شعار سال: به جرأت میتوان روز ۳۰ فروردین ماه امسال را یک نقطه عطف تاریخی برای اقتصاد ایران دانست. روزی که با انتشار صورتهای مالی حسابرسی شده ۳۱۳ شرکت دولتی درهای این بخش به روی مردم بازشد. تا پیش از این مردم و کارشناسان تنها کلیاتی از چگونگی اداره شرکتهای عریض و طویل دولتی میشنیدند، اما با انتشار صورتهای مالی رسمی تمام جزئیات عملکرد این شرکتها روی میز شفافیت گذاشته شده است. حال بررسی صورتهای مالی تعدادی از شرکتها بخصوص در بخش زیانهای انباشته شرکتها شاهد وضعیت نامطلوبی هستیم. به طوری که بسیاری از این شرکتها که ارائه دهنده کالا یا خدمات تقریباً انحصاری هستند، با وجود کسب درآمد، بعضاً با زیان بالایی همراه هستند و درکنارآن هر ساله به زیانهای انباشته آنها نیز افزوده میشود. این موضوع نشان میدهد که دولت سیزدهم در چه وضعیتی شرکتهای دولتی را تحویل گرفته است. این در حالی است که اصلاح ساختار این شرکتهای زیانده و فربه به سالها کار کارشناسی و برنامهریزی دقیق نیاز دارد.
زیان انباشته میلیاردی
نگاهی به صورتهای مالی برخی از شرکتهای دولتی حاکی از زیان انباشته میلیاردی آنهاست. دراین میان شرکتهای آب منطقهای از جمله شرکتهایی هستند که زیان انباشته بالایی دارند. برای مثال زیان انباشته شرکت آب منطقهای تهران، ۳۷۶ میلیارد تومان، شرکت آب منطقهای فارس ۴۷۰ میلیارد تومان، شرکت آب منطقهای تبریز ۶۰۴ میلیارد تومان و شرکت آب منطقهای اصفهان ۱۹۵ میلیارد تومان است.
همچنین شرکت راه آهن با ۷ هزار میلیارد تومان زیان انباشته روبهروست. این میزان برای سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای ۵۰۷ میلیارد تومان است. گزارش حسابرسی سال ۱۳۹۸ شرکت پارس جنوبی به عنوان مسئول یکی از مگاپروژههای کشور نیز نشان میدهد که درآمد این شرکت در سال ۱۳۹۸ تنها ۵ هزار میلیارد تومان و سود شرکت رقم اندک ۳۰۰ میلیارد تومان بوده است. در میان شرکتهای غیراقتصادی نیز وضعیت به همین شکل است به طوری که سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ۱۱۹ میلیارد تومان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۲۱۰ میلیارد زیان انباشته دارد.
زیان انباشته ۱۲ هزار میلیارد تومانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
براساس صورت مالی حسابرسی شده منتهی به پایان سال ۱۳۹۹ شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور زیان خالص این شرکت در سال ۱۳۹۹ حدود یک میلیارد و ۷۶۱ میلیون تومان و زیان انباشته شرکت تا پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۱۲ هزار و ۸۸ میلیارد تومان بوده است.
زیان انباشته هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی شرکت پخش فرآوردههای نفتی
براساس صورت مالی شرکت دولتی ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، زیان انباشته این شرکت تا پایان سال ۱۳۹۹ به ۱۴۷۱ میلیارد تومان رسیده است.
توانیر ۵۱.۵ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد
براساس صورت مالی حسابرسی شده منتهی به پایان سال ۱۳۹۹، شرکت توانیر نزدیک به ۱۳.۴ هزار میلیارد تومان زیان خالص و ۵۱ هزار و ۵۲۷ میلیارد تومان نیز زیان انباشته داشته است. در واقع قیمتگذاری غیرواقعی و ارزانفروشی برق به مصرفکنندگان و از جمله به پرمصرفها ازجمله دلایل زیاندهی توانیر بوده است.
