حالا که گرانی نان همه توجهها را به خود جلب کرده باید بدانید وضعیت کیفیت نان هم علاوه بر قیمت آن، به وضعیت نگران کننده و خطرناکی رسیده است. همین موضوع درباره آب هم اتفاق افتاد، خشکسالی در کشور و عدم مدیریت صحیح منابع آبی مسئله بی آبی را یک بحران ملی تبدیل کرد و حالا بحران نان هم به آن اضافه شده، موضوعی که به لحاظ روانی هم تبعات بدی برای مردم به همراه دارد. هرچند هنوز اینطور به نظر میرسد که دولت با همان رویهای که بحران آب را مدیریت کرد با بحران نان هم برخورد خواهد کرد. راهی که کشور را به ناکجا آباد خواهد رساند.
شعار سال: برخورد قانونی با گران فروشی و کم فروشی نان هم یکی از وعدههای این روزهای مسئولین برای آرام کردن مردم است که تجربه ثابت کرده با این برخوردها معضل گرانی نان حل نمیشود.
برای عبور از بحران نان و رسیدن به وضعیت مطلوب ما حتما کارشناسان برنامههایی دارند اگر دولت گوش شنوایی برای شنیدن نقدها داشته باشد.
نان غذای اصلی مردم ایران و گران شدن نان معضلی برای هر سرپرست خانوار است، اما چیزی که همیشه مورد غفلت واقع شده کیفیت نان است. اینکه چرا ما اینقدر دور ریز نان داریم؟ چرا نان در کشور ما کیفیت مورد قبولی ندارد؟ حالا که گرانی نان همه توجهها را به خود جلب کرده باید بدانید وضعیت کیفیت نان هم علاوه بر قیمت آن، به وضعیت نگران کننده و خطرناکی رسیده است. همین موضوع درباره آب هم اتفاق افتاد، خشکسالی در کشور و عدم مدیریت صحیح منابع آبی مسئله بی آبی را یک بحران ملی تبدیل کرد و حالا بحران نان هم به آن اضافه شده، موضوعی که به لحاظ روانی هم تبعات بدی برای مردم به همراه دارد. هرچند هنوز اینطور به نظر میرسد که دولت با همان رویهای که بحران آب را مدیریت کرد با بحران نان هم برخورد خواهد کرد. راهی که کشور را به ناکجا آباد خواهد رساند.
تبعات کیفیت پایین نان
وقتی نان کیفیت مناسبی نداشته باشد ضایعات نان افزایش مییابد، این ضایعات توسط مردمی که به خیال خود در حال جداسازی پسماند و کمک به کشور هستند در روال انتقال به مناطق دریافت کننده پسماند احتمالا کپک میزند، خوراک دامها میشود، آفلاتوکسین که سمی بسیار خطرناک است در شیر دام بوجود میآید و خلاصه میبینیم که چه زنجیرهی خطرناکی در حوزه سلامتی مردم بوجود میآید. این تنها یک مورد از همه مواردی است که درباره کیفیت نان وجود دارد.
مشکل دیگر کیفیت آرد است که نانوا سعی میکند با افزودن نمک آن را جبران کند. تا سال ۹۵ یک نانوا مجاز بود به هر کیسه ۴۰ کیلویی آرد ۸۰۰ گرم نمک اضافه کند، اما بعد از سال ۹۵ یک شبه اعلام شد، چون مردم فشارخون بالایی دارند باید میزان نمک نان کاهش پیدا کند و مقدار مجاز مصرف نمک را از ۸۰۰ گرم به ۴۰۰ گرم کاهش دادند.
اشکال کجا پیش میآید؟
در مواقعی که آردهای توزیعی در کشور ما ضعیف میشود (گلوتن مرطوب آن زیر ۲۰ و ایندکس گلوتن آن به زیر ۵۰ میرسد) نانوا مجبور است برای جبران ضعف گلوتن (چسب خمیر را گلوتن گویند) و برای جلوگیری از متلاشی شدن خمیر از نمک بیشتر از ۴۰۰ گرم استفاده کند. نمک در شغل نانوایی مثل سیمان در ساختمان سازی است. نمک باعث قوام دهی و استحکام بافت گلوتنی خمیر میشود و اجازه میدهد خمیر کش بیاید.
یکی از اعتراضات نانوایان کشور هم به وزارت بهداشت این است که کارشناس نان ندارد پس بر چه اساسی مبنای نمک را تغییر داده است؟ درست است که اداره تغذیه وزارت بهداشت طبق مطالعات فراوان به این نتیجه رسیده، اما نباید با همفکری با نانوایان به راه حل مشترکی برسد؟
به گفته کارشناسان تنها ۴۰ درصد گندم ایران، گندم مرغوبی است و ۶۰ درصد آن نامرغوب است. گندم نامرغوب قابل پخت نیست و تنها با تزریق نمک بیشتر قابل پخت میشود که وزارت بهداشت دوز نمک نان را کم کرده است و در ازای آن باعث افزایش ضایعات نان شده است.
نانوایان معتقدند اگر وزارت بهداشت با تمامی کارشناسانش توانست با یک آرد ضعیف و خمیر ناچسب، نان دلچسبی تولید کند از این دستور اطاعت میکنند در غیراینصورت وزارت بهداشت حق ندارد در حوزه کارشناسی نان دخالت کند.
آیا هیچ راه دیگری به جز استفاده از نمک در آردهای بی کیفیت نیست؟
یکی از راههای مقابله با آرد ضعیف در دنیا اضافه کردن نمک است که سالمترین راه است، راه حل دوم تزریق افزودنیهایی مثل ویتامین C و اسیدسیتریک است که وزارت بهدشت میگوید نانوا حق ندارد در نانوایی از این افزودنیها استفاده کند، چون مسوول فنی ندارد و میگوید نانوایان برای استفاده از افزودنیها در نان باید مسوول فنی استخدام کند که استخدام مسوول فنی برای یک نانوا با درآمد پایین اصلا مقرون به صرفه نیست.
چرا نانوایان هنوز از جوش شیرین در نان استفاده میکنند؟
نانوایان به سه دلیل برای پخت نان به جوش شیرین متوسل میشوند: به دلیل تخمیر زودرس، ایجاد تاولهای ریز در سطح نان، جلوگیری از سفت و لاستیکی شدن نان. البته این کار اشتباه است، چون خمیر مایه (مخمر) همه این محاسن را دارد، ولی معایب مصرف جوش شیرین را ندارد.
معایب مصرف جوش شیرین در نان
جوش شیرین باعث بالا رفتن ph و جلوگیری از جذب آهن و کلسیم در بدن میشود اینکه چرا نانوا به جای جوش شیرین از خمیر مایه در نان استفاده نمیکند به دلیل ناآاگاهی نانوا از کارکرد مثبت مخمر و دوم گرانی مخمر نسبت به جوش شیرین و عدم توجه دولت به نرخ دهی نان در فروردین هر سال است.
نانوا میگوید استفاده از خمیرمایه در نان به جای جوش شیرین برایش توجیه اقتصادی ندارد.
علت اساسی سقوط کیفیت نان در کشور
علت اصلی را باید در نامهربانی دولت با موضوع نرخ دهی نان براساس قیمت تمام شده و تورم سالیانه دانست. وقتی که دولت ۴ سال یک بار نرخ نان را تعیین میکند باعث سقوط استانداردهای علمی و فنی در تولید نان میشود. حالا همین موضوع با گران شدن بی سابقه نان همراه شده است و تصور کنید چه اتفاقی خواهد افتاد.
دو اقدام اساسی برای افزایش کیفیت نان
هر زمان پرسنل یک اداره به خوبی کار نمیکنند دو دلیل دارد آموزش ناکافی و انگیزش ناکافی، در حوزه نان هم هر دوی این مسئله وجود دارد. گران کردن یکساله یا یکشبه نان در کشور ما اصلا به مصلحت نیست. هم نانوا آسیب میبیند و هم قشر عمدهای از مردم که با گرانی عجیب و غریب برنج و سایر اقلام خوراکی شاید با جایگزین کردن نان بتوانند اندکی از مشکلات سفره خود را حل کنند. شاید اگر با افزایش قیمت نان کیفیت آن هم اصلاح میشد باز هم جای دلخوسی برای مردم بود، ولی با این کیفیت حتما مردم ناراضی خواهند بود.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از سلامت نیوز، تاریخ انتشار:۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱، کد خبر: ۳۳۹۲۹۳، www.salamatnews.com