چهارشنبه ۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 17 
شعارسال:امیر نصیربیگی رییس سازمان بسیج هنرمندان و دبیر شانزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت معتقدست اداره کل هنرهای نمایشی در طول سال ها برخوردی سلیقه ای با تئاتر دفاع مقدس داشته است.
تئاتر ایران دارای تعدادی کانون و انجمن های تخصصی است که سیاست ها و برنامه های گونه های مختلف تئاتر نظیر تئاتر عروسکی، تئاتر آیینی و سنتی، تئاتر کودک و نوجوان و تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را برنامه ریزی می کنند.
انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس وابسته به بنیاد فرهنگی روایت فتح در سال ۱۳۷۶ تأسیس شد و اهداف انجمن عبارتند از: ۱- حفظ و نگهداری دست آوردهای فرهنگی انقلاب و دفاع مقدس، ۲- اشاعه و ترویج ارزش های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و مقاومت در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی از طریق هنرهای نمایشی، ۳- شناسایی، جذب و سازماندهی هنرمندان متعهد تئاتر کشور، ۴- کشف استعدادهای جوان و توانمند به ویژه بسیجیان و ایجاد زمینه های بالندگی و شکوفایی هنری آنها، ۵- تبیین ویژگی های تئاتر مقاومت و معرفی ظرفیت ها و توانایی های بالقوه و بالفعل تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، ۶- حمایت از تشکل ها و گروه ها و افراد موثر در تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، ۷- ایجاد شرایط و زمینه های مناسب پژوهشی، آموزشی و انتشاراتی مورد نیاز انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، ۸- تلاش در جهت ایجاد وفاق عمومی، تعامل و هماهنگی سازنده و مستمر بین کلیه جریان ها، نهادها و تشکل های فعال در حوزه تئاتری کشور، ۹- تولید نمایش های نمونه ای و فاخر و ماندگار به عنوان الگو و فعالیت های موثر نمایشی در حوزه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس.
طی ۲ دهه گذشته این انجمن فراز و فرودهای متعددی داشته است؛ در برخی مواقع فعال و پویا و در برخی مواقع گرفتار انفعال. یکی از اقدامات انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و همچنین بنیاد فرهنگی روایت فتح برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس است که بعد از ۱۲ دوره تعطیل و به جشنواره تئاتر مقاومت تبدیل شد؛ جشنواره ای که به شانزدهمین دوره آن با دبیری امیر نصیربیگی نزدیک می شویم.
نحوه برنامه ریزی، عملکرد و فعالیت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و همچنین جشنواره تئاتر مقاومت همیشه جای بحث و بررسی داشته که با توجه به نزدیک شدن به برگزاری شانزدهمین دوره جشنواره تئاتر مقاومت در پاییز سال جاری، گفتگویی را با امیر نصیربیگی دبیر جشنواره و رییس سازمان بسیج هنرمندان تدارک دیدیم که به همراه محمد محمدی مدیر روابط عمومی شانزدهمین جشنواره تئاتر مقاومت در خبرگزاری مهر حضور پیدا کردند.
بخش اول گفتگو در ذیل آمده است:
* آقای نصیربیگی شما سابقه حضور در حوزه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را هم به عنوان مدیر انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و هم دبیر جشنواره تئاتر مقاومت دارید. ارزیابی تان از جایگاه کنونی تئاتر انقلاب و دفاع مقدس چیست و آیا این حوزه از تئاتر توانسته با توجه به موضوعات و مفاهیمی که پوشش می دهد جایگاه خود را به دست آورد؟
-تئاتر دفاع مقدس یک حوزه بسیار بزرگ و ظرفیت بسیار ارزشمندی است اما اینکه تا حالا ما چقدر توانسته ایم از این ظرفیت و حوزه بهره برداری مطلوب داشته باشیم، قدری جای بحث دارد. قطعا در سالیان گذشته کارهای خوبی در حوزه تئاتر دفاع مقدس تولید و اجرا شده است اما مشکلی که وجود داشت این بود که تعداد این کارها کم بوده و آن جریان سازی لازم را محقق نکردند.
