شعارسال:رئیس کمیسیون تلفیق برنامه ششم توسعه با انتقاد از عملکرد نمایندگان مجلس در بعد نظارتی گفت: ۸۰ نفر استیضاح را امضا می‌کنند، ۴ روز بعد ۸ نفر می‌شوند!

علاوه‌بر وزارت، سابقه پنج دوره نمایندگی مجلس را در کارنامه‌اش دارد و تا قبل از استعفایش در آبان سال 86 از اعضای حزب اعتدال و توسعه به شمار می‌رفت. نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس دهم است که سمت ریاست کمیسیون تلفیق برنامه ششم توسعه را دارد و عضو کمیسیون بودجه و محاسبات است. آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفت‌وگوی «فرهیختگان» با «حمیدرضا حاجی‌بابایی» است.

مجلس باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا آن را طبق گفته امام(ره) در راس امور بخوانیم؟

مجلس همیشه در راس امور است. در حال حاضر هم چنین است. همیشه در راس امور خواهد بود. آنچه شما مدنظر دارید این است که آیا نمایندگان در حال حاضر در راس امور هستند یا خیر؟ توانسته‌اند راس امور بودن مجلس را به اثبات برسانند یا خیر؟ می‌خواهم بگویم تلاش‌های زیادی انجام شده است و مجلس نکات مثبت زیادی دارد، اما امروز مجلس به معنای عملکرد مجلس به نحوی نیست که بگوییم در راس امور به این معنا که به تمام وظایف نظارتی، قانونگذاری و تاثیرگذاری خود عمل کند. مجلس قطعا می‌تواند بهتر از این کار کند، می‌تواند نظارت و قانونگذاری خود را بهتر کند و در مسائل گوناگون اعم از مسائل بین‌المللی حضور معنادار و قدرتمندتری داشته باشد. اینها در حال حاضر نشان‌دهنده این نیست که مجلس در راس امور است و در همه مسائل معدل بالایی دارد. زحمات زیاد است اما انتظارها را برآورده نکرده است.

دلیل برآورده نشدن انتظارها چیست؟

دلایل گوناگونی دارد؛ گاهی ضعف در نمایندگان است. مثلا در حال حاضر بودجه در مجلس است و اینکه چه مصوب شود؟ چه کسی باید ورود یابد؟ میزان حمایت و تاثیرگذاری ما در میزان تاثیرگذاری و مطالبات جامعه و نظام است که قوانین و بودجه خوبی را مصوب کنیم. بودجه را باید به شکلی بنویسیم که کاملا شفاف و روشن و دقیق باشد. مگر نمایندگان نمی‌توانند اینچنین کنند؟ اگر می‌توانند باید کامل و خوب انجام شود و در این صورت در راس امور هستند. اگر قانونگذاری درست انجام نشود و تاثیرگذاری دولت بیشتر باشد مجلس قطعا در راس امور نیست.

در واقع وکیل‌الدوله شدن است؟

این نام را نمی‌برم. نقش نمایندگی را به‌خوبی ایفا نمی‌کنند. گاهی نماینده تاثیرگذار نیست، بلکه دولت تاثیر می‌گذارد. گاهی مواقع عوامل بیرونی تاثیرگذار هستند. گاهی عوامل داخلی مجلس تاثیرگذار است. گاهی خود فرد کار نمی‌کند و وقت نمی‌‌گذارد.

در بعد نظارتی چطور ارزیابی می‌کنید؟

در بعد نظارتی واقعا رضایت‌بخش نیست. نظارت یعنی همه کمیسیون‌ها و مجلس به معنای واقعی نظارت داشته باشند؛ مثلا 180 نماینده درباره کاسپین و موسسات مالی امضا می‌کند و مجلس 20 جلسه گذاشته و درنهایت امروز و فردا می‌شود و کاری انجام نمی‌شود. از چه کسی باید پرسید؟ از بانک مرکزی که نمی‌توان سوال کرد. این تعدادی که امضاکننده بودند حق سوال پرسیدن دارند یا خیر؟ چرا جلوی این گرفته می‌شود؟

منظور سوال از رئیس‌جمهور است؟

بله، چرا باید جلوی این گرفته شود؟ اگر رئیس‌جمهور بداند نماینده در مجلس او را می‌خواند و باید پاسخگو باشد، جدیت بیشتری به کار نمی‌گیرد؟ وقتی متوجه شود هر چه سوال کنند و جلوی این گرفته شود به نظر شما تلاش بیشتری خواهد کرد یا نقش نماینده نقش خوبی است؟ وقتی جلوی سوال نماینده گرفته می‌شود باید عکس‌العمل نشان دهد. اگر نشان نمی‌دهد نشان‌دهنده ضعف کار است. ممکن است گفته شود مدیریت مجلس اراده این کار را ندارد، ولی مجلس هم به این کار رضایت دارد. اگر رضایت نداشته باشد اعتراضی می‌کرد!

بحث تذکرات شفاهی و کتبی هم در بعد نظارتی وجود دارد. چرا نتیجه‌ و اثرگذاری ملموسی ندارد؟

چه سوال و چه تذکر و چه تحقیق و تفحص اگر هدف‌دار و در جهت منافع ملی و با مسئولیت قانونی و شرعی انجام شود، کاملا تاثیرگذار است. تعداد سوال‌ها و نوع آنها بعضا پیام لازم را ندارد. سوال پرسیده می‌شود و در وسط راه پس گرفته می‌شود، چرا؟ اگر مشکل حل شده باشد خوب است. باید بر مجلس اراده قدرتمندی حاکم باشد و بر اساس آن اراده قوی و قدرتمند وزیر روی سوال نماینده حساب باز کند.

نمی‌خواهم بگویم مجلس وزرا را اذیت کند. یعنی باید به جایی برسد که با تعامل دوجانبه کار جلو رود. اگر کار جلو نمی‌رود دلیل باید توضیح داده شود.

به نظر شما دلیل چیست؟

به‌عنوان نماینده باید تذکر بدهید و اگر موثر واقع نشد باید سوال بپرسید و اگر سوال موثر نبود باید استیضاح کنید. چرا به نتیجه نمی‌رسد؟ 80 نفر استیضاح را امضا می‌کنند و چهار روز بعد هشت نفر می‌شوند!

دلیل این کاهش چیست؟

نمی‌دانم. باید از نمایندگان هم سوال شود. هر چه هست تضعیف مجلس است. من نمی‌گویم استیضاح انجام دهند، حرف من این است امضا نکنند و استیضاح هم نکنند. این که امروز امضا کنید و پس‌فردا پس بگیرید شکستن اقتدار مجلس است.

ممکن است به نوعی نفع‌گرایی برگردد؟

این بدبینانه است. من نمی‌خواهم این را بگویم. گاهی مواقع ممکن است با نماینده‌ای صحبت کنند و قانع شود. گاهی ممکن است مشکل منطقه او حل شود.

در واقع لابی‌های مختلفی صورت می‌گیرد.

لابی‌ها درخصوص کار منطقه‌ای انجام می‌شود یا قانع می‌شود. می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد.

یکی از نمایندگان هفته گذشته این امر را متذکر شد که عدم پاسخ و توجه به تذکرات شأن نمایندگان را کم می‌کند و پاسخ این بود که در افکار عمومی تاثیرگذار است. صرفا هدف اثرگذاری در افکار عمومی می‌تواند در جایگاه مجلس موثر باشد؟

موثر است. نمایندگان با مردم مرتبط هستند.

وظیفه نمایندگان اثرگذاری در افکار عمومی یا کارایی است؟

هم نمایندگان روی مردم تاثیر دارند و هم مردم روی نمایندگان تاثیر دارند. می‌تواند این اثرگذاری مثبت یا منفی باشد.

به نظر شما اگر اثر نبینند حالت گفتاردرمانی نخواهد داشت؟

بله، به مرور زمان بی‌اعتمادی ایجاد می‌شود. اینکه یک نماینده 50 سوال بپرسد و هیچ‌کدام به جمع‌بندی نرسد مردم چه خواهند گفت؟

به لحاظ قانونی خلئی وجود ندارد؟

خیر، اصلا خلئی برای کارآمدی مجلس وجود ندارد.

پس ایراد به خود نمایندگان بازمی‌گردد.

مگر غیر از این می‌تواند وجود داشته باشد؟ حتی اگر بگویید ایراد به دولت باز می‌گردد باز هم نماینده تصمیم‌گیرنده است.

شعارسال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار8بهمن 96،کد خبر: 1637172، www.tasnimnews.com