شعار سال: یحیی نیازی معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به کارهای بسیار خوبی که درزمینهٔ دفاع مقدس انجام‌شده، گفت: نقاط ضعف فراوانی در این حوزه داریم، این مسئله در حوزه مکتوبات اعم از کتاب، مقاله وجود دارد به عبارتی در ژانرهای مختلف اعم از داستان، رمان، فیلم‌نامه‌نویسی، زندگینامه داستانی، پژوهش و ... هارمونی لازم وجود ندارد.

معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه دفاع مقدس را ناکافی دانست و افزود: در حوزه پژوهش موضوع دفاع مقدس هنوز نحیف و لاغر است، در حوزه خاطره وضعیت نسبتاً خوبی وجود دارد اما حرکت نویسندگان خیلی کامل و جامع نیست.

وی ادامه داد: همچنین آثار منتشرشده به‌عنوان زندگینامه‌های داستانی نسبتاً خوب بوده، اما در حوزه‌های هنری خیلی نحیف و لاغریم و به تعبیر ساده هنوز خیلی عقب هستیم. نیازی با اشاره به سؤالی که چرا در حوزه دفاع مقدس فیلم خوب ساخته نمی‌شود؟ تصریح کرد: ساخت فیلم خوب نیازمند یک پژوهش و یک کار مکتوب خوب است، اگر هزار کتاب خوب وجود داشته باشد، صد فیلم‌نامه خوب از دل این کتاب‌ها بیرون می‌آید.

وی کتاب را پایه و اساس فعالیت فرهنگی دانست و بیان کرد: نقش رسانه‌های مکتوب ازآن‌جهت اهمیت دارد که پایه و اساس کار است، وقتی رسانه مکتوب وجود داشته باشد، فیلم‌نامه‌نویس و حتی داستان‌نویس می‌تواند از دل این‌ها برای جامعه کار تولید کند.

این نویسنده دفاع مقدس از نویسندگان خواست که توجه بیشتری به حوزه دفاع مقدس داشته باشند و عنوان کرد: اخیراً مقام معظم رهبری مأموریت سنگینی بر دوش فعالان حوزه دفاع مقدس و ادبیات دفاع مقدس گذاشتند و فرمودند آثار موجود باید به صد برابر برسد. این فضای غنی فرازوفرودهای متعددی در آن وجود دارد که می‌شود راجع به آن کارکرد، اگر چنانچه موردتوجه قرار بگیرد بخش زیادی از موضوعات فکری جامعه را تأمین می‌کند.

نیازی وجود شبهه در موضوع دفاع مقدس را دلیل کم‌کاری فعالان این حوزه دانست و گفت: یکی از دلایل برخی از شبهاتی که امروز پدید می‌آید مثل طرح موضوعی که اخیراً درباره شهید حسین فهمیده شد، این است که ما در حوزه دفاع مقدس خوب کار نکردیم.

وی افزود: اگر اطلاعات لازم را در رسانه‌های مکتوب، رسانه‌های هنری، به‌خصوص فضای مجازی که امروز خیلی وسعت پیداکرده و کاربران زیادی در سنین و اقشار مختلف را به خود اختصاص داده است، قرار داده بودیم و اگر رسالت خود را به‌خوبی انجام داده بودیم، قبل از اینکه این شبهات، به شبهه تبدیل شود، پاسخ داده می‌شود.

معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، کتاب را ماندگارترین اثر هنری در بستر زمان خواند و بیان کرد: رسانه‌های مکتوب، به‌خصوص کتاب به‌عنوان ماندگارترین اثر هنری در بستر زمان، یکی از موضوعاتی است که باید به آن توجه ویژه شود. با تأکید مقام معظم رهبری بایستی همه مراکز، افراد و همه‌کسانی که در این حوزه فعال‌اند، به این موضوع توجه داشته باشند که کتاب به‌عنوان رسانه‌ای که می‌تواند پیام ماندگاری را همراه خود داشته باشد، حتماً باید موردتوجه قرار بگیرد.

وی اظهار کرد: با یک هم‌افزایی و فضای تعاملی در کشور بین مراکزی که در این زمینه فعال‌اند، از برخی موازی کاری‌ها و تکرارها جلوگیری کنیم و به آن ابعادی که روی زمین‌مانده است، بپردازیم.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد دفاع مقدس قابلیت پژوهش دارد

نیازی در خلال صحبت‌هایش به ویژگی‌های منحصربه‌فرد دفاع مقدس که قابلیت پژوهش دارد اشاره کرد و گفت: جنگ ایران و عراق دارای ابعاد مختلفی است، این جنگ را مردم اداره کردند؛ اگرچه سهم نظامیان، سهم فرماندهان محفوظ است ولی بدنه نیروهای دفاعی ما مردم هستند. در اینجا مقام معظم رهبری خیلی هوشمندانه می‌گویند که: ببینید یک رزمنده خودش هست، وابستگان او، همسرش، مادرش و... هستند و همه از این رزمنده خاطره دارند. این رزمنده وظیفه جنگیدن نداشته زیرا در جوانی یا نوجوانی به جبهه رفته و اساساً به سنی که بتواند بجنگد نرسیده بوده اما به جبهه رفته و خاطرات زیادی از آن وقایع دارد.

