شعار سال: تا مدت‌ها نبض بازار نفت در دستان کشور‌های تولیدکننده عضو اوپک قرار داشت. این کشور‌ها معمولاً در واکنش به تحولات ژئوپلتیک در جهان و با تنظیم میزان تولیدات نفت خود تلاش می‌کردند تا قیمت نفت در جهان را تعیین کنند. زعامت کشور‌های عضو اوپک با پیدایش نفت شیل آمریکا ادامه داشت. با ورود آمریکا به صف تولید کنندگان موثر نفت جهان برتری اوپک شکسته شد و علاوه بر آن، روسیه نیز به عنوان رقیبی دیگر پا به عرصه وجود گذاشت. تقریباً از سال ۲۰۱۲ به این سو بازار انرژی سه قدرت برتر را به چشم می‌دید: عربستان، آمریکا و روسیه.

 

با افزایش فعالیت‌های اقتصادی در چین و گسترش شعاع اقتصادی این کشور، بازار انرژی با یک ابرقدرت جدید دیگر نیز مواجه شده است. ابرقدرتی که برخلاف سه ابرقدرت قبلی، جایی در میان تولیدکنندگان نفت ندارد، اما به اندازه آن‌ها یا حتی بیشتر از آن‌ها در تعیین قیمت نفت نقش بازی می‌کند. این ابر قدرت جدید دولت چین است که همزمان با افزایش رشد اقتصادی خود برنیازش به نفت نیز افزوده می‌شود. چین در دو سال اخیر و با فاصله زیاد تبدیل به بزرگترین وارد کننده نفت در جهان شده است.

حجم واردات نفت در این کشور تا آن اندازه بالاست که آن‌ها موفق شده اند با اتکاء به وضعیت اقتصادی مناسب خود از نیاز خود به نفت فرصتی برای بازی با تولیدکنندگان نفت در جهان ایجاد کنند. بسیاری از کشور‌های تولید کننده به ویژه عربستان برای آنکه هر چه بیشتر بتوانند بر بازار نفت در چین تسلط داشته باشند ناگزیرند تا در جهت گیری‌های سیاسی خود مواضع پکن را نیز لحاظ کند.

در بازار رقابتی اکنون، نیازمندی به نفت ویژه در سطح چین بیشتر از آنکه یک عامل اثر پذیر باشد تبدیل به یک عامل تعیین کننده شده است. به این ترتیب بازار نفت در جهان وابستگی قابل توجهی به چین پیدا کرده است. اما این تنها و آخرین نقش تعیین کننده و اثرگذار چین در بازار نفت نخواهد بود. در حقیقت تعیین کنندگی چین روی دیگری نیز دارد که برای تولیدکنندگان نفت خوشایند نیست.

 

گسترش مراکز تولید انرژی های سبز از سوی چین 

با وجود افزایش قابل توجه حجم واردات نفت به چین در دو سال اخیر، این کشور اعلام کرده است که قصد دارد تا سال ۲۰۶۰ وابستگی خود به انرژی‌های فسیلی را برای همیشه خاتمه داده و به سمت انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر گام بردارد.

چین برای تحقق هر چه سریعتر این پروژه از سال آینده مراکز تولید انرژی‌های سبز خود را به طور قابل توجهی گسترش خواهد داد. برای کشوری که شهر‌های پر جمعیت آن شدیداً تحت تاثیر آلودگی‌های محیطی قرار دارند گرایش به سمت انرژی‌های سبز ضرورتی اجتناب ناپذیر است. با حذف چین از میان فهرست متقاضیان نفت، بخش قابل توجهی از عرضه نفت در دنیا بدون مشتری باقی خواهد ماند.

هنوز با دقت و اطمینان نمی‌توان گفت که تا سال ۲۰۶۰ دقیقا میزان عرضه و تقاضا برای نفت در جهان چه مقدار خواهد بود. اما مشخص است که غیبت چین از صف مصرف کنندگان نفت در جهان جبران پذیر نخواهد بود.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از دارایان، تاریخ انتشار:۲۰ آبان ۱۳۹۹، کدخبر: daraian.com، ۳۱۹۶۰