شعار سال:

انتشار جزئیات نهایی «پاییزه کتاب» نشان داد که ما در چشم انداز این طرح و از سویی پیش‌بینی هایمان به توفیق 100 درصدی دست یافتیم. خوشبختانه «پاییزه کتاب» بسیار خوب برگزار شد و آنگونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد در جذب مردم بسیار موفق عمل کرد. اگر نگاهی به تعداد کتابفروشی‌هایی که در این دوره فعال بودند داشته باشیم با تفاوت معناداری در مقایسه با نخستین دوره برگزاری‌اش در پاییز سال گذشته روبه‌رو خواهیم شد. با توجه به برگزاری چهار دوره متوالی می‌توان مدعی شد که تا اندازه بسیاری موفق به حمایت کتابفروشی‌ها و از سویی توسعه کتاب خوانی شده‌ایم.  تعداد کتاب‌های فروش رفته در این دوره هم حاکی از حضور حداکثری مردم است. در طرح تابستانه کتاب میزان 2 میلیارد تومان یارانه برای حمایت از کتابفروشی‌ها و به تبع آن مردم در نظر گرفته شده بود که حدود 200 میلیون تومان آن باقی ماند. برای پاییزه کتاب هم 2 میلیارد تومان یارانه در نظر گرفته شده بود که به واسطه استقبال مردم، 300 میلیون تومان دیگر هم به آن اضافه کردیم. تمام اینها نشان دهنده افزایش تعداد کتاب‌های فروش رفته و از سویی اطلاع‌رسانی خوبِ کتابفروشان برای حضور مردم در این طرح است. عوامل مختلفی در موفقیت این طرح مؤثر بوده که یکی از مهم‌ترین آنها را می‌توان مشارکت‌های مردمی و همچنین دخالت کمتر نهادهای دولتی دانست. تبلیغات و اطلاع‌رسانی کتابفروشان برای دعوت مردم به اندازه‌ای بود که دیگر نیازی به اطلاع‌رسانی از طریق مؤسسه خانه کتاب نبود. طرح اعطای یارانه کتاب به کتابفروشی‌ها نشان داد که در همین شرایط هم می‌توان برای علاقه‌مند کردن مردم به کتاب و از سویی نجات کتابفروشی‌ها کاری کرد؛ البته موفقیت نهایی زمانی نصیبمان می‌شود که کتابخوانی جزء جدایی‌ناپذیر زندگی مردم شود.
هفته کتاب سال قبل بود که بحث اعطای یارانه کتاب از طریق کتابفروشی‌ها مطرح شد؛ طرحی برای تشویق مردم به کتابخوانی که حالا یک ساله شده و متولیان برگزاری‌اش مدعی موفقیت آن هستند و البته قول استمرار برپایی را در فصل‌های دیگر هم داده‌اند.

هفته کتاب سال قبل، طرحی با عنوان «کتابفروشی به وسعت ایران» برای نخستین بار با هدف حمایت از کتاب فروشان و در نهایت مخاطبان اجرایی شد. بر اساس این طرح که طی حدود دو هفته اجرایی شد مردم توانستند از کتابفروشی‌هایی که علاقه‌مندی خود را از طریق ثبت‌نام اعلام کرده بودند کتاب‌های مورد علاقه‌شان را با تخفیف خریداری کنند.

«کتابفروشی به وسعت ایران»، نخستین سنگ بنایی بود که در برگزاری فصلی تخفیف کتابفروشی‌ها آن هم از طریق حمایت مالی مؤسسه خانه کتاب گذاشته شد البته آن زمان اطلاع‌رسانی به اندازه و شیوه‌ای نبود که همه مردم باخبر شوند.

از همین رو این طرح با برگزاری عیدانه کتاب ادامه یافت؛ طرحی یک ماهه که از پانزدهم اسفند ماه سال 94 آغاز شد و تا 15 فروردین ماه سال‌جاری هم ادامه پیدا کرد. از آن جایی که کتابفروشان دومین تجربه‌شان را در پیوستن به این طرح سپری می‌کردند راهکارهای بیشتری برای تشویق مردم به خرید کتاب و استفاده از تخفیف‌هایی که قرار بود مابه التفاوت آنها را مؤسسه خانه کتاب (یکی از زیر مجموعه‌های معاونت فرهنگی) پرداخت کند بهره گرفتند.

«عیدانه کتاب» و «تابستانه کتاب» عنوان دیگر برنامه‌هایی بودند که بواسطه طرح حمایتی مؤسسه خانه کتاب برگزار شدند و البته «پاییزه کتاب» هم آخرین آنها بود که از 24 آبان ماه، همزمان با هفته کتاب آغاز شد و تا 24 آذر ماه هم ادامه یافت.

مدتی قبل از برگزاری «پاییزه کتاب»، مجید غلامی جلیسه، مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب در نشستی رسانه‌ای اعلام کرد که پیش‌بینی می‌شود مردم و همچنین کتابفروشان با اشتیاق بیشتری در این طرح شرکت کنند.

بواسطه آمار و ارقامی که بعد از پایان «پاییزه کتاب» منتشر شد در این دوره 624 کتابفروشی به این طرح پیوستند و کتاب‌های خود را با تخفیف‌های 20 و 25 درصدی به مخاطبان عرضه کردند. این در شرایطی است که در «کتابفروشی به وسعت ایران» ۲۳۹ کتابفروشی عضو شدند که از این تعداد ۱۰۴ کتابفروشی فعال بودند.

تعداد کتاب‌هایی که در این دوره فروش رفتند هم از نظر کمی با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شدند به گونه‌ای که در دوره نخست ۲۴ هزار و ۵۶۲ جلد کتاب فروخته شد و در آخرین دوره هم تعداد کتاب‌های فروخته شده به 659 هزار و 19 نسخه رسید. این میزان افزایش، نشان دهنده اطلاع مخاطبان بیشتری از طرح‌های حمایتی مذکور و همچنین استقبال آنان از بهره‌مندی از تخفیف‌های مذکور است.

نکته دیگر این است که مردم دیگر شهرها و شهرستان‌های کشور نشان دادند که همه اتفاقات خوب به پایتخت ختم نمی‌شود چرا که کتابفروشی‌های رکورد دار در این دوره به ترتیب در اهواز، رشت، مشهد و بعد از آن در تهران مشغول به فعالیت بودند. علاوه بر این در طرح پاییزه کتاب، استان‌های خراسان رضوی، تهران و خوزستان رکورد دار بیشترین تعداد کتابفروشی‌های فعال بودند.

کتابفروشی رشد اهواز با 36 هزار و 201 نسخه کتاب بیشترین تعداد اثر را به مخاطبان فروخت و توانست شهر خود را در رأس پرفروش‌ترین کتابفروشی‌ها قرار دهد. از سوی دیگر یارانه اختصاص یافته به طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» یک میلیارد و ۲۴ میلیون و ۵۲۲ هزار بود که در «پاییزه کتاب» به 2 میلیارد و 300 میلیون تومان رسید.
آن طور که متولیان مؤسسه خانه کتاب وعده داده‌اند قرار شده این طرح حمایتی همچنان تداوم داشته باشد و دوره بعدی آن همچون سال گذشته از 15 اسفند ماه تا 15 فروردین برگزار شود. حالا باید قدری منتظر ماند و دید که با اجرایی شدن چنین طرحی و تداوم آن تا چه اندازه می‌توان مردم را به خرید مداوم کتاب و تبدیل شدن مطالعه به بخشی از زندگی‌شان تشویق کرد.


با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران، شماره: 6387 : شماره صفحه:22