شعارسال: 4 سال از اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به فروشگاه‌های اینترنتی می‌گذرد، در این مدت این فروشگاه‌ها توانستند تا حدودی اعتماد مردم را برای خرید اینترنتی اجناس جلب کنند. اما در این مدت هنوز مسائل و مشکلاتی وجود دارد که ظاهرا از سوی دولت اراده‌ای برای حل ریشه‌ای آنها وجود ندارد. رضا الفت نسب رئیس انجمن صنفی کسب و کار اینترنتی به بیان معضلات و مشکلات این حوزه پرداخت.

در سال‌های اخیر خرید و فروش کالاهای مختلف از طریق اینترنت شتاب خوبی گرفته است و مردم استقبال نسبتا خوبی در این مورد داشته‌اند، وضعیت این شیوه از کسب و کارها در حال حاضر چگونه است؟

*17 هزار و 700 فروشگاه اینترنتی نماد اعتماد الکترونیکی دارند

رضا الفت نسب: کسب و کارهای اینترنتی الآن وضعیت‌ خوبی دارند. بخش خصوصی واقعاً در این حوزه فعال است و در این چند ساله در غیاب دولت، فرهنگ‌سازی و هزینه زیادی کرده است. این روند فعالیت کسب درآمد از فضای مجازی را جا انداخته و الآن هم چیزی حدود 17 هزار و 700 فروشگاه اینترنتی نماد اعتماد الکترونیکی دارند و به صورت رسمی کار می‌کنند. این نشان می‌دهد که بخش خصوصی تقریبا و واقعا بیش از حد تصور فعالیت خود را در این زمینه انجام داده است. بخش دولتی هم واقعاً در ابتدای کار خیلی خوب جلو آمده بود و با دادن نماد اعتماد الکترونیکی به کسب و کارهای اینترنتی باعث رسمیت پیدا کردن این مشاغل شد. با گذشت تقریباً چهار سال از اعطای نماد الکترونیک، به هر حال کسب‌ وکارهای اینترنتی از دولت تقاضا دارند و مطالبه می‌کنند که وضعیت بهتری پیدا کنند و وضعیت‌شان تثبیت شود. تقاضاهایی از نهادهایی مثل مالیات داریم تا در یک فضای شفاف با اطلاع رسانی کافی بحث مالیات‌های کسب و کارهای اینترنتی پیگیری شود ولی در کل می‌توانیم بگوییم که خدا را شکر وضعیت نسبتا خوب است.

در کشور چه موانعی از حیث قانونی و یا حاکمیتی بر سر راه گسترش این نوع از کسب و کارها قرار دارد؟

الفت نسب: الآن ما آیین نامه ماده 87 قانون نظام صنفی را داریم، در این آیین نامه که تیرماه سال گذشته توسط وزیر صنعت و معدن ابلاغ شد، اعلام شد که کسب و کارهای اینترنتی باید جواز کسب بگیرند. از تاریخ آن ابلاغ تا به امروز متأسفانه با گذشت حدود یک سال اتفاق خاصی نیفتاده و واقعاً کسب و کارهای اینترنتی الآن در این موضوع بلا تکلیف هستند. از یک طرف گفتند جواز کسب بگیرند واز طرف دیگر خود وزارتخانه به دلیل نبود هماهنگی‌های لازم این اتفاق را رقم نزده است. واقعاً هم به نظر من اگر این اتفاق بیفتد و جواز کسب صادر شود به تشکیل اتحادیه منجر شود. این نگرش را داریم که بخش خصوصی واقعاً بتواند تصدی‌گری کند و بخش دولتی تصدی‌گری‌اش را در این بخش کمتر کرده که در این شرایط اتفاق خیلی خوبی می‌افتد.

*کسب و کارهای الکترونیکی در بلاتکلیفی جواز کسب

کسب و کارهای الکترونیکی که به صورت حقیقی کار می‌کنند بابت تشکیل پرونده مالیاتی، محاسبه بیمه کارمندانشان و گرفتن تسهیلات با مشکل روبرو هستند و هر وقت به این سازمان‌ها مراجعه می‌کنند، می‌گویند که جواز کسب بگیرند و از آن طرف کسی تا به امروز جواز کسب نگرفته است. البته مرکز اصناف و امور بازرگانان اعلام آمادگی کامل کرده و گفته ما آمادگی انجام این کار را داریم ولی باید یک سری هماهنگی با مرکز توسعه تجارت الکترونیکی انجام شود.

ما واقعاً از دولت و آقای وزیر تقاضا داریم با گذشت یک سال این امر تسهیل شده و اتفاق بیفتد و جواز کسبی را که اگر قرار است بدهند، بدهند و اگر هم قرار نیست جواز کسب بدهند بگویند که جواز کسبی داده نمی‌شود و همین نماد اعتماد الکترونیکی را ثبت، بیمه و بانک‌ها قبول کرده و به رسمیت ‌بشناسند. به هر حال 17 هزار کسب و کار اینترنتی وجود دارد که البته پیش بینی ما این است که به 30 هزار تا برسد ولی اگر این نابسامانی‌ها را دولت بتواند انشاء‌الله حل کند فکر می‌کنم که اوضاع خیلی بهتر شود.

بسیاری از گوشی‌های تلفن همراه که وارد کشور می‌شوند مشکل رجیستری(ثبت در شبکه) دارند و خریدار نمی‌داند که این کالایی که می‌خرد قاچاق است یا نه. مشکل رجیستری در کشور در چه مرحله‌ای است آیا قابل حل است؟

الفت نسب: ما تعداد زیادی فروشگاه داریم که به صورت اینترنتی گوشی تلفن همراه می‌فروشند، سازمان‌های ذیربط تقریباً یک سالی است که به شدت پیگیری کردند و روی این فروشگاه‌ها دست گذاشتند و گفتند که شما دارید کالای قاچاق را می‌فروشید و بعضاً نماد برخی از آنها را تعلیق کردند و اعلام کردند که باید این جنس‌ها را بردارید تا اجازه فعالیت مجدد را بدهیم. در صورتی که بیشتر کسب و کارهای اینترنتی در این حوزه به نحوی نماینده فروشنده و به نوعی بازاریاب هستند و کالا برای خودشان نیست.

*دولت درباره گوشی‌های قاچاق زورش به تامین کننده‌های اصلی پاساژ علاء الدین نمی‌رسد

همان گوشی که در پاساژ علاء‌الدین راحت و علنی به ما می‌فروشند روی سایت می‌گذارند و می‌فروشند. یعنی روی سایت تصاویر کالاها را قرار می‌دهند، مشتری می‌بیند و سفارش می‌دهد و فروشنده اینترنتی ازعلاء الدین گوشی را تهیه می‌کند. حرف ما این بود که فضای اینترنتی فضای شفافی است، دوستان زحمت می‌کشیدند و جستجو می‌کردند و سریع هم تهدید می‌کردند که شما را می‌بندیم. خیلی اشکال ندارد و بچه‌ها با این شرایط کار کردند ولی واقعاً زشت است که زورشان به تامین کننده‌های اصلی پاساژ علاء الدین نمی‌رسد. اگر شما زورتان می‌رسد بروید آنها را بگیرید، من فروشگاه اینترنتی می‌روم از آنها کالا می‌گیرم اینکه نمی‌شود من را بگیرید و آنها راحت بفروشند.

در کل به نظر می‌رسد اگر تعرفه واردات در این بخش کاهش پیدا کند منافع خیلی‌ها به خطر می‌افتد ولی اگراین اتفاق بیفتد به هر حال وضع در زمینه مبارزه با قاچاق بهتر می‌شود. حالا جالب است این اینترنتی‌های بیچاره این گوشی‌ها را از علاء الدین خیلی راحت وعلنی می‌خرند و به مشتری تحویل می‌دهند. حالا اگر شما علاء الدین را درست کنید و جنس غیر قاچاق دست مردم بدهید آنها هم همان جنس غیر قاچاق را به دست مردم می‌رسانند.

در گذشته سامانه‌ای وجود داشت که می‌شد از طریق آن درباره اصالت گوشی استعلام گرفت اما ظاهرا این سامانه هم از کار افتاده است.

الفت نسب: حالا دیگر دولتی‌ها زحمت کشیدند. سامانه آمد و جمع شد و حالا نمی‌دانم طرح جدید این دولت چیست؟ حالا دولت بعدی شاید یک طرح دیگری بدهد ولی در کل ما به عنوان کسب و کارهای اینترنتی الآن بزرگترین فروشگاه ما هم قبول کرد و گوشی‌های قاچاق را کم کردیم و توقع داریم از آن طرف تامین کننده‌هایی که کالای قاچاق می‌فروشند و عمده هستند و اصل کاری و مافیا هستند ترتیبی بدهند آنها هم در ریل درست کار قرار گیرند.

در سالهای گذشته شرکت‌های ایرانی بودند که اقدام به تولید گوشی‌های متوسط با قیمت‌های پایین در مناطق محروم کشور می‌کردند و مشتری خاص خودشان را هم داشتند اما مدتها است که خبری از آنها نیست، ظاهرا ورشکسته شده‌اند!

الفت نسب: این را بنده همه شنیده‌ام. موضوع این است که احتمالاً اتفاقی که افتاده این است که به هر حال یک سری از دوستان هستند که به چین می‌روند و بحث تولید را در آنجا دنبال می‌کنند و بازار را به نحوی مدیریت می‌کنند که من تولید کننده شکست می‌خورم. البته این را بگویم به نظر من خود تولید کننده‌ها هم مقصر هستند چون باید بیشتر از این روی کیفیت کار می‌کردند.

آنها از طرف دیگر بازار را طوری مدیریت می‌کنند که شما کالاهایت به فروش نمی‌رسد و ورشکست می‌شوید، بعد احتمالاً می‌آیند و می‌گویند که شما چرا این خط تولید را اینجا راه انداختی؟ ما همین گوشی که شما اینجا تولید می‌کنید با همین کیفیت و زیر قیمت شما به چینی‌ها سفارش می‌دهیم و آنها هم تولید می‌کنید. من این را شنیده‌ام و مطمئن نیستم ولی واقعاً اگر این اتفاق افتاده کاملاً با اقتصاد مقاومتی تضاد دارد.

چینی‌ها هم خوب فهمیدند و شروع به تولید گوشی‌های میان رده با قیمت پایین و البته با کیفیت بیشتر نسبت به تولیدات ایرانی کردند و عملا توانستند بازار را از ما بگیرند.

الفت نسب: بله، به نظر من خیلی معلوم نیست که چه کسانی بازار را این طوری مدیریت می‌کنند. حوزه اینترنت مانند بخش پوشاک نیست ما در تکنولوژی گوشی خیلی نوپا هستیم. آنها یک دفعه می‌آیند و مدیریت بازار را در دست می‌گیرند و یکسری اجناس به آن شکل وارد می‌کنند و کاسه و کوزه تولید کننده داخلی را بر هم می‌ریزند. بعد این افراد می‌آیند و می‌گویند گوشی‌ها را در چین تولید می‌کنیم. کارگران در آنجا پول بگیرند واینجا کاگر ایرانی بیکار بنشیند. بله در شهر محروم هم بود و کار ارزشمندی بود واقعاً جا دارد دولت بیاید در این بخش‌ها سرمایه گذاری کند و حتی هم یارانه تولید بدهد. ما الآن آمارهای عجیبی داریم که یک چیزی حدود 28 میلیون نفر یک مارکت ایرانی را در گوشی‌هایشان نصب کرده‌اند، حالا ببینید که چقدر گوشی هوشمند دست مردم است و چه بازاری در داخل وجود دارد.

*برای "آمازون" فرش قرمز نیاندازیم

ما بازاری به این خوبی داریم چرا نباید در این بحث خودمان برند داشته باشیم؟ بحث همان اقتصاد مقاومتی است تا من بخش خصوصی من بخش دولتی اعتقادی به این نداشته باشیم که راهکار تمام این بخش‌ها اقتصاد مقاومتی است هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

ما در همین بحث کسب و کار اینترنتی هم دائما می‌گوییم که تلاش کنید اگر سرمایه گذار خارجی بیاید در شرکت ایرانی سرمایه گذاری کند خوب است. اما یک وقتی خدای ناکرده فرش قرمز نیاندازیم برای "آمازون" که به ایران بیاید.

ما باید زیرساخت خودمان را درست و کامل کنیم تا اینکه این چرخه درست شود. حالا با یک ترتیب خاصی به خاطر اینکه ایجاد رقابت شود. اتفاقاً‌ در آن حالت بد نیست اما ترجیح بدهند که بیایید در شرکت‌های ایرانی سرمایه گذاری کنند و ارز وارد کشور شود نه اینکه خدای نا کرده سایت‌های خارجی که معلوم نیست می‌خواهند در این کشور چه کار کنند و حتی بعضی از اینها ممکن است بازار را خراب کنند وارد کشور شوند، نباید این اتفاق بیفتد، باید جلوی این کار گرفته شود که قانونمند و نظام‌مند شود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری میزان، تاریخ انتشار: 31خرداد1395، کدخبر: 188325: www.mizanonline.ir