فعالیت ۳۴۵ نفر به ازای هر فروند هواپیما در هما
در میان شرکتهای دولتی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران یا هما یکی از شرکتهای زیانده محسوب میشود. موضوعی که باعث شد تا تلاشها برای واگذاری و خصوصی کردن این شرکت نیز به جایی نرسد. براساس اطلاعات منتشر شده در کدال، درآمدهای عملیاتی این شرکت در سال ۱۳۹۹ بیش از ۲ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۱۳۹۸ که ۲.۷ هزار میلیارد تومان بوده، افت داشته که ناشی از محدودیتهای کرونا بوده است. همچنین بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی هما در سال ۱۳۹۹ معادل ۳.۱ هزار میلیارد تومان محاسبه شده است که بیش از درآمدهای عملیاتی شرکت است. با این حال زیان خالص هما در سال ۱۳۹۹ بالغ بر ۳ هزار میلیارد تومان بوده است. البته رقم زیان این شرکت درسال قبل از آن هم که کرونا شیوع پیدا نکرده بود، هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است. بدین ترتیب زیان انباشته این شرکت در سال ۱۳۹۹ بیش از ۹.۲ هزار میلیارد تومان است که این رقم در سال ۱۳۹۸ حدود ۵.۸ هزار میلیارد تومان بوده است. زیان انباشته هواپیمایی جمهوری اسلامی در پایان سال ۹۹ با رشدی بیش از سه هزار میلیارد تومانی نسبت به سال ۹۸ به بیش از ۲۴ برابر سرمایه ثبتی آن رسیده و این شرکت مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت است. براساس اطلاعات منتشر شده در صورتهای مالی، شرکت هما در مجموع ۹ هزار و ۳۳۰ نفر کارکن دارد که از این تعداد هزار و ۶۴۶ نفر کارمند رسمی، ۶ هزار و ۱۷۴ نفر قراردادی و هزار و ۵۱۰ نفر درشرکتهای خدماتی فعال هستند. کل دریافتی حقوق و مزایای هزار و ۵۱۰ نفر نیروهای خدماتی این شرکت در سال ۹۹ حدود ۱۸ میلیارد تومان بوده و مابقی دریافتی رقم یک هزار میلیارد تومانی هم برای ۷ هزار و ۸۲۰ نفر از کارکنان قراردادی و رسمی بوده است. علاوه براین، مجموع کل هواپیماهای دراختیار این شرکت ۵۵ فروند اعلام شده است که ۲۸ فروند آن زمینگیر و غیرفعال است. بدین ترتیب درسال ۱۳۹۹ در مجموع ۲۷ فروند هواپیمای فعال ناوگان هما را تشکیل میداده است. براین اساس، با محاسبه ۹ هزار و ۳۳۰ نفری که در این شرکت کار میکنند، به ازای هر فروند هواپیمای فعال هما، ۳۴۵ نفر فعال هستند که در مقایسه با ایرلاینهای کشورهای دیگر، رقم بالایی محسوب میشود. گفته میشود عامل اصلی زمینگیر شدن این هواپیماها ناشی ازکمبود شدید نقدینگی و عدم امکان تأمین قطعات و اورهال هواپیماها است.
صورت مالی نفت خزر
بررسی صورتهای مالی شرکت نفت خزر نشان میدهد اکثر اهداف مشخص شده محقق نشده است. در این گزارش عنوان شده است که این شرکت در سال ۹۹، ۱۶۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سودآوری داشته است. همچنین این شرکت در سال ۹۸ هم ۱۵۰ میلیارد تومان سود خالص داشته است. بر اساس این گزارش مجموع کارکنان این شرکت، اعم از کارکنان رسمی، قراردادی و شرکتهای خدماتی در سال ۹۹، ۲۷۶ نفر بوده است. همچنین همان طور که مشخص است در سال ۹۹ برای اکثر پروژههای انتقالی هزینهای تخصیص داده نشده است. همچنین این سازمان حسابرسی تصریح کرده است که شرکت نفت خزر در سالهای گذشته فاقد عملیات حفاری و اکتشاف بوده و از همین رو تجهیزات شرکت به حالت stand by درآمده است.
زیان ۱۰ هزار میلیارد تومانی شرکت مدیریت برق
بررسی صورتهای مالی شرکت مدیریت منابع برق نشان میدهد زیان شرکت مدیریت منابع برق به ۱۰ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان رسید که نسبت به سال قبل از آن حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان کاهش داشته است. شرکت مدیریت شبکه برق ایران از شرکتهای توانیر برق منطقهای مادرتخصصی نیروی برق حرارتی نیروگاههای خصوصی و آبهای منطقه انرژی خریداری میکند و به شرکتهای توزیع برق منطقهای و شرکت توانیر میفروشند.
افت ۵ هزار میلیارد تومانی سودآوری نفت و گاز پارس
بررسی صورتهای مالی شرکت نفت و گاز پارس نشان از سودآوری هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی در سال ۹۹ میدهد که حدود ۵ هزار میلیارد تومان از سال ۹۸ کمتراست.
طبق گزارش مالی مبلغ هزار و ۶۷۰ میلیارد تومان سود خالص شرکت نفت و گاز پارس در سال ۹۹ بوده است که نسبت به سال گذشته حدود ۵ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. بر اساس این گزارش تعداد کارکنان رسمی، قراردادی و پیمانکاری شرکت در سال ۹۹، چهار هزار و ۶۹۱ نفر بوده که نسبت به سال گذشتهاش حدود ۳۰۰ نفر کمتر شده است. حدوداً میزان ۱۳ میلیارد مترمکعب گاز خام، معادل ۳۱ میلیون مترمعب در روز و ۱۶ میلیون بشکه میعانات گازی نسبت به بودجه اصلاحی کسری داشته است. در توضیح این انحراف آمده است: حدود ۶۵ درصد از این انحراف مربوط به عوامل برون سازمانی از جمله عوامل فنی و عملیاتی در پالایشگاههای گاز پارس جنوبی، محدودیت در مخازن ذخیرهسازی میعانات گازی، یا محدودیت در خطوط شبکه سراسری انتقال گاز است.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۱، کد خبر: ۶۱۰۵۵۰، www.irannewspaper.ir