شعارسال:دانش‌آموخته علم سیاست، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنرکرمان و دبیر کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی است.

این چهره سیاسی اصلاح‌طلب در حال حاضر نماینده مردم ایلام، ایوان، شیروان، چرداول و مهران دردهمین دوره مجلس شورای اسلامی و عضو کمسیون انرژی است.

وی معتقد است برای جبران خسارات و کمک به سیل‌زدگان احتمال دارد دولت لایحه‌‌ای آورده یا اصلاحیه بودجه بدهد امااگر به دلایلی دولت بخواهد تعلل کند و طول بکشد احتمالاً خود مجلس ورود کرده و طرح می‌دهد.

میرزایی اظهار داشت:در فراکسیون امید در خصوص نحوه جبران خسارات سیل پیشنهادات و بحث‌هایی از جمله اینکه در سر جمع بودجه مبلغی در نظر گرفته شود و یا جبران بخشی از خسارات ازطریق فروش اموال منقول سازمان تملیکی و یا برداشت از صندوق توسعه ملی و یا جبران خسارات از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی مطرح شده است.

این عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت:از آنجایی که بودجه با رویکرد انقباضی و انضباط مالی بسته شده است در برداشت مبلغی از سرجمع ردیف بودجه کشور مشکل وجود دارد و تنها راهکار برای جبران خسارات سیل، برداشت از صندوق توسعه ملی است که ابتدا باید برآورد دقیقی از میزان خسارات داشته باشیم سپس مبالغ را اختصاص دهیم.

وی تصریح کرد:در شرایط فعلی رقابتی که بین برخی از نهادها، سازمان‌ها، بنیادها و... در کمک‌رسانی به مناطق سیل‌زده وجود دارد کار بسیار خوبی استو ماباید از این ظرفیت‌ها برای جبران خسارت‌ها و بازسازی‌های مناطق سیل‌زده نهایت استفاده را ببریم.

میرزایی افزود:بی‌تردید نقش رسانه‌ در کمک‌رسانی به سیل زدگان و بازسازی آنجا می‌تواند بسیارتأثیرگذار باشدچرا که رسانه‌ها می‌توانند کمک‌هایی که توسط افراد نیکوکار انجام می‌شود را پوشش خبری داده و با معرفی این افراد و تجلیل از کارهای آنها رقابتی که بین خیرین و افراد نیکوکار در این عرصه به وجود آورند که اگر این کار فرهنگ‌سازی شود در مواقع بحرانی بسیار مؤثرو سازنده خواهد بود.

وی با اشاره به بحث ایجاد وزارت بحران خاطرنشان کرد:باید تمرکزمان بیشتر روی کارآمدسازی نهادهای موجود باشد نه اینکه بخواهیم دوباره نهادهای ناکارآمد فعلی را ادغام کنیم و یا یک وزارتخانه ناکارآمد درست کنیم.

این نماینده عضو فراکسیون امید تصریح کرد:متأسفانه وقتی حوادثی در کشور رخ می‌دهد، درگیر مسائل سطحی و غیرضروری می‌شویم و چه بسا حادثه جدیدی رخ بدهد باز این مسائلتکرار و در نهایت هم فراموش ‌می‌شود. این در حالی است که به جای پرداختن به مسائل سطحی تمرکز ما باید بیشتر روی کارآمدسازی نهادهای موجود باشد تا بتوانیم خسارات ناشی از حوادث طبیعی را کاهش دهیم.

وی افزود:نقش مردم به خصوص جوانان مناطق سیل‌زده برای توزیع عادلانه کمک‌های ارسالی بین خانوارها بسیار مؤثر بوده و با مدیریت صحیح و نظارت می‌توانند نقش مهمی در خدمات‌رسانی داشته باشند.

میرزایی افزود: متاسفانه چند سالی بود که به سدسازی توجه نمی‌شد در حالیکه سدسازی نیاز مبرم و اصلی کشور است و چه بسا اگر تعداد سدهای فعلی کشورمان بیشتر بود میزان خسارات کمتر می‌شد؛ به عنوان مثال تا بحث سدسازی در سرچشمه‌‌های سدهای خوزستان پیش می‌آمد اعتراض برخی از نمایندگان بلند می‌شد که ما در خطریم این در حالی است که همین محلی‌نگری باعث شد برخی از کارها انجام نشود.

متن کامل این گفت‌وگو بدین شرح است:

 مجلس و نمایندگان برای جبران خسارات سیل چه کرده‌اند؟

میرزایی: مجلس معمولاً در این ارتباط قانون‌گذاری را در کوتاه‌مدت صورت می‌دهد که ابتدا باید یک برآورد دقیق از میزان خسارت داشته باشیم سپس از طریق منابعی که در اختیار داریم اعتباراتی را برای جبران خسارت‌ در بخش‌های کشاورزی، مسکن، راهها و... در نظر بگیریم.

احتمالا دولت لایحه جبران خسارات به مجلس می‌دهد

برای جبران خسارات و کمک به سیل‌زدگان احتمال دارد دولت لایحه‌‌ای آورده یا اصلاحیه بودجه بدهد اما اگر به دلایلی دولت بخواهد تعلل کند و طول بکشد احتمالاً خود مجلس ورود کرده و طرح می‌دهد.البته باید منطقی‌تر و معقول‌تر با این مسئله برخورد کنیم تا دولت و مجلس با تعامل با یکدیگر بتوانند به راهکار مناسبی برای جبران این خسارت‌ها برسند.

با توجه به وسعت سیل اخیر که چندین استان کشور را درگیر کرده و خسارات بالایی در بخش‌های کشاورزی، باغات، راههای ارتباطی، مساکن و دیگر زیرساخت‌ها به بار آورد برای جبران خسارات و بازسازی به نظر می‌رسد بهترین راهکار برداشت از صندوق توسعه ملی است.

اقدامات فراکسیون‌ها برای سیل زدگان می‌تواند مهم باشد. آیا فراکسیون امید در این زمینه کاری کرده‌ است؟

میرزایی: ما در فراکسیون امید نشستی در خصوص سیل و تبعات ناشی از آن با حضور معاون سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کل کشور و کارشناسان بودجه داشتیم که پس از بحث‌ و بررسی و ارائه چندین پیشنهاد راهکارهایی برای جبران خسارات عنوان شد.

یگانه راه جبران خسارات سیل؛ برداشت از صندوق توسعه ملی

در این جلسه بحث‌هایی از جمله اینکه در سر جمع بودجه مبلغی در نظر گرفته شود، ازطریق فروش اموال منقول سازمان تملیکی، برداشت از صندوق توسعه ملی و یک پیشنهاد دیگر هم از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی مبلغ مشخصی در نظر بگیریم که منابع حاصل از آن صرف جبران خسارات ناشی از سیل شود که البته اینها همه پیشنهادات اولیه بود.

به نظر می‌رسد برخی از این پیشنهادات تبعاتی هم داشته باشد از جمله فروش اموال موجود در سازمان تملیکی چراکه این اموال عمدتاً قاچاق بوده و با توجه به سیاست‌ها و رویکردهای مبارزه با قاچاق در حمایت از تولید داخل شاید با موانعی روبه‌رو باشد.

از آنجایی که بودجه با رویکرد انقباضی و انضباط مالی بسته شده است در برداشت مبلغی از سرجمع ردیف بودجه کشور هم مشکل وجود دارد و تنها راهکار برداشت از صندوق توسعه ملی است که ابتدا باید یک برآورد دقیقی از میزان خسارات داشته باشیم سپس مبالغی را برای بازسازی و جبران خسارات به مناطق سیل‌زده اختصاص دهیم.

ما در نحوه به کارگیری منابع و وجوه حاصله در بازسازی مناطق سیل‌زده چندین تجربه ناموفق داریم به عنوان مثال در گذشته سیل و زلزله به مناطقی خسارات وارد کرد با اینکه کارهایی هم انجام شد اما هزینه تمام شده نسبت به ابعاد آسیب‌دیده خیلی بالا بود.

رقابت گروه‌ها و نهادها برای خدمت رسانی می‌تواند برای جبران خسارات تاثیرگذار باشد؟

میرزایی:در شرایط فعلی رقابتی که بین برخی از نهادها، سازمان‌ها، بنیادها و... در کمک‌رسانی به مناطق سیل‌زده وجود دارد کار بسیار خوبی است و ما باید از این ظرفیت‌ها در جبران خسارت‌ها و برخی بازسازی‌های مناطق سیل‌زده بتوانیم نهایت استفاده را ببریم.

رقابت نهادها و سازمان‌ها و بنیادهای خیریه برای کمک به سیل‌زدگان

منابع دولت برای جبران خسارات قطعاً کافی نیست ضمن اینکه مبنا قرار دادن این موضوع ما را به سمت استفاده از منابع غیردولتی مانند پتروشیمی‌ها، سازمان‌های توسعه‌ای، بنیادها مثل بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس و... که متعلق به مردم و کشور هستند رهنمون می‌کند که اینها با استفاده از ظرفیت خود به طور مشخص بازسازی برخی شهرها و روستاها را برعهده بگیرند و از طرقی رقابت اینها باعث تحرک بیشتر در بخش دولت هم خواهد شد.

سازمان‌های مردم‌نهاد باید با استفاده از کمک‌های مردمی و منابع خود به عنوان یک NGO بازسازی ۱۰ تا ۱۵ روستا در مناطق سیل‌زده را برعهده بگیرند تا با استفاده از تمامی ظرفیت‌ها کارهایی را که تحویل می‌دهیم از کیفیت بالایی برخوردار بوده و تجارب ناموفق گذشته در این زمینه تکرار نشود.

 اقدامات رسانه‌ها در انعکاس خدمات رسانی را چگونه می‌بینید؟

میرزایی: تکلیف ورود بعضی از نهادها، بنیادها و سازمان‌های مردم‌نهاد اختیاراتی مشخص نیست.همچنین بی‌تردید نقش رسانه‌ در این زمینه می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد.

نقش بی بدیل رسانه در انعکاس ابعاد خدمات رسانی‌

رسانه‌ها می‌توانند کمک‌هایی که توسط افراد نیکوکار انجام می‌شود را پوشش خبری داده و با معرفی این افراد در صداوسیما و تجلیل از کارهای نیک‌ آنها یک رقابتی بین خیرین و افراد نیکوکار در این عرصه به وجود آورند که اگر این کار شایسته فرهنگ‌سازی شود در مواقع بحرانی بسیار مؤثر و سازنده خواهد بود.

 تشکیل وزارت بحران را تا چه حد ضروری می‌دانید؟

میرزایی:در دیداری که مسئولان عالی‌رتبه کشور با مقام معظم رهبری داشتند بحث‌هایی شد که چه مسائلی باعث شد خسارات سیل بالا برود؛ بحث لایروبی در بستر رودخانه‌ها، بحث آبخیزداری و چندین مورد دیگر که با مروری بر قوانین موجود و بررسی‌های صورت گرفته ونتایج حاصله در صورت نیاز به سمت ایجاد یک سازمان یا یک صندوق جبران خسارات برویم.

بعضی از کشورها وزارت اضطراری دارند. به نظرم شکل مهم نیست اینکه وزارت، سازمان یا بنیاد باشد فرقی نمی‌کند چرا که خیلی از سازمان‌ها را داریم که از لحاظ شکلی خوب هستند و چارت خوبی هم دارند اما کارایی لازم را ندارند؛ به اعتقاد بنده به جای اینکه دوباره به سمت مسائل شکلی و صوری برویم باید تمرکزمان بیشتر روی کارآمدسازی نهادهای موجود باشد نه اینکه بخواهیم دوباره نهادهای ناکارآمد فعلی را ادغام کنیم و یک وزارتخانه ناکارآمد درست کنیم.

ایجاد وزارت بحران کاری نمی‌کند؛ نهادهای مدیریت بحران را کارآمد کنیم

حوادثی مانند سیل و زلزله در کشور ما زیاد است و اصولاً این قبیل حوادث پیش‌بینی‌ ناپذیر هستندو نمی‌توان به طور قطعی پیش‌بینی کرد و برای آن بودجه مشخص در نظر گرفت. مثلاً بگوییم با توجه به سیل یا زلزله‌ای که در سال آینده داریم ۲ هزار میلیارد تومان به وزارتخانه‌ای که ایجاد کرده‌ایم اختصاص یابد که این اشتباه است چراکه ممکن است این حوادث اصلاً رخ ندهد یا خساراتی نداشته باشد.

ارزیابی شما از مدیریت بحران‌ها را در کشور چگونه است؟

میرزایی:متأسفانه وقتی حوادثی در کشور رخ می‌دهد تا مدتی درگیر مسائل سطحی و غیرضروری می‌شویم چه بسا حادثه جدیدی رخ بدهد باز این مسائل تکرار و در نهایت هم فراموش ‌شود. این در حالی است که به جای پرداختن به مسائل سطحی تمرکز ما باید بیشتر روی کارآمدسازی نهادهای موجود باشد تا خسارات ناشی از حوادث طبیعی را بتوانیم کاهش دهیم.

در وقوع سیل اخیر باید بررسی کنیم در هنگام مدیریت بحران کدام سازمان یا نهاد خوب عمل نکرده و چه ناکارآمدیی‌هایی‌ وجود داشته است، مروری کنیم اگر سوءمدیریت، موازی کاری و یا عوامل دیگری دخیل بوده‌اند سهم هر کدام را مشخص کنیم. اگر خلاء قانون یا ضعف قانون داریم یا به نوعی سازمانی وضعیت قانونی‌اش ابهام دارد باید ابتدا این موارد را برطرف کنیم آنگاه اگر نیاز بود برویم به سمت ایجاد یک نهاد جدید.

نقش مردم سیل‌زده در زمینه دریافت عادلانه کمک‌ها چگونه است؟‌

میرزایی:نقش اصلی در کاهش آلام مردم سیل‌زده برعهده مردم همین مناطق است. ضمن اینکه مدیریت در توزیع عادلانه کمک‌های ارسالی در بین خانوارهای آسیب‌دیده بسیار مهم است چرا که اگر این امر به درستی صورت نگیرد می‌تواند درد و رنج بسیاری از خانواده‌ها که درگیر بحران هستند را بیفزاید. لذا نقش مردم به خصوص جوانان مناطق سیل‌زده برای توزیع عادلانه کمک‌های ارسالی بین خانوارها بسیار مؤثر بوده و با مدیریت صحیح و نظارت می‌توانند نقش مهمی در خدمات‌رسانی داشته باشند.

جوانان سیل زده در توزیع عادلانه کمک‌ها از خود گذشتگی کنند

جوانان مناطقی که درگیر بحران شده‌اند می‌توانند با از خودگذشتگی در توزیع عادلانه کمک‌ها و رساندن آن به دست افرادی که آسیب‌ دیده‌اند پیشتاز باشند تا بتوانند یک رضایت نسبی در آن منطقه به وجود بیاورند. همچنین باعث تشویق بعضی از سازمان‌ها و نهادها شده تا با انگیزه و روحیه بالاتری کمک‌ها را در اختیار مردم منطقه قرار بدهند.

خیلی از مسئولان سازمان‌های مختلف حتی نمایندگان ضرورتی ندارد به مناطق بحرانی بروند چرا که حضور نمادین برخی مقامات و تشریفات مربوط به استقبال از آنها مدیران محلی را یک یا ۲ روز درگیر کرده و باعث کند شدن خدمات‌رسانی می‌شود؛ بنابراین اگر می‌خواهند بروند افراد مجرب و مؤثری در جهت برطرف کردن مشکلات با خود همراه کنند که اگر جایی کم‌کاری باشد ترمیم کرده و به تقویت ضعف‌های کمک‌رسانی بپردازند.

چرا توجهی به سد سازی در سالهای گذشته نشده است؟

میرزایی:اقدامات پیشگیرانه نیازی به برگزاری همایش و ... ندارد. مدتی بود به سدسازی توجه نمی‌شد در حالیکه سدسازی نیاز کشور است. به عنوان مثال شما اگر به مناطقی که سرچشمه‌‌های سدهای خوزستان هستند نگاه کنید تا بحث سدسازی در آنجا پیش آمد اعتراض برخی از نمایندگان بلند می‌شد که آقا ما در خطریم و همین محلی‌نگری باعث شد برخی از کارها انجام نشود.

نیازمند جهاد سدسازی هستیم

با توجه به وقوع سیل اخیر و میزان خسارات بالای آن همچنین تجارب گذشته باعث می‌شود تا در برخی مسائل بازنگری داشته باشیم چرا که سدسازی نیاز کشور است و در این زمینه به جهاد نیاز داریم ضمن اینکه در بالا دست بعضی از سدها باید سدهای تنظیمی احداث کنیم چراکه این گنجایش و ظرفیت وجود دارد تا خوزستان آسیب کمتری ببیند.

با توجه به تجربه حاصل از سیل اخیر می‌توانیم آن را مبنا قرار دهیم و به عنوان یک مبنای تجربی باید مروری بر مطالعات گذشته و انجام اقدامات عملی برای سدسازی در کشور داشته باشیم، همین‌طور در بحث آبخیزداری کارهایی باید انجام شود و مطالعات خوبی انجام شده ولی باید برای آن بودجه‌ای در نظر گرفته شود تا توسط کارشناسان که تخصص و رشته‌ آنها مرتبط بوده و تجربه عملی دارند یکی دو سال کارها و اقدامات مشخصی در این زمینه انجام دهند.

کارشناسان این حوزه پیشنهادهای ارزنده‌ای دارند که قبلاً روی میز مسئولان بود اما با توجه به منابع مورد نیاز و برخی شرایط باعث شد تا این پیشنهادها در اولویت وزارتخانه‌ها قرار نگیرد که با توجه به تجربه حوادث اخیر ضروری است که وزارتخانه‌های مربوطه پیشنهادهای ارائه شده را برای پیشگیری و کاهش خسارات ناشی از حوادث طبیعی در اولویت کاری خود قرار دهند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار29فروردین 98، کدخبر: 13980122000899، www.farsnews.com