خرید افرادی که ر می‌باشند و دولت استقبال از این موضوع را به کل به گردن نمی‌گیرد بنابراین ارزش برابری ارز خارجی در برابر پول ملی با توجه به تسلط دولت بر چاپ پول ملی ایجاد اعتبارات بانکی و احاطه بر بخش اعظم درآمد ارزی توسط دولت‌ها مشخص می‌گردد

۴- کسری بودجه عمومی کشور که در نتیجه عدم تحقق درآمد‌های پیش بینی شده و افزایش هزینه‌های پیش‌بینی‌شده می‌باشد در چنین شرایطی دولت‌ها در بازار اقدام به فروش ارز به طور مستقیم در بازار با قیمت بیشتر می‌نماید و از این طریق کسری بودجه را با دریافت پول ملی بیشتری جبران کرده و باعث کاهش ارزش پول ملی می‌گردد

۵-عدم ثبات سیاست‌های کلان اقتصادی و سیاسی به کاهش ارزش دامن می‌زند که این امر باعث غیر قابل اطمینان بودن پول و کاهش ارزش آن در برابر ارز‌های کشور‌های دیگر خواهد شد

۶- بالا رفتن حجم نقدینگی در جامعه ناشی از عدم به کارگیری صحیح سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولتی

۷- دولتی شدن اقتصاد در اکثر زمینه‌ها و کاهش تولید ملی و عدم بکارگیری صحیح بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری‌ها که در نهایت منجر به واردات بی‌رویه شده است

۸- افزایش حجم نقدینگی ناشی از پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها به جای تزریق به بخش تولید

۹- بزرگ شدن بدنه دولت و سازمان‌ها و ارگان‌ها با پیوستن بخش‌های غیر تولیدی به بودجه که باعث حجیم‌تر شدن و غیر کارا شدن بودجه و در نهایت سبب کاهش ارزش پول ملی گردیده است.

۱۰- تحریم‌های اقتصادی جو روانی آینده سهم اقتصادی را ایجاد نموده هر چند علت اصلی و اساسی کاهش ارزش پول ملی سیاست‌های غلط و ناشیانه دولتی بوده که تحریم فقط در بروز و تشدید آن موثر بوده است.

وقتی موارد فوق درنظر گرفته نمی‌شوند، ارزش پول ملی بشدت افت می‌کند. شرایطی که در وضعیت حال کشورمان شاهد آن هستیم. بجای خندیدن هم باید گریست.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون