شعارسال: واردات گوشی‌های آیفون به ایران همواره موضوع بحث و جدل بوده است. مصوبه جدید هیات‌وزیران از احتمال لغو ممنوعیت واردات آیفون خبر داده و سود بازرگانی تلفن‌های همراه شرکت اپل را ۹۶درصد تعیین کرده است. این مصوبه موجی از نگرانی‌ها و انتقادات را در میان مصرف‌کنندگان و کارشناسان به همراه داشته است. این تصمیم می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد، بازار فناوری و رفاه مصرف‌کنندگان داشته باشد. افزایش تعرفه واردات آیفون به ۹۶‌درصد، به طور مستقیم بر قیمت نهایی این محصول در بازار ایران تاثیر می‌گذارد. با توجه به اینکه آیفون‌ها از جمله گوشی‌های لوکس و گران‌قیمت محسوب می‌شوند، این افزایش تعرفه باعث می‌شود تا خرید این محصولات برای بخش بزرگی از جامعه ایران غیرممکن شود. خریداران باید برای خرید یک گوشی پول دو گوشی را بپردازند یا همانطور که کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند یک گوشی را باید برای خود بخرند و پول یک گوشی را هم به دولت بدهند. این موضوع می‌تواند به کاهش فروش آیفون در بازار ایران منجر شود و در نتیجه، فروشندگان و توزیع‌کنندگان نیز متضرر شوند.

آزادسازی واردات به باور مهدی اسدی رییس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی با سود بازرگانی گزاف ۹۶‌درصد، بهتر از وضعیتی است که واردات به طور کلی ممنوع بود، کالای قاچاق در بازار جولان می‌داد و خریداران را با دردسر‌های فراوان برای استفاده از این گوشی‌ها مواجه کرده بود. اسدