چراغ سبز به صيد خارج از قرارداد چيني‌ها

پاي بازنشستگان در ميان است. همان‌هايي که مجلس براي خروج آنها از دولت و تحويل‌گرفتن ميز خدمت قانون تصويب مي‌کند، اين بار در قالب بخش خصوصي با استفاده از روابط خود، به فعاليت در آب‌هاي جنوبي کشور مشغول شده‌اند.

شعار سال: صيادان جنوب مي‌گويند مالکان کشتي‌هايي که با عنوان کشتي چيني در ميان مردم مشهور شده‌اند، بازنشستگان يك وزارتخانه هستند. صياداني كه از برداشت بيش از حد ذخاير آبزي و پاره‌شدن تورهاي‌شان به وسیله کشتي‌هاي صيد صنعتي يا همان کشتي‌هاي چيني ناراضي هستند، از تصميمات مسئولان نااميد شده‌اند. اگرچه شاپور کاکولکي، معاون صيد سازمان شيلات ايران، هم در سفر به جنوب از صدور مجوزهاي جديد به صيادان محلي خبر داده است؛ اما بخشي از فعالان اين صنعت بر اين باورند که اين نوعي رشوه‌دادن به جامعه صيادي است و دردي از صيد بي‌رويه ذخاير آبزي دوا نمي‌کند. دغدغه اصلي آنها اين است که نوعي تباني براي تاراج ذخاير آبزي در حال شکل‌گيري است که با بهره‌برداري پايدار از اين منابع، منافات دارد. سياست‌ها براي كسب اندكي درآمد بيشتر و بهبود وضعيت آمار صيد، سبب شده است روشي كه دو دهه قبل در ايران -با پرداخت پول بيت‌المال و خريد مجوز صيادي كشتي‌هاي صنعتي- منسوخ شده بود، بار ديگر با حضور چيني‌ها احيا شود. با اين تصميم دقيقا به دو دهه قبل بازگشته‌ايم و صيد ترال (صيد مخربي که با تورهاي شبيه قيف تمام ذخاير دريا از کف تا سطح جمع‌آوري مي‌شود) را بار ديگر احيا كرده‌ايم. اين تنها ايراد كار نيست. اين سازمان نه‌فقط با احياي صيد ترال هزينه‌هاي قبلي انجام‌شده براي جمع‌آوري اين روش منسوخ‌شده را به باد داده است؛ بلكه با بهره‌گيري از پول نفت و ارائه سوخت يارانه‌اي به كشتي‌هاي صيادي چيني، براي مردم آن سوي مرزهاي ايران اشتغال ايجاد كرده است!
به جنوب ايران که سفر کني، ترافيک کشتي‌هاي لنگر‌انداخته در تنگه هرمز کاملا مشهود است. چندي است کشتي‌هاي صيد صنعتي که با نام کشتي چيني مشهور شده‌اند، در آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان در حال صيد بيش از حد ذخاير آبزيان هستند و صداي فرياد صيادان محلي هم به گوش مسئولان نمي‌رسد. در ميان صيادان نوعي نااميدي احساس مي‌شود. صيادان ساكن بندرعباس مي‌گويند که فاصله‌شان با کشتي‌هاي صيادي چيني زياد است؛ اما صيادان جاسک به دليل فاصله کمتر با محل صيد اين کشتي‌ها، بيشتر با آنها درگير مي‌شوند. البته محل تجمع كشتي‌هاي چيني هم در منطقه جاسك است. صيادان بندرعباسي بيان مي‌کنند که کشتي‌هاي چيني برخلاف اعلام مسئولان شيلات ايران، بيش از آنچه «ميکتوفيده» با عمر يک‌ساله صيد کنند، ماهي‌هاي تجاري را که سهم اين صيادان بومي است، از آب‌هاي خليج‌فارس و درياي عمان برداشت مي‌کنند و فقط حدود 40 درصد محموله‌هاي صيدشان شامل ميکتوفيده است.
به گفته اين صيادان، محموله‌ کشتي‌هاي چيني پس از بسته‌بندي به خارج صادر مي‌شود. صاحبان اين کشتي‌ها هم برخي از آقازاده‌ها هستند. خدمه نمي‌توانند به زبان فارسي صحبت کنند و هرچه در دريا هست، جارو مي‌کنند. ساحلي، يکي از صياداني است که در اتحاديه صيادي بندرعباس هم مشغول فعاليت است. او که 74 سال دارد، به خاطر مي‌آورد که در ايام جواني‌اش با دست در عمق نيم‌متري دريا ماهي صيد مي‌کرده است. ميگوها درشت بوده‌اند و در کنار دريا تخم‌ريزي مي‌کردند.
او اضافه مي‌کند: ديگر فعاليت‌هاي صيادي کفاف هزينه‌هاي زندگي را نمي‌دهد؛ به‌همين‌خاطر در بندرعباس که روزگاري 170 لنج فعاليت مي‌کرد، امروز شاهد فعاليت 50 لنج هستيم.
اين عضو اتحاديه صيادي با اشاره به اينکه ملوانان يک لنج شريک صاحب لنج هستند، درباره نحوه تقسيم درآمد حاصل از صيد ماهي ميان صاحب لنج و ملوانان مي‌گويد: اول همه هزينه‌ها شامل تور، تعميرات لنج و... از درآمدهاي فروش ماهي کسر مي‌شود. باقي‌مانده بين ملوانان و صاحب لنج به نسبت مساوي تقسيم مي‌شود. در واقع ملوانان بدون داشتن سرمايه، 50 درصد عايدي حاصل از فروش ماهي را دريافت مي‌کنند.
‌

سکوت مسئولان اتحاديه صيادي
همراه ساحلي عازم اتحاديه صيادي مي‌شوم تا شايد درباره مالکان کشتي‌هاي صيد صنعتي يا همان کشتي‌هاي چيني اطلاعات بيشتري دريافت کنم؛ اما اسحاق تندرو، رئيس هيئت‌مديره اتحاديه سراسري تعاوني‌هاي صيادي ايران كه قبل از عزيمت به جنوب به خبرنگار «شرق» وعده داده بود در تهيه گزارش و انعکاس صداي صيادان کمک کند، در اتحاديه حضور ندارد. منشي دفتر مي‌گويد که همه مديران عامل اتحاديه‌ها در جلسه‌اي با حضور مديرکل شيلات استان هرمزگان حضور يافته‌اند. ساحلي که در جريان اين جلسه هست، به سمت ساختمان اصلي شيلات مي‌رود تا مديران عامل اتحاديه‌هاي صيادي جاسک را به ساختمان اتحاديه صيادي که در گوشه‌اي از ساختمان اصلي شيلات واقع شده است، هدايت کند؛ اما او هم ناگاه مي‌رود. انتظاري نيم‌ساعته بدون نتيجه باقي مي‌ماند. به ساختمان شيلات هرمزگان که مراجعه مي‌کنم، چند نفري که کنار بنرهاي خوشامد‌گويي ايستاده‌اند، مي‌پرسند «همان خبرنگاري هستي که از تهران آمده‌اي؟ خانم، خودت را علاف نکن. رؤساي اتحاديه‌ها ترسيدن، باهات حرف نمي‌زنن. همه چي تو جاسکه، برو جاسک و با استاندار هرمزگان حرف بزن!».
از شيلات هرمزگان عازم استانداري مي‌شوم. آنجا هم به سختي پذيرش مي‌شوم و پشت در اتاق فريدون همتي دو ساعتي منتظر مي‌مانم. روي ديوار تصاوير استانداران قبلي توجهم را جلب مي‌کند. به جاي عکس يکي از استانداران گل گذاشته‌اند و در ميان عکس‌ها دو چهره مشهور شامل اکبر ترکان، مشاور عالي رئيس‌جمهور و عبدالرضا شيخ‌الاسلامي، وزير رفاه دولت احمدي‌نژاد هم ديده مي‌شود. با وجود ارسال درخواست مصاحبه از تهران، استاندار وقت ندارد به دغدغه‌هاي مردم ازطريق رسانه پاسخ دهد زيرا روابط عمومي استاندار اعلام مي‌کند: سه معاون همتي به خاطر شرکت در جلسات هفته دولت عازم تهران شده‌اند و خودش هم در ساعات پاياني روز به تهران پرواز خواهد کرد. رئيس سازمان شيلات هرمزگان هم قصد عزيمت به تهران را دارد.

رايزني‌هاي پشت‌پرده
اسحاق تندرو، رئيس هيئت مديره اتحاديه سراسري تعاوني‌هاي صيادي ايران را هيچ‌گاه در اين سفر نمي‌بينم. او فقط در تماس‌هايي تلفني اعلام مي‌کند که بعدا مرا خواهد ديد. در يكي از تماس‌ها مي‌گويد: صيادان با نماينده ولي فقيه در استان ديداري خواهند داشت و اگر امکان حضور خبرنگار «شرق» در اين نشست مشترک وجود داشته باشد، حتما من را هم با خود به جلسه مي‌برند اما از تماس بعدي خبري نيست.
صبح روز بعد عازم جاسک مي‌شوم. در جاسک فضا جور ديگري است. صيادان عصباني‌تر و خسته‌تر از صيادان بندرعباسي هستند. اعلام مي‌کنند که چيني‌ها به‌تازگي از جاسک رفته‌اند و در سمت کوه مبارک صيد مي‌کنند. صيادان از همه‌چيز شاکي و سرخورده، بيان مي‌کنند بارها تصاوير مربوط به غارت منابع آبزي را به مسئولان رسانده‌اند اما با دفاع تمام‌قد مسئولان شيلات ايران مواجه شده‌اند. صيادان جاسکي از اينکه کشتي‌هاي صنعتي تورهايشان را پاره مي‌کنند و هر بار 50‌ميليون خسارت به آنها وارد مي‌کنند، شاکي هستند. آنها مي‌گويند كه صيد انتظاري انجام مي‌دهند و تورهاي آنها در آب همواره توسط كشتي‌هاي صنعتي جارو مي‌شود اما اگر با کشتي‌هاي صيد صنعتي برخورد کنند، حراست شيلات گوش صيادان محلي را مي‌کشد و مي‌گويد که اين کشتي‌ها با مجوز از بالا يعني تهران در آب‌هاي جنوب فعاليت مي‌کنند. ناخدا سلطان که از ترس دزدان دريايي سومالي 500 مايل به سمت غرب حرکت کرده و به جاي عزيمت به آب‌هاي اقيانوس هند در درياي عمان صيد مي‌کند يکي از همين صيادان معترض است. او که از خانواده شهيد حيدر جدگال است، اعلام مي‌کند: 9 نفر از اعضاي خانواده‌اش گير دزدان دريايي سوماليايي افتاده‌اند و هيچ اثري از آنها نيست. او اضافه مي‌کند: سه سال است که کشتي‌هاي چيني در آب‌هاي جنوب ايران فعاليت مي‌کنند. صيادان محلي که بايد هر ماه 200 هزار تومان تعرفه اسکله بدهند، سالانه دو ميليون تومان عوارض به دولت پرداخت کنند و هر ماه براي صيد 500 تن به بالا بايد يک ميليون تومان عوارض صيد به شيلات بدهند، در شرايطي كه هيچ ماهي‌اي در دريا نيست، از کجا پول بياورند؟
به گفته ناخدا سلطان، ميكتوفيده‌ها كه شبيه ماهي‌هاي کوچک هستند غذاي ماهي‌هاي بزرگ را تأمين مي‌كنند و اگر نباشند، روند مهاجرت ماهي‌ها مختل مي‌شود و معيشت صيادان محلي با مشکل مواجه خواهد شد. حالا اين ماهي‌هاي كوچك در تور كشتي‌هاي صيد صنعتي گرفتار مي‌شوند.
او اضافه مي‌کند: کشتي‌هاي صيادي چيني از آب‌هاي درياي عمان تا تنگه هرمز و خليج فارس تا مرز عراق هم فعاليت مي‌کنند و شيلات به جاي برخورد با تخلفات آنها، به صيادان محلي سخت مي‌گيرد و صيادان سنتي را مجازات مي‌كند. در حالي صيادان جنوب از حضور کشتي‌هاي چيني در خليج فارس گزارش مي‌کنند که بنا بر اعلام سازمان شيلات ايران اين کشتي‌ها صرفا بايد در عمق 200متري اقدام به صيد ميکتوفيده و يال اسبي کنند. عمق خليج فارس بر اساس نقشه‌هاي موجود بين 35 تا 75 متر است در نتيجه حضور کشتي‌هاي صيد صنعتي در آب‌هاي اين دريا، کاملا غيرقانوني است. عمق آب در تنگه هرمز و قبل از جاسک هم به گفته صيادان به 200 متر نمي‌رسد اما معلوم نيست چرا کسي با عبور اين کشتي‌ها -كه قطعا مجهز به تجهيزات ردياب هستند- از تنگه هرمز مقابله نمي‌کند.
صيادان جاسک مي‌گويند: فرماندار اين شهرستان تازه عوض شده و فرماندار جديد در نخستين روزهاي کارش، با تخلفات يکي از کشتي‌هاي چيني برخورد کرده اما نمي‌دانيم نتيجه اين برخورد چه بوده است. آنها هر روز مي‌بينند که کشتي‌هاي چيني تور ترال خود را از مناطق کم‌عمق به روي آب‌هاي منطقه پهن مي‌کنند و حتي سنگ و مرجان کف دريا را هم جارو مي‌کنند. به لاک‌پشت و دلفين و کوسه هم رحم نمي‌کنند و سوخت ارزان‌قيمت 350توماني در اختيار آنها قرار مي‌دهد و روي آب، به کشتي‌هاي چيني خدمات مي‌دهند.
صيادان جاسک اعلام مي‌کنند که شاپور کاکولکي معاون صيد سازمان شيلات ايران به هرمزگان سفر کرده و قرار است با آنها هم نشستي داشته باشد. اخبار بعدي که از جلسه معاون صيد سازمان شيلات ايران به گوش مي‌رسد، بسيار نگران‌کننده است زيرا کاکولکي به اتحاديه‌ها و صيادان دو وعده مي‌دهد. يکي اينکه مجوزهاي بيشتري براي صيادي در آب‌هاي جنوب صادر کند و ديگر آنکه دو نفر از مردم محلي با هزينه صاحب کشتي، به عنوان ناظر روي کشتي‌هاي صنعتي مستقر شوند. اما آيا ذخاير آب‌هاي جنوب اين اجازه را مي‌دهد که مجوز بيشتري بدهيم؟ و آيا امکان تباني بين صاحبان کشتي صنعتي که پرداخت حقوق ناظران را بر عهده دارند، با اين ناظران بومي وجود ندارد؟

‌98 کشتي صيادي صنعتي
هيچ‌کس نمي‌داند دقيقا چند کشتي چيني در آب‌هاي جنوب فعاليت مي‌کنند چون به نظر نمي‌رسد که مسئولان شيلات ايران هم طرفدار شفافيت باشند. فقط صيادان و منابع محلي مي‌گويند: 98 فروند کشتي در آب‌هاي جنوب به صيد صنعتي مشغول هستند که 17 فروند آن با خدمه ايراني و بقيه خارجي هستند. کشتي‌هاي خارجي متعلق به کشورهاي چين، تايلند و ايسلند هستند. سوخت اين کشتي‌ها يارانه‌اي و به قيمت 350 تومان محاسبه مي‌شود. محموله‌هاي صيد‌شده در سردخانه بندر شهيدرجايي بسته‌بندي مي‌شود و صاحبان کانتينرهايي که اين محموله‌ها را حمل مي‌کنند، مدعي هستند که تمام محموله به خارج صادر مي‌شود. کسي دقيق نمي‌داند کدام شرکت‌ها، صاحبان کشتي‌هاي چيني هستند و نحوه قرارداد با آنها چگونه است. فقط آنها را به اسم آقازاده‌ها مي‌شناسند و مي‌گويند: هر آقازاده 17 تا 18 کشتي دارد اما هر يک کشتي که مربوط به مردم محلي است و از بوشهر مي‌آيد، پنج تا شش صاحب دارد. علاوه بر اينكه آقازاده‌ها صاحب كشتي‌ها هستند، فرزندانشان هم كار بيمه اين كشتي‌ها را عهده‌دار شده‌اند و شبكه‌اي از منافع براي عده‌اي خاص شكل گرفته است. برخي منابع محلي مي‌گويند قرار بوده به اتحاديه‌ها هم موافقت اصولي براي صيد داده شود اما بعدها که کشتي‌هاي چيني به کشور وارد مي‌شوند، موافقت اصولي مربوط به اتحاديه‌ها لغو مي‌شود و همين مسئله زمينه نارضايتي تشكل‌هاي صيادي را فراهم مي‌کند.
‌

عدم شفافيت در قراردادهاي کشتي‌هاي صيادي صنعتي
تأييد و تکذيب‌هاي شيلات ايران هم تمامي ندارد. يک روز به‌طور کامل حضور کشتي‌هاي چيني در آب‌هاي جنوب را رد مي‌کند. روز ديگر مي‌گويد به دنبال انتقال تکنولوژي پيشرفته صيد ميكتوفيده به ايران هستيم و کشتي‌هاي با خدمه چيني به صورت اجاره به شرط تمليک به ايران منتقل شده‌اند و شرط داشتن خدمه خارجي از سوي کشور دارنده تکنولوژي به دليل مشکل ارائه وثيقه از سوي ايران، مطرح شده است. گاهي هم واکنش‌هاي ديگري به حرف و حديث‌هاي مربوط به صيادي در آب‌هاي جنوب نشان مي‌دهند. تا جايي که حتي پاي محمدجواد ظريف هم به داستان کشتي‌هاي چيني باز مي‌شود. او در برنامه حالا خورشيد که قطعا برنامه‌اي غيرتخصصي است، توضيح مي‌دهد که حق صيد در آب‌هاي جنوب، به چيني‌ها اجاره داده شده است. البته وزير امور خارجه تأکيد مي‌کند: قراردادهاي مختلفي با کشورهاي خارجي بسته شده و نوع قرارداد هر يک از اين کشتي‌ها متفاوت است.
اگرچه سازمان شيلات بارها اعلام کرده که فقط ماهي‌هاي غيرحلال صيدشده توسط شناورهاي صنعتي آب‌هاي جنوب، به خارج از ايران صادر مي‌شود اما مردم بر اين باورند که کل محموله کشتي‌هاي چيني صادر مي‌شود. گروهي هم فکر مي‌کنند محموله‌هاي صيدشده مربوط به اقساط کشتي‌ها باشد. زيرا در سوابق شرکت صيد کيش که از سال 65 با چيني‌ها کار مي‌کند، آمده است که به ازاي 12 فروند شناور صيادي، به مدت 10 سال سهمي از آبزيان غيرماکول در اختيار چيني‌ها قرار مي‌گيرد. در نتيجه حالا که شرايط عقد قرارداد به دليل تحريم‌ها براي ايران سخت‌تر شده و با توجه به ولع چيني‌ها براي صيد ماهيان ماکول که قيمت آنها دو تا سه برابر ميکتوفيده و يال اسبي است و صيد را براي صاحبان کشتي اقتصادي مي‌کند، اين احتمال وجود دارد که کل محموله به چين صادر شود.
‌

استفاده از شيوه صيد منسوخ‌شده
منابع محلي که از مفاد قراردادها به درستي اطلاعي در دست ندارند، نگران‌اند که با گران‌شدن قيمت دلار و طولاني‌شدن مدت بازگشت سرمايه، ايران در چند دهه ناگزير باشد ذخاير خود را به کشورهايي که ساده‌ترين و ابتدايي‌ترين شيوه صيد را به کشور وارد کرده‌اند، صادر کند. كيانوش جهانبخش، عضو شوراي شهر بندرعباس و عضو هيئت رئيسه شوراي‌عالي استان‌ها درباره عدم شفافيت در زمينه قرارداد کشتي‌هاي چيني به «شرق» مي‌گويد: سؤال اساسي ما اين است که اعلام کنند اين کشتي‌ها در اجاره چه شرکتي هستند. بحث اصلي ما اين نيست كه چيني‌ها مشغول صيد هستند يا ايراني‌ها؛ تحت هر قالب و مجوزي اين كار را انجام مي‌دهند. بحث ما حفظ ذخاير دريا و عدم استفاده از صيد ترال است كه در كل دنيا منسوخ شده است.او اضافه مي‌کند: اين بازي تأييد و تكذيب دردي را دوا نمي‌كند. وظيفه اصلي شيلات ايران حفظ ذخاير و مديريت منابع آبزيان خليج فارس و درياي عمان است. اگر واقعا اين سبك صيد با اين حجم صيد متناسب با سياست اداره شيلات و سازمان شيلات ايران است، ما ديگر حرفي نداريم.
او همچنين از شايعاتي که در زمينه صدور مجوز صادرات باله کوسه براي کشتي‌هاي صنعتي منتشر شده، ابزار نگراني مي‌کند و معتقد است شيلات بايد به اين ابهامات پاسخ بگويد.
‌

افزودن بر ابهامات معماي جنوب
تاكنون شيلات بارها به ابهامات حضور كشتي‌هاي صيادي صنعتي با خدمه چيني در آب‌هاي جنوب پاسخ داده، اما هيچ‌كدام از پاسخ‌هايي كه ارائه كرده است، از نظر اهل فن قانع‌كننده نيست. عبدالرسول غريبي، نماينده جامعه صيادي استان بوشهر و كشور، در گفت‌وگو با «شرق» درباره بخشي از اين ابهامات عنوان مي‌كند: شيلات گفته هدف از حضور اين كشتي‌ها در آب‌هاي جنوب انتقال تكنولوژي است. در‌حالي‌كه تجهيزات نصب‌شده روي اين كشتي‌ها نشان مي‌دهد شيوه صيد آنها ترال و از ابتدايي‌ترين نوع كف‌كش است كه تكنولوژي بالايي نيست. او ادامه مي‌دهد: شيلات بايد پاسخ بگويد كه چرا از سال 65 به بعد يا در ابتداي سال 70، 30 تا 40 فروند كشتي صنعتي را كه در بندر مي‌توانست يال اسبي صيد كند، با پول بيت‌المال و سرمايه مردم خريداري و مجوز آنها را ابطال كرد؟ در آن زمان اعلام شد شيوه صيد اين كشتي‌ها ترال بوده و صيد انتخابي انجام نمي‌دادند. كشتي‌هايي كه امروز به آب‌هاي جنوب ايران وارد شده‌اند هم صيد ترال مي‌كنند.
به گفته غريبي شيلات در صورتي مي‌تواند بگويد كشتي‌هاي چيني تجهيزات پيشرفته دارند كه صيد آنها هدف‌دار باشد و صرفا ميكتوفيده را صيد كند.
او تأكيد مي‌كند: ما زماني در كشور وام‌هايي را با عنوان «تعاوني گسترش» مي‌داديم. اين تعاوني‌ها ملزم بودند 50 نفر از جامعه بي‌كار را در اين شركت‌ها عضو كنند. حال اگر قصد ورود كشتي جديد به منطقه داشتند، بايد در جاسك، پسابندر، كلاهي و چابهار هركدام صد صياد را در هر كشتي سهام‌دار مي‌كردند. به اين ترتيب صياد تكليفش معلوم بود كه در برداشت ميكتوفيده خودش هم شريك است. به‌لحاظ مديريتي در يك بخشي تلاش صيد را محدود مي‌كرديم و در يك بخش ديگر كه دست‌نخورده بود مثل ميكتوفيده يا فانوس‌ماهي با تكنولوژي كه آنها مدعي هستند، اقدام به صيد ذخاير مي‌كرديم؛ اما تورهاي ترال يك تكنولوژي نفرين شده است و حتي چين هم در آب‌هاي خودش از اين تكنولوژي استفاده نمي‌كند.
نماينده جامعه صيادي بوشهر ادعاي شيلات درباره صيد ميكتوفيده توسط كشتي‌هاي چيني را رد مي‌كند و در ادامه با استناد به آمارهاي ارائه‌شده از سوي سازمان شيلات ايران، عنوان مي‌كند: براساس آمارهاي شيلات اين كشتي‌ها 27 هزار تُن صيد داشته‌اند. 17 هزار تُن فانوس‌ماهي و 10 هزار تُن ساير آبزيان بوده است.
او ادامه مي‌دهد: به‌ازاي 10 هزار تُن فانوس‌ماهي كه توسط كشتي‌هاي صنعتي صيد شده، 10 هزار تن ماهي تجاري هم صيد شده است. هشت هزار تن يال اسبي حرام‌گوشت هم در آمارها به چشم مي‌خورد.
غريبي با تأكيد بر اينكه صيد در آب‌هاي جنوب حتما با موافقت شيلاتي‌ها انجام مي‌شود، صيد ميكتوفيده را فاقد صرفه اقتصادي مي‌داند و بر اين باور است كه درآمدهاي حاصل از صيد اين گونه، نمي‌تواند تأمين‌كننده هزينه‌ها و سرمايه‌اي باشد كه براي اجاره و خريد كشتي نياز است.
او اضافه مي‌كند: رويكردي كه شيلات دارد، رويكرد موجهي نيست. تفكرهاي اقتصاد ليبرالي و توجيه‌كردن هدف با هر وسيله‌اي يك آزمون و خطاي سنگين در ارتباط با ذخاير و منابع درياست. به گفته نماينده صيادان بوشهري يكي‌بودن ناظر و بهره‌بردار در دريا، سبب توسعه صيد ناموجه و تشويق، ترغيب و تباني براي برداشت بيش‌ازحد منابع مي‌شود. اين ضايعه وحشتناكي است كه صيادان جنوبي صداي آن را شنيده‌اند و آثار آن را به‌طور محسوس، لمس مي‌كنند؛ بنابراين بايد ناظر و بهره‌بردار در دريا از هم جدا شود.
او تأكيد مي‌كند: تباني بخش‌هاي مختلف باعث ازبين‌رفتن ذخاير مي‌شود. ما با همسايگاني روبه‌رو هستيم كه به‌دليل وابستگي به نفت، به مديريت صيد توجهي ندارند. البته در‌حال‌حاضر عربستان در مناطق خود به مدت دو ماه، صيد شيرماهي را ممنوع كرده؛ اين در حالي است كه در ايران، دريابست ما به‌جاي فصل تخم‌ريزي ماهي‌ها، در مرداد و تير انجام مي‌شود.