وی جنگ شهرها را از موضوعاتی نام برد که باید بیشتر به آن پرداخته شود و افزود: در جنگ شهرها، همین مردم استان مرکزی و شهر اراک چند بار مورد هجوم هوایی دشمن قرارگرفته است؟ کارخانه ماشین‌سازی، نیروگاه انجیرک، جاهای مختلفی که مورد هجوم قرار گرفتند و این مردم چقدر جنازه شهدایشان را در درون شهرشان و روی دوششان تشییع کردند؟ به این موارد نپرداختیم.

نیازی ادامه داد: جنگ شهرها به‌عنوان یک موضوع و معضل اجتماعی مطرح است. کسی که در جبهه نبوده، در کوران خط مقدم جنگ نبوده، در خانه خود زندگی می‌کرده و دشمن یک‌دفعه این شهر را بمباران کرده؛ همه این‌ها حادثه است، همه‌اش درس است که ما به این موضوعات نپرداختیم.

دفاع مقدس به‌عنوان اقیانوس بی‌کران است

این نویسنده از دفاع مقدس به‌عنوان اقیانوس بی‌کران یادکرد و گفت: در حوزه رسانه مکتوب، دفاع مقدس یک اقیانوس بیکرانی است که آنچه تاکنون اتفاق افتاده قطرات ناچیزی است که از این اقیانوس احصا و ارائه‌شده است و هنوز راه زیادی را در پیش داریم.

نیازی مهم‌ترین مسئله را برای نویسندگانی که تازه‌پا به این عرصه گذاشتند ترسیم چشم‌انداز با زمان‌بندی مشخص عنوان کرد و افزود: چند مسئله باعث شده که ما در این حوزه یکنواختی را ببینیم و در بعضی موارد پس بزنیم. یکی از موارد پرداختن تکراری به بعضی از سوژه‌هاست. زمانی سوژه‌ای در یک موضوعی در کشور گل می‌کند همه نویسندگان همان موضوع را دنبال می‌کنند.

معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس پرداختن به ابعاد گوناگون جنگ را وسیله‌ای برای ایجاد تنوع در آثار نویسندگان را مهم دانست و اظهار کرد: در حوزه بانوان، جوانان، اقشار، روستاییان، شهرها، مردم برخوردار و ... همه این‌ها حرف برای گفتن دارند که تابه‌حال به آن نپرداختیم؛ اگر تنوع ایجاد شود حتماً مخاطب اقبال بیشتری نشان می‌دهد.

وی با عنوان اینکه در نوشته‌ها باید آنچه اتفاق افتاده را بیان کنیم، عنوان کرد: دفاع مقدس به‌خودی‌خود دارای ویژگی منحصربه‌فردی است و نیازی به هیچ‌گونه حاشیه پردازی ندارد. نیازی به غلو ندارد. دفاع مقدس موضوعی است در امتداد قیام عاشورا و با همان نسبت می‌شود تعریف و بیان کرد. وقتی واقعیت این صحنه را بیان کنیم آن‌قدر غنی است که نیازی به حواشی ندارد. مثل‌اینکه ما طلای ناب داشته باشیم و بخواهیم آن را با آلیاژهای روی و مس و ... مخلوط‌کنیم تا درخشنده‌تر شود ولی درواقع از ارزش آن کاسته می‌شود.

نیازی افزود:دفاع مقدس، شهدا، جانبازان، ایثارگران، آزادگان؛ همه کوهی از ایثار و اخلاص و فداکاری‌اند. اگر واقعیات را به‌درستی به جامعه منتقل کنیم باورپذیرتر است. قریب به سی‌وچند سال از واقعه گذشته، به حالت افسانه بیان می‌شود که نسل حاضر این موضوع را نمی‌پذیرد.

