شعار سال: به نقل از روابط عمومي برنامه «غيرمحرمانه»، برنامه تلويزيوني «غيرمحرمانه» با موضوع «كودكان كار و خيابان» جمعه 20 فروردين ماه با حضور مهدي عيسي زاده رئيس كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي، محمود علي گو رئيس اورژانس اجتماعي وابسته به سازمان بهزيستي كل كشور، مصطفي اقليما رئيس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران و سيدحسن موسوي چلك رئيس انجمن مددكاران اجتماعي ايران از شبكه دو سيما پخش شد.
 
متاسفانه هيچ سازماني متولي امور كودكان كار و خيابان نيست
 
در ابتداي برنامه، مصطفي اقليما رئيس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران اظهار داشت: اگر تا 15 سالگي فردي مشغول به كار شود، كودك كار به حساب مي آيد. اصطلاح كودك خياباني كه در ايران باب شده، اشتباه است و به دليل اينكه در خيابان كار مي كنند به آن ها كودكان خياباني گفته مي شود در حالي كه چنين چيزي وجود ندارد.
 
وي افزود: قبل از انقلاب و در گذشته كودكان زير 15 سال نيز كار مي كردند ليكن محل كار آن ها در مغازه ها به عنوان شاگرد و با هدف مهارت آموزي بود. اما در حال حاضر اشتغال كودكان به دليل فقر و امرار معاش خانواده است.
 
اقليما درباره وضعيت كودكان كار در ايران گفت: متاسفانه هيچ كاري تا به امروز براي كودكان كار صورت نگرفته است و هيچ سازماني متولي امور كودكان كار و خيابان نيست.
 
رئيس انجمن علمي مددكاري اجتماعي ايران معتقد است كه پاك كردن صورت مسئله، مشكلي را حل نمي كند و مي بايست به شكل اساسي به موضوع رفاه اجتماعي و در پي آن به موضوع كودكان كار و خيابان پرداخته شود.
 
در تهران نزديك به 4 هزار كودك زباله گرد وجود دارد
 
در ادامه برنامه محمود علي گو رئيس اورژانس اجتماعي وابسته به سازمان بهزيستي كل كشور اذعان كرد: براساس آمار وزارت كار در سال 1396، 500 هزار نفر كودك كار در سطح كشور وجود دارد كه به سه دسته كودكان كار كارگاهي، كودكان كار در خيابان و كودكان زباله گرد تقسيم مي شوند. بيشترين كودكان كار از دسته كارگاهي هستند كه كمترين ميزان توجه به آن ها شده است. جمعيت كودكان كار در خيابان، قابل شمارش نيست و براساس آمار بهزيستي حدود 14 هزار كودك كار در خيابان در كل كشور تخمين شده است. تعداد كودكان زباله گرد از دو دسته ديگر كمتر است و جزو مشاغل غيرمعمول و پرخطر به شمار مي آيد. براساس اطلاعات سازمان هاي مردم نهاد (NGO) در تهران نزديك به 4 هزار كودك زباله گرد وجود دارد.
 
وي به قانون حمايت از اطفال و نوجوانان اشاره كرد وگفت: در اين قانون اعلام شده است كه كودكان زير 18 سال، منع كار دارند. ليكن در قانون كار جمهوري اسلامي عنوان شده كه كودكان بين 15 تا 18 سال، در صورتي كه كار به آن ها آسيب نرساند، بلامانع است.
 
علي گو اضافه كرد: در رابطه با كودكان زباله گرد با قاطعيت مي توان گفت كه اين كودكان اكثر از اتباع و مهاجر كشور هاي افغانستان، پاكستان و بنگلادش هستند. در خصوص كودكان خياباني نيز پراكندگي نامشخصي وجود دارد.
 
رئيس اورژانس اجتماعي وابسته به سازمان بهزيستي كل كشور بسيار اميدوار مي باشد و معتقد هستند كه در سال جاري و سال گذشته به مديريت و ساماندهي 600 كودك كار خياباني در تهران پرداخته شده است و قدرت و بودجه كافي براي رسيدگي به اين مسئله وجود دارد و نيازمند اهتمام مضاعف هستند.
 
وي در خصوص كودكان كار مهاجر گفت: وضعيت مرز ها يك مسئله اجتماعي است و بودجه اي كه براي اين منظور در نظر گرفته شده است، كافي نيست.
 
علي گو با بيان اينكه بي شك با توجه به قانون جاي كودك در خيابان نيست، گفت: مدل كاهش آسيب بايد منجر به اين باشد كه كودك در درون خانواده پرورش يابد و اين موضوع ما را به سمت حل مسئله به واسطه خانواده محوري سوق مي دهد.

بايد سازمان بهزيستي را ثروتمند و قدرتمند كرد.
 
همچنين مهدي عيسي زاده رئيس كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي در ادامه يادآور شد: 13 دستگاه مسئول كودكان كار هستند، ليكن بعد از 42 سال هنوز آمار مشخصي از كودكان ارائه نشده و اين باعث شرمندگي است.
 
رئيس كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي ضمن اظهار آزردگي از شرايط موجود معتقداست: يكي از شناخته شده ترين آسيب هاي اجتماعي كودكان كار خياباني هستند.
 
وي افزود: متاسفانه مسئولين مديران خوبي نيستند و با وجود آسيب هاي موجود احساس درد نمي شود.
 
عيسي زاده بيان كرد: بايد سازمان بهزيستي را ثروتمند و قدرتمند كرد و بايد سازماندهي مناسبي در اين راستا صورت بگيرد.
 
وي تاكيد كرد: مي بايست آمار دقيقي از كودكان كار و خياباني به دست آيد و دولت مسئوليت آن را بپذيرد.
 
دولت در قبال كودكان كار خيابان نمي خواهد مسئوليت پذير باشد.
 
در بخش ديگر اين برنامه، سيدحسن موسوي چلك رئيس انجمن مددكاران اجتماعي ايران در گفت و گويي تلفني اعلام كرد: دولت در قبال كودكان كار خيابان نمي خواهد مسئوليت پذير باشد.
 
وي افزود: كودكي كه در خيابان كار مي كند، مي خوابد و زندگي مي گذراند، كودك خيابان است. بنابراين؛ ما در كشور كودك خياباني داريم كه درصد عمده آن كودكاني هستندكه به هر دليل مجبور به انجام كار براي تامين معيشت خانواده هستند.
 
موسوي چلك اضافه كرد: در ماده 80 قانون كار، كار كودك 15 تا 18 سال را به رسميت شناخته ايم و عبارت كارگر نوجوان در قانون كار جمهوري اسلامي ايراني آمده است. در اصل 29 قانون اساسي، تكاليفي به صورت مشخص براي دولت تصريح شده و در اين اصل، به تكليف دولت در خصوص رفاه اجتماعي آحاد مردم تاكيد شده است.
 
وي با بيان اينكه در قبال كودك كار كشور كه برخي نان آوران كوچك خانواده خود هستند، مسئولين قانوني وجود دارد، گفت: مسئول اجراي ممنوعيت كار كودكان زير 15 سال، وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي مي باشد. كودكاني كه در خيابان به كار مشغول هستند از جمله كودكان بدسرپرست يا بي سرپرست به شمار مي آيند كه طبق قانون حمايت از كودكان بدسرپرست و بي سرپرست سازمان بهزيستي كشور متولي آن است و سازمان هاي وزارت بهداشت و سازمان بهزيستي و ستاد مبارزه با مواد مخدر مسئوليت امور كودكان درگير اعتياد را برعهده دارند.
 
موسوي چلك با بيان اينكه قوانين در خصوص كودكان كار و بدسرپرست و بي سرپرست بي شمار هستند، گفت: مشكل اين است كه در بسياري مواقع كودك كار و خيابان ابزاري براي نشان دادن قدرت دولت و بحث سياسي در اداره كشور است.
 
وي افزود: با اينكه بيشتر كودكان كار در ايران متشكل از اتباع و مهاجر هستند موافق نيستم. عمده اين تحليل ها به اين دليل است كه عنوان شود ايراني ها فقير نيستند.
 
موسوي چلك با تاكيد بر اينكه هيچ مسئولي پاسخگوي اين مسئله نيست، گفت: مشكل اينجاست كه كودك خياباني كسي را درد نمي آورد، تا زماني كه حكومت، نظام چندلايه تامين اجتماعي را اجرا نكند، هر روز عوارض فقر در قالب حضور كودك در خيابان و به شكل ديگر نمايان مي شود.
 
وي خاطرنشان كرد: به دليل اينكه حوزه اجتماعي دغدغه دولت نيست، عزمي براي اجراي تكليف قانوني خود ندارد.
 
رئيس انجمن مددكاران اجتماعي ايران معتقد است كه اساسا دولت به اين موضوع بي اعتنا و بي توجه است و به رغم قوانين متعددي موجود، در حوزه اجرا دچار نقصان هستيم.
 
موسوي چلك افزود: واگذاري مديريت حوزه كودكان كار خيابان و به معناي عام آن آسيب هاي اجتماعي به وزارت كشور، يعني سياست كشور و امنيتي كردن موضوع آسيب هاي اجتماعي است. امري كه 42 سال اشتباه انجام شد و اصرار بر ادامه آن داريم.
 
وي اضافه كرد: اين امر نبايد به وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي كشور سپرده شود، بلكه بايد سازمان بهزيستي مديريت آن را برعهده گيرد و اقتدار مطالبه گري و پرسشگري به اين سازمان داده شود به شرط آنكه سازمان بهزيستي خود را باور كند. ليكن متاسفانه سازمان بهزيستي خود را به عنوان متولي كودكان كار و خيابان باور ندارد. مشكل اينجاست كه سازمان هاي ديگر سازمان بهزيستي را قبول ندارند در حالي كه بهزيستي متولي بهتر زيستن مردم است.
 
موسوي چلك عنوان كرد: كودكان كار و خيابان زير 15 سال مي بايست شناسايي شده و زيرنظر مراكز آموزشي از امكانات بهره مند شوند.
 
وي در پايان گفت: بايد به صورت محلي تمامي كودكان كار و خيابان را شناسايي كرده و دسترسي به خدمات را براي آن ها سهل و آسان كنيم و به دنبال كاهش آسيب هاي وارد بر كودكان كار و خيابان باشيم.
 
گفتني است؛ «غيرمحرمانه» كاري است از گروه اقتصاد و دانش به تهيه كنندگي و كارگرداني عليرضا عاصم يوسفي و اجراي محمدجعفر خسروي كه جمعه ها بعد از اذان مغرب از شبكه دو سيما پخش مي شود.

 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو  ، تاریخ انتشار: 21  فروردین 1400، کدخبر: 1513، www.uswr.mypr.ir