شعار سال : جشنواره فیلم فجر به گواه کارشناسان و اهالی فرهنگ و هنر مهمترین رویداد فرهنگی - هنری کشور است که همزمان با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی همه ساله برپا می شود.
این جشنواره ویترینی برای سینمای ایران است و به اعتقاد کارشناسان، بخش بزرگی از فیلم های حاضر در این رویداد به منتقدان و نویسندگان و اهالی رسانه نشان می دهد در سال آتی شاهد چه سطح کیفی از آثار سینمایی در اکران های عمومی خواهیم بود و بخشی از اقتصاد سینمای ایران در گرو کیفیت و ظرفیت فیلم هایی است که در این رویداد سینمایی رونمایی می شود.

همچنین گردهمایی اهالی رسانه و اهالی سینما در این رویداد سینمایی، فرصتی برای تبادل عقاید و گفت وگوی فیلمسازان، بازیگران و فعالان سینمایی با رسانه ها است و از این منظر جشنواره فجر اهمیت بسزایی دارد؛ هرچند که سال پیش تقریبا فرصت گفت وگو میان اهالی رسانه و اهالی سینما به دلیل سیاستگزاری های انجام شده نسبت به سال های قبل کمتر شد تا فقدان کاخ برپایی جشنواره فیلم فجر به عنوان مشکلی جدی، بیش از پیش به چشم آید.

*عکس یادگاری و درآمدزایی :

در کنار همه مواردی که اشاره شد، حضور بازیگران و سینماگران محبوب سینما در کنار اهالی رسانه و گفت وگو با خبرنگاران در نشست های خبری مربوط به آثار سینمایی، بر جذابیت های جشنواره افزوده تا جایی که همه ساله بسیاری از علاقه مندان به سینما از هر طریق ممکن تلاش می کنند خود را به محل اصلی برگزاری جشنواره برسانند تا بتوانند با بازیگران محبوب خود عکس یادگاری بگیرند و یا به بهانه مصاحبه از نزدیک با آنان گفت وگو کنند حتی اگر رسانه ای نباشند!
در سویی دیگر، جشنواره فیلم فجر فرصت مناسبی برای سایت ها و شبکه های مجازی است که به اصطلاح با سینماگران گفت وگوی عامیانه می کنند و این رسانه ها بیشتر با عنوان زرد شناخته می شود و از این گذر به درآمدهای قابل توجهی نیز می رسند.

*افزایش متقاضیان :

با این شرایط هر سال انبوهی از اعضای سایت ها، خبرنگاران، منتقدان و علاقه مندان برای حضور در جشنواره فیلم فجر و تماشای آثار سینمایی در کنار فیلمسازان در سامانه های طراحی شده که از سال های اخیر راه اندازی شده ثبت نام می کنند و هر سال بر تعداد آنان افزوده می شود.
افزایش تعداد این متقاضیان و درعین حال عدم شفافیت در کارت های صادر شده و متقاضیان در بخش سینمای رسانه همواره شائبه هایی را درباره چگونگی صدور کارت ها ایجاد می کرد تا جایی که مسوولان امر گاه متهم به صدور کارت برای دوستان و آشنایان خود شده و هیچ ملاک و معیار مشخصی برای ارزیابی عملکرد مسوولان این بخش وجود نداشت.

درعین حال افزایش تقاضاها و صدور کارت برای گروه های متقاضی در کنار متقاضیان نهادهای مختلف گاه موجب می شد که اهالی رسانه آثار را روی زمین به نظاره بنشینند و در برخی موارد حتی ازدحام جمعیت مانع از تماشای آثار سینمایی می شد و این امر به فضای رسانه ای جشنواره فیلم فجر خدشه ای جدی وارد می کرد.

*خروج از محافظه کاری:

با حضور حسین انتظامی به عنوان سرپرست سازمان سینمایی و وعده وی برای شفاف سازی، این انتظار وجود داشت که در جشنواره فیلم فجر نیز شفاف سازی هایی انجام شود. یکی از اقدامات انتظامی دستور برای انتشار فهرست متقاضیان حضور در جشنواره بود. فهرستی که پس از بیانیه گروهی از اهالی رسانه مبنی بر قاعده مند شدن حضور رسانه ها روی سایت جشنواره فیلم فجر قرار گرفت تا پس از سال ها به طور شفاف مشخص شود چه گروه و رسانه هایی درخواست حضور در جشنواره را دارند.

براساس فهرست منتشر شده 1285 تن از رسانه های مکتوب، مجازی و اعضای انجمن منتقدان متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر سی و هفتم هستند. بررسی های ایرنا نشان می دهد در مجموع از این تعداد 234 تن بنام انجمن منتقدان سینمای ایران ثبت نام کردند که از این افراد، 9 نفر فاقد عضویت در انجمن هستند. این درحالی است که انجمن منتقدان سینمای ایران بیش از 500 عضور دارد و الباقی اعضا به هر دلیلی در این بخش ثبت نام نکرده اند.

*345 رسانه متقاضی :

در این میان اگر متقاضیان نهادهایی که در سامانه رسانه های متقاضی ثبت نام کرده اند درنظر نگیریم (8 متقاضی)، 1043 نفر از 345 رسانه متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر هستند و این آمار از قبال شفاف سازی سرپرست سازمان سینمایی و اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شفاف سازی امروز در اختیار رسانه ها قرار دارد.

نکته جالب آنکه از مجموع 345 رسانه، 70 رسانه فاقد مجوزهای لازم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند که نام چند رسانه فعال سینمایی و چند رسانه معتبر در بین این رسانه ها دیده می شود. به عنوان نمونه از جام جم آنلاین به عنوان یکی از رسانه های فاقد مجوز در این فهرست نام برده شده است.

همچنین 275 رسانه به اصطلاح مجاز نیز متقاضی حضور در جشنواره هستند که نام های عجیب و غریب در بین آنها کم دیده نمی شود و بررسی های اجمالی نشان می دهد از میان این 275 رسانه به سختی می توان نام 50 رسانه نام آشنا را یافت که در حوزه فرهنگ و هنر و سینما فعالیت مستمر داشته باشند و حتا در بخش فرهنگی این رسانه ها قسمت سینما وجود ندارد.
همچنین صفحه برخی از این سایت ها در جست وجوی اینترنتی به اصطلاح بالا نمی آید و مشخص است که به دلیل عدم پشتیبانی، سایت های یاد شده عموما از دسترس خارج شده اند و یا سایت های یاد شده کپی کننده مطالب سایت های اصلی هستند و عموما با یک نفر اداره می شوند.

*رکوردداران و جای خالی تلویزیونی ها :

نکته دیگر آنگه برخی از رسانه های مجاز در ثبت برای حضور خبرنگاران خود در جشنواره فیلم فجر، درخواست های عجیبی را مطرح کرده اند. رکورد دار این درخواست ها مربوط به مجلات سینمایی است. در صدر این آمار درخواست 32 صدور کارت برای یک نشریه سینمایی قرار دارد. پس از آن، نشریه ای دیگر با 29 تقاضا رکورددار است و یک روزنامه با 20، یک سایت با 17 و دو مجله به ترتیب با 13 و 12 درخواست صدور کارت در رتبه های بعدی قرار دارند.

به عبارتی این 6 رسانه به تنهایی درخواست صدور 123 کارت را دارند که این امر قابل توجه است و این 6 رسانه به تنهایی 10 درصد از درخواست صدور کارت برای حضور در جشنواره فیلم فجر را در میان رسانه های مجاز و غیر مجاز به خود اختصاص داده اند. نکته دیگری که انتظار می رفت فهرست خبرنگاران تلویزیونی در این فهرست وجود داشته باشد اما متقاضیان این بخش و متقاضیان برنامه های مجازی در این فهرست دیده نمی شوند و با توجه به اهتمام سرپرست سازمان سینمایی به مسئله شفاف سازی، این انتظار وجود دارد در روزهای آتی شاهد انتشار این فهرست نیز باشیم.

* رسانه های مجازی:

یکی از کلاف های سردرگم در جشنواره فیلم فجر این است که آیا رسانه های مجازی را می توان به رسمیت شناخت؟ آیا کانال های تلگرامی و یا شبکه های اینستاگرامی فعال در حوزه سینما جز رسانه ها محسوب می شوند؟ بررسی لیست منتشر شده نشان می دهد برخی از مدیران صفحات پربازدید سینمایی در قالب سایت های خبری، درخواست خود را برای حضور در جشنواره ارائه کرده اند اما به طور شفاف هیچ کانال یا صفحه اینستاگرامی، درخواستی برای حضور در جشنواره به طور مستقل نداده است.

نکته دیگر آنکه برخی فعالان رسانه ای در رسانه های رسمی بر این مهم معتقدند که فضای جشنواره فیلم فجر باید در اختیار رسانه های رسمی باشد. در این میان این حقیقتی است که بخش بزرگی از مردم و حتی اهالی سینما اخبار این هنر صنعت را از طریق کانال ها و صفحات پربازدید پیگیری می کنند و با این شرایط باید دید آیا در جشنواره فیلم فجر امسال فضایی به این رسانه ها اختصاص داده می شود و ایا این رسانه ها و مدیران یا به اصطلاح ادمین های آنها، مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده اند؟

* خانه شیشه ای :

دسترسی آزاد به اطلاعات در فضای سینمایی و بخصوص جشنواره فیلم فجر، نخستین وعده ای است که از سوی حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی محقق شده و این اقدام با استقبال اهالی رسانه روبرو شده است. همانطور که پیش تر از سوی انتظامی اشاره شده است شفافیت، اطلاع‌رسانی پیش‌ دستانه و مسئولانه است که مشارکت اجتماعی را بالا می‌برد. شفافیت اگر نگوییم تنها راه، لااقل یکی از موثرترین علل افزایش سرمایه اجتماعی است.

اقدام موثر سازمان سینمایی در انتشارفهرست رسانه ها در دیگر بخش های جشنواره فیلم فجر از جمله نحوه برگزیدن هیات های انتخاب و داوری، چگونگی انتخاب فیلم های اول و فیلم های بلند سینمایی در بخش رقابتی هرگونه شائبه و تفرقه افکنی میان اهالی سینما را از میان ببرد و امروز این امیدواری وجود دارد برخلاف سال های گذشته که اطلاعات اینچنینی زیر سایه محرمانه قرار می گرفت، در قامت دسترسی آزاد به اطلاعات، در اختیار رسانه ها و اهالی سینما قرار داده شود.

همچنین این انتظار وجود دارد محل برگزاری سیو هفتمین جشنواره فیلم فجر نیز در اجماع عمومی نمایندگان رسانه های گروهی انتخاب شده و نقطه نظر خبرنگارانی که قرار است در مدت 10 روز اقدام به پوشش مهمترین رویداد فرهنگی هنری کشورمان داشته باشند برای این امر درنظر گرفته و اعمال شود.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار11دی 97، کدخبر:83154470 ، www.irna.ir