شعار سال: به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی دکتر عاملی با اشاره به اینکه نیازمند تلاش در مسیر واقع-گرایی هستیم و دانش نیازمند به علاقه و اشتغال است، خاطرنشان کرد: دانش، اگر مهر و محبتی که متعلق به حوزه دانشی باشد را نداشته باشد، نمی‌تواند به موفقیت دست پیدا کند.

 وی با اشاره به نگاه دست‌های کثیف تیلور افزود: منطق خرد ارتباطی اشتغال و درگیر شدن است تا بتوان به حاق واقعیت و لایه‌های دانشی آن دست پیدا کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: همواره باید با نگاه به گذشته در حوزه علم و دانش، امروزمان را برای دستیابی به افق‌های آینده مدیریت کنیم.

عصبیت‌های ناشی از علم ویران‌گر است

وی افزود: عصبیت‌های جاهلانه را می‌توان با تحقق ارتباطات بین فرهنگی کاهش داد چرا که از جهل برآمده است و با رفع جهل واقعیت‌ها پذیرفته می‌شود.

 عاملی در ادامه گفت: عصبیت‌های ناشی از علم ویران‌گر است و شدیداً انکار را به همراه می‌آورد. شما نگاه کنید نزدیک به ۱۵ قرن نظریه ثابت بودن زمین کلودیوس تولمی که در ۱۴۰ بعد از میلاد مطرح شد بر جهان حاکم بود و در ۱۵۴۳ میلادی نیکلاس کپرنیک نظریه خورشید محوری را طرح کرد و اساس نظریه تولمی را زیر سئوال برد. در مقابل نظریه کپرنیک نزدیک به دو قرن مقاومت شد. اینجا حوزه علم است و مقاومت‌های پذیرش نظریه‌های جدید بخشی از روند توسعه علمی بوده است.
وی افزود: ما بسیاری از اوقات تلاش کرده‌ایم که عصبیت‌های خود را به هستی تحمیل کنیم، حال آنکه در واقعیت چنین مقوله‌ای وجود ندارد و یا این بازنمایی "همه واقعیت" نخواهد بود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به اینکه فهم همواره موانع اختلالی دارد، خاطرنشان کرد: در حوزه علم و دانش می‌توان ۴ تجربه را متمایز نمود که در قالب پارادایم یا الگوواره‌های علم طرح شده است. “
وی در تبیین اولین تجربه چهارگانه علم و دانش گفت: از زمانی که علوم تجربی و تفکر دکارتی وارد حوزه دانشی شد با غلبه گفتمانی خود عرصه دانش را در یک مسیر معین محدود کرد و همین نگاه تجربی نیز وارد علوم انسانی شد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: قطعیت یک عامل و به انحصار درآوردن علی در پیمایش‌های و تحقیقات علوم انسانی که در غالب "مطالعات تاثیری" از آن سخن گفت: شده است، جایگاهی ندارد و در نهایت می‌توان گفت که میان دو پدیده رابطه‌ای معنادار وجود دارد نه آنکه به قطع بتوان فلان پدیده را عامل پدیده دیگری دانست.

وی با اشاره به سه تجربه دانشی دیگر تحت عنوان مطالعات بین رشته ای، شبیه سازی هستی و دانش یکپارچه، ابعاد دیگری از نگاه‌های علمی را تبیین کرد. ایشان در تبیین دانش یکپارچه گفت: دانش یکپارچه بعد از دهه ۱۹۸۰ غلبه گفتمانی پیدا کرد که معتقد است رشته‌های دانشی باید به صورت چند رشته‌ای و با تعامل یکدیگر به پاسخ پرسش‌ها اقدام کنند.

علوم انسانی در کشور ما سال‌ها تحقیر شد

 عاملی ادامه داد: در کشور ما علوم انسانی سال‌ها تحقیر شد و نسبت به آن نوعی سطحی‌نگری وجود داشت که با غلبه دانش یکپارچه ابهت علوم تجربی و جنبه تک‌نگاری علوم تجربی شکسته شد و نیازمندی علوم به یکدیگر با رویکرد بین رشته‌ای و دانش یکپارچه روحی و جان جدیدی گرفت.

وی ادامه داد: دانش یکپارچه با ایجاد مفهوم (Integrative Marketing Communication) IMC در زمینه بازاریابی ظهور پیدا کرد. در واقع بازار یاب‌های متوجه شدند در فضای رقابتی و تنوع کالا‌ها برای فروش بیشتر نیازمند توجه به عوامل متنوع‌تر و بهره گیری از دانش‌های متنوع را نیاز دارند؛ لذا در پرتو بازار یابی ارتباطی یکپارچه به سراغ فهم ماهیت بازار و نیاز‌های بازار رفتند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به الگواره شبیه سازی هستی گفت: با تمرکز روی بحث شبیه سازی هستی (Bio- Mimetic) که در درون علوم تجربی به وجود آمد. علت رفتن به سمت شبیه سازی هستی، شکست‌های علوم تجربی بود. در واقع یافته‌های علوم تجربی بقول پوپر از همان آغاز موضوع ابطال پذیری هستند؛ لذا دانشمندان بدنبال روش یا روش‌های بودند که خطای آن تحقیق را کاهش دهد؛ لذا به سراغ درک قاعده‌ها و قوانین هستی و شبیه سازی آن‌ها رفتند.

وی افزود: این شکست در علوم تجربی منجر به تلاش برای دریافت قواعد هستی شد تا براساس قوانین تکوینی عالم طبیعت بتوان قواعد ثابت را کشف کرد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: باید پذیرفت که خالق هستی تدبیری را برای عالم هستی در نظر گرفته است و قانون هستی نیز در راستای همان تکوین الهی بوده، و در واقع شبیه سازی هستی یک نوع نزدیک شدن به منطق الهی در خلق هستی است. 
وی افزود: ما با مسیری در علم حرکت کرده‌ایم که در نهایت بر این امر اذعان شده که فهم پدیده‌ها نیازمند فهم چند رشته‌ای برای درک واقعیت‌ها است و برای درک واقعیت‌ها باید روشی را اتخاذ کرد که ما را به واقعیت نزدیک کند.

 عاملی در تبیین چهارمین تجربه تاریخی مسیر علم و دانش گفت: در دانش جدید وقتی وارد علم و فناوری جدید می‌شویم، با عرصه متفاوتی روبرو می‌شویم که به نوعی به وجود آمدن ماهیتی متفاوت از جهان فیزیکی را در قالب جهان مجازی را به همراه آورده است.

وی افزود: این وجود؛ جهان مجازی دارای منطق عددی و تابع منطق ریاضی است و براساس مدل کوانتومی تدوین شده است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: جهان مجازی این تصور را به همراه آورده که آنچه از ذهن ما می‌گذرد صرفاً یک خیال انتزاعی نبوده می‌تواند در عالم مجازی تحقق پیدا کند.

علوم انسانی و علوم اجتماعی را باید به عنوان علوم مرکزی جهان قلمداد کرد

وی افزود: ما امروز بیشتر از گذشته نیازمند درک جامعه هستیم و حتماً علوم انسانی و علوم اجتماعی را باید به عنوان علوم مرکزی جهان قلمداد کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کردکرد: به همان دلیلی که معتقدیم امروز فرهنگ مبنا است و اقتصاد و سیاست تابع آن است، علوم انسانی و علوم اجتماعی نیز مبنا بوده علوم مهندسی و تجربی تابع آن خواهند بود. درک علم نیازمند دانش یکپارچه به نگاه مرکزی به انسان است. “
وی با اشاره به تحقیقی که اخیراً توسط مؤسسه پیو (PEW) منتشر شده است گفت: در مصاحبه‌ای که از میان ۵۵۰۰ نفر از افراد جامعه آمریکا به عمل آمده است، مشخص شد که نارضایتی اجتماعی از سطح طبقه محروم به سطح طبقه متوسط نیز گسترش یافته است.

 عاملی خاطرنشان کرد: علم و دانش اگر با هدف الهی و توحیدی گره نخورد، به درستی رشد نخواهد کرد و نتیجه آن ساخت ۱۲۰۰۰ کلاهک هسته‌ای خواهد بود که حیات را می‌تواند در کره زمین نابود کند.

وی افزود: ما نیاز داریم تا با بازنگری در علوم، مسیر پیش روی علم و دانش را منتهی به سلامت و تعالی انسانی کنیم.

گفتنی است در این مراسم منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران حضور داشتند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو، تاریخ 24 آذر 98، کد مطلب: 812576: www.snn.ir