حق تئاتر دفاع مقدس این بود که هنرمندان بیشتری با نگاه های جدیدتری به این حوزه توجه می کردند تا آثاری متناسب با روز تولید شود. به نظر من یکی از ضعف های اصلی ما در حوزه تئاتر دفاع مقدس این است که یک نگاه و زبان جهانی را به خوبی پیدا نکردیم. ما الان تئاتر دفاع مقدس مان را در داخل کشور اجرا می کنیم و مخاطبان داخلی با این حوزه ارتباط برقرار کرده اند و حالا لازم است که این گفتمان را در قالب آثاری با زبان جهانی دنبال کنیم و این آثار بتوانند در کشورهای مختلف اجرا شوند تا جمع بیشتری برداشت های ما از موضوع را داشته باشند. اگر این اتفاق در حوزه تئاتر دفاع مقدس بیفتد قطعا ارزش دفاعی که از آن صحبت می کنیم که واقعا با عمق جان و دل بوده و ارزش کاری بسیاری از کسانی که برای این دفاع شهید، جانباز و جاویدالاثر شدند بیشتر دیده می شود. با تولید آثاری با زبان جهانی حقانیت این شعار ما که همیشه گفته ایم جنگ طلب نیستیم و تنها از کیان خود دفاع کردیم، در همه جا منتشر می شود.
به نظر من تولید نشدن آثاری با زبان جهانی از جمله غفلت هایی است که در حوزه دفاع مقدس به ویژه حوزه تئاتر دفاع مقدس وجود دارد
به نظر من تولید نشدن آثاری با زبان جهانی از جمله غفلت هایی است که در حوزه دفاع مقدس به ویژه حوزه تئاتر دفاع مقدس وجود دارد. در حوزه ادبیات مکتوب دفاع مقدس نیز می توان به این موضوع اشاره کرد که کتاب های تأثیرگذار این حوزه نیز باید به زبان های مختلف ترجمه و در کشورهای مختلف منتشر می شد.
غفلت ما در حوزه تئاتر بیشتر به مدیریت هایمان برمی گردد. یادم می آید که در نشست خبری جشنواره سی و ششم تئاتر فجر از آقای فرهاد مهندس پور دبیر جشنواره پرسش شد که در حوزه تئاتر دفاع مقدس چه کاری انجام دادید و آنچه که از پاسخ ایشان به یاد دارم این است که گفت تئاتر دفاع مقدس متولی خاص خود را دارد. من با این نگاه موافق نیستم زیرا تئاتر دفاع مقدس متعلق به همه مردم و همه ایران است و نباید در جشنواره تئاتر فجر که رویدادی تأثیرگذار است درباره تئاتر دفاع مقدس صحبت نکنیم و آن را به انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس موکول کنیم. اینکه یک یا ۲ اثر با موضوع دفاع مقدس تولید و در جشنواره بین المللی تئاتر فجر که به نام انقلاب اسلامی برگزار می شود اجرا نشود، به نوعی اجحاف است.
این نگاه باید تقویت شود تا در استان ها نیز هنرمندان انگیزه پیدا کنند تا آثار دفاع مقدس با نگاه متناسب روز را تولید و اجرا کنند و اینگونه تئاتر دفاع مقدس مخاطب خاص خود را پیدا می کند.
یکی از بحث هایی که در حوزه تئاتر دفاع مقدس روی آن چالش و بحث داریم این است که این ژانر تئاتری مخاطب ندارد، در حالیکه کارهایی بوده اند که در ژانر تئاتر دفاع مقدس تولید و اجرا شده اند و بسیار هم پرمخاطب بوده اند. اگر ما بخواهیم روی این گونه تئاتری هزینه و سرمایه گذاری کنیم، کارهای موفق گذشته را بازتولید کنیم و در عین حال کارهای با نگاه روز هم تولید کنیم، تئاتر دفاع مقدس روند رو به رشدی خواهد داشت و مخاطب نیز دارد.
اینکه یک یا ۲ اثر با موضوع دفاع مقدس تولید و در جشنواره بین المللی تئاتر فجر که به نام انقلاب اسلامی برگزار می شود اجرا نشود، به نوعی اجحاف است
اینکه روی حداقل ها در حوزه تئاتر دفاع مقدس اکتفا کرده ایم، غفلت تأثیرگذاری بوده است. باید همه مدیران تئاتر و به ویژه انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس روی موضوع بسط و گسترش تئاتر دفاع مقدس و بازتولید و تولید آثار جدید متمرکز شوند.
* شما فرمودید باید به زبان جهانی در تئاتر دفاع مقدس برسیم همچنین اشاره کردید که موضوع دفاع مقدس متعلق به کل جامعه تئاتری است و نباید تنها یک متولی خاص داشته باشد. این ۲ نکته درست است ولی اینکه چرا به چنین نگاه و جایگاهی نرسیده ایم به عملکرد انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، بنیاد روایت فتح و دست اندرکاران این حوزه بستگی دارد. وقتی نگاه در حوزه تولید تئاترهای دفاع مقدس یه یک زاویه خاص محدود می شود، هنرمندان مستعد و حرفه ای از این حوزه کنار گذاشته می شوند. در دوره هایی از جشنواره تئاتر دفاع مقدس هنرمندان شناخته شده ای همچون حمیدرضا آذرنگ، حمیدرضا نعیمی و نیما دهقان حضور پیدا می کردند و نمایش ها مخاطب داشتند ولی با گذشت زمان نگاهی سلیقه ای در انجمن از سوی کسانی که خود را متولی این حوزه می دانستند، شکل گرفت که منجر به حذف نگاه های دیگر و تولید کارهای سفارشی شد؛ البته کار سفارشی بد نیست ولی اینکه کارهای سفارشیِ سطحی تولید شود مورد نقد است.
- صبحت من این نبود که تولید کارها حتما باید از یک کانال باشد و حتما باید ممیزی داشته باشیم.
* متأسفانه این امر وجود دارد و نمی توانیم آن را کتمان کنیم. مثلا روی هنرمندانی که در سال های گذشته در این حوزه فعالیت می کردند اتیکت «ضد جنگ» زده شده است. در نتیجه آن هنرمندان نمی توانند کار کنند و تنها تعداد محدودی باقی می مانند که محدود به فعالیت زیر نظر یک مرکز یا انجمن یا سازمان هستند و آثار تولید شده نیز با مخاطب محدودی اجرا می شود.
- زمانی که من در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس حضور داشتم، تلاش نمی کردیم که همه کارها سفارشی باشند بلکه در را برای همه هنرمندان باز کرده بودیم و هر کسی که تمایل داشت می توانست در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس حضور داشته باشد. گام دوم این بود که کسی را منع نمی کردیم تا کار ضد جنگ تولید نکند. ما مخالف کار ضد جنگ نیستیم و همه هنرمندان می توانند کار ضد جنگ تولید کنند زیرا ما ملتی جنگ طلب نبوده و نیستیم اما وقتی هنرمندانی می خواهند از زاویه ای به مقوله تئاتر دفاع مقدس نگاه کنند که ضد دفاع مقدس می شود، باید چارچوبی قرار داده شود.
وقتی هنرمندانی می خواهند از زاویه ای به مقوله تئاتر دفاع مقدس نگاه کنند که ضد دفاع مقدس می شود، باید چارچوبی قرار داده شود
ما نمی توانیم ارزش های دفاع مقدس را صرف اینکه هنرمندی می خواهد تجربه کند زیر پا بگذاریم و نادیده بگیریم چون این حوزه بسیار تأثیرگذار است و همه نسبت به آن تعصب دارند. ما باید از دفاع مقدس صیانت کنیم. همه دوستانی که شما از آنها نام بردید در انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس حضور داشتند و کار تولید می کردند. اگر به این مسأله توجه کنیم که امکانات انجمن برای حمایت از همه هنرمندان محدود است به ناچار مسأله گزینش شکل می گیرد که شاید این گزینش به محدود کردن و سانسور کردن تعبیر شود.
باید به حوزه تئاتر دفاع مقدس نگاه ملی شود و اداره کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد از این حوزه حمایت کند. تئاتر دفاع مقدس باید مورد حمایت همه مراکز قرار گیرد و انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس نیز به عنوان مکمل و کاتالیزور حضور داشته باشد تا روند تولید و فعالیت در حوزه تئاتر دفاع مقدس سرعت بیشتری پیدا کند.
نقش و رسالت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس به این معنی نیست که مدیران و مراکز دیگر این مسئولیت را از گردن خود بردارند و هیچ حمایتی از تئاتر دفاع مقدس نداشته باشند. اگر عزم ملی در حوزه تئاتر دفاع مقدس وجود داشته باشد و این حوزه از حمایت مالی بخش های مختلف بهره مند شود و به صورت یک اولویت در همه جشنواره ها و رخدادهای فرهنگی و هنری مورد توجه قرار گیرد، مطمئن باشید آثار قابل توجهی در این حوزه تولید خواهد شد.
نقش و رسالت انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس به این معنی نیست که مدیران و مراکز دیگر این مسئولیت را از گردن خود بردارند و هیچ حمایتی از تئاتر دفاع مقدس نداشته باشند
وقتی در ۲ سال اخیر جشنواره فیلم فجر به حوزه دفاع مقدس توجه بیشتری می شود شاهد هستیم که فیلم های قابل توجه و تأثیرگذاری در این عرصه تولید می شود.
امکانات انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس محدود است ولی اگر مراکز دیگر به حمایت از انجمن و تئاتر دفاع مقدس بیایند می توان شاهد آثار جدید و با کیفیتی در این حوزه بود. این تجربه های جدید منجر به کشف زبان جهانی خواهد شد.
تاکید می کنم ما تا زمانی که تجربیات جدیدی در حوزه تئاتر دفاع مقدس نداشته باشیم به آن زبان جهانی نمی رسیم.
* شما در صحبت هایتان اشاره کردید که باید از موضوع دفاع مقدس در عرصه تئاتر صیانت کرد و اجازه نداد که برخی هنرمندان با هدف تجربه کردن این موضوع را زیر سؤال ببرند. من از شما می پرسم مگر کدامیک از هنرمندان تئاتر تا به حال خواسته اند این موضوع را زیر سؤال ببرند؟ بسیاری از هنرمندان فعال در عرصه تئاتر دفاع مقدس همچون علیرضا نادری، حمیدرضا آذرنگ، حمیدرضا نعیمی، نیما دهقان و ... دفاع مقدس را زیرسؤال نبرده اند و اتفاقا برایشان ارزشمند است اما یک نگاه سلیقه ای باعث محدود شدن دایره فعالیت هنرمندان شده است و به هنرمندان اتیکت می زند. این نگاه سلیقه ای مانع شکل گیری تجربیات جدید و رسیدن به یک زبان جهانی است. این نگاه سلیقه ای و محدود به جشنواره تئاتر مقاومت نیز تَسَرّی پیدا کرده است. جشنواره تئاتر دفاع مقدس زمانی با حضور هنرمندان مستعد تئاتر دوران درخشانی را سپری می کرد و مخاطبان تئاتر به تماشای آثار تولید شده در این عرصه می نشستند اما حالا اینگونه نیست و آنقدر نگاه ها محدود شده که آثار تولید شده در جذب مخاطب موفق نیستند. شما بگویید که طی دوره های اخیر جشنواره تئاتر مقاومت چند اثر وجود داشته که حرفی برای گفتن داشته باشد؟
- ما اگر بخواهیم درباره کار دوستانی که دبیری جشنواره تئاتر مقاومت را در دوره های گذشته بر عهده داشتند اظهارنظر کنیم و کار آنها را زیر سؤال ببریم، به لحاظ اخلاقی کار درستی نیست.
* درباره کلیت یک جریان و عملکرد افراد در جایگاه حقوقی شان صحبت می کنیم.
- دوره های اخیر جشنواره تئاتر مقاومت با ضعف محتوا و کیفیت همراه بوده ولی اینگونه نیست که بگوییم چون برخی هنرمندانی که پیش تر فعال بودند، حالا فعالیت نمی کنند پس باعث رکود جشنواره تئاتر مقاومت شده است.
اتفاقی که برای تئاتر مقاومت افتاده این است که ما از کادرسازی غفلت کرده ایم. ما در حوزه ادبیات نمایشی دفاع مقدس بعد از دوره هنرمندانی که شما از آنها نام بردید، چند نمایشنامه نویس دیگر تربیت کرده ایم؟ در حوزه کارگردانی چند کارگردان جوان و خلاق را جذب کرده ایم تا بعد از سپری کردن چند تجربه ضعیف یا متوسط به یک کارگردان موفق تبدیل شود و کارش سطح کیفی مطلوب داشته باشد؟ متأسفانه ما این آینده نگری نداشتیم و در نتیجه با حضور دوستانی که نام بردید جشنواره پر رونق بود ولی وقتی دوستان به هر دلیلی منصب اداری گرفتند یا مشغول به تدریس شدند یا کارهای دیگری را برای خود پیش بینی کردند و نتوانستند به صورت صد در صدی در صحنه باشند، جای خالی دیده شد.
* هیچکدام از هنرمندان مطرح این حوزه در جای دیگری مشغول به کار نشده اند و همچنان نمایشنامه نویس و کارگردان هستند ولی یک نگاه گروهی شکل گرفته که می گوید تئاتر دفاع مقدس آن چیزی است که ما می گوییم و بیان های دیگر را نمی پسندد. خیلی از افراد شناسنامه دار تئاتر دفاع مقدس اگر الان بخواهند نمایشنامه ای را بنویسند به راحتی مجوز نمی گیرند، به همین دلیل کم کار شده اند. با توجه به این نگاه سلیقه ای، نیروی جوانی هم که بخواهد وارد عرصه شود تا چه حد مجاز به پرداختن به موضوع دفاع مقدس است؟ شما از کادرسازی صحبت می کنید ولی وقتی به جشنواره تئاتر مقاومت نگاه می کنیم تمام کادر جشنواره از یک دایره محدود همیشگی انتخاب شده که هر سال تکرار شده اند.
- من هم به دوره هایی از جشنواره نقد داشته و دارم که کارها و افراد تکراری در آن وجود داشت. در سنوات گذشته دبیری در اختیار دوستان دیگری بود و ما در جای دیگری مشغول بودیم که تلاش کردیم در آن جا نکته ای را که به آن اشاره کردم، اجرایی کنیم. ما در جشنواره تئاتر بسیج که به عنوان مسئول ستاد و آقای کوروش زارعی به عنوان دبیر جشنواره حضور داشت، تلاش مان بر این بود که کادرسازی اتفاق بیفتد و به همین منظور پروسه ایده تا اجرا را تعریف کردیم تا در کنار نمایشنامه نویسان و کارگردانان باشیم. ما برای تولید متون و آموزش نمایشنامه نویسان، استادان متعددی را به استان های مختلف فرستادیم تا به آموزش علاقه مندان بپردازند و به این شکل سطح کیفی آثار بالاتر برود. این اتفاقات افتاد و در ادامه استادان و کارگردان های مطرح به استان ها سفر کردند. در جشنواره تئاتر بسیج جرقه هایی را دیدیم که اگر مراقبت و حمایت شوند، حتما در آینده از هنرمندان تأثیرگذار تئاتر دفاع مقدس، بسیج و انقلاب خواهند بود.
به نظر من با عملکرد یک جشنواره نمی توانیم یک حرکت کلی را نفی یا تأیید کنیم. در جشنواره تئاتر مقاومت ارتباط میان دبیر و انجمن بسیار مهم است که در برخی دوره ها این ارتباط به درستی شکل نگرفت. ما با آسیب شناسی دوره های گذشته سعی کردیم با برنامه ریزی بهتری پیش برویم. در دوره پانزدهم یکی از نقدهای وارده این بود که دایره موضوعات خیلی محدود بود و فعالیت هنرمندان در این محدود دچار شعارزدگی می شد پس به این فکر کردیم که دایره را وسیع تر کنیم زیرا گفتمان مقاومت بسیار گسترده است. ما بخش های مختلف مقاومت را نظیر مقاومت اقتصادی، چهره های قدیمی و مطرح ایرانی که فعالیت و عملکردشان با مقاومت همراه بود و همچنین مقاومت هایی که در کشورهای دیگر صورت می گیرد، مدنظر قرار دادیم. اصل مقاومت به معنی ایستادگی در مقابل سلطه و ظالم است و ما سعی کردیم در بخش بین الملل آثار را محدود نکنیم و اصل حرف مشترک مان مفهوم مقاومت باشد.
اگر روی برخی مطالب نقد دارید حاصل گفتمان یا امر و نهی انجمن نیست و شاید مجموعه های دیگری که الان کنار ایستاده اند این نگاه را ایجاد کرده اند و آنها باید پاسخگو باشند
بخشی از نقدهای وارد شده را من قبول ندارم و اینکه بگوییم ما این وضعیت را برای تئاتر دفاع مقدس ایجاد کرده ایم، اینگونه نیست. اگر روی برخی مطالب نقد دارید حاصل گفتمان یا امر و نهی انجمن نیست و شاید مجموعه های دیگری که الان کنار ایستاده اند این نگاه را ایجاد کرده اند و آنها باید پاسخگو باشند. ما در جشنواره های مختلف نشان داده ایم که اجازه و امکان اجرا برای کارهای خلاق و خوب را می دهیم اما بعدها چه اتفاقی افتاده است، به انجمن مربوط نیست.
اینکه در اداره کل هنرهای نمایشی نباید سیستم مدیریتی سلیقه ای شود و باید منشوری داشته باشیم و بر اساس آن منشور امورات را پیش ببریم، جای بحث دارد. من در بخش حوزه مدیریت تئاتر کشور در حال انجام تحقیق و پژوهش هستم، ما به مدیران تحول گرا نیاز داریم. منهای یک یا ۲ گزینه از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی که در بخش هایی تحول گرا ظاهر شدند، باقی مدیران تبادل گرا بودند و به وضعیت فعلی اکتفا کردند و برنامه طولانی مدت برای مدیریت مطلوب تئاتر و تئاتر دفاع مقدس نداشتند. تغییرات و تحولاتی که در حوزه تئاتر رخ می دهد نیازمند برنامه ریزی های به روزتری است و به نظر من در این حوزه ضعف سراسری داریم. مرکز هنرهای نمایشی باید یک سیستم جامع مدیریتی را ترتیب دهد و برنامه های طولانی مدت داشته باشند تا نیازهای هنرمند را شناسایی و برای آینده آن برنامه ریزی کند.
آقای شهرام کرمی از مدیران موفق و متخصص در عرصه تئاتر است و امیدواریم که بتواند با برنامه ریزی منسجم و مفید چشم انداز روشنی را برای تئاتر و تئاتر دفاع مقدس رقم بزند. بدون تعارف در سال های گذشته از سوی سیستم متولی تئاتر کشور که همان اداره کل هنرهای نمایشی است، حمایتی از ما نشده است اگر هم حمایتی داشتیم از یک یا ۲ چهره ای بوده که خودشان انتخاب کرده اند. اینکه هنرمندان مطرح کار تولید و اجرا کنند خوب است اما در کنار آن باید به چهره های جوان هم توجه می کردیم. ما خیلی از هنرمندان را داریم که در استان ها در حوزه تئاتر دفاع مقدس کار می کنند اما چقدر امکان اجرای این هنرمندان حتی به مدت یک هفته در تئاتر و سالن های تئاتری تهران فراهم می شود آن هم در شرایطی که این گروه ها هزینه و توقعی کمتر از گروه های تئاتری تهران دارند. اینکه تنها روی تئاتر تهران متمرکز باشیم راه برون رفت از این شرایط و تحول چشمگیر و تولید آثار فاخر و با کیفیت نیست بلکه باید برای تحقق این امر به گروه های تئاتر شهرستان نیز توجهی جدی داشته باشیم.
منهای یک یا ۲ گزینه از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی که در بخش هایی تحول گرا ظاهر شدند، باقی مدیران تبادل گرا بودند و به وضعیت فعلی اکتفا کردند و برنامه طولانی مدت برای مدیریت مطلوب تئاتر و تئاتر دفاع مقدس نداشتند
دوره ای بود که در تهران آثار دفاع مقدسی تولید و اجرا می شد و همان آثار توسط بچه های استان ها و شهرستان ها بازتولید می شدند. الان وقتی به تئاتر استان های مختلف نگاه می کنیم، شاهد تعدد اجرای آثار خارجی هستیم که قرابتی با فرهنگ ما ندارند. وقتی ما به آثار خارجی در جشنواره های خود توجه می کنیم لاجرم گرایی به هنرمندان جوان می دهیم که اگر شما هم از فلان نویسنده کار کنید، ما به شما جایزه می دهیم.
مقام معظم رهبری همیشه تأکید دارند که روی آثار بومی و ملی تمرکز داشته باشیم. ما چقدر روی آثار بومی و ملی خود تمرکز کرده ایم؟ بپذیریم اگر نویسنده ای ایرانی با همه ضعف هایش اثری ۵۰ درصدی را آماده کند خیلی بهتر از این است که ما نمایشنامه ای از نیل سایمون را برای اجرا انتخاب کنیم.
کارهایی برای اجرا انتخاب می شوند که هنوز چند روز نگذشته توقیف می شوند و بعد با چند روز رایزنی مجددا روی صحنه می روند، این اتفاقات خوب نیست و خودمان را در تسلسلی قرار داده ایم که مناسب نیست.
نمی گویم اجرای آثار خارجی کار اشتباهی است بلکه منظور این است وقتی در برنامه ریزی کلان برای تئاتر کشور اصل کار را روی متونی که کمترین اشتراک فکری و فرهنگی را با ما دارند می گذاریم، محکوم به شکست می شویم. باید توجه و نگاه مان روی آثار بومی و ایرانی باشد و در کنار آن به کارهای خارجی به ویژه آنهایی که بیشترین نزدیکی فرهنگی را با ما دارند و در عین حال حرفی برای گفتن نیز دارند، فرصت اجرا بدهیم.
کارهایی که در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر دیدیم هیچ قرابتی با فکر و فرهنگ ما نداشتند و تنها صرف این برای جشنواره انتخاب شدند که با آنها ژست فرهنگی بگیریم.
باید این شهامت را داشته باشیم که بگوییم امسال جشنواره را بین المللی برگزار نمی کنیم و به گروه های بومی و ایرانی توجه بیشتر می کنیم. ما در جشنواره تئاتر مقاومت اعلام کردیم که اگر کاری حداقل ۵۰ درصد با مخاطب و افراد جامعه ما اشتراک فکری نداشته باشد برای حضور در جشنواره انتخاب نمی شود. اگر کار خوب پیدا نکردیم یا بضاعت مان به کارهایی که می خواستیم نرسید، توجه و تمرکز را روی کارهای داخلی می گذاریم.
جشنواره تئاتر فجر چراغی برای گروه ها و هنرمندان تئاتری در طول سال است و اگر قرار است گرایی به هنرمندان تئاتر داده شود باید گرای درستی باشد.
جشنواره تئاتر دفاع مقدس در زمان اوج و تأثیرگذاریش یک گرای اصلی بود و همه از جشنواره حمایت می کردند و لحاظ شکل اجرایی و کیفیت کارها خیلی خوب برگزار می شد ولی تعطیلی مقطعی جشنواره و افت کارها خیلی به تئاتر دفاع مقدس لطمه زد. ما باید این بخش را احیا کنیم و مجموعه دوستان ما در بنیاد فرهنگی روایت و مخصوصا آقای احسان محمدحسنی مدیرعامل آن تلاش می کنند که با جذب منابع و امکانات و حمایت های بیشتر، این بخش تئاتر را با کیفیت بیشتری برگزار کنیم.
تلاش بنده نیز بر این است که هم چهره های جوان و هم چهره های پیشکسوت را وارد عرصه کنیم. جشنواره باید ظرفیتی باشد تا دوستان در آن تعامل کنند و یکسری ارتباطات در آن شکل بگیرد. ما می خواهیم جشنواره ای برگزار کنیم تا گروه های مختلف تئاتر دفاع مقدس با هم در ارتباط قرار گیرند و در استان های مختلف آثار خود را اجرا کنند.
الان از کارهایی که در تهران به صحنه می روند، کدامیک در شهرها و استان های دیگر اجرا می شوند؟ پس این عدالت فرهنگی که باید وجود داشته باشد، کجاست؟ اگر کاری خوب و الگو بوده است چه اشکالی دارد که در ۱۰ استان کشور آن را اجرا کنیم. اگر کارهای خوبی در بخش بین المللی تئاتر فجر انتخاب شده بود چرا برنامه ای برای اجرای آنها در استان های دیگر نداشتیم؟ برنامه ما این است که در جشنواره تئاتر مقاومت با کمک و حمایت دوستان در وزارت ارشاد، کارهای خوبی که حضور پیدا می کنند در استان های دیگر هم اجرا شوند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار 30اردبیهشت97، کدخبر: 4300238 ، www.mehrnews.com
