شعار سال:در کنار پیشنهاد کیهان و انتقاد جمهوری اسلامی درباره ابعاد امنیتی آشوب‌های اخیر، غلامرضا ظریفیان فعال اصلاح طلب و استاد دانشگاه از زاویه دیگری به موضوع نگاه کرده است. ظریفیان با اشاره به اتفاقات دی ماه سال ۹۶ در روزنامه ایران نوشته است "امروز زمانی است که مسئولین ما در همه قوا باید بپذیرند که در تحلیل و ریشه‌یابی اتفاقات دی‌ماه سال ۹۶ دچار اشتباه جدی شده‌اند."


 اعتراض ها به گرانی بنزنی تعدادی زیادی کشته و مجروح به جا گذاشته است
 

پس از چند روز اعتراض و نا آرامی پراکنده در نقاط مختلف کشور حالا گزارش‌ها از بازگشت آرامش به شهر‌های مختلف حکایت دارد. به نوشته خبرگزاری ایرنا "اغلب شهر‌هایی که از اوایل هفته صحنه ناآرامی‌ها بودند، شب آرامی را پشت سر گذاشتند و در چند مورد که تجمع گزارش شد، با ورود پلیس مشکل خاصی حادث نشد". در همین حال تجمع‌هایی در برخی شهر‌ها علیه آشوبگران به راه افتاده است.

به گزارش فرارو، با فروکش کردن اعتراضات بحث‌های پیرامون این اعتراضات، ماهیت آن‌ها و نحوه تقابل با آن‌ها در رسانه‌ها مطرح شده است. یکی از جنبه‌های مهم اعتراض‌های جنبه امنیتی و انتظامی آن است. این که این اعتراض‌ها چقدر ابعاد امنیتی داشته است نیازمند اعلام جزییات و گزارش‌های دقیق‌تر درباره آن‌ها است. آمار کشته‌ها و زخمی های، میزان دقیق خسارات، تعداد دستگیر شدگان و... هنوز مشخص نیست.

مقامات نظامی و امنیتی در روز‌های اخیر از وجود توطئه در "اعتراضات" سخن گفته اند. مقامات امنیتی معتقدند اغتشاشات صورت گرفته سازماندهی شده و با حضور افراد آموزش دیده و کاربلد صورت گرفته و ردپای توطئه خارجی نیز در آن دیده می‌شود. مقامات کشور همگی تاکید می‌کنند حساب "معترضان" از "اغتشاشگران" جداست.

خشونت‌های گسترده خرابی‌های وسیعی که در چند شهر کانون اعتراضات رخ داده است گمانه سازماندهی شدن اغتشاشات را تقویت کرده است.برخی ناظران می گویند نشانه هایی از وجود سازماندهی برای تخریب دیده می شود. عبدالله گنجی امروز در روزنامه جوان در این باره دلایلی آورد و نوشت: "آشوبگران آموزش دیده بوده‌اند و ابزار‌های اقدام خود را نیز همراه داشته‌اند. کد‌هایی که این ادعا را تأیید می‌کند چندوجهی است. آموزش از کار انداختن دوربین‌های چهارراه‌ها و بانک‌ها و فروشگاه‌ها و دزدیدن هارد‌های مربوط، استفاده از انبر‌های بلند برای قطع کردن قفل‌ها، مواد آتش‌زای آماده برای قرار دادن در سطل‌های زباله و بانک‌ها، نداشتن ثبات استقراری در مکانی خاص و حرکت نقطه به نقطه برای خسته کردن پلیس و...»

او مدل آشوب‌ها را اینگونه توصیف کرد "خشن، بدون شعار و بدون مطالبه و همراه داشتن ابزار تخریب با گروه‌های کوچک تخریبگر."


 اماکن دولتی در چند شهر آسیب های فراوانی دیدند
انتقاد از عملکرد نهادهای امنیتی
در همین زمینه امروز روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی نوشت: "ابعاد تخریب‌ها و شرارت‌های دو شبانه‌روز بعد از اعلام و اجرائی شدن طرح سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین بقدری زیاد و اقدامات بقدری حرفه‌ای بود که ذهن‌ها را متوجه امکان دست‌اندرکار بودن یک شبکه تعلیم‌دیده، مجهز و برخوردار از پشتیبانی‌های مالی و اطلاعاتی قوی کرد."

