کوچ تولیدکنندگان از بازار کاکائو و شکلات : افزایش قیمت جهانی کاکائو یا کاهش دسترسی به سهمیه شکر یارانه ای؟ خودتونید!

خبر می‌رسد که قیمت جهانی کاکائو بدلایلی نظیر آلودگی مزارع در دو کشور غنا و ساحل عاج (همراه با کاهش سطح کشت) که عمده تولید کنندگان کاکائوی دنیا هستند، تقریبا دو برابر شده است. برخی از تحلیل کنندگان داخلی، این مسئله را موثر بر افزایش قیمت شکلات در داخل کشور دانسته و استنتاج نموده اند که به زودی شاهد تبدیل شکلات به کالایی لوکس و کاهش حجم فروش و در نتیجه، کوچ تولید کنندگان از بازار کاکائو و شکلات خواهیم بود. تحلیلی آبکی که غافل از چند مولفه انحصاری بودن بازار عمده فروشی کاکائو، سنگین بودگی صنایع داخلی (منجمله صنایع شکلات سازی) و هزینه بالای جمع کردن یا تغییر نوع کار، امکان تغییر شکل تولید و کاهش درصد کاکائوی مورد استفاده در شیرینی و شکلات، طبیعی بودن افزایش قیمت بدلیل تورمی بودن اقتصاد کشور و. است. نکته اصلی داستان اینکه اگر در سنوات گذشته، صنایع شیرینی و شکلات کشور ادعای ارزآوری بالا داشت و خود را بعنوان صنعتی پیشرو و نوآور جازده بود، نه بخاطر ادعا‌های آقایان، بلکه بدلیل استفاده از شکر سهمیه‌ای و یارانه‌ای برای تولید و صادرات آن به قیمت بازار جهانی بود. بدبختی کشور به جایی رسیده بود که شکر یارانه‌ای را می‌گرفتند و پولکی می‌کردند و صادر می‌نمودند و ادعای صادرات داشتند. لعنت بر نافهمی و جهل مدیران اجرایی بی صلاحیت. در مجموع اینکه جای نگرانی خاصی وجود نداشته و صنعت و بازار و مصرف کنندگان، خود را به راحتی با شرایط سازگار می‌کنند.

شعارسال: سایت‌های خبری جهانی به‌تازگی از افزایش قیمت جهانی کاکائو خبر داده‌اند. این افزایش قیمت که پایگاه خبری cnbc آن را افزایش قیمت بی‌سابقه خوانده است عرصه فعالیت را برای تولیدکنندگان بیش از پیش تنگ خواهد کرد. افزایش قیمت جهانی بازار تولیدکنندگان شکلات ایرانی را هم تحت تاثیر قرار داده است. آن‌طور که فعالان بازار شکلات کشور می‌گویند، با ادامه روند فعلی، این بازار روزبه‌روز کوچک‌تر خواهد شد و عده‌ای از تولیدکنندگان از ادامه فعالیت‌شان دست خواهند کشید.

اخبار جهانی از افزایش قیمت کاکائو خبر می‌دهد. طبق گزارش سازمان بین‌المللی کاکائو که در ماه میلادی فوریه منتشر شد قیمت‌های بالای کاکائو به دلیل کمبود عرضه ساحل عاج و غنا است. این دو کشور دو بازیگر اصلی در تولید دانه کاکائو هستند.

سایت خبری الجزیره نیز با انتشار گزارشی اعلام کرده است کمبود دانه‌های کاکائو- ماده اولیه شکلات- باعث شده است قیمت آتی کاکائو در نیویورک تنها در سال جاری بیش از دو برابر شود. طبق داده‌های جمع‌آوری‌شده از سال ۲۰۱۸، هیات بازاریابی کاکائو غنا تخمین می‌زند ۵۹۰ هزار هکتار (۱.۴۵ میلیون هکتار) از مزارع به شاخه‌های متورم آلوده شده‌اند، ویروسی که در نهایت درختان را از بین می‌برد.

پایگاه خبری cnbc هم با انتشار خبری اعلام کرد جهان با کسری در عرضه کاکائو مواجه شده که در دهه‌های اخیر بی‌سابقه است. چنان‌که در این گزارش آمده است، کشاورزان در غرب آفریقا با آب‌وهوای بد، بیماری و درختان ازکارافتاده مبارزه می‌کنند. قیمت کاکائو در سال گذشته بیش از سه برابر شده و در سال ۲۰۲۴، ۱۲۹ درصد افزایش یافته است. یکی از فعالان بازار خارجی در گفتگو با cnbc اظهار کرده جهان با بزرگ‌ترین کسری عرضه کاکائو در بیش از ۶۰ سال گذشته مواجه است و مصرف‌کنندگان تاثیر آن را در پایان سال جاری یا اوایل سال ۲۰۲۵ مشاهده خواهند کرد.

افزایش قیمت جهانی کاکائو بازار ایران را هم تحت تاثیر قرار داده است. البته مدت‌هاست شکلات در کشور کالای لوکس تلقی می‌شود، اما آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند عرصه فعالیت تولیدکنندگان داخلی تنگ‌تر خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود این بازار کوچک‌تر از پیش شود. در همین زمینه جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن صنفی بیسکویت، شیرینی و شکلات،اظهار کرد: قیمت کاکائو در بورس جهانی افزایش پیدا کرده است و تولیدکنندگان ناچارند خودشان را با نرخ‌های جدید تطبیق دهند. این احتمال وجود دارد که برخی تولیدکنندگان برای مدتی دست از فعالیت بکشند، اما این موضوع به منزله ورشکستگی نیست. با این همه باید دید چه اتفاقی رخ خواهد داد.

او ادامه داد: قیمت تمام‌شده کالا‌ها بالا رفته و از طرفی قیمت کاکائو نیز افزایش جهانی داشته است. طبیعتاً این موضوع اثر قابل توجهی بر قیمت نهایی شکلات می‌گذارد و از طرفی با توجه به کاهش نقدینگی مردم و لوکس بودن این کالاها، بازار ما کوچک‌تر خواهد شد. قدرت خرید مردم در گذشته کم بود و با تغییرات فعلی کمتر هم خواهد شد.