شعار سال: اصرار وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به احیای طرح شکست خورده و از بین رفته "سفر کارت" در هفته گردشگری موضوع روز این حوزه شده است و خیلی‌ها در این چند روز درباره آن صحبت کردند؛ از مونسان (وزیر میراث فرهنگی) گرفته تا دست اندرکاران و کسانی‌که منفعت شخصی از اجرای این طرح می‌برند، از محاسن طرح گفتند و اجرای دوباره آن را نقطه عطفی! در شرایط فعلی گردشگری دانستند، اما همین افراد نگفتند این طرح که قدمت ۱۵ ساله دارد چرا پایدار نماند و در همان سال‌های اولی که کلید اجرایی آن در دوران ریاست اسنفدیار رحیم مشایی خورد چرا نتوانست با همین ایده و نقطه نظرات سرپا بماند؟ از آن سال تا امروز چه چیزی تغییر کرده است؟ ایده که همان ایده یک دهه گذشته و نحوه اجرا نیز همان است؛ البته تنها چیزی که تغییر کرده رقمی است که برای این سفر کارت در نظر گرفته‌اند.

مشایی و صدور دو میلیون سفر کارت صادر شده بلا استفاده ...
همان اوایل سال ۸۷ رحیم مشایی رییس وقت سازمان میراث فرهنگی درباره سفر کارت گفته بود که با هماهنگی با واحد‌های رفاه فرهنگی وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها و ...، ۲ میلیون سفر کارت صادر شده در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار گرفته و با صدور سفر کارت در واقع ما سعی داریم از طریق انبوه سازی سفر به ارزان‌سازی سفر بپردازیم. به این ترتیب می‌توان با فروش انبوه حتی با کاهش قیمت به سود قابل توجهی دست یافت.
این پایان ماجرا نبود با رفتن مشایی از سازمان و آمدن بقایی و در نهایت پایان دولت در سال ۸۸ این طرح بدون نتیجه متوقف شد تا سال ۹۰ که مسئولان جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور از طرح جدید خود برای رونق صنعت توریسم داخلی پرده‌برداری کردند؛ طرحی با عنوان "لیزینگ سفر" شامل ارایه یک تا چهار میلیون تومان اعتبار با سود ۱۱‌ درصد و بازپرداخت یک‌ساله از سوی یک بانک خصوصی و یک بانک دولتی.

پس از طرح شکست خورده سفر کارت، این دومین اقدام از این دست است که از سوی سازمان برای نجات صنعت نیمه‌جان گردشگری داخلی طراحی و اجرا شد که در آن زمان معاون رییس‌جمهور و رییس وقت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفته بود، این طرح از سوی دو بانک گردشگری و صادرات اجرایی می‌شود. اما نکته مغفول مانده در این میان این بود که همه فکر می‌کردند کارت مستقیم از سوی سازمان وقت میراث فرهنگی صادر می‌شود در صورتی‌که این سازمان تنها واسط بین نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی با بانک‌ها برای گرفتن تسهیلات بود و در اصل خود درخواست کنندگان دولتی باید برای دریافت سفر کارت و ارائه آن به کارمندانشان اقدام می‌کردند، با اینکه تسهیلات قابل توجه بود، اما باز هم با اقبال روبرو نشد.

از سویی گفته می‌شد دلیل خالی بودن همیشگی حساب سفرکارت‌ها، نبود الزام در واریز بودجه رفاهی به حساب آن بود چرا که اغلب کارمندان ترجیح می‌دهند این بودجه را به صورت نقدی در قالب بودجه رفاهی دریافت کنند تا صرف هزینه سفر شود.

طرح همان، ایده همان، مبلغ متفاوت ...
از آن سال دیگر هیچ خبری از سفر کارت نبود تا اینکه دوباره مونسان هفته گذشته در سخنرانی روز جهانی گردشگری درباره این موضوع صحبت کرد، اما نظرات، برنامه و اهدافی که به آن پرداخته شد همان نکات قبلی بود و تفاوتی جز رقم تعیین شده نداشت.

مونسان مزیت‌های این سفر کارت را این طور توضیح داد: "سفرکارت به نوعی وام قرض‌الحسنه محسوب می‌شود که دارندگان آن می‌توانند ظرف ۱۵۰ روز (پنج ماه) تا سقف ۲۰ میلیون تومان از مزایای کارت و امکانات تأسیسات رسمی گردشگری که تمام پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند، بهره‌مند شوند و با یک ماه تنفس، در ۱۸ ماه نسبت به بازپرداخت آن اقدام کنند."

او همچنین نرخ پایین سود را مزیت سفرکارت دانست و ابراز امیدواری کرد که این طرح سبب رونق صنعت گردشگری به‌ویژه در شرایط کنونی کشور شود، اقشار مختلفی می‌توانند از فواید این سفرکارت بهره‌مند شوند. زنجیره گردشگری وسیع است، بخش عمده‌ای از فروش صنوف مختلف روستایی و شهری، سیستم حمل و نقل هوایی، ریلی، جاده‌ای و حتی درون‌شهری را در برمی‌گیرد. این طرح یک اتفاق بسیار مهم برای رونق بخش بزرگی از اقتصاد کشور خواهد بود.

کارشناسان چه می گویند؟
جمشید حمزه‌زاده، رییس جامعه هتلداران سفر کارت را راه حلی برای برون رفت از آسیب‌های ناشی از کرونا اعلام کرد و افزود: این کارت قرار نیست به تنهایی معجزه کند اما یکی از راه حل‌ها برای حمایت از صنعت گردشگری و رونق آن همین سفر کارت است.

حسین اربابی، مدیرعامل کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی گفت: پیش از این نیز تجربه اجرای سفر کارت را داشته‌ایم، اما سفرکارت‌های قبلی نرخ بهره بالایی داشت، به گونه‌ای که گاهی تا ۱۸ درصد نیز بهره داشت. در حالی که نرخ بهره سفر کارت ملت ۴ درصد است.

ضرغام، بنیانگذار رشته مدیریت جهانگردی نیز در این مورد معتقد است ارائه کارت سفر به کارمندان و سفرهای ارزان قیمت از جمله برنامه‌هایی بوده که سال‌هاست سازمان وقت میراث فرهنگی انجام داده اما برای تامین هزینه سفر کارت از سوی سازمان‌ها هیچ اقدام و الزامی در نظر نگرفته است به همین دلیل این طرح‌ها موثر واقع نشده است.

این "سفر کارت" نیست کارت اعتباری است
اردشیر اروجی، مدیرکل سابق آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم در گفت گو با دیدار سفر کارت را طرحی ناکارآمد می‌داند و می‌گوید: "اجرای طرح سفر کارت یک اقدام نخ نما شده که فقط توانسته در طول چند سال مدیران را از مخمصه نجات داده است. یعنی هر دوره که سازمان وقت رییس عوض کرد آن فرد همین ایده سفر کارت را مطرح کرد تا بتواند آن را در کارنامه کاری خود ثبت کند."

او ادامه می‌دهد: "قرار بود بخش رفاهی دولت مبلغی را برای کارمندان در این کارت واریز کند و از طرف دیگر هتل‌ها هم بین ۳۰ تا ۴۰ درصد به مسافرانی که سفر کارت دارند تخفیف دهند، اما خیلی از هتل‌ها از این طرح استقبال نکردند."

او، درباره تجربه شخصی‌اش در دریافت سفر کارت می‌گوید: "وقتی این کارت به دست من رسید متوجه شدم که هزینه‌ای که در آن وجود دارد از سوی دولت واریز نشده است بلکه سودی بود که به دلیل داشتن حساب در بانک پاسارگاد داشتم و نکته جالب‌تر اینکه وقتی در یک سفر خواستم از آن کارت استفاده کنم هتل آن را قبول نکرد و گفت با ما قرارداد ندارد!"

اروجی معتقد است: "سفر کارت از همان سال‌های اول از سوی هتل‌ها مورد استقبال قرار نگرفت و تنها چند هتل جهانگردی که گردشگر کمتری داشتند سفر کارت را قبول می‌کردند، چون به نفع‌شان بود، اما نکته‌ای که نمی‌توان انکار کرد این است که سفر کارت یک مکانیزم شکست خورده است و می‌توان گفت کارتی که امروز مونسان از آن حرف می‌زند بیشتر بک کارت اعتباری است نه سفر کارت."


این کارشناس گردشگری به سومین دوره اجرای سفر کارت در سال‌های گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: "در آن دوره اجرای این طرح را به بخش خصوصی دادند و طبق قرارداد بخش خصوصی تسهیلات را در قالب وام پرداخت و با سود بیشتر پس می‌گرفت و چون اجرای این طرح برای هتلداران و گردشگران به صرفه نبود باز هم اجرایی نشد."

به گفته مدیرکل سابق آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این دوره نیز پای بانک ملت در میان است و گفته شده تسهیلاتی که پرداخت می‌کنند سود چهار درصد با تنفس پنج ماهه دارد، اما نکته قابل تامل این است که چند درصد مردم در شرایط کنونی که با ویروس کرونا درگیر هستیم از این طرح استقبال می‌کنند؟ آیا با توجه به شرایط اقتصادی کسی تمایل دارد این پول را دریافت کند و با سود برگرداند؟ و از همه مهم‌تر اینکه در طرح جدید هیچ صحبتی از همکاری هتل‌ها و سایر مراکز اقامتی نشده است.

او به از بین رفتن یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل مرتبط با صنعت گردشگری اشاره می‌کند و می‌افزاید: "بهتر بود به جای تامین تسهیلات برای سفر کارت صندوق حمایت از صنعت گردشگری تشکیل می‌دادند و از فعالان این حوزه حمایت می‌کردند شاید با این کار هتل‌ها و سایر بخش‌های فعال حوزه گردشگری بتوانند سرپا بمانند."

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی دیدارنیوز، تاریخ انتشار:  15 مهر1399، کد خبر: 72851،  www.didarnews.ir