نویسنده روزنامه جمهوری اسلامی درباره نحوه اقدامات اغتشاشگران نوشته است: «شورشیان، در گروه‌های چندنفره به نقاط از قبل در نظر گرفته شده و با هدایت اطاق فکر مشخص، اقدام به تخریب، آتش‌سوزی، تحریک مردم، سر دادن شعار‌های غیرمرتبط با موضوع سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین و حتی ضرب و شتم و کشتن افرادی که در برابر آن‌ها مقاومت می‌کردند نموده و هدفی مهم‌تر از ایجاد آشوب داشتند.»

این روزنامه در ادامه از نحوه عملکرد نهاد‌های امنیتی انتقاد کرده است. به نوشته جمهوری اسلامی "دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ضعیف عمل کرده‌اند. انتظار این بود که این دستگاه‌ها قبل از ورود عناصر وابسته آن‌ها را شناسائی می‌کردند."

جمهوری اسلامی با بیان اینکه "اصولاً صحنه کشور باید همواره از وجود چنین مجموعه‌های تشکیلاتی پاک باشد"، تاکید کرد: «تا در مواقعی که مردم با هدف مطالبه خواسته‌های بر حق خود تجمعاتی تشکیل می‌دهند، مزدوران اجیر شده توسط بیگانگان نتوانند از فرصت سوءاستفاده کنند و با سوار شدن بر موج پدید آمده، اهداف شوم اربابان خود را دنبال کنند.»

این روزنامه با اشاره به تاکیدات مقام‌های امنیتی و اطلاعاتی مبنی بر این که به "تحرکات دشمن تسلط دارند"، نوشت: «انصافاً ثابت کردند که در زمینه سخنرانی کردن هیچ کمبودی ندارند، ولی وظیفه آن‌ها سخنرانی نیست. آن‌ها باید تسلط خود و زیرمجموعه‌های خود را در عمل نشان دهند و کاری کنند که عناصر وابسته قبل از آنکه بتوانند تشکیلات منسجمی به وجود بیاورند، در نطفه خفه شوند و هرگز امکان سوءاستفاده از فرصت‌ها و سوار شدن بر موج‌های مردمی را پیدا نکنند.»

با وجود این انتقاد روزنامه جمهوری اسلامی هنوز نمی‌توان درباره عملکرد نهاد‌ها و نیرو‌های امنیتی و اطلاعاتی در کنترل اغتشاشات قضاوتی داشت و باید منتظر روشن شدن ابعاد مختلف اتفاقات اخیر در کشور شد.

فروشگاه های زنجیره ای و بانک های زیادی تخریب و غارت شدند

پیشنهاد انتقام
در این بین روزنامه کیهان از زاویه دیگری به موضوع نگاه کرده است. حسین شریعتمداری مدیر مسئول این روزنامه نسخه عجیبی پیچیده و معتقد است که باید انتقام اتفاقات اخیر در کشور را از کشور‌های حامی اغتشاشات گرفت.

شریعتمداری در یادداشت خود تاکید کرده که حق "مقابله به مثل" یا "انتقام" یکی از اصول پذیرفته‌شده در حقوق بین‌الملل است و در آموزه‌های فقهی نیز به رسمیت شناخته شده است.

شریعتمداری با اشاره به اینکه "اعترافاتی" از اغتشاشاگران وجود دارد که نشان می‌دهد آن‌ها در برخی کشور‌ها آموزش دیده و حمایت شده اند نوشت: «آشوبگران بازداشت شده اعتراف کرده و اسناد همراه آن‌ها نیز به وضوح نشان می‌دهد که اشرار و اراذل آشوبگر از سوی سرویس‌های اطلاعاتی برخی کشورها، ازجمله آمریکا، اسرائیل و فرانسه در داخل ایران و بعضاً در کشور‌های یادشده آموزش عملیات تروریستی و تخریب دیده‌اند و هزینه این آموزش را نیز دولت جنایتکار و قرون وسطایی آل‌سعود تامین کرده ا. ست. گفتنی است که محل انجام بخشی از آموزش‌ها نیز در عربستان بوده است.»

این روزنامه مواضع مقامات این کشور‌ها و حمایتشان از اعتراض‌ها و فعالیت رسانه‌های وابسته به عربستان سعودی در حمایت از آشوب‌هات را نشانه دیگری برای دست داشتن این کشور‌ها در اغتشاشات اخیر ارزیابی کرد.

کیهان در ادامه در پاسخ به این سوال که چگونه با این کشور‌ها مقابله به مثل کرد، نوشت: «پاسخ این سؤال پیچیده نیست. دشمنان در کاخ شیشه‌ای نشسته‌اند و مراکز حساس و استراتژیک نظامی و اقتصادی و... آن‌ها به آسانی قابل دسترسی است و می‌توان با تحمیل خسارت‌های سنگین مالی و نظامی، دشمن را به استیصال کشانده و به زانو درآورد.»

روزنامه کیهان روز گذشته نیز در مطلبی از برخورد سخت با آشوب‌گران خبر داده بود. این روزنامه به نقل از برخی مراجع قضایی مدعی شده بود "مجازات اعدام با طناب دار" در انتظار لیدر‌های آشوب است. کیهان اقدامات آشوبگران را مصداق «بغی» دانست.

 در دو روز اخیر تجمع هایی در اعتراض به آشوبگران در نقاط مختلف کشور برگزار شده است

اشتباه راهبردی
در کنار پیشنهاد کیهان و انتقاد جمهوری اسلامی درباره ابعاد امنیتی آشوب‌های اخیر، غلامرضا ظریفیان فعال اصلاح طلب و استاد دانشگاه از زاویه دیگری به موضوع نگاه کرده است. ظریفیان با اشاره به اتفاقات دی ماه سال ۹۶ در روزنامه ایران نوشته است "امروز زمانی است که مسئولین ما در همه قوا باید بپذیرند که در تحلیل و ریشه‌یابی اتفاقات دی‌ماه سال ۹۶ دچار اشتباه جدی شده‌اند."

او به هشدار‌های تحلیلگران و جامعه شناسان و روزنامه نگاران در آن مقطع اشاره کرد که معتقد بودند "جامعه ایران نه تنها همچنان مستعد بروز رفتار‌هایی مشابه است بلکه تکرار آن در دفعات احتمالی بعد قطعاً خشونت‌بارتر و ضررآفرین‌تر خواهد بود."

در واقع ظریفیان معتقد است که اتفاقات اخیر و حوادث سال ۹۶ را نباید در چهارچوب "امنیتی" و "پلیسی" تحلیل کرد. او با بیان اینکه بخشی از اتفاقات "با هدایت و تحریک گروه‌های متخاصم نظام صورت گرفته"، تاکید کرد: «محدود کردن کل ماجرا به همین مسأله یک اشتباه راهبردی است.»

ظریفیان نوشت: «در واقع بخش دیگر مسأله این است که چه بستری در جامعه وجود دارد که گروه‌های خشونت طلب و متخاصم می‌توانند از آن به نفع ایجاد اغتشاش و رفتار‌های غیرمدنی بهره بگیرند؟ چرا جامعه ما در شرایطی است که یک اعتراض عادی در آن به این سرعت و با این شدت امکان منحرف شدن را پیدا می‌کند؟»

ظریفیان این بستر را در دو موضوع خلاصه کرده است "یکی اینکه جامعه احساس می‌کند که نظرش در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها خیلی پر رنگ نیست و عموماً تصمیماتی توسط دیگران به او تحمیل می‌شود و مجبور به اطاعت از آن است. دوم نیز اینکه امکان و زمینه‌ای تضمین شده برای بیان نقطه نظرات انتقادی و اعتراضی‌اش را نمی‌بیند."

براساس دیدگاه این استاد دانشگاه در تحلیل وقایع نباید "تفاسیر امنیتی و پلیسی را به مثابه تمام تفسیر و تحلیل موجود" دانست. او هشدار داده است: «جامعه ما دچار شکاف‌هایی است که از فضای بین آن می‌تواند هر نوع بحرانی ایجاد شود.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی فرارو،تاریخ انتشار:29آبان1398،کد خبر:418676،fararu.com