این نویسنده خاطره‌ای از خود نقل کرد: وقتی کتاب شهید احمد کاظمی را نوشتم اسمش را گذاشتم: مثل من و تو. خیلی‌ها گفتند چرا این اسم؟ گفتم برای اینکه بدانیم احمد کاظمی هم یک بچه نجار بود، مثل بقیه مردم نجف‌آباد زندگی می‌کرد. وقتی جنگ شروع شد و کشور موردتهاجم قرار گرفت از داخل همین کوچه و بازار تبدیل شد به احمد کاظمی. این ظرفیت را دفاع مقدس ایجاد کرد که همت‌ها، احمد کاظمی‌ها، باکری‌ها، زین‌الدین‌ها، رحیم آنجفی ها، کاوه نبیری ها، درصحنه بیایند و این‌طور برای کشورشان ایثار کنند. زیرا اگر ما فضایی را ترسیم کنیم که شهدای ما انسان‌هایی تافته جدا بافته بودند و اصلاً در این دنیا نبودند، جوان امروزی تصور می‌کند که نمی‌تواند مثل او شود.

معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با تأکید بر اینکه باید ذائقه مخاطب را بشناسیم تصریح کرد: مکتوبات، رسانه و هنر شما برای چه نسلی ارائه می‌شود؟ امروزه با نسلی روبه‌رو هستیم که پرمشغله و کم‌حوصله است و از طرفی پرسشگر است. نمی‌شود با این نسل در فضای مطول گفتگو کرد.

نقش امام خمینی (ره) در انقلاب و دفاع مقدس بی‌بدیل است

وی با اشاره به برگزاری کنگره شهدای استان مرکزی با موضوع ویژه نقش امام خمینی(ره) در دفاع مقدس بیان کرد: عمدتاً فضاهایی که به‌منظور تکریم شهدا و تجلیل از خانواده شهدا ایجاد می‌شود، به‌خودی‌خود کار ارزشی و مفید است. بسیاری از کارهایی که در شرایط عادی اتفاق نمی‌افتد، اتفاق خواهد افتاد. موضوع دفاع مقدس را اگر بخواهیم به‌عنوان یک پدیده نگاه کنیم، دارای ویژگی‌هایی است. نیازی گفت: انقلاب اسلامی به لحاظ بزرگی در صدر دفاع مقدس است و دفاع مقدس در ذیل انقلاب اسلامی قرار می‌گیرد. به لحاظ فرازوفرودها و ماجراهایی که توانسته انقلاب را حفظ کند، دفاع مقدس دارای یک ویژگی منحصربه‌فردتری است.

وی افزود: در هردو مقاومت، مدیریت اسلامی،مقابله با ظلم، ایستادگی در برابر همه تحریم‌ها، تعریف می‌شود و مسئله مهم در دفاع مقدس موضوع زایشی است. به هر موضوع که اشاره‌کنید در کنار آن موضوع دیگری مطرح می‌شود مثلاً در مورد مهندسی جنگ صحبت کنیم، موضوع لجستیک جنگی هم‌درس‌های زیادی دارد. اگر در مورد لجستیک بحث کنیم، می‌بینیم که ارتباطات هم در آن نقش دارد. این مسائل در دل این کنگره مطرح می‌شود. وقتی چنین کنگره‌ای برگزار شود، ابعاد شناسایی می‌شود برای نویسنده و پژوهشگر و هنرمند، سوژه پیدا می‌شود.

معاون امور استان‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با تأکید بر اینکه ما به کسانی که این امنیت و آسایش را برای ما به ارمغان آوردند مدیونیم اظهار کرد: تجلیل‌ها و کنگره‌ها باعث می‌شود یادمان نرود که چه کسانی باعث شدند که من و شما امروز این آرامش را داشته باشیم.

نیازی با اشاره به اینکه نقش امام خمینی(ره) در دفاع مقدس و به‌عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، نقش بی‌بدیلی است و ما به ازا ندارد گفت: در مورد نقش امام(ره) در دفاع مقدس کارهای پراکنده‌ای انجام‌شده اما استان مرکزی اولی است چون زادگاه امام است. در برهه‌ای از زمان محل تحصیل اولیه امام بوده و خاستگاه اجتماعی امام(ره) در استان مرکزی شکل‌گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: شاه‌بیت این کنگره یک کار ویژه درباره حضرت امام(ره) می‌شود. شاید این کار بتواند ادای دینی به امام خمینی(ره) باشد. خیلی از صحنه‌ها در دل دفاع مقدس می‌توانست منجر به شکست شود ولی حضرت امام (ره) با یک پیام، یک نوشته، یک سخنرانی، آن را تبدیل به پیروزی کرد و سرنوشت جنگ را تغییر داد. به این نقش ویژه امام(ره) به‌خصوص در حوزه دفاع مقدس پرداخته نشده و اگر در مسیر کنگره به این موضوع پرداخته شود، کار برجسته‌ای انجام می‌شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری دیار آفتاب، تاریخ انتشار 13 آذر 97، کد مطلب: 47396، www.diyareaftab.ir