شعارسال:  آلودگی تهران حدیث مکرر است. زمستان که می‌آید کابوس هم از راه می‌رسد. روزهایی که نمی‌شود نفس کشید، روزهایی که سردرد و نفس‌تنگی هم می‌آیند. آلودگی در کلان‌شهرها مختص ایران نیست. تقریبا بیشتر شهرهای بزرگ و صنعتی دنیا با این معضل درگیرند یا شاید بهتر باشد بگوییم درگیر بوده‌اند. اما این تجربه‌های جهانی به چه‌کار ما آمده‌اند؟ سال‌های زیادی است که سیاست‌گذاران و کارشناسان حمل‌ونقل شهری به این نتیجه رسیده‌اند که باید به سمت حمل‌ونقل پاک حرکت کنند. راه‌حل هم در استفاده بیشتر از خودروهای برقی است. خودروهایی که نه صدای آزاردهنده دارند و نه سوخت فسیلی مصرف می‌کنند.

پروژه بازار بزرگ تهران ظاهرا تنها پروژه اجرایی شده از طرح حمل‌ونقل عمومی پاک در کشور است. پروژه‌ای که قرار بود گرهی از کار بازار و آلودگی هوا، ترافیک و آلودگی صوتی باز کند. این ماشین‌های برقی ابتدا در محدوده خیابان‌های باب‌همایون، ناصرخسرو، صوراسرافیل و پانزده خرداد جابجا می‌کردند. اما حالا اگر سری به بازار بزنید خبری از تردد این ماشین‌ها در باب‌همایون نیست. اما حذف این مسیر چه تأثیری بر کسانی گذاشته که به بازار می‌آیند؟ رحیم یکی از مسافرهایی است که باید هر روز به بازار تردد کند:‌«چه فایده داره که اینا هستن؟! اصلش باب‌همایونه که نمیرن!» طیبه هم زن مسنی است که برای خرید به بازار آمده و نشسته تا نفسی تازه کند: «حلالشون نمی‌کنم! منو اون وسط پیاده کردن!» او که خریدهایش را روی زمین گذاشته و خودش هم نشسته است نفس‌نفس‌زنان می‌گوید: «آخه این چه فایده داره؟ شما بگو! قراره پیاده بیایم خب از اول میومدیم. سوارشدنمون چی بود.»

ظاهرا مسیر باب همایون بسته است و خودروهای برقی در این مسیر تردد نمی‌کنند. نکته اینجاست که باب همایون شریان اصلی تردد است. عمده مسافران از طریق مترو به بازار بزرگ می‌آیند و از مترو وارد باب همایون می‌شوند. حالا اصلی‌ترین شریان برای تردد خودروهای برقی بسته است. درواقع مسیر به‌طور کامل طی نمی‌شود. حالا مسافرها وقتی می‌آیند باید بخشی از مسیر را پیاده بروند تا به ایستگاه خودروهای برقی بروند و موقع برگشت -که بیشتر وقت‌ها با خرید هم برمی‌گردند- باید همین مسیر تا مترو پانزده خرداد را پیاده بیایند؛ یعنی به‌طور عملی کارکرد این خودروها مختل شده است. نه‌تنها مختل شده بلکه با کم‌شدن مسیر و ممنوعیت تردد در باب همایون عملا فشار روانی هم ایجاد می‌کند. چراکه پیش از رسیدن به مقصد مجبورند پیاده شوند. این را کامران می‌گوید: «میدونی چیش زور داره؟ اینکه سوار میشی بعد وسط راه پیاده میشی. آدم اگه از اول بدونه که قراره پیاده بیاد کمتر اذیت میشه. از بازار اومدی خسته‌وکوفته؛ بارم داری. سوار میشی یهو وسط راه پیاده‌ت می‌کنن!» اما واقعا چرا این مسیر حذف شده است؟ درحالی‌که پیشتر، این خودروهای برقی مسافرها را به‌طور کامل جابه‌جا می‌کردند. حسین یکی از رانندگان این خودروهای برقی است. او در جواب این سؤال که چرا این مسیر حذف شده می‌گوید: «اولش این‌طوری نبود. ما کل مسیر رو تردد می‌کردیم. ولی بعد یهو شهرداری گفت نه! از باب‌همایون سوار نکنید! مسافرا ما رو نفرین می‌کنن، فکر می‌کنن دست ماست! حق هم دارن البته. ولی خب هر چی توضیح می‌دیم که به خدا دست ما نیست باورشون نمیشه.» اما واقعا چرا اتفاق افتاده است؟ حسین مکثی می‌کند، با دست ردیف مغازه‌های باب‌همایون را نشان می‌دهد و با لبخند می‌گوید: «چی بگم والا! می‌بینید که! یه چیزایی می‌گن. مثل‌اینکه مغازه‌دارا رفتن با شهرداری صحبت کردن، شهرداری هم ممنوع کرده برای ما. اینطوری همه مجبورن از توی این گذر رد بشن. البته اینطوری می‌گن. من فقط از این مطمئنم که شهرداری ممنوع کرده! اینم بگم که از وقتی اینطوری شده تقریبا کلی از مسافرای ما کم شده. چون اصلش از اونجا بود که مسافرا از مترو میومدن یا با مترو می‌رفتن» فارغ از اینکه دلایل حسین درست است یا نه یک نکته محل بحث نیست. اینکه با حذف این مسیر عملا کارایی این خودروها بسیار زیاد کاهش پیدا کرده است. در واقع درحالی‌که تهران نیازمند توسعه روزافزون خودروهای برقی است، محدود پروژه‌های اجرایی در این زمینه نیز دچار مشکلاتی هستند. «حمل‌ونقل» در هفته‌های آتی برای پاسخ به این سؤال سراغ مسئولان مربوطه در شهرداری خواهد رفت.
 

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  ازسایت هفته نامه حمل و نقل   ،تاریخ انتشار: 30  دی    1398،کدخبر:    21951  ،www.transportationweekly.ir