شعار سال: انتخاب سیستان وبلوچستان به‌عنوان نخستین مقصد سفر استانی رئیس‌جمهوری در دولت دوازدهم، نشان از عزم جدی دولت برای آبادانی و پیشرفت این استان دارد. سیستان و بلوچستان با وجود گستردگی زیاد و داشتن ظرفیت‌های فراوان مرزی، معدنی، تجاری و بازرگانی، ترانزیت، کشاورزی، صنایع دستی، گردشگری و آثار باستانی و تاریخی و داشتن تنها بندر اقیانوسی کشور در سال‌های گذشته از توسعه و ایجاد زیرساخت‌ها بازمانده بود، اما دولت نگاه ویژه‌ای به این استان داشته و گام‌های ارزشمندی را در راستای توسعه و محرومیت‌زدایی از چهره آن برداشته است. داشتن مرزهای طولانی آبی و خاکی، رنج استان از خشکسالی‌های 17 ساله، کاهش منابع آبی، مشکلات بادهای موسمی و ریزگردها و...از جمله ویژگی‌های خاص این استان است که برای انتخاب فردی شایسته برای سکانداری استانداری مد نظر دولت قرارگرفته است.«سید دانیال محبی»، استاندارسیستان و بلوچستان که در دولت هشتم معاونت سیاسی‌ـ امنیتی استانداری این استان را نیز برعهده داشته در گفت‌و‌گو با «ایران» به تشریح راهکارها و برنامه‌های دولت به منظور برون رفت از مشکلات موجود و از سوی دیگر توسعه استان پرداخت.

کم آبی و خشکسالی‌های پی در پی یکی از مشکلات فراروی کشور است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که استان شما با داشتن 41محدوده که دارای مشکل حاد آبی هستند با چالش بزرگی در این بخش رو به رو است، برای برون رفت از این مشکل چه برنامه‌ای دارید؟

همانطور که اعلام شده یکی از مهم‌ترین چالش‌های استان، وضعیت نگران‌کننده منابع آبی است. خشکسالی‌های متناوب، برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی و سوءمدیریت، موجب بحران آبی و افت سطح آب زیرزمینی دربیشترمناطق استان شده است. از 43محدوده مطالعاتی آبی استان، 41محدوده آن با مشکلات حاد آبی شامل ممنوعیت، فقدان آبخوان و تغییرات منفی سطح آب مواجه است. در این راستا برای حفاظت از منابع آب زیرزمینی با اجرای قانون تعیین تکلیف چاه‌های فاقد پروانه و طرح احیا و تعادل بخشی از منابع آب زیرزمینی کشور، بالغ بر4 هزار و 350 حلقه چاه فاقد پروانه (چاه‌های فرم 5) درسطح استان شناسایی شده که تلاش داریم پلمب و مسدود شوند. میزان برداشت از چاه‌های مجاز نیز از طریق الزام نصب کنتورهای هوشمند درحال کنترل بوده و موضوع اصلاح الگوی کشت و استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری نیز ازدیگر برنامه‌های مهم استان برای افزایش بهره‌وری از منابع آبی موجود است.

سیستان و بلوچستان از استان‌های جوان کشور است که طبق آمارها شاخص نرخ بیکاری بالایی دارد، از این رو، برنامه مشخصی در خصوص ایجاد اشتغال بخصوص برای جوانان دارید؟

بخش عمده جمعیت بیکار استان را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند. از همین رو یکی ازمهم‌ترین اولویت‌های دولت درسطح کشورحمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، رونق اقتصادی و توسعه اشتغال است. در این زمینه طرح‌های مهمی از قبیل طرح اشتغال فراگیر، طرح تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط (طرح رونق تولید)، توسعه وایجاد اشتغال پایدار درمنابع روستایی وعشایری و.... درحال اجراست. دراین راستا کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان به طور منظم برگزار و مشکلات بنگاه‌های تولیدی را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد. با تلاش‌های انجام شده تعدادی از واحد‌های مهم تولیدی نیز به چرخه تولید برگشته و بسیاری از بنگاه‌های تولیدی که به‌ دلیل کمبود نقدینگی امکان ادامه فعالیت نداشته یا کمتراز ظرفیت کار می‌کرده‌اند از طریق اعطای تسهیلات فعال شده و ضمن حفظ اشتغال موجود، زمینه ایجاد اشتغال جدید در این بنگاه‌ها فراهم شده است.

هر سال وقوع پدیده گرد و غبار بخش زیادی از استان بویژه منطقه سیستان را درگیر و مشکلاتی را برای ساکنان آن ایجاد می‌کند، سیاست‌های شما دراین خصوص چیست؟

با توجه به اینکه معضل بروز ریزگردها دارای 2 منشأ خارج و داخل استان است، سند ملی مدیریت یکپارچه تالاب بین‌المللی هامون تدوین شده و درقانون بودجه ردیف متمرکزی با عنوان مطالعه، حفاظت و احیای تالاب بین‌المللی هامون ایجاد شده است.همچنین مطالعات اولیه شناخت منشأ و مکانیسم وقوع طوفان دردشت سیستان توسط دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت پذیرفته است. از طرفی، ثبت هامون دریونسکو به‌عنوان ذخیره گاه زیستکره برای رفع چالش‌های فرامرزی این تالاب و جذب همکاری‌های بین‌المللی ازمهم‌ترین اقدامات بین‌المللی صورت گرفته است.

