شعار سال: تدوین الگوی کشت نامناسب و سیاست‌های غلط در تعیین قیمت و تولید، موجب شده که هر سال شاهد تولید بیش از اندازه برخی محصولات شویم و در سال بعد با کمبود آن محصول در بازار مواجه باشیم. زیان کشاورزان و نوسان شدید قیمت در بازار از جمله تبعات منفی این روند است. حال مهم‌ترین پرسش این است که با چه راهکاری می‌توان مانع از زیان در بخش کشاورزی شد؟

عدم مدیریت الگوی کشت موضوع همیشگی در حوزه کشاورزی بوده و صحبت امروز و دیروز نیست؛ مسئله‌ای که باعث می‌شود محصولی در یک سال به شدت افزایش قیمت را تجربه کند و سال بعد همان محصول ارزانی را پشت سر بگذارد. این در حالی است که سال بعد محصولی دیگر طعمه گرانی‌ها می‌شود و این چرخه نابسامان ادامه پیدا می‌کند، این مشکلات از گذشته تا کنون مصرف‌کنندگان، کشاورزان و صادرکنندگان را با چالش‌های بی‌شماری روبه‌رو کرده است. اگر بخواهیم مثال روشنی دراین‌باره بزنیم می‌توانیم به بازی قیمت‌ها درخصوص محصولاتی همچون پیاز، سیب‌زمینی و گوجه اشاره کنیم. اما دلیل مشکلات موجود در بحث قیمت محصولات کشاورزی و همچنین کمبود و یا کشت زیاد یک محصول چیست؟ بسیاری از مسئولان و صاحب-نظران در این زمینه مسئله الگوی کشت نامناسب را دلیل چنین مشکلاتی می‌دانند.

 

علی خان‌محمدی، عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی و دبیرکل بنیاد ملی گندمکاران ایران در خصوص علت مشکلات و چالش‌های پیش‌رو کشاورزان به «ابتکار» گفت: متاسفانه بخش کشاورزی ما سالیان سال با مشکلاتی در خصوص الگوی کشت روبه‌رو است. سال ۱۳۸۸ قانونی در مجلس تصویب و به دولت اعلام شد که الگوی کشت بر اساس ثبت‌سفارش انجام شود. به این معنا که میزان نیاز محصول و نوع محصول را بگویند تا بر مبنای آن محصولات را کشت کنند. اما این قانون همچنان بی‌نتیجه مانده و خبری از اجرا شدن آن نیست. تا زمانی که این قانون به درستی اجرا نشود مشکلات ما در بخش کشاورزی تمامی ندارد.

وی از راهکار سامان یافتن چالش‌های بخش کشاورزی گفت: اولین و مهم‌ترین راهکار برای تنظیم بازار داخل، صادرات و واردات ایجاد الگوی کشت مناسب با کشاورزی قراردادی است. اگر با این رویکرد زنجیره‌های ما پایدار شود دیگر مشکلی نخواهیم داشت. ما باید بتوانیم امنیت معامله را برای طرف‌های قرارداد ایجاد کنیم. اکنون صادرکنندگان به ما اطمینان نمی‌کنند که بازار‌شان را به ما بسپرند و دلیل آن هم عدم الگوی کشت مناسب است.
وی افزود: ما بار‌ها شاهد بودیم که یک سال سیب‌زمینی ماجراساز می-شود و سال بعد گوجه فرنگی بر سر زبان‌ها می‌افتد. طرف‌های معامله باید مطمئن باشند که در تاریخ مورد نظر محصول مورد نیاز کشورشان تامین می‌شود، این در حالی است که ما نمی‌توانیم به موقع به تعهدات-مان عمل کنیم چراکه در مسئله کشت قراردادی ضعف‌هایی داریم.

عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی گفت: ما برنامه‌ای برای مصرف داخل، افزایش تولید و درنهایت صادرات نداریم بنابراین نمی-توانیم نیاز بازار‌های خارجی را در زمان مناسب تامین کنیم. برای بهبود شرایط باید زیرساخت‌ها از جمله انبار‌های مجهز و کشت‌های باکیفیت را برای صادرات به وجود بیاوریم و از سوی دیگر اطمینان را به طرف‌های معامله بدهیم، در این شرایط می‌توان امید داشت که فضا برای بخش کشاورزی مناسب‌تر شود.

خان‌محمدی اظهار کرد: اگر می‌خواهیم امنیت مصرف‌کننده، صادرکننده و کشاورزان را داشته باشیم باید به دنبال راهی باشیم که الگوی کشت اجرا شود و کشاورز به صورت قراردادی کشت‌وکار کند.
وی در پاسخ به این پرسش که تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز چه تاثیری در بخش کشاورزی داشته است گفت: شاید عده تصور کنند که تحریم‫ها باعث مشکلاتی در بخش کشاورزی شده است، اما واقعا تحریم‫ها در این حوزه نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. اگر ما محصولات با کیفیتی داشته باشیم و طبق قرارداد پیش برویم می‌توانیم به راحتی تحریم را دور بزنیم.
وی گفت: محصولات کشاورزی همانند نفت نیست و محدودیت‌های اینچنینی ندارد و این در حالی است که کشور‌های اطراف ما خواهان محصولات کشاورزی هستند.

خان‌محمدی با اشاره به تاثیر ویروس کرونا بر کشت برخی از محصولات ادامه داد: ویروس کرونا که تمام کشور‌ها را درگیر کرده امکان کاشت ذرت، گندم و برخی دیگر از محصولات را دشوار کرده است. ما باید برای آینده برنامه‌ریزی کنیم تا نیاز کشور‌ها را برای تهیه این محصولات برطرف کنیم. ما باید با برنامه و راهکار‌هایی پایداری تولید و صادرات را تضمین کنیم.
وی با اشاره به گسترش بازار‌های هدف برای انجام معاملات گفت: متاسفانه بازار عراق تنها برای معاملات مورد توجه قرار گرفته این در حالی است که می‌توان به بازار کشور‌های دیگر همانند ترکیه، عربستان، کویت، امارات، افغانستان و دبی ورود پیدا کنیم و حجم صادرات‌مان را بزرگ‌تر کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار: ۳۰ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۶۳۰۰۱، www. ebtekarnews.com