شعار سال: کشور در دوره حسن روحانی ناکارآمد بشکلی نامحسوس مورد حمله در حوزه انرژی قرار گرفت. انرژی محور بودن اقتصاد ایران باعث شده که هرگونه تهاجم به این حوزه تبعات شدید امنیتی برای کشور ایجاد کند. زنگنه به اسم تحریم، توسعه استخراج و پالایش گاز را فراموش کرد و تعطیل نمود. اردکانیان به بهانه درگیری با آب و خشکسالی، ارتقا بهره وری در صنعت برق و نیروگاه سازی جدید را به فراموشی سپرد. یک شرکت بزرگ خاص هم به بهانه توان تولید توربین‌های داخلی، جلوی واردات را گرفت و خودش هم به حد نیاز کشور تولید نکرد. حال این سه حلقه را به هم ربط دهید تا عمق حمله راهبردی خودش را نمایان کند.

از این مرحله که بگذریم و نگاه تحلیلی را به نگاهی درون بخشی در صنعت برق، متمرکز کنیم، ملاحظه می‌شود که با نوعی جدید از چالش روبرو هستیم. چالشی بنام چالش بهره وری و کم توجهی به توسعه ظرفیت‌های صنعت برق.
پارسال اعلام کردیم که حدود یک سوم ظرفیت تولید برق کشور با کمبود و کسری مواجه است. تاکید نمودیم که با افزایش بهره وری مبتنی بر فرآیند تولید و انتقال و همچنین افزایش بهره وری در وسایل خاص مصرف کننده انرژی (با تاکید بر کولر آبی و کاهش بار مصرف سرمایشی)، می‌توان تا حدی پاسخگویی کوتاه مدت ایجاد نمود. اما دوستان نشنیدند و سرگرم اجرای ساده‌ترین راه کاهش مصرف یا افزایش قیمت انرژی شدند. راهکاری که بعد‌ها مشخص شد، هسته اولیه دومینوی افزایش قیمت‌ها در کشور را رقم زد (افزایش قیمت برق، افزایش قیمت گاز، افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران، برداشتن ارز ترجیحی، چهار عامل موثر بر راه افتادن دومینوی افزایش قیمت در کشور بودند).

عزیزان فعال در صنعت برق، قطعی‌های برق پارسال را با توجیه گری حضور ماینر‌ها پشت سر گذاشتند و بنظر می‌رسد توجیه گری خاموشی‌های امسال را می‌خواهند سر صنعت سیمان بشکنند. برای قضاوت درست در این خصوص، لازم است با برخی از آمار‌های صنعت برق کشور، بیشتر آشنا شویم.

طبق آخرین آمار‌های ارائه شده ۸۰درصد از گاز کشور و ۵۰درصد از برق تولیدی کشور در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود. طبق آمار سال ۱۳۹۹، مصرف برق کل کشور ۳۷۸/ ۲۸۷ میلیون کیلووات ساعت بوده و از این میزان، مصرف برق صنعتی کشور ۱۰۴۲۹۶ میلیون کیلووات ساعت برآورد می‎شود. به این ترتیب سهم ۲۶۲ هزار مشترک صنعتی در ایران از کل مصرف برق کشور ۳/ ۳۶ درصد است. در سال ۱۳۹۹، حدود ۷۹۲۰ میلیون کیلووات ساعت برق در صنعت سیمان مصرف شده که این مقدار برابر با ۷۶/ ۲ درصد از کل برق مصرفی کشور و ۶/ ۷ درصد از کل برق مصرفی بخش صنعت بوده است (حدود ۲ و نیم درصد مصرف کل کشور و حدود ۷ و نیم درصد مصرف برق صنعتی کشور). صنعت سیمان ایران هم‌اکنون نیم‌درصد از تولید ناخالص ملی و ۳/ ۳ درصد از ارزش افزوده کل صنعت و بیش از ۲ درصد از اشتغال شاغلان کارگاه‎های بالاتر از ۱۰ نفر (۲۵ هزار نفر شاغل به طور مستقیم و بیش از ۱۵۰هزار شاغل به طور غیرمستقیم) را به خود اختصاص می‌دهد.

با توجه به مصرف روزانه در حدود ۲۳ میلیون متر مکعب گاز در صنعت سیمان، بهای گاز مصرفی صنعت سیمان از روزانه حدود ۲میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان به بیش از ۵میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان ‎افزایش می‌یابد. در کنار این عامل، افزایش حقوق و دستمزد نیز هزینه‎های تولید را افزایش داده است. از این رو پیش‌بینی می‌شود با قطع برق صنعت و ایجاد اختلال در فعالیت صنعت سیمان، هزینه‎های تولید بیش از پیش افزایش یابد و کشور با فاجعه گرانی مواد اولیه پروژه‌های ساختمانی و عمرانی در حوزه‌ای که قرار است چهار میلیون مسکن ملی ساخته شود، روبرو گردد (قطع برق در سال‌های گذشته ۵ میلیون تن از ظرفیت تولید سیمان کشور را کاهش داده و باعث شد تا بازار سیاه شکل بگیرد). در سال گذشته، در زمان قطع برق، شرکت‌ها کلینکر دپو شده حاصل از تولیدات سال‌های قبل را در اختیار داشتند و توانستند با تبدیل آن به سیمان در روز‌های قطع گاز از بروز بحران‌های شدید در بازار پیشگیری کنند هر چند باز هم بازار سیاه سیمان در کشور شکل گرفت، اما در سال جاری به واسطه کمتر شدن موجودی کلینکر، قطع برق می‌تواند بازار سیمان را بیش از پیش تحت‌تاثیر قرار دهد.
در حال حاضر تولید سیمان به ۷۵ میلیون تن رسیده و اگر به ازای تولید هر تن سیمان به طور متوسط ۱۰۰ کیلووات ساعت مصرف برق و برای هر یک کیلوگرم کلینکر ۹۰۰ کیلو کالری سوخت مصرف داشته باشد، برای این میزان تولید سیمان، به بیش از ۷ میلیارد لیتر سوخت و ۷.۵ میلیارد کیلووات ساعت برق در سال نیاز است. به عبارت دیگر با تبدیل این مقدار سوخت به برق، صنعت سیمان کشور به یک نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی بدون احتساب تلفات انتقال و توزیع نیازمند است.

با توجه به وضعیت کنونی پیشنهاد می‌شود ۷۰درصد دیماند خریداری‌شده از سوی شرکت‌های سیمانی در ساعات اوج مصرف در اختیار آن‌ها قرار گیرد و ۳۰ درصد باقی‌مانده در ساعات غیر اوج مصرف تخصیص یابد تا با عدم قطع برق، بحرانی متوجه صنعت و بازار سیمان نشود.

 

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون