فشارها برای گرفتن مجوز ساخت و ساز اطراف حرم مطهر امام رضا(ع) لحظه به لحظه به سازمان میراث فرهنگی و شورای عالی معماری بیشتر میشود این در حالی است که بیش از 290 مورد ساخت و ساز بلاتکلیف در بافت تاریخی مشهد و پیرامون حرم وجود دارد و ضروری است با توجه به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص حقوق عامه و سخنان رییس قوه قضاییه درباره پیگیری تخلفات، نهادهای نظارتی تا تعداد صدور مجوز در بازه زمانی تدوین قانون مشخص کنند.
شعار سال:فشارها برای گرفتن مجوز ساخت و ساز اطراف حرم مطهر امام رضا(ع) لحظه به لحظه به سازمان میراث فرهنگی و شورای عالی معماری بیشتر میشود این در حالی است که بیش از 290 مورد ساخت و ساز بلاتکلیف در بافت تاریخی مشهد و پیرامون حرم وجود دارد و ضروری است با توجه به سخنان مقام معظم رهبری در خصوص حقوق عامه و سخنان رییس قوه قضاییه درباره پیگیری تخلفات، نهادهای نظارتی بخواهند تا تعداد صدور مجوز در بازه زمانی تدوین قانون مشخص شده و تطابق آنها با حریم ارتفاعی مورد نظر شورای عالی معماری و سازمان میراث فرهنگی انجام و در صورت وجود تخلف از آن جلوگیری شود و یک بار برای همیشه تکلیف ساخت و سازها مشخص شود.
این روزها بار دیگر از مشهد خبرهای بدی میرسد. صحبت از رایزنی مقاماتی برای بلند مرتبهسازی است تا آنجا که خبر میرسد تلاشها برای برای لغو مصوبه حریم منظری و مصوبه شورای عالی معماری با فشار بر مدیران استانی میراث فرهنگی و اداره کل راه و شهرسازی آغاز شده است. در این بین علی اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم این روزها مشهد بوده است و این پرسش اساسی پیش روی او است که آیا برای رسیدگی به تخلفات هتلسازی و تجاریسازیهای سالهای اخیر سازمانها، نهادها و ارگانها و بخشهای خصوصی مختلف با توجه به نظرات مقام معظم رهبری و حریم حرم دستوری صادر کرده است؟
آیا به عنوان معاون رییس جمهور از استانداری پیگیر مصوبات حریم پیرامون حرم امام رضا (ع) بوده است؟آیا تخلفات را احصا کرده و با معاونت میراث فرهنگی و گردشگری در میان گذاشته و میداند که با این تخلفات چه باید کرد؟ آیا مطلع است عدهای در صدد افزودن فشارها هستند تا پرونده برخی تخلفات را به زمان پیش از حریم موکول کنند و جزو حقوق مکتسبه بگمارند؟ این فشارها بر معاونت میراث فرهنگی در حالی افزوده میشود که این معاونت نهم مرداد 96 آن هم در حالی که خود در شورای عالی معماری و شهرسازی حضور منسجم داشته و از مصوبات این شورا در خصوص حفظ بافت تاریخی حرم و شهر مشهد حمایت کامل کرده است، حرایم درجه یک، دو و سه مجموعه اطراف حرم و محدودیتهای ارتفاعی و میراثی را تعیین و ابلاغ کرد.
بنابراین حمایت از بافت تاریخی مشهد و حریم اطراف حرم مطهر حمایت بیشتر از سطح معاونت میراث فرهنگی و مدیرکل استانی را طلب میکند و مقامات بالاتر از جمله رییس سازمان میراث فرهنگی و معاون رییس جمهور و حتی شخص رییس جمهوری باید به این موضوع ورود پیدا کنند و از مسوولان استان خراسان رضوی بخواهند طبق ضوابط و در آن چارچوب عمل کنند، نه آن که فشارها بر مدیران استانی و معاونت میراث فرهنگی کشور افزوده شود.
این در حالی است که سخن از سرمایهگذاران جدیدی به میان میآید که از شهرها و حتی سرزمینهای دیگر به مشهد آمدهاند یکی از کیش با نمادهای هخامنشی یکی از تهران که مالهایش هنوز که هنوز است وبال گردن تهران است و حالا دید هواپیماها برای دیدن حرم هنگام نشستن بر زمین را میگیرد.یکی برای شهر مشهد قرار است بهاران را گلباران کند و تمدن شهرها را به ارمغان بیاورد.
یکی پروژه چند صد هکتاری فلان دارد آن یکی پروژه بهمان، یکی به فلان نهاد و ارگان وابسته است و دیگری به بهمان سازمان. اسمهای هرکدام حیرت را بیشتر میکند. در این میان دو گزینه این روزها بیشتر پافشاری میکنند یکی ساخت و ساز پشت «خانه داروغه» در حوالی خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران که در جاهای دیگر شهر هم گودبرداری کرده و دیگری ساخت و سازی در خیابان آخوند خراسانی (خاکی سابق)، اگر سازمان میراث فرهنگی و شواری عالی معماری و شهرسازی جلوی این فشارها دوام بیاورد که هیچ وگرنه با صدور مجوز برای این دو باید روی دست کم 110 مورد دیگر که بدون مجوز در این مدت شروع بکار کردهاند، چشم بپوشد. چون با نشان دادن چراغ سبز به یکی دو تا از آنها، عملا باقی مدعی شده و همه مجوز طلب خواهند کرد.
همه این موارد و فشارها در حالی رخ میدهد که پیش از این رهبر انقلاب تأکید کرده بودند:«خیلی از معماریهای گذشته ما در این دهها سال اخیر متاسفانه درست جهت عکس بوده بایستی به این مسئله حفظ هویت تاریخی و اسامی شهرها و مراکز قدیمی توجه کنیم.»
مقام معظم رهبری در سال 86 هم تأکیداتی در خصوص بافت پیرامون حرم مطهر داشتند که استاندار وقت آنها را در قالب نامهای به شهردار وقت ابلاغ کرد. یکی از مواردی که ایشان بر آن مورد توجه قرار داده بودند این بود که :«تملک املاک مردم با هدف اجرای طرحهای مصوب و اصلاح بافت فرسوده فقط با رعایت موازین شرعی و قانونی و نکات ذیل صورت گیرد و از هرگونه تملک صرفاً با هدف انتفاع و تامین نیازهای مالی شهرداری و یا ایجاد پاساژ و فعالیتهای تجاری اجتناب شود.»
در حال حاضر مداخلات نابجا در بافت پیرامون حرم مطهر به نام توسعه و نوسازی هزینههای مادی و معنوی به بار آورده است و بیتوجهی به اصول و ضوابط احیا و ساماندهی صحیح و مبانی عقیدتی، آیینی، سنتی و فرهنگی ریشه دار ضایعات عظیمی را موجب شده است.
اما پرسش اصلی اینجا است که کدام قدرتی فوق این قدرتها و رانتها به غیر از قوه قضاییه وجود دارد که بتواند ریشه این تخلفات و شهرفروشی و رانت بخشیها را بخشکاند؟ آیت الله ابراهیم رییسی چندی پیش گفت: هیچکس در جامعه اجازه ندارد که اجرای قانون را در جامعه تعطیل کند و اجرای عدالت مخدوش شود.
او در خصوص ماده 100 که درباره شهرداریهاست هم در 23 تیرماه 98 تأکید کرد: باید ببینیم واقعاً این ماده برای جلوگیری از تخلفات در شهرسازی یا تامین بودجه شهرداری هاست؟! و واقعاً قرار قانون گذار این بوده است؟!ما در حال پیگیری وضعیت ماده 100 هستیم تا این موضوع در مجلس به صورت لایحه بررسی شود تا معلوم شود که ماده 100 برای جلوگیری از تخلفات در قانون شهرسازی است نه تامین بودجه شهرداریها.
رییس کنونی قوه قضاییه پیش از این تولیت استان قدس رضوی را برعهده داشت. در آن ایام مسعود سلطانی فر -رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی- از دیدار شهریور ماه 95 خود با تولیت وقت آستان قدس خبر داد و به رسانهها گفت: حجت الاسلام رئیسی به ساخت و سازهای مرتفع در اطراف حرم امام رضا(ع) كه عرصه و حریم حرم مطهر امام رضا را نادیده گرفته است و چشمانداز حرم را از بین برده است به شدت اعتراض كرد.
سلطانی فر افزود: حجت الاسلام رئیسی تولیت آستان قدس رضوی در دیدار چند روز گذشته همچنین اعتراض كرد كه چرا در سالهای گذشته مسئولین استانی در شهر مشهد برای ایجاد بلندمرتبه سازیها تا این اندازه اجازه تخریب بافت تاریخی اطراف حرم امام رضا(ع) را صادر كردهاند، تا آنجا كه اكنون حتی دید بصری مرقد مطهر علی ابن موسی الرضا(ع) را هم از بین بردهاند.
از سویی نوشته آیت الله رئیسی، در خصوص بلند مرتبه سازی در پست صفحه اینستاگرامش هم در مرداد 95 مورد توجه رسانهها قرار گرفت. او با نقد این اقدام این موضوع را شایسته حرم مطهری رضوی ندانسته و از درخواست خود از مسئولین به منظور تجدید نظر در صدور مجوز برای بلند مرتبه سازی در اطراف حرم مطهر رضوی خبر داد. مقام عالی آستان قدس رضوی افزوده بود: از مسئولان خواستهایم در صدور مجوزها و ایجاد سازهها تجدید نظر کنند. این موضوع یکی از نگرانیهای مهم من از ابتدای قبول مسئولیت تولیت آستان قدر رضوی است و باید همه ساخت وسازهای مشرف به حرم مطهردر پایتخت معنوی ایران با حفظ حرمت امام مهربانیها، حضرت علی بن موسی الرضا (ع)انجام شود.
این در حالی است که نماینده ولی فقیه استان خراسان رضوی هم نسبت به این ساخت و سازها معترض است.آیت الله علم الهدی در سال 91 اعلام کرده بود که صد در صد به نوع معماری اطراف حرم انتقاد دارد و مجوزهای اعطا شده برای ساخت این ساختمان ها باید لغو شود.
او همچنین در دی ماه ۹۴ تأکید کرد:هویت امام رضا (ع) را نباید در شهر به هم زد و باید از ساخت و سازهایی که قرار است هویت شهر را خراب کند جلوگیری کرد.
آیت الله اعلمالهدی همچنین با اشاره به این که دغدغه امروز موضوع آبادی و پارکهای آنچنانی و خیابانهای کذایی نیست بلکه دغدغه اصلی این است که این شهر امروز هویت امام رضا (ع) را از دست میدهد، گفت: وقتی هتل چند ستاره در کنار حرم ساخته میشود دیگر نمی توان جلوی برخی موضوعات را گرفت. امروز این ساختمانهای بلندمرتبه همچنان در اطراف حرم در حال گسترش هستند و باید مدیران شهری ما تعامل بیشتری کنند و هویت امام رضا(ع) را نباید در شهر به هم زد و باید از ساخت و سازهایی که قرار است هویت شهر را خراب کند جلوگیری کرد. با توسعه مراکز تجاری و مراکز تفریحی کمکم هویت مذهبی شهر را از دست میدهیم. مشهد مقدس به جزیره کیشی تبدیل میشود که وسط آن یک گنبد طلا وجود دارد. با ساخت و سازهایی که در اطراف حرم صورت میگیرد این شهر در حال از دست دادن هویت معنوی و زیارتی خود است. ما با توسعه شهر مخالفتی نداریم اما این توسعه باید در شکلی صورت گیرد که با قداست حرم منافاتی نداشته باشد.
او همچنین بر این موضوع تأکید کرده بود که در شهر مشهد شاهد به هم خوردن هویت دینی این شهر هستیم. اصول معماری اسلامی در این شهر را رعایت نمیشود. عدهای سرمایهگذار به جان هویت شهر افتادهاند و شکل معنوی و زیارتی را از آن میگیرند.
نماینده ولی فقیه با اشاره به این که اولین کسی که در این شهر حق دارد حضرت رضا (ع) است، افزود:موضوع اصلی سیاستهای کلی در اصول شهرسازی مشهد است و املاک موقوفه تابع این سیاستهاست. اعتراض ما به این سیاست های کلی در ساخت و ساز مشهد است.
به گزارش اسکان نيوز، در این بین و در سال 95 حدود ۳۰۰ نفر از علما و شخصیتها به سران قوا نامه نوشتند و درخواست توقف طرح و نجات بافت را داشتند. آیات عظام سیدان، خلخالی، مروارید، الهی خراسانی، و...و ۸۰ شخصیت مهم کشوری و 220 نماینده مجلس بر این موضوعات تأکید کردند و متعاقب آن شورای عالی شهرسازی و معماری به طرح بافت پیرامون حرم و سیاستها و اقدامات توسعهای ورود پیدا کرد.
حال همه منتظرند ببینند با توجه به حساسیت شهر مشهد آیا جلوی بانیان تخریب هویت و فرهنگ و تاریخ این شهر و تضییع حقوق شهر و مردم و عامه گرفته میشود؟ آیا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای عالی معماری و شهرسازی با فشارها کنار میآیند یا در مقابل آنها مقاومت میکنند؟ همچنین با توجه به ورود قوه قضاییه به ساخت و سازهای غیر قانونی همچون باستی هیلز و قزوین این امید قوت گرفته است که ساخت و سازهای اطراف بافت پیرامون حرم مطهر هم مورد توجه این دستگاه قرار گیرد.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی اسکان،تاریخ انتشار:7مرداد1398،کدخبر:۲۱۶۵۷،eskannews.com