با تلاش دولت دستاوردهای مهمی دربخش‌های مختلف اقتصادی استان بخصوص در حوزه کشاورزی به دست آمده، مهم‌ترین شاخصه‌های این طرح‌ها که منجر به توسعه شده، کدام بوده است؟

22 سند توسعه در بخش کشاورزی برای تحقق برنامه‌های اقتصاد مقاومتی و بالفعل شدن ظرفیت‌های استان تدوین شده است. با تلاش‌های انجام شده تولید 14هزارتن مرغ درسال 91 به 46 هزارتن درسال 95 افزایش یافته و ضریب خوداتکایی استان از21 درصد به 74 درصد رسیده است. تولید تخم مرغ استان از 4 هزار و 200 تن درسال 91 به 15هزار و 200 تن درسال 95 افزایش یافته و ضریب خوداتکایی استان از 26 درصد به 77 درصد افزایش یافته است.همچنین 7واحد صنعتی پرورش شترمرغ دراستان راه‌اندازی شده و استان رتبه دوم درسطح زیرکشت و تولید محصول خرما، رتبه اول میزان صید، رتبه سوم درتولید گیاهان دارویی، مقام اول ازنظر سطح زیرکشت و تولید موز و مقام دوم ازنظر سطح زیرکشت و تولید انبه را درکشور به خود اختصاص داده است.

سیستان و بلوچستان رتبه دوم کشوری در حوزه اکتشافات معدنی را دارد. سهم استان در پهنه اکتشافات معدنی چند درصد است؟

مطالعات پهنه‌های معدنی استان درسطح 85 هزارکیلومتر مربع آغاز شده که پس از تکمیل مطالعات فازشناسی و پی‌جویی مقدماتی منجر به معرفی 15اندیس (نشانه معدنی) ظرفیت‌دار در پهنه نوار مرز و پهنه سراوان شده است. استان رتبه دوم کشوری را دربخش اکتشافات معدنی به خود اختصاص داده و در این راستا سهم استان در پهنه اکتشافات معدنی درکشور 25 درصد است.

هرچند سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های مرزی کشور است، اما به نظر می‌رسد از این ظرفیت آن طور که باید برای توسعه استفاده نشده است. برنامه مشخصی برای بهره‌گیری از این ظرفیت دارید؟

یکی ازمهم‌ترین اقدامات دولت تدبیر و امید با هدف بهره‌گیری از مزیت‌های استفاده نشده منطقه سیستان در بازرگانی و ترانزیت با کشورهای هدف بویژه افغانستان، تصویب لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی سیستان درشورای عالی مناطق آزاد و هیأت دولت و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی بوده است. تصویب ایجاد مرزهای رسمی در «ریمدان» و «پیشین» در هیأت دولت و صدور مجوز ایجاد 5 بازارچه مرزی جدید دراستان از دیگر اقدامات مهم دولت برای توسعه بازرگانی با کشورهای همسایه است. همچنین با عنایت ویژه دولت تدبیر وامید به توسعه استان، طرح‌های مهمی از جمله طرح انتقال گاز از ایرانشهر به زاهدان، فاز یک طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، فاز اول طرح انتقال آب با لوله به 46 هزار هکتار اراضی دشت سیستان، باند دوم فرودگاه زاهدان و ساخت کارخانه کنسانتره مس در منطقه «چهل کوره» نصرت آباد با حضور رئیس جمهوری مورد بهره‌برداری قرارگرفته است. طرح‌های مهمی از قبیل احداث خط راه‌آهن چابهار- زاهدان، بزرگراه چابهار به میلک، خط انتقال گاز ازایرانشهر به چابهار، اجرای سامانه آبیاری تحت فشار در100 هزار هکتار از اراضی جنوب استان، احداث فرودگاه بین‌المللی چابهار و... نیز درحال اجراست.

ایجاد بسترهای مناسب برای حضور سرمایه‌گذاران یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه است. در استان شما تا کنون چه اقداماتی در این زمینه انجام شده است؟

طرح‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ازجمله کارخانه تولید لوله «جی‌آر پی» درشهرستان نیمروز و طرح فرآوری آنتیموان (عنصر شبه فلز) درمنطقه «سفید آبه» مورد بهره‌برداری قرارگرفته است. طرح‌های مهمی از قبیل ساخت مجتمع فولاد مکران، ساخت مجتمع پتروشیمی درچابهار، کارخانه تولید لاستیک خودرو و طرح‌های تولید کاشی وسرامیک درشهرک صنعتی «رامشار»، ساخت نیروگاه 20 مگاواتی خورشیدی درزاهدان، ساخت نیروگاه 500 مگاواتی سیکل ترکیبی در منطقه «لواریاب» سه‌راهی دشتک، ساخت کارخانه سیمان «تیسو» و... نیز در حال اجراست که راه‌اندازی آنها تحول شگرفی را در توسعه اقتصادی استان رقم خواهد زد. ضمناً واحدهای مهم تولیدی از قبیل کارخانه بافت بلوچ ایرانشهر، کارخانه آرد سیستان، کشتارگاه‌های صنعتی طیور، واحد پوشاک «تاسوکی باف»، واحد تولید شیره خرما شرکت نخل طلایی بلوچ و... باهدف افزایش تولید و ایجاد اشتغال پایدار مجدداً احیا و راه‌اندازی شده است.

برنامه‌تان درخصوص گذرهای مرزی استان و معیشت مرزنشینان چیست؟

در چند سال اخیر، دولت نگاه ویژه‌ای به مرز داشته و توسعه اقتصادی نواحی پیرامون آن از اولویت‌های مهم، طی این مدت بوده است. اقدامات مهمی در طول سال‌های اخیر برای بهبود وضعیت مرزنشینان و توسعه اقتصاد مرز صورت پذیرفته و سیاست کلی بر این بوده تا اساس فعالیت واحدهای اقتصادی پویا در مرزها مانند بازارچه‌های مرزی، تعاونی‌های مرزنشینان، تعاونی‌های عشایری و روستایی بر پایه بهره‌مندی مردم و ساکنان مرزها از فعالیت و عملکرد این واحدها باشد. درحال حاضر برنامه‌ها و طرح‌های متنوعی برای توسعه اقتصاد مرز در حال انجام است که سعی خواهد شد در آینده نیز استمرار یافته و حتی دامنه شمول آنها افزایش یابد. همچنین از دیگر طرح‌ها نیز می‌توان موارد زیر را برشمرد:

- تقویت زیرساخت‌ها و توسعه فعالیت بازارچه‌های مرزی.

- راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی موقت جدید در استان و فراهم آوردن امکان فعالیت مرزنشینان در بازارچه.

- رونق فعالیت تعاونی‌های مرزنشینان با فروش سوخت مرزنشینان در شعاع 20کیلومتر مرز.

- استمرار طرح فروش سوخت به مرزنشینان ساکن در شعاع 20 کیلومتر مرز و پیگیری برای افزایش سهمیه سوخت استان.

- حل موانع واردات دام زنده به منظور تأمین گوشت قرمز مورد نیاز کشور و استان.

- توسعه فضای پایانه‌های مرزی و انجام اقدامات لازم جهت تسریع در عبور کالا و مسافر از مرزهای رسمی.

- ایجاد و راه‌اندازی پایانه‌های مرزی ریمدان و پیشین.

بر اساس تقسیمات کشوری تعدادی از روستاهای استان قابلیت تبدیل شدن به شهر را دارند. برای این موضوع چه پیگیری‌هایی انجام شده است؟

۱۲ طرح توجیهی تبدیل مراکز بخش‌های استان به شهر تهیه و به وزارت کشور ارسال شده که در حال حاضر با یکی از این طرح‌ها موافقت شده است. وزیر کشور در راستای اجرای ماده ۱ قانون اصلاح ومواردی از قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، با تبدیل روستای «ساربوک» شهرستان قصرقند به شهر موافقت کرده است. با پیگیری‌های به عمل آمده ۱۱ طرح دیگر توسط وزارت کشور در دست بررسی است که پس از گذراندن مراحل قانونی و اداری لازم تعیین تکلیف می‌شود.

طبق آمارهای کشوری، سیستان و بلوچستان در میان استان‌هایی که آمار حاشیه نشینی بالایی دارند، قرار دارد. در این خصوص دولت و تیم اجرایی شما برای رفع این مشکل برنامه‌ای را در نظر دارد؟

گسترش حاشیه نشینی در برخی شهرهای استان از جمله زاهدان و چابهار مطرح است. توسعه نامتوازن، عامل اصلی ایجاد حاشیه نشینی در شهرهاست. توجه نکردن به روستاییان و فراهم نکردن امکاناتی از قبیل زیرساخت‌های ایجاد اشتغال موجب شده ساکنان روستاها و شهرهای اطراف به حاشیه شهرها مهاجرت کنند. ایجاد صنایع و کارگاه‌های کوچک، توجه به توسعه و اقتصادی کردن بخش کشاورزی، حمایت از صنایع دستی روستاییان و توجه به ظرفیت‌های موجود برای ایجاد کار و کسب در حوزه خدمات از جمله مهم‌ترین مباحثی است که با برنامه‌ریزی و تمرکز بر آنها ضمن ایجاد ماندگاری، زمینه مهاجرت معکوس به روستاها و شهرهای کوچک فراهم می‌شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازروزنامه ایران ، تاریخ انتشار -----، کدمطلب: 458624 ، www.iran-newspaper.com