شعار سال: در فاصله ميان فاجعه مدرسه فيضيه و ماه محرم (دوم فروردين تا چهارم خرداد 42) مبارزه امام اغلب در قالب صدور اعلاميه‌هاي متعدد بود. فرا رسيدن ماه محرم وضع را به يک رويارويي گسترده کشانيد. ايام محرم بهترين موقع براي افشاي جنايات رژيم و برنامه‌هاي ضد اسلامي شاه بود.
ساواک که از جايگاه ويژه اين ماه اطلاع داشت، پيش از آغاز آن، بسياري از وعاظ را احضار و آنان را ملزم کرد که در محافل و مجالس: ``1-عليه شاه سخن نگوييد. 2- عليه اسرائيل مطلبي نگوييد. 3- مرتب به مردم نگوييد که اسلام در خطر است."
امام خميني در نشستي با مراجع و علماي قم پيشنهاد کرد در روز عاشورا هر يک از آنها براي مردم و عزاداران حسيني سخنراني کرده و از مظالم و جنايات رژيم پرده بردارند. امام خود نيز عليرغم تهديد رژيم، در ساعت چهار بعد از ظهر عاشوراي 42 که مصادف با 13 خرداد آن سال بود در مدرسه فيضيه سخنراني کرد.
ايشان پس از بيان فجايع دلخراش کربلا، حمله دژخيمان شاه به فيضيه را به واقعه کربلا تشبيه کرد و آن فاجعه را به تحريک اسرائيل دانست و رژيم شاه رادست نشانده اسرائيل خواند.
امام همچنين با اشاره به التزام گرفتن ساواک از وعاظ که به شاه و اسرائيل بدگويي نکرده و نگوييد اسلام در خطر است اظهار داشت: «تمام گرفتاري هاي و اختلافات ما در همين سه موضوع است … اگر ما نگوئيم اسلام در خطر است آيا در معرض خطر نيست؟ اگر ما نگوييم شاه چنين و چنان است آيا اين طور نيست؟ اگر ما نگوييم اسرائيل براي اسلام و مسلمين خطرناک است آيا خطرناک نيست؟ و اصولاً چه ارتباطي و تناسبي بين شاه و اسرائيل است که سازمان امنيت مي گويد از شاه صحبت نکنيد، از اسرائيل صحبت نکنيد؟ آيا به نظر سازمان امنيت شاه اسرائيلي است؟«
سخنان کوبنده و افشا گرانه امام، شاه را پيش از پيش نزد مردم تحقير و رسوا کرد. دو روز پس از اين سخنراني در سحرگاه 15 خرداد 1342 امام به دستور شاه در منزل مسکوني خود در قم دستگير و بلافاصله به تهران منتقل شد وي را نخست در سلول انفرادي، زنداني و سپس به يک پادگان نظامي که تحت مراقبت کامل بود منتقل کردند.
به دنبال انتشار خبر بازداشت امام ، از نخستين ساعات روز 15خرداد، اعتراضات گسترده‌اي در قم، تهران، ورامين، مشهد و شيراز برگزار شد که با شعارهايي بر ضد شاه و در طرفداري از امام همراه بود.
مأموران نظامي که در نقاط مرکزي و حساس شهرهاي قم و تهران مستقر بودند به روي تظاهر کنندگان آتش گشودند. مردم نيز با چوب‌ و سنگ به دفاع ازخود برخاستند. تظاهرات در آن روز و دو روز بعد نيز ادامه يافت و هزاران نفر از مردم کشته و مجروح شدند.
فجيع‌ترين حادثه، قتل عام دهقانان کفن‌پوش وراميني بود که در پشتيباني از امام راهي تهران شده بودند. مأموران نظامي در سر پل باقرآباد با آنها روبرو شده و با سلاح هاي سنگين آنها را قتل عام کردند.
چند روز پس از دستگيري امام ده ها نفر از مراجع و علماي ايران به عنوان اعتراض به دستگيري امام و اعلام پشتيباني از وي، به تهران مهاجرت کردند. بر اثر اعتراض علما و فشار افکار عمومي سرانجام امام پس از دو ماه بازداشت در پادگان نظامي به منزلي در شمال شهرتهران منتقل گشت و تحت نظر قرار گرفت. از نخستين ساعات روز بعد مغازه داران تهران و شهرستانها به مناسبت آزادي نسبي امام بر سر در مغازه‌هاي خود پرچم نصب و چراغاني کردند .
شاه که تصور مي‌کرد با سرکوب قيام 15 خرداد، دستگيري امام، کوتاه آمدن برخي از علما و از همه مهمتر شايعه تفاهم ، امام را منزوي ساخته است بتدريج براي عادي نشان دادن اوضاع حرکت کرد. از اينرو اسدا… علم را در 17 اسفند 42 برکنار ساخت و وانمود کرد او مسبب حوادث اخير بوده و عزل وي به دنبال تفاهم با امام تحقق يافته است.
بعد از اعلم، حسنعي منصور به نخست‌وزيري رسيد. او طي نطقي با تمجيد از اسلام، از آن به عنوان «يکي از مترقي‌ترين و برجسته‌ترين اديان جهان» ياد کرد و بر «مراحم و عطوفت خاص شاه: مقامات روحاني تأکيد کرد.
دو روز پس از سخنان منصور امام بدون اطلاع قبلي در شب 18 فروردين 43 وارد قم شد و به تدريج مورد استقبال علما و مردم قرار گرفت. در همان روز، روزنامه اطلاعات در مقاله‌اي تحت عنوان انقلاب سفيد شاه و امريکا» نوشت «چقدر جاي خوشوقتي است که جامعه روحانيت نيز در واکنش اکنون باهمه مردم، همگام در اجراي برنامه‌هاي انقلاب شاه و مردم شده است». امام خميني در واکنش به اين اتهام در 21 فروردين طي سخناني مطالب روزنامه اطلاعات را به شدت تکذيب نمود و اظهار داشت:
»خميني را اگر دار بزنند تفاهم نخواهد کرد. من از آن آخوندها نيستم که در اينجا بنشينم و تسبيح به دست بگيرم. من پاپ نيستم که فقط روزهاي يک شنبه مراسمي انجام دهم و بقيه اوقات خود سلطاني باشم و به امور ديگر کاري نداشته باشم. پايگاه استقلال اسلامي اينجاست بايد اين مملکت را از اين گرفتاريها نجات داد.

آثار قيام 15 خرداد

به طور کلي قيام 15 خرداد آثار عمده‌اي از خود برجاي نهاد:

1-رهبري حرکت هاي مخالف رژيم را به مذهبي ها منتقل کرد و چپي‌ها را به حاشيه راند.

2-کشتار مردم در قيام 15 خرداد، چهرة مزدورانه شاه را که تا آن زمان تقصيرها را به گردن نخست وزيران مي‌انداخت افشا کرد و انقلابيون پس از آن به راه هاي اصلاح طلبانه پشت کرده سرنگوني نظام سلطنتي را خواستار شدند.

3-از آن پس طرد همه قدرت هاي بيگانه از ايران مورد توجه قرار گرفت و سرانجام قيام 15 خرداد و نقطه آغاز نهضت بازگشت به خويشتن در کشور شد. از آن پس انجمن‌هاي اسلامي در نقاط مختلف پديد آ‌مدند و جو غير اسلامي در دانشگاه ها و ديگر مجامع به آرامي شکسته شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آریا، تاریخ 15 خرداد 97، کد مطلب: 20180605110705748: www.aryanews.com