شعار سال: ایران به کشور‌های ساحلی دریای خزر به‌طور رسمی پیشنهاد داد تا یک منطقه آزاد مشترک بین اعضا تشکیل و دستورالعمل ویژه‌ای برای توسعه همکاری‌های پولی، بانکی و مالی تدوین شود و کمیته‌های تخصصی جهت افزایش سطح روابط اقتصادی و تجاری بین اعضا تشکیل شود.

 این پیشنهاد رسمی ایران را محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری ایران در نشست مجمع اقتصادی خزر مطرح و تأکید کرد: ایران به‌رغم همه فشار‌ها و تحریم‌های گسترده، موفق شده در سرمایه‌گذاری در بخش گاز، نفت، برق و ایجاد شهر‌های پتروشیمی در ساحل دریا، انتقال آب از دریا و ایجاد شبکه راه‌آهن پرسرعت، کاهش تورم و مثبت‌شدن تراز تجاری پس از سال‌ها گام‌های بلندی بردارد و با سرمایه‌گذاری در بخش ترانزیت با ایجاد ۲۰۰کیلومتر راه‌آهن می‌تواند کشور‌های حاشیه دریای خزر را از یک طرف به اروپا و از طرف دیگر به مدیترانه متصل کند.

او افزود: اگر بتوانیم رشت را به آستارا و خرمشهر را به بصره با ۲۰۰کیلومتر راه‌آهن متصل کنیم، می‌توانیم به اروپا و مدیترانه وصل شویم.

به‌گفته نماینده ایران با ایجاد یک سازوکار مناسب برای استفاده از ظرفیت کشور‌های حاشیه خزر می‌توان به ایجاد منطقه‌ای امن و مؤثر در اقتصاد بین‌المللی کمک کرد.

مذاکرات فشرده مخبر در روسیه

معاون اول رئیس‌جمهور که برای شرکت در دومین مجمع اقتصادی خزر به روسیه رفته بود، توسعه مناسبات با کشور‌های همسایه را از راهبرد‌های دولت اعلام کرد و گفتگو‌های جدی با مقام‌های اقتصادی و سیاسی روسیه و برخی کشور‌های دیگر خزرنشین داشته است.

نخستین مجمع اقتصادی کشور‌های دریای خزر مرداد سال ۱۳۹۸ با حضور ۵کشور ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان در منطقه گردشگری آوازه ترکمنستان برگزار شده و برگزاری نشست دوم پس از حدود ۳سال می‌تواند یک گام به جلو برای عملی‌کردن توافق‌های قبلی باشد.

خنثی‌سازی تحریم‌ها

معاون اول رئیس‌جمهوری در جریان این سفر با شرکت در نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی روسیه تأکید کرد تحریم‌های ایران و روسیه نباید به بهانه و مانعی برای توقف و کندشدن برنامه‌های همکاری ۲کشور تبدیل شود و ایجاد مناطق آزاد یکی از راه‌های خنثی‌سازی تحریم‌هاست.

او در عین حال بزرگ‌ترین مانع پیش روی صادرکنندگان و واردکنندگان را موانع بانکی، بیمه‌ای و تبادلات پولی دانست و بر لزوم تلاش جدی ۲کشور برای استفاده از پول ملی برای رفع این محدودیت‌ها تأکید کرد.

او بر تبادل هیأت‌ها و رفت‌وآمد شرکت‌های ۲کشور تأکید و ضمن دعوت از فعالان اقتصادی برای سفر به ایران اعلام کرد: با رفت‌وآمد شرکت‌ها و اتحادیه‌های ایران و روسیه شناخت دقیقی از ظرفیت‌های ۲کشور ایجاد می‌شود و بستر گسترش تعاملات و مراودات تجاری بیش از پیش مهیا خواهد شد. جواد اوجی، وزیر نفت ایران هم که در این نشست حاضر بود با اشاره به تفاهم ۴۰میلیارد دلاری ایران و روسیه، از آمادگی دولت ایران برای سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی روسیه در بخش نفت و گاز، مشارکت در میادین، سوآپ فرآورده‌های نفتی و صادرات محصولات پتروشیمی خبر داد.

تجارت بدون دلار

معاون اول رئیس‌جمهوری همچنین بر گسترش صادرات و واردات و همچنین تهاتر میان تهران و مسکو تأکید کرد و گفت: ایران و روسیه ۲کشور دوست و همسایه هستند و می‌توانند در مبادلات تجاری به‌جای استفاده از ارز بیگانه، از پول ملی خود استفاده کنند که در این صورت با افزایش تقاضا نسبت به پول ملی، ارزش آن ارتقا پیدا خواهد کرد. او ابراز امیدواری کرد با فراهم‌شدن زمینه همکاری‌ها بین استان‌های ایران و روسیه، شاهد تحول جدی در حجم مبادلات تجاری میان مناطق ۲کشور باشیم.

مذاکرات ایران و آذربایجان

طبق این گزارش معاون اول رئیس‌جمهوری همچنین در گفتگو با نخست‌وزیر آذربایجان همکاری‌های حوزه حمل‌ونقل را از محور‌های اصلی روابط با این کشور اعلام و تأکید کرد: تهران مصمم به تقویت همکاری‌های خود با باکو است، زیرا هم‌اکنون سطح مبادلات تجاری ایران و آذربایجان متناسب با ظرفیت‌های موجود در ۲کشور نیست. نخست‌وزیر آذربایجان هم در دیدار با مخبر اعلام کرد: مرز ایران و آذربایجان به مرز برادری تبدیل شده و رئیس‌جمهوری آذربایجان حمایت تهران از مرز‌های این کشور را ارزشمند توصیف کرده است.

تجارت ۳میلیارد دلاری با قزاق‌ها

معاون اول رئیس‌جمهوری همچنین در دیدار با نخست‌وزیر قزاقستان با بیان اینکه ظرفیت‌های همکاری ایران و قزاقستان بسیار فراتر از سطح مناسبات فعلی است، گفت: با ظرفیت‌های موجود ۲کشور، سطح مبادلات تجاری تهران و آستانه می‌تواند به سرعت به ۳میلیارد دلار برسد.

پیشنهاد رسمی ایران به همسایگان خزر

محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری با ایراد سخن در مجمع اقتصادی خزر، پیشنهاد‌های رسمی دولت را با اعضا در میان گذاشت که عبارت است از:

تشکیل منطقه آزاد مشترک بین کشور‌های حاشیه خزر

ایجاد کریدور سبز ترانزیتی و گمرکی

تدوین دستورالعمل ویژه بین اعضا جهت توسعه همکاری‌های پولی، بانکی و مالی

رفع موانع و توسعه همکاری‌های ترانزیتی از طریق دریا، راه‌آهن و جاده

یکسان‌سازی و هماهنگی تعرفه‌های حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و دریایی

تشکیل کمیته همکاری حمل‌ونقل، ترانزیت، تعرفه و تجارت و گمرکی

تشکیل کمیته همکاری نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی

تشکیل کمیته توسعه همکاری در زمینه‌های برق، آب و تجهیزات

استقرار فوری دبیرخانه کنوانسیون حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر