شعار سال: براساس آخرین اعلام سازمان ملل متحد، چابهار از میان ۳ شاهراه شمال- جنوب، بهترین مزیت ترانزیتی جهان را در منطقه داراست، در حالی که با توجه به افزایش ارتباطات تجاری بین‌المللی و افزایش وزن کشتی‌ها عملاً کانال سوئز از قابلیت‌های کمتری برخوردار است.

به گواه تحلیل‌گران اقتصادی شرایط اقتصادی جهان برای استفاده از قابلیت چابهار به عنوان یک «مگاپورت» فراهم شده و آنچه در سطح ملی و بین‌المللی برای کسانی که به دنبال ایفای نقش در آرایش جدید اقتصادی و سیاسی منطقه هستند، مسلم است این است که چابهار تغییر دهنده قواعد بازی در منطقه خواهد بود.

نقش ارتباطی چابهار در دیپلماسی اقتصادی کشور نقش غیرقابل انکاری است چرا که چابهار بهترین، کم‌هزینه‌ترین و مهم‌ترین مسیر برای اتصال دو کانون جمعیتی در پشت چابهار از شرق اروپا تا افغانستان با جمعیتی بالغ ‌بر ۸۰۰ میلیون نفر و جمعیت ۲۱ کشور رو در روی چابهار در حاشیه اقیانوس هند با حدود جمعیت ۲ میلیارد نفر است.

به گفته تحلیل‌گران هرچند چابهار مزیت‌های بی‌نظیر ژئوپلیتیکی دارد اما تغییر مزیت جغرافیایی چابهار وتوجه به بازارهای هدف به سایر کریدورها بزرگترین تهدید موقعیت ترانزیتی این بندر به شمار می‌رود چراکه باتوجه به توسعه سریع بنادر همسایه و رقیب چابهار عدم تکمیل به موقع بندر چابهار و پسکرانه های ریلی و جاده ای آن خساراتی را به کشور وارد کند که جبران آن چندین دهه زمان می برد.

اراده ناکافی در اجرای پروژه‌های زیرساختی در چابهار و درمقابل توسعه به موقع و سریع زیرساخت‌ها در بنادر رقیب چابهار همچون «گوادر» و «صحار» و جذب سریع کالا در این دو بندر زنگ خطر را برای چابهار به صدا در آورده است.

چابهار تا سال ۱۴۰۰ و پایان دولت دوازدهم به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود

نمونه این اراده ناکافی وشاید بی‌تدبیری را می توان در پروژه راه آهن چابهار-زاهدان-مشهد دید که ۷ سال است روی ریل بی پولی پیش می‌رود و انتظار را برای به اتمام رسیدن آن غیر قابل تحمل کرده است.

راه آهن چابهار-زاهدان-مشهد به طول ۱۴۵۷ کیلومتر طولانی ترین خط ریلی کشور است که عملیات احداث آن از سال ۱۳۸۹ آغاز شده و قرار است چابهار را ابتدا به زاهدان وسپس به مرز «میلک» در نزدیکی افغانستان و دست آخر با امتداد به سمت بیرجند و تربت حیدریه تنها بندر اقیانوسی ایران را به شبکه ریلی کشور متصل کند.

این پروژه به دلیل کمبود اعتبارات با وفقه ای ۵ ساله دوباره در سال ۹۴ از سر گرفته شد اما هم چنان باز به دلیل بی پولی پیشرفت فیزیکی قابل توجهی ندارد.

حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران ۱۲ آذرماه امسال در مراسم افتتاح فاز اول بندر شهید بهشتی با بیان‌ اینکه اتصال راه آهن سراسری به چابهار موقعیت این منطقه را ممتازتر می‌کند گفت: چابهار تا سال ۱۴۰۰ و پایان دولت دوازدهم به شبکه ریلی کشور متصل می‌شود.

رئیس جمهور درحالی از به اتمام رسیدن طولانی‌ترین پروژه ریلی کشور تا ۱۴۰۰ سخن گفت که با ردیفی که برای این پروژه در بودجه امسال تعیین شده بهره‌برداری از این پروژه به گفته نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی به دهه‌های آینده موکول می شودرئیس جمهور درحالی از به اتمام رسیدن طولانی‌ترین پروژه ریلی کشور تا ۱۴۰۰ سخن گفت که با ردیفی که برای این پروژه در بودجه امسال تعیین شده بهره‌برداری از این پروژه به گفته نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی به دهه‌های آینده موکول می شود.

عبدالغفور ایران نژاد درگفت‌وگو باخبرنگار مهربا اشاره به پیشرفت ۲۵ درصدی پروژه راه آهن چابهار-زاهدان می‌گوید: با اعتباراتی که به پروژه راه آهن چابهار-زاهدان به عنوان طولانی‌ترین خط ریلی کشور اختصاص می‌یاید این پروژه تا ۱۰ سال آینده هم به بهره‌برداری نمی‌رسد.

وی می‌افزاید: پروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان-مشهد به دلیل اهمیت بالا و با توجه به این‌که کوتاهترین و به صرفه‌ترین راه ریلی در کریدور شمال-جنوب و مهم‌ترین مسیر ترانزیت ریلی در شرق کشور است در لایحه بودجه کشوری دارای ردیف است.

نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اعتبار تکمیلی برای اتصال چابهار به خط ریلی کشور ۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده تصریح کرد: در لایحه بودجه سال ۹۷ تنها ۱۰۰ میلیارد تومان برای این طرح عظیم در نظر گرفته شده که تنها ۲.۵ درصد اعتبار تکمیلی برای به اتمام رسیدن پروژه است.

البته به گفته ایران نژاد قراربوده ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار در بودجه سال ۹۷ برای تسریع در این پروژه در نظر گرفته شود که گویا فعلا از آن خبری نیست.

اتصال ریلی چابهار ممکن است سال‌ها به طول بینجامد

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری سیستان وبلوچستان با تشریح آخرین جزئیات پروژه راه آهن چابهار زاهدان می‌گوید: پروژه راه آهن یک خطه چابهار-ایرانشهر-زاهدان با۶۱۰کیلومتر طول ظرفیت جابجایی۹۲۷هزار مسافر و۲میلیون و۸۰۰هزار تن بار را در افق سال۱۴۰۱دارد.

باقر کرد در گفت‌وگو باخبرنگار مهر، می‌افزاید: تاکنون ۷۶۳ میلیاردتومان به این پروژه تخصیص یافته و هماینک۲هزار و۳۵۷نفر نیروی انسانی و۶۰۶دستگاه ماشین آلات سبک و سنگین قرارگاه سازندگی حضرت خاتم النبیاء (ص) در این طرح ملی مشغول به کار هستند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری سیستان و بلوچستان در تشریح پیشرفت فیزیکی قطعات آن می‌گوید: این طرح در ۸ قطعه به طول ۶۱۰ کیلیومتر اجرا می‌شود که ۴ قطعه از این خط در مسیر چابهار-ایرانشهر به طول ۳۱۰کیلومتر با پیشرفت ۵۰ درصدی در حال تکمیل است و قطعات ۵و۶ در مسیر ایرانشهر به خاش هنوز پیشرفتی نداشته و بقیه قطعات آن در مسیر خاش به زاهدان تاکنون پیشرفتی ۱۵تا۲۰ درصدی داشته است، بنابراین پیشرفت فیزیکی کل قطعات آن ۲۵ درصد است.

به گفته کرد پروژه های عمرانی زمان بر است ونمی‌توان زمان دقیقی برای بهره‌برداری از خط آهن چابهار-زاهدان پیش‌بینی کرد چراکه ممکن است سال ها به طول بینجامد.

بی‌تدبیری در جذب سرمایه‌گذاری هندی‌ها

نماینده مردم زاهدان و نائب رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می‌گوید: با توجه به حساسیت و اھمیت طرح ریلی چابھار -زاھدان، به نظر می رسد قرارگاه خاتم و ھمچنین دولت باید با بخش خصوصی داخلی و خارجی برای تامین اعتبار این طرح و سرمایه گذاری روی آن رایزنی کرده و از ظرفیت بخش خصوصی دراین جھت استفاده کنند.

علیم یارمحمدی در گفت‌وگو باخبرنگار مهراز ابراز تمایل هند برای سرمایه گذاری پروژه راه آهن چابهار-زاهدان خبر می‌دهد و می‌گوید: هند ھمزمان با انجام سرمایه گذاری در بندر چابھار در حال بررسی امکانات و زیرساخت ھای ریلی کشور برای سرمایه گذاری در پروژه راه آهن چابهار-زاهدان است.

به گفته وی هند ۲۳۵ میلیون دلار اعتبار در قالب دو بخش ۸۵ میلیون دلاری برای تجهیز اسکله‌های بندر شهید بهشتی و ۱۵۰ میلیون دلاری برای توسعه پسکرانه های چابهار اختصاص داده که انتظار می‌رود پس از بررسی های خود بخشی از اعتبار ۱۵۰ میلیون دلاری توسعه پسکرانه ای را به پروژه راه آهن چابهار-زاهدان اختصاص دهد چرا که توسعه زیرساخت های ریلی وجاده ای چابهار موجب اتصال سریعتر هند به بازارهای افغانستان و آسیای میانه می‌شود.

ھند در بندر چابھار به دنبال حمل و نقل کالای فله است اما متاسفانه فرآیند جذب سرمایه گذارھا در کشور ما بسیار کُند است و به ھمین دلیل کار به موقع انجام نمی شوداما گویا جذب سرمایه‌گذاری هند آنقدر هم مورد توجه وزارت راه و شهرسازی نیست چرا که یارمحمدی می‌گوید: ھند در بندر چابھار به دنبال حمل و نقل کالای فله است اما متاسفانه فرآیند جذب سرمایه گذارھا در کشور ما بسیار کُند است و به ھمین دلیل کار به موقع انجام نمی شود.

مدیرکل راه آهن جنوب شرق کشور نیز تنها راه به اتمام رسیدن پروژه راه آهن چابهار-زاهدان را جذب سرمایه گذار بخش خصوصی می داند و می‌گوید: تاکنون تجار برای سرمایه گذاری در این پروژه از بازگشت سرمایه خود اطمینان پیدا نکرده اند.

مجید ارجونی از تھیه پکیج سرمایه گذاری در راه آھن جنوب شرق برای ارائه به سرمایه گذاران خبرمی دهد و می‌افزاید: برای برطرف کردن تردید سرمایه گذاران، یک گروه مشاور تمام ظرفیت ھای اقتصادی راه آھن چابھار–زاھدان–مشھد را بررسی می کند و در قالب یک پکیج کامل به آن ها ارائه می دھد.

بی‌پولی و کمبود اعتبار در طولانی‌ترین خط ریلی کشور به‌جایی رسیده که علی اوسط هاشمی استاندار سابق سیستان و بلوچستان حدود ۴ ماه پیش در زمان زمامداری خود در استان گفته بود: مذاکراتی برای تخصیص بخشی از اعتبار ۸ میلیارد یورویی تسهیلات توافق شده بانک مرکزی ایران با «اگزیم» بانک کره جنوبی به این پروژه در حال انجام است تا این پروژه مهم ملی و بین المللی از بحران بی‌پولی و کمبود اعتبار ۷ ساله خارج شود.

هرچه که باشد طولانی ترین راه آهن کشور هرچند اهمیتی ملی و بین المللی دارد ۷ سال است با کمبود شدید اعتبارات و بحران بی‌پولی روبه‌روست و به‌نظر نمی‌رسد با این تخصیص قطره‌چکانی بودجه و صد البته بی تدبیری مسئولان وزارت راه وشهرسازی بنا به قول رییس جمهور تا سال ۱۴۰۰ به‌بهره‌برداری برسد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازخبرگزاری مهر ، تاریخ انتشار 16دی 96، کدمطلب:4191869، www.mehrnews.com