شعارسال: نقش محمدجواد ظریف در پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر انکارناپذیر است. همچنین نقشی که او در این روز‌های پس از انتخابات با حکم رییس‌جمهور منتخب برعهده گرفته و چنانکه در این ایام در ارتباط با آن اطلاع‌رسانی شده، در قامت رییس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم، مسوول فعالیت گروهی چندصدنفره از افرادی است که به‌گفته این دیپلمات کارکشته، وظیفه‌شان معرفی گزینه‌های اصلح برای عضویت در کابینه پزشکیان است. وظیفه‌ای که البته به‌گفته ظریف صرفا مشورتی است و در حد ارائه پیشنهاد به رییس‌جمهور منتخب؛ چه آ‌نکه بنابر نص صریح قانون اساسی، این رییس‌جمهور منتخب است که نسبت‌به انتخاب وزرای پیشنهادی و سایر اعضای کابینه مختار و البته مسوول است. با این همه، اما از آنجا که پزشکیان در روز‌های پرتلاطم تبلیغات انتخاباتی، مهم‌ترین شعار و محور کارزار انتخاباتی‌اش را بر رویکرد کارشناسی در اداره دولت چهاردهم و مقدم بر آن، انتخاب اعضای کابینه قرار داده بود، وقتی انتخابات به پایان رسید و مسعود پزشکیان البته با کم‌ترین میزان آرای شهروندان نسبت‌به تمامی اسلافش، به کاخ ریاست‌جمهوری «پاستور» راه یافت، سعی کرد دست‌کم سرمایه سیاسی‌اش را که همان صداقت گفتار و رفتارش به‌عنوان یک سیاستمدار بود، پاسداری و صیانت کند و آنطوری باشد که پیش از آن، در جریان کارزار انتخاباتی بود.
همین نکته کلیدی بود که باعث شد مسعود پزشکیان در همان نخستین حکم خود پس از پیروزی در انتخابات، محمدجواد ظریف را به‌عنوان رییس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم منصوب کند تا مگر با اتکا به درایت و کاردانی ظریف که پیش از این، در زمان مذاکرات هسته‌ای در دولت اعتدالی حسن روحانی به اثبات رسانده بود، این‌بار سلسله مذاکرات و جلساتی را برگزار و مدیریت کند که قرار بود خروجی‌اش، انتخاب بهترین‌ها و کاربلدترین‌ها باشد برای عضویت در کابینه پزشکیان؛ آنچه، اما اکنون، در حالی که بیش از نیمی از بازه زمانی تعیین‌شده برای انجام این فرآیند کارشناسی سپری شده و نیز در حالی که چند روزی بیشتر تا موعد اتمام کار این شورای راهبری باقی نمانده، فکر و ذکر ناظران را به خود مشغول کرده، این است که ادعای کار کارشناسی و شفاف در این شورای راهبری تا چه میزان، ادعایی حقیقی و اساسی بوده و تا چه میزان، شاهد تکرار مکررات ادوار پیشین بودیم و شاهد و شنوای شعار‌هایی که پیش از این نیز بسیار شنیده ایم!

در آخرین تعاملات برقرار شده، رئیس شورای راهبری انتخاب وزرای دولت چهاردهم فهرست اسامی اعضای این شورا را اعلام کرد.محمدجواد ظریف رئیس شورای راهبری انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:

«سلام بر هم میهنان گرامی

از اینکه برای اطمینان از شفافیت، فراگیری و سلامت روند پیشنهاد اعضای هیئت دولت چهاردهم با ما همراهید بسیار سپاسگزارم. روند که به ابتکار دکتر پزشکیان عزیز آغاز شده، می‌تواند با پایش و راهنمایی مردم هوشیار ایران، تجربه نو و موفقی را در مردم سالاری ما رقم بزند.

آخرین رویداد‌ها و نکته ها:

۱- فهرست اسامی اعضای شورای راهبری:
محمد جواد آذری جهرمی
نورالدین آهی
رحمت الله بیگدلی
علی تاجرنیا
احمد ترک نژاد
سمیه توحیدلو
محمد رضا جلایی پور
محسن حاجی میرزایی
الیاس حضرتی
هادی خانیکی
علی ربیعی
محسن رنانی
محمد رهبری
فیاض زاهد
علی شکوری راد
ابراهیم شیخ
سید رضا صالحی امیری
محمد صدوقی
علی طیب نیا
محمد جواد ظریف
امین عارف نیا
علی عبدالعلی زاده
حسین عبده تبریزی
عباس عبدی
رئوف قادری
محمد قائم پناه
محمد کبیری
حسین مرعشی
شهیندخت مولاوردی
مصطفی مولوی
فاطمه مهاجرانی

۲- اعضای کمیته‌ها تقریباً نهایی شده و کار خود را شروع کرده اند و به زودی برای شنیدن چارچوب‌های موردنظر رئیس جمهور منتخب با ایشان دیدار خواهند داشت.

۳-تعداد قابل توجهی از نخبگان از سوی نهاد‌های جامعه مدنی، احزاب و شخصیت‌ها برای مسئولیت در هیئت دولت چهاردهم نامزد شده و مشخصات و برنامه آن‌ها برای رسیدگی به کمیته‌ها ارسال شده است.

۴- تدابیر گوناگونی برای پیشگیری از پنهانکاری، تبانی و تعارض منافع در روند بررسی و پیشنهاد نامزد‌ها اندیشیده شده است که پیشتر به آگاهی تان رسانده ایم.

۵-تا کنون هیچ فردی برای نامزدی هیچ مسئولیتی از سوی کمیته‌ها و یا شورای راهبری پیشنهاد نشده و گمانه زنی‌ها از جنس خبرسازی است.

۶-تصمیم نهایی برای معرفی وزرا به مجلس شورای اسلامی منحصراً در اختیار رئیس جمهور منتخب است. سازوکار فوق با دستور دکتر پزشکیان و به منظور استفاده از ظرفیت کارشناسان مختلف برای مشورت به ایشان ایجاد شده است.

۷-در اجرای وعده دکتر پزشکیان در مبارزات انتخاباتی، می‌کوشیم در فهرست پیشنهادی به ایشان از ظرفیت‌های بی نظیر همه اقشار و گروه‌های ایرانی بهره گیریم و به اقشاری که در دولت‌های گذشته کمتر امکان مشارکت در مدیریت کلان کشور یافتند فرصت تازه‌ای ارائه کنیم.

۸- «تبعیض مثبت» یک روش شناخته شده جهانی برای کاستن از نابرابری هاست و به معنی رهاکردن ارزش‌های جامعه ایران نیست. دولت وحدت ملی نیز به معنی دولت ائتلافی نیست.

۹-سنجه‌های وتویی در بررسی نامزدها، یعنی اعتقاد به قانون اساسی و اسناد بالادستی، اشتهار به پاکدستی، صداقت، شجاعت و عقلانیت، نگرش ملی بدور از گرایش‌های قومی، مذهبی، جناحی و منطقه‌ای و همراهی و وفاداری به گفتمان و رویکرد رئیس جمهور نشانگر گرایش ما در پیشنهاد اعضای دولت چهاردهم است.

۱۰-تلاش‌های نابخردانه گروهی اندک برای وحدت شکنی، هراس افکنی و نگران سازی جامعه متدین ایرانی از عرایض روشن اینجانب در سیما به غایت مغرضانه، ضداخلاقی، ضد اسلامی و ضد مکتب امیرالمؤمنین حضرت علی و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیهما السلام است و تماماً خارج از چارجوب بحث برسازی شده که عمیقاً تأسف آور است.

۱۱-عقده گشایی‌های ۲۴ ساعت گذشته دور از انتظار نبود. همان گونه که ۱۰ سال علیه تعامل عزتمندانه با جهان در برجام به هر دروغ و ناسزایی متوسل شدند، ولی اکنون خود به ارزش برجام اعتراف می‌کنند، ابتکار دکتر پزشکیان برای شفافیت بجای تعیین دولت در دخمه‌ها و تاریکخانه‌ها نیز برخی را به وحشت انداخته، ولی دیر یا زود ارزش این حرکت شجاعانه و مصلحانه رئیس جمهور منتخب مردمی را خواهند فهمید.

۱۲-آیا جنجال‌های ۱۰ سال گذشته در بستن دهان ما و یا مشغول کردن مردم به موضوعات ساختگی موفق بوده که هنوز بدان ادامه می‌دهند؟

خداوند به همه ما عقل و انصاف عطا فرماید.»

وقتی به اسامی این 31‌نفر نگاه می‌کنیم، آن‌چه بیش از هر نکته آشکار به نظر می‌رسد این است که این ترکیب، نشانی از آن‌چه ویژگی‌هایی که در شعارهای پزشکیان موردتاکید قرار می‌گرفت، دیده نمی‌شود. چنان‌که اکثر قریب به اتفاق اعضای این شورای راهبری را مردان شیعه‌ای تشکیل می‌دهند که شیعه‌مذهب هستند. بدین ترتیب بنابر آن‌چه ظریف دیروز به‌عنوان اعضای شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم منتشر کرده، «علی شکوری»، «هادی خانیکی»، «محسن رنانی»، «جواد ظریف»، «محمدجواد جهرمی»، «سیدرضا صالحی امیری»، «علی ربیعی»، «حسین مرعشی»، «محمد صدوقی»، «حسین عبده تبریزی»، «عباس عبدی»، «علی تاجرنیا»، «فیاض زاهد»، «محمدرضا جلایی‌پور» و «علی طیب‌نیا» همگی هم فارس هستند، هم شیعه و هم البته مرد. همچنین در حالی که در میان این 31‌نفر تنها 2‌زن حضور دارند، آن 2 زن که «شهیندخت مولاوردی» و «فاطمه مهاجرانی» باشند نیز از زنان شیعه و فارس هستند. همچنین در این فهرست تنها «علی عبدالعلی زاده»، «محمد قائم‌پناه»، «الیاس حضرتی»، «ترک» و «احمد ترک‌نژاد» غیرفارس هستند که آنان نیز به‌لحاظ مذهبی و جنسیتی از مردان اهل تشیع هستند. بدین ترتیب درحالی که با حضور تنها 2 زن شیعه و فارس، غیبت زنان به‌شدت در این جمع آزاردهنده بود، وضعیت اقلیت‌های مذهبی حتی از نیز آزاردهنده بود. چه آن‌که حتی یک نفر از دیگر مذاهب نیز در این جمع حاضر نبود. نکته‌ای که در ادامه چنان فشار افکار عمومی بر شورای راهبری را تشدید کرد که درنهایت بنابر اعلام جلال جلال‌زاده، رییس فراکسیون اهل سنت مجلس ششم و با پیگیری‌های عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی اهل دولت اصلاحات که از چهره‌های کرد به‌شمار می‌رود، محمود رئوف قادری نیز به این جمع اضافه شد تا دست‌کم یک اهل سنت نیز به این جمع پیوندد و مذاهب غیرشیعه نیز یک نماینده در این جمع داشته باشند.

خطر انحلال شورای راهبری:
بنابر آنچه برخی منابع آگاه گفته‌اند اختلاف‌نظر درخصوص نحوه انتخاب وزیران در برخی موارد به حدی است که حتی گفته می‌شود امکان انحلال شورای راهبری وجود دارد. همچنین «حضور پررنگ نزدیکان حسن روحانی» در شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم نیز از جمله عواملی است که منجربه تشدید انتقاد‌ها به عملکرد این نهاد شده است. آنگونه که منابع آگاه گفته‌اند، برخی اعضای پزشکیان بر این باورند که با توجه به عملکرد ضعیف دولتمردان حسن روحانی به‌ویژه در دولت دوم او، حضور این افراد در کابینه نمی‌تواند همسو با شعار‌های انتخاباتی مسعود پزشکیان باشد و با فرآیند فعلی انتخاب وزیران، دولت چهاردهم قادر نخواهد بود کابینه قوی برای تحقق شعار‌های پزشکیان را تشکیل دهد.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون