اصولگرایان دلواپس طی یک ماهه اخیر و پس از ترور سردار سلیمانی چندین بار به وزیر امور خارجه تاختهاند که چرا از «مذاکره» سخن گفته است. در پی مصاحبه محمدجواد ظریف با «اشپیگل» آلمان این هجمهها به اوج خود رسید و این جریان اقدام به سازماندهی یک تجمع اعتراضی در «باغ ملی» و روبهروی ساختمان وزارت امور خارجه کرد.
شعارسال: مساله، اما به همین جا محدود نشد؛ گروهی از اصولگرایان مجلس شورای اسلامی از قوه قضائیه خواستند که با ظریف برخورد قانونی صورت گیرد. هرچند صحبت ظریف از مذاکره مستقیم با آمریکا حکایت نداشت و او تنها موضع رسمی نظام جمهوری اسلامی ایران را که از سوی نهادهای بالادستی به او ابلاغ شده بود بیان میکرد، با این حال نگاهی به اتفاقات گذشته و به ویژه حوادثی که زمان آغاز ریاستجمهوری حسن روحانی در کشور رخ داده نشان میدهد که ضدیت اصولگرایان نه با «مذاکره در مقطع کنونی» که با «اصل مذاکره» است. به طوری که حتی در زمان تلاش دولت برای به نتیجه رسیدن توافق هستهای و حصول برجام که مطالبه اکثریت مطلق جامعه بود نیز موانع زیادی بر سر راه دولت ایجاد شد. موفقیت برجام و گشایش اقتصادی ویژهای که به سبب حصول این توافق ایجاد شد هم نتوانست از کینه و دشمنی این طیف سیاسی نسبت به طرفداران «ترمیم روابط ایران با جهان» بکاهد و تلاش همزمان تندروهای داخلی و خارجی در نهایت به خروج آمریکا از توافق هستهای و بازگشت تحریمها علیه ایران انجامید. از آن زمان تاکنون دولت و وزارت امور خارجه در مقاطع مختلف پیشنهاد مذاکره مستقیم با ایالات متحده را رد کردهاند، اما اصولگرایان همچنان به حملات علیه دولت و مقصر جلوه دادن این نهاد برای مشکلات ایران ادامه میدهند. روز سهشنبه رئیس شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در نشست خبری با حمله مجدد به طرفداران دیپلماسی از دولت اصلاحات تاکنون، مذاکره را «دریوزگی سیاسی» خواند. مصطفی میرسلیم که پیشتر در انتخابات ریاستجمهوری ۹۶ انتقادات زیادی را نسبت به عملکرد دولت مطرح کرده بود، تصریح کرد: «ریشه اصلی مشکلات کشور، سیاستهای اشتباه است نه تحریمها. اگر خودکفایی داشته باشیم، تحریمها اثرگذار نیست. رهبری از هجده سال پیش با نامگذاری اقتصادی بر سالها، بر حل مشکلات اقتصادی تاکید دارند، اما عدهای از مذاکره برای حل مشکلات حرف میزنند. اینها باید خجالت بکشند. مذاکره دریوزگی سیاسی است. ما نباید توان داخلی خود را از یاد ببریم. باید قدر جوانان خود را بدانیم. ما دنبال انزوا نیستیم، اما باید بر توان داخلی خود اتکا کنیم». تاکید این فعال سیاسی اصولگرا بر رشد اقتصادی در شرایط تحریم در حالی مطرح میشود که نگاهی به تجربه دیگر کشورها نشان میدهد در شرایط تحریم شدید و توقف صادرات و واردات در کشور امکان پیشرفت جدی در صنایع کشور وجود ندارد؛ مسالهای که از سوی رئیسجمهور نیز چندین بار مورد اشاره قرار گرفته است. رئیسجمهور ۲۴ مهر ۹۸ گفته بود: «رشد و توسعه بدون رابطه و تعامل با دنیا نمیشود و اگر صادرات نباشد و بانکها قفل باشند و نتوانیم ارتباط برقرار کنیم، نمیتوان به رشد و توسعه رسید». او در دی ماه نیز تصریح کرد که «من بلد نیستم بدون ارتباط با دنیا رونق اقتصادی ایجاد کنم». با این وجود انزواطلبان تندرو نهتنها کماکان بر سر راه دیپلماسی مانع میگذارند، بلکه میخواهند دستاوردهایی نظیر برجام را که اکنون تکیهگاه حقوقی و سیاسی کشور در عرصه بینالملل است، از بین ببرند. در همین راستا برخی اصولگرایان چندین بار مطرح کردهاند که جمهوری اسلامی باید در پاسخ به بیعملی اروپاییها از برجام خارج شده و راه دیگری را در پیش گیرد؛ مسالهای که صدای برخی از همحزبیهایشان را نیز درآورد.
اذعان به اهمیت باقی ماندن در برجاممهدی طائب، چهره شناخته شده جریان اصولگرا و فرمانده قرارگاه عمار پیرامون موضوع برجام میگوید: «بیگدار به آب زدن و خروج از برجام خسارتی محض برای ایران خواهد بود و نباید اجازه دهیم که طبق خواسته آمریکا و غربیها ایران این توافق بینالمللی را ترک کند». او میافزاید: «مواضع ظریف در مصاحبه با نشریه آلمانی درست است چراکه در صورت خروج از آن پرونده ایران به شورای امنیت روانه میشود و در این وضعیت وزیرخارجه سخن صحیحی داشته است». طائب تصریح میکند که «سخن وزیرخارجه در مصاحبه با اشپیگل دو پهلو است و میخواهد این مساله را روشن کند که آمریکا درصدد است که با خروج ایران از برجام وضعیت خفقانی را در سطح بینالمللی برای کشور رقم بزند». با این وجود او نیز کماکان اصل «مذاکره» را منتفی دانسته و تعلیق به محال میکند. طائب تاکید دارد: «مذاکره خارج از مسائل برجامی غیرممکن است».
مخالفت با اصل مذاکرههرچند در شرایط کنونی و با وجود ترامپ در راس امور آمریکا، احتمال مذاکره و موفقیتآمیز بودن آن در هالهای از ابهام است و اکثریت کارشناسان او را فردی غیرقابل اعتماد میدانند، با این وجود مخالفت بسیاری از افراد نه از سر بیاعتمادی به ترامپ که به دلیل مخالفت با «اصل مذاکره» است. آنها گویی علیه اصل مذاکره موضعگیری میکنند و موضعگیری علیه اصل مذاکره یعنی کسانی که اعتراض میکنند کاری با امتیازاتی که میگیریم یا میدهیم ندارند. آنها از موضوعی بسیار بزرگتر نگرانی دارند. محمدجواد ظریف روز گذشته در همین باره گفت: «امروز دیپلماسی نه فقط ابزار نهادینه کردن دستاوردهای قدرت و کاستن هزینههای شکست، بلکه خود یک عامل قدرت است. یعنی شما بدون دیپلماسی نمیتوانید دستاوردهای قدرت را نهادینه کنید». او تصریح کرد: «برخی دوستان ما فکر میکنند اگر بپذیرند دیپلماسی مهم است؛ یعنی بپذیرند ما باید واداده باشیم. دیپلماسی در کنار قدرت نظامی است. همین ساختمان که به نام شهید سلیمانی نامگذاری شده هر سهشنبه شاهد یک جلسه مهم بین بنده و آقای سلیمانی بوده که چگونه میشود دیپلماسی در کنار میدان استفاده شود. هر زمان دیپلماسی نیاز به میدان دارد از آن استفاده کنیم و برعکس».
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24 ، تاریخ انتشار: 16 بهمن 1398 ، کدخبر: 481264 ، www.saat24.news