شعار سال: اگرچه ایجاد پرونده الکترونیک سلامت امری بسیار مهم در ارائه خدمات مطلوب‌تر بهداشتی و درمانی به مردم است، اما باید به این موضوع حائز اهمیت که اطلاعات بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی با داشتن دفاتر بیمه‌ای مختلف به صورت موازی و تکراری ثبت نشود، توجه شود.

 

داشتن برنامه مدون و هماهنگ در فرایند درمان بیماران در هر کشوری امری مهم و حیاتی است و کشور‌های مختلف دنیا به ویژه کشور‌های پیشرفته تلاش کرده اند تا با تدوین برنامه‌ای مشخص و هماهنگ در شبکه بهداشتی و درمانی و جامعه پزشکان خود، خدمات مطلوب و جامعی را به بیماران ارائه دهند و از موازی کاری و تجویز روش‌های درمانی و دارویی موازی با هم که نتیجه مطلوبی در بر نداشته و در برخی اوقات باعث بروز آسیب‌های جسمی و روحی به بیماران می‌شود، پرهیز کنند.

طرح ایجاد پرونده الکترونیک سلامت یکی از مهمترین برنامه‌های وزارت بهداشت در جهت رفع این مشکل و نیز ساماندهی و نظامند کردن روند درمان بیماران و آگاه ساختن پزشکان از وضعیت بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی دولتی و خصوصی است.

امری که باعث می‌شود پزشکان در تخصص‌های مختلف از پیشینه درمانی ودارویی بیمار مطلع شده و با آگاهی از آن، روند درمانی مطلوبتری را دنبال کنند.

طرح پرونده الکترونیک سلامت علاوه بر افزایش دقت و صحت در نوشتن نسخ پزشکی، موجب تسهیل و تسریع در روند ارائه خدمات دارویی داروخانه‌ها و خدمات درمانی در بخش‌های دولتی و خصوصی می‌شود؛ ضمن اینکه امکان مشاهده اطلاعات هویتی و اقلام تجویز شده بیماران به صورت لحظه‌ای و تنها با ثبت کدملی بیمار میسر شده و جلوی سوءاستفاده برخی افراد در استفاده از چند دفترچه بیمه را گرفته و به نوعی می‌تواند عدالت در ارائه خدمات درمانی به همه افراد جامعه ایجاد کند.

 

محمد جعفری، عضو ستاد دولت الکترونیک سازمان بیمه سلامت ایران گفت: پرونده الکترونیک سلامت حاوی همه اطلاعات بهداشتی، پزشکی، تشخیصی و درمانی خانواده است و سابقه افراد برای مراجعه و دریافت خدمات بهداشتی، مراقبتی و پزشکی را در داخل کشور نشان می‌دهد. این اطلاعات شامل روند دریافت مراقبت‌های اولیه و همچنین درمان افراد است و وجود یا عدم وجود بیماری خاص در فرد را نشان می‌دهد.

وی با اشاره به هدف پرونده الکترونیک سلامت مبنی بر رصد روند بهداشت و درمان خانواده به شکل الکترونیک و تحت وب، افزود: فارغ از اینکه پرونده الکترونیک سلامت تحت تولیت وزارت بهداشت قرار دارد، برای اینکه گامی به سمت پرونده الکترونیک سلامت برداشته شود، باید ریز پروژه‌های متعددی که در راه رسیدن به این هدف مانند جزیره‌های از هم جدا وجود دارند با یکدیگر در یک راستا قرار گیرند.

عضو ستاد دولت الکترونیک سازمان بیمه سلامت ایران اظهار کرد: خدماتی مانند واکسیناسیون، کنترل‌های دوره بارداری، مشاوه زمان ازدواج، خدمات مراقبت مادر و نوزاد، خدمات بهداشت روان، تغذیه و؛ که جنبه بهداشتی دارند، برخی از خدماتی هستند که در حوزه پزشکی نیاز به ثبت در سیستم دارند.

جعفری خاطرنشان کرد: سامانه‌ای در مراکز بهداشتی و درمانی ایجاد شده و اطلاعات خانواده‌ها در آن در حال ثبت است که این سامانه با عنوان سامانه سیب در حال فعالیت است و زمانی که یکی از اعضای خانواده به پزشک در مراکز بهداشتی - درمانی مراجعه می‌کند، اطلاعاتش در این سامانه ثبت می‌شود.

اطلاعات مربوط به بیماران مراجعه کننده به مراکز تأمین اجتماعی نیز به سیستم پرونده الکترونیک وزارت بهداشت متصل می‌شود؛ ضمن اینکه اطلاعات مربوط به بیماران در بیمه سلامت، نیرو‌های مسلح و بخش خصوصی نیز باید تجمیع شده تا این پرونده کامل شود

وی ادامه داد: در واقع فاز اول تحت عنوان نسخه نویسی الکترونیک می‌تواند در وارد کردن اطلاعات افراد به سامانه کمک کند. البته این نسخه نویسی الکترونیک به معنای حذف دفترچه بیمه نیست، بلکه به جای دفترچه، از یک نرم‌افزار بین سرویسی برای انتقال داده‌ها استفاده می‌شود.

عضو ستاد دولت الکترونیک سازمان بیمه سلامت ایران افزود: هنگامی که پزشکِ تحت این شبکه، دارویی را برای بیمار تجویز می‌کند، این اطلاعات در سیستم ثبت شده و بیمار با مراجعه به داروخانه می‌تواند با ارائه کد ملی خود نسبت به دریافت دارو اقدام کند. البته این تنها محدود به داروخانه‌ها نبوده و سایر خدمات مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و آزمایش‌ها نیز به همین شیوه برای بیمار انجام می‌شود.

یکی از خصوصیات بارز و مفید ثبت اطلاعات درمانی و دارویی بیماران این است که می‌تواند عدم آگاهی یا به خاطرسپاری بیماران در هنگام مراجعه به متخصصان مختلف در بیان کردن وضعیت درمان و مصرف دارو خود را جبران کند و اگر بیماری به دلائل مختلف همچون کهولت سن قادر به بیان وضعیت گذشته درمانی خود نبود، پزشک بدون هیچ نگرانی بتواند شرح حال و وضعیت بیمار خود را مشاهده و رصد کند.

علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزیر بهداشت درباره «نسخه نویسی الکترونیک»، گفت: در این خصوص در حال کار هستیم و در برخی استان‌ها نسخه نویسی الکترونیک به صورت پایلوت انجام شده یا در حال انجام هستند و از سال آینده نیز بسیاری از استان‌ها درگیر این موضوع می‌شوند.

معاون بهداشت وزیر بهداشت در پاسخ به این پرسش که «پرونده الکترونیک سلامت اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد؟»، اظهار داشت: اکنون در پرونده الکترونیک سلامت پوشش خوبی داریم و اطلاعات قریب ۷۸ میلیون نفر وارد شده و میزان ارائه یکبار خدمت ما در کل کشور به ۹۱ درصد رسیده است؛ یعنی از ۷۸ میلیون نفر ۹۱ درصد شان حداقل یکبار خدمت دریافت کرده‌اند.

 

تمام اطلاعات پزشکی از جمله مربوط به اقدامات سرپایی و بستری بیماران در یکجا ثبت می‌شود و هر پزشکی که در بخش خصوصی و دولتی که این فایل را باز کند متوجه می‌شود که بیمار چه خدماتی دریافت کرده و در نتیجه حالت پراکندگی از بین می‌رود

وی در پاسخ به این پرسش که «آیا ثبت اطلاعات مربوط به بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی تأمین اجتماعی و سایر مراکز تداخلی با هم ندارد؟»، گفت: خیر، اطلاعات مربوط به بیماران مراجعه کننده به مراکز تأمین اجتماعی نیز به سیستم پرونده الکترونیک وزارت بهداشت متصل می‌شود؛ ضمن اینکه اطلاعات مربوط به بیماران در بیمه سلامت، نیرو‌های مسلح و بخش خصوصی نیز باید تجمیع شده تا این پرونده کامل شود.

با توجه به مزایای بسیار زیاد ثبت اطلاعات بهداشتی ودرمانی بیماران در مراکز درمانی خصوصی و دولتی که می‌تواند هنگام مراجعه بیمار در هر نقطه از کشور به پزشکان مختلف اطلاعات کاملی از وضعیت گذشته و حال بیمار از نظر نوع بیماری‌های مبتلا شده و انواع دارو‌هایی که بیمار در طی مدت زمان قبل از مراجعه به علل مختلف در روند درمان خود مصرف کرده است را در کوتاهترین زمان در اختیار پزشک معالج قرار دهد، اما عدم هماهنگی بین ثبت اطلاعات در مراکز درمانی مختلف و همچنین سازمان‌های بیمه گر همچون تأمین اجتماعی، بیمه سلامت و نیرو‌های مسلح، می‌تواند خود مشکل ساز شده و نوعی سردرگمی برای پزشکان مختلف ایجاد کند و آن‌ها نتوانند به اطلاعات جامع و ضروری خود دست پیداکنند.

مریم حسینی، معاون درمان بیمه سلامت استان تهران در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس درباره ثبت اطلاعات درمانی بیماران اظهارداشت: پرونده الکترونیک سلامت هنوز محقق نشده، اما تمام اقداماتی که با سرعت پیش می‌رود، به سمت جایگاه پرونده الکترونیک سلامت است

وی در توضیح این اقدامات، گفت: یعنی تمام اطلاعات پزشکی از جمله مربوط به اقدامات سرپایی و بستری بیماران در یکجا ثبت می‌شود و هر پزشکی که در بخش خصوصی و دولتی که آن را باز کند متوجه می‌شود که بیمار چه خدماتی دریافت کرده و در نتیجه حالت پراکندگی از بین می‌رود.

معاون درمان بیمه سلامت استان تهران اضافه کرد: این کار باعث ذخیره هزینه می‌شود و بیمه شده نیز پول بیشتری به خاطر درخواست‌های غیر ضرور به بیمه نمی‌دهد؛ در این راستا اقداماتی از سوی وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه گر انجام شده که برای رسیدن به پرونده الکترونیک است.

حسینی با اشاره به اقدامات انجام شده و راه اندازی سامانه تایید خدمات، افزود: این سامانه از سال‌های پیش در بیمه سلامت به وجود آمده و با دارو شروع شده؛ به این صورت که وقتی بیمه شده‌ای به داروخانه برای دارو مراجعه می‌کند اگر آن دارو نیاز به تشکیل پرونده داشته باشد؛ به ویژه برای دارو‌های گران قیمت، دارو در سیستم ثبت می‌شود.

وی یادآور شد: در پشت این سیستم بانک اطلاعات تامین اجتماعی و بیمه سلامت وجود دارد و مشخص می‌کند که فرد اگر بیمه هم مثلاً تامین اجتماعی است نباید از بیمه سلامت استفاده کند و باید هر فرد یک دفترچه داشته باشد. به این، رفع همپوشانی برای سه بیمه پایه شامل نیروی مسلح بیمه سلامت و تامین اجتماعی می‌گویند.

معاون درمان بیمه سلامت استان تهران خاطرنشان کرد: این کار کنترل‌کننده هزینه‌ها و شفاف شدن اطلاعات است و مشخص می‌کند فرد چه بیمه‌ای دارد و به محض اینکه بر اساس کد ملی اطلاعات فرد صحیح باشد؛ با توجه به اینکه در پشت این سیستم ثبت احوال نیز وجود دارد، همپوشانی بیمه‌ای فرد کنترل می‌شود.

حسینی تصریح کرد: اطلاعات دارویی که پزشک تجویز کرده وارد این سامانه شده و تشکیل پرونده می‌شود. بیمار در هر نقطه از کشور به مراکز درمانی مراجعه کند، در مراجعات بعدی داروخانه تایید اینترنتی دارد و بررسی می‌کند که این فرد چه تعداد دارو می‌تواند برای چند وقت دریافت کند.

 

وی گفت: نسخه الکترونیکی که در سازمان بیمه سلامت اجرای می‌شود، پروژه بزرگی است و اکنون در شهر‌های دماوند و ورامین در حال انجام آن هستیم؛ به این شکل که وقتی بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، پزشک به صورت الکترونیک نسخه را وارد می‌کند و این در سامانه‌های الکترونیکی قرار می‌گیرد و بعد کد رهگیری به بیمار می‌دهد و بیمار به داروخانه آن مرکز مراجعه می‌کند و داروخانه باید به صورت الکترونیک نسخه به بپیچد.

معاون درمان بیمه سلامت استان تهران با بیان اینکه این خدمات سرپایی مربوط به پزشکان بخش خصوصی ماست، توضیح داد: اکنون پزشک بخش خصوصی ما فقط در ورامین و دماوند به این موضوع وارد شده است. البته در برخی شهرستان‌های استان‌های دیگر اطلاعات وارد شده، اما در نهایت هدف این است که کل کشور به سمت به این سمت برود؛ یعنی همه پزشکان وارد نسخه الکترونیکی شده و در نهایت پرونده الکترونیک سلامت کامل شود.

حسینی یادآور شد: قسمتی با عنوان تبادل الکترونیکی صورتحساب بیمارستانی داریم؛ یعنی بیمار به مراکز درمانی می‌رود و فقط با ارائه کد ملی خدمات دریافت می‌کند؛ به عبارتی به سمت حذف دفترچه بیمه می‌رویم و این مسیر را هم بیمه تامین اجتماعی می‌رود با ارائه کد ملی توسط بیمار کدی صادر می‌شود و نماینده ناظر ما می‌بیند که آیا اطلاعات داده شده با فرد مطابقت دارد.

وی در توضیح بیشتر این موضوع، بیان داشت: آیا در تعهد بیمه پایه است یا نیست، اگر در تعهد نیست تکلیف بیمارستان در خصوص ارائه خدمات روشن می‌شود و هزینه را به صورت آزاد از بیمار می‌گیرد؛ اگر در تعهد بیمه است، برای کدام بیمه بوده و هویت بیمه را مشخص می‌کند.

سازمان پایه بیمه سلامت باید تا پایان شهریور ۱۴۰۰ تمام شهر‌های خود را زیر طرح نسخه الکترونیک ببرد

معاون درمان بیمه سلامت استان تهران ابراز داشت: این اطلاعات وارد سیستم مکانیزه می‌شود و همه این‌ها جمع شدهو در به سمت تشکیل پرونده الکترونیکی سلامت برای هر فرد می‌رود؛ البته باید اطلاعات فرد در این پرونده طبقه بندی باشد و در اختیار کسی قرار نداشته و فقط پزشک معالج به آن دسترسی داشته باشد.

حسینی اضافه کرد: متولی پرونده الکترونیک سلامت وزارت بهداشت است و باید ارائه خدمات از درگاه‌های مختلف در یک جایی ثبت شده و تجمیع شود.

وی تصریح کرد: با توجه به چشم انداز ۱۴۰۴ برای نسخه نویسی الکترونیک، سازمان پایه بیمه سلامت باید تا پایان شهریور ۱۴۰۰ تمام شهر‌های خود را زیر طرح نسخه الکترونیک ببرد.

معاون درمان بیمه سلامت استان تهران خاطر نشان کرد: یک میلیون مددجوی کمیته امداد در شهر تهران تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند و برای این تعداد مددجو ۵۷ پزشک نسخه الکترونیکی انجام می‌دهند و این‌ها سیستم ارجاع الکترونیک دارند و این نیز کنترل کننده هزینه هاست.

کلام آخر اینکه؛ موضوع ثبت پیشینه درمانی و دارویی بیماران در قامت سامانه‌های الکترونیکی و امکان دسترسی به آن در کوتاهترین زمان امری بسیار پسندیده و قابل قبول است و همگان بر اجرای آن تأکید دارند، اما نکته مهم در مسیر ثبت اطلاعات، موازی کاری و تکرار اطلاعات در سامانه‌های مختلف و به عبارت بهتر خودداری از جزیره‌ای عمل کردن سازمان‌های بیمه گر و مراکز درمانی دولتی و خصوصی است.

موضوع بسیار مهمی که غفلت از آن می‌تواند منجر به ثبت اطلاعات ناقص و در نهایت دسترسی محدود برخی پزشکان در مراکز درمانی به اطلاعات مورد نیاز برای درمان بیماران خواهد شد؛ لذا ضرورت ایجاد مدیریت واحد و سامانه جامع برای همپوشانی در ثبت این اطلاعات و ایجاد هماهنگی بین سازمان‌های بیمه گر به خوبی احساس می‌شود.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص  و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: 20 بهمن 1398، کدخبر: 13981113000800 ، www.farsnews.ir