شعار سال: در حالی که در روز‌های گذشته تخلف وزیر صمت در خصوص انتصابات گسترده معاونان و مدیران کل خارج از وزارتخانه بدون داشتن کداستخدامی در معرض دید نمایندگان مجلس قرار گرفته بود، اما آن‌ها ترجیح دادند از فاطمی امین حمایت کنند.

خبرآنلاین در گزارشی با اشاره به کمپین رسانه‌های رسمی کشور که در اختیار جناح تندرو است نوشت: استیضاح وزیر صمت برای دومین بار رای نیاورد که نمایندگان مجلس با ۸۴ رای موافق ۱۸۲ رای مخالف، ۶ رای ممتنع و ۲ رای باطله از مجموع ۲۷۴ نماینده حاضر در جلسه علنی، با استیضاح فاطمی امین مخالفت کردند و بار دیگر وی را در سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت ابقا کردند.

مرور رسانه‌های حامی و متعلق به دولت سیزدهم خبرگزاری ایرنا، و روزنامه ایران از برنامه‌ای منسجم یعنی تشکیل کمپین رسانه ای، برای شکست استیضاح وزیر صمت حکایت می‌کند. مصاحبه با بیش از ۶۰ نماینده مجلس و ده‌ها مسئول اتحادیه صنفی، حکایت از اجماع بر ثبات فاطمی امین در وزارت صمت داشت. علاوه بر این، دو جلسه مهم مجمع نمایندگان استان تهران و اعضای فراکسیون انقلاب در شکست درخواست برای استیضاح وزیر صمت بی تاثیر نبود.

نمایندگان استان تهران؛ پیشگام مخالفت با استیضاح

کارشناسان سیاسی معتقدند که با توجه به ناآرامی‌های اخیر در کشور، حاکمیت جابه جایی در کابینه را چندان به صلاح نمی‌داند. برخی نیز بر این باور هستند که با توجه به حمایت تمام قد هسته سخت نظام از دولت و تمایل رئیسی برای نگاه داشتن فاطمی امین، مجلس نحیف انقلابی، ضعیف‌تر از آن بود که توانایی رای به استیضاح را در این مرحله داشته باشد، از این رو این گمانه زنی تقویت شد که برخی نمایندگان تنها برای امتیازگیری از وزارت صمت، استیضاح را مطرح کرده‌اند.

با این همه باید گفت برای شکست استیضاح مراحل اساسی طی شده است؛ مجمع نمایندگان استان تهران به عنوان نمایندگان پیشگام در شکست استیضاح فاطمی امین نقش مهمی را ایفا کردند. جلسات فاطمی امین در ساختمان وزارتخانه با این نمایندگان، آن‌ها را به این نتیجه رساند که نمایندگان استان تهران به وزیر صمت رای اعتماد خواهند داد.

این در حالی است که دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفته بود به جای استیضاح به فاطمی امین، باید کمک کنیم تا او به اهداف تعیین شده برسد.

حامیان وضع موجود وزارت صمت چه کسانی بودند؟

بررسی محتوای منتشر شده در روزنامه ایران و سایت ایرنا که هر دو رسانه رسمی دولت هستند، از برنامه منسجم برای جلوگیری از استیضاح وزیر صمت حکایت دارد. از این رو بررسی‌ها نشان می‌دهد، پنج گروه از حامیان فاطمی امین با استدلال‌های متنوع در اقناع نمایندگان مجلس برای شکست استیضاح اثرگذار بودند.

گروه اول از مخالفان استیضاح معتقدند فاطمی امین در مجموع عملکرد موفقی داشته است. مالک شریعتی نیاسر نماینده تهران، معصومه پاشایی نماینده مرند و جلفا، حسین حاجی بگلو مدیرکل صمت خراسان شمالی، رضا پارسافر عضو خانه معدن خوزستان، مصطفی طاهری نماینده زنجان، روح اله عباس پور سخنگوی کمیسیون صنایع، علی حدادی سخنگوی کمیسیون صنایع، علیرضا زندیان رئیس مجمع نمایندگان کردستان، موسی غضنفرآبادی رئیس کمیسیون قضایی مجلس، علی جدی نماینده شیروان، جبار کوچکی نژاد نماینده رشت، حسین حسین زاده نماینده لارستان، علی آذری عضو کمیسیون عمران، از جمله این افراد هستند.

گروه دوم از مخالفان استیضاح معتقدند ارزیابی عملکرد فاطمی امین زودهنگام است و باید به او فرصت بیشتری داده شود و استیضاح او در شرایط فعلی کشور به مصلحت نیست تا جایی که رئیس اتحادیه صباغان و انجمن پالایشگاه‌های روغن سازی به همراه ۴۰ تشکل صنفی دیگر با ارسال نامه‌ای به قالیباف، استیضاح فاطمی امین را اشتباه توصیف کردند. این همان خط فکری است که حسینی معاون پارلمانی رئیسی در مجلس نیز قبلا به آن اشاره کرده و گفته بود «الان زمان مناسبی برای استیضاح نیست»

حجت اله فیروزی نماینده مردم فسا، بهروز محبی نجم آبادی عضو فراکسیون انقلاب و نماینده مردم، سید عباس فرهی رئیس خانه صمت بوشهر، سیدعلیرضا موسوی مجد نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی ایران، هادی بیگی نژاد نماینده مردم ملایر، محمد صالحی دارانی نماینده فریدون شهر، ابراهیم حق جو دبیر اتاق بازرگانی ارومیه، غلامحسین کرمی رئیس مجمع نمایندگان بوشهر، حسین نوش آبادی نماینده ورامین، جمعی از نمایندگان استان گلستان، آرمان خالقی قائم مقام خانه صمت ایران، محمد مهدی مفتح نماینده تویسرکان، سید سلمان ذاکر نماینده ارومیه، محمد حسن آصفری نماینده اراک، در این گروه قرار دارند.

گروه سوم از مخالفان استیضاح می‌گویند استیضاح فاطمی امین توجیهی ندارد و استدلال قانع کننده‌ای برای قبول عدم کفایت او وجود ندارد. استدلال این افراد آن است که مشکلات وزارت صمت فرادولتی است و بعضا مشکلاتی است که در ساختار اقتصاد کشور از سالیان قبل انباشت شده و رفع مشکلات به ویژه در صنعت خودرو از اختیارات وزیر صنایع خارج است. عمده‌ترین مدافعان این استدلال، اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی هستند که از بقای فاطمی امین در وزارت صمت دفاع می‌کنند.

محمدتقی نقدعلی نماینده خمینی شهر، فدا حسین مالکی نماینده مردم زاهدان، روح اله ایزدخواه نماینده مردم تهران، جعفر قادری نماینده شیراز، سیدکاظم موسوی نماینده اردبیل، امید حیدریان رئیس خانه صمت خراسان شمالی، فاطمه قاسم پور نماینده مردم تهران، سید مجتبی رضوی رئیس خانه صمت مازندران، حمیدرضا صالحی عضو اتاق بازرگانی، بیژه پناهی زاده رئیس خانه صمت خوزستان، در این دسته بندی قرار دارند.

گروه چهار از مخالفان استیضاح، ایده نمایندگان برای استیضاح را نه برای نظارت بر دولت بلکه به عنوان ابزاری برای تلنگر به دولت می‌دانند. این نمایندگان در مجموع عملکرد فاطمی امین را مثبت ارزیابی کرده اند. سیدغنی نظری نماینده مردم خلخال و کوثر، سید رضا تقوی نماینده مردم تهران، حامی این ایده هستند.

گروه پنجم از مخالفان استیضاح که عمدتا از برخی اتحادیه‌ها و روسای اتاق‌های بازرگانی هستند، معتقدند فقدان فاطمی امین در جایگاه وزارت صمت، ضربه به اقتصاد کشور بوده و تبعات منفی برای کشور دارد و بنابراین باید او در این جایگاه ابقا شود. خسرو فروغان رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران، مسعود گلشیرازی رئیس اتاق بازرگانی استان اصفهان، مهدی عبدیان نائب رئیس اتاق بازرگانی قزوین، فریدون عباسی نماینده کازرون، غلامحسین شعرا عضو اتاق بازرگانی فارس، عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صمت ایران، محمد علی ذکریایی رئیس هیات مدیره قطعه سازان مازندران، فرهمند پورعلی رئیس خانه صمت گیلان، حمید رحمان سالاری رئیس خانه صمت لرستان، جمعی از اعضای کمیسیون صنایع و امنیت ملی، از جمله افرادی بودند که با رسانه‌های دولتی در این باره مصاحبه کردند.

کمپین رسانه‌ای دولت رئیسی برای پیشگیری از تولد وزارت بازرگانی

استیضاح فاطمی امین با ناکامی مواجه شد، اما باید گفت همان تاکتیک‌های قبلی در شکستن اراده نمایندگان مجلس برای شکست استیضاح وزیر صمت تکرار شد. موجی از اتهامات به سمت نمایندگان خواهان استیضاح فاطمی امین روان و مجددا اخباری مبنی بر تحت فشار قرارگرفتن وزیر صمت از سوی نمایندگان منتشر شد. موضوعی که فاطمی امین همانند استیضاح قبلی که گفته می‌شد با پیامک تهدید شده، آن را تکذیب کرد.

جریان رسانه‌ای که رسانه‌های دولت رئیسی پیگیری می‌کردند بر محور اتهام زنی به نمایندگان مجلس مبنی بر «منفعت طلبی» از استیضاح و دفاع از فاطمی امین دور می‌زد با این استدلال که کشور در شرایط مناسبی برای استیضاح وزیر صمت نیست.

بر این اساس، خبرگزاری‌های ایرنا، فارس، باشگاه خبرنگاران جوان، به همراه روزنامه ایران بیشترین میزان تولیدات خبری را در دفاع از عملکرد فاطمی امین با بیش از ۱۰۰ مصاحبه با نمایندگان مجلس و نمایندگان اتحادیه‌ها انجام دادند که ۶۲ محتوای تولیدی آن متعلق به ایرنا یعنی خبرگزاری دولت بوده است؛ در تمامی این مصاحبه‌ها گفته شده استیضاح وزیر صمت به مصلحت کشور نبوده و جایگزینی برای فاطمی امین وجود ندارد. کمپین رسانه‌ای که از آن به عنوان "ورق آس" وزیر صمت یاد می‌شود.

مصاحبه کنندگان به این نکته تاکید کردند که مشکلات وزارت صمت ساختاری است و فاطمی امین عملا اختیاراتی برای تغییر وضع موجود ندارد، از این رو استیضاح فاطمی امین و مدیریت فرد دیگری بر این وزارتخانه بی فایده است.

توصیف چنین شرایطی برای وزارت صمت که از یک سو مشکلات پابرجا بوده و از سوی دیگر با وجود شعار رئیسی در خصوص نبود خط قرمز برای او، اکنون فاطمی امین به نمادی از وضعیت موجود در وزارت صمت و نشانه‌ای برای دفاع از انباشت مشکلات ساختاری که دولت توان رفع آن را چه با وجود فاطمی امین و چه با فرد دیگری ندارد، گویای نوعی استیصال در مدیریت عالی وزارت صمت است.

انباشتی از مشکلات که کمپین رسانه‌ای دولت به خوبی توانسته با استیضاح یا عدم استیضاح را معادل یکدیگر گرفته و نمایندگان مجلس را به سمت و سوی بقای وزیر فعلی راضی نگه دارد. موضوعی که درجریان استیضاح اول، ابراهیم رئیسی شخصا به قالیباف وعده داده بود فاطمی امین را با معرفی دو وزیر برای وزارت بازرگانی و صنایع و معادن، برکنار و افراد دیگری را جایگزین نماید. بازی که به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس را در برابر مطالبات مردم از وزارت صمت، تنها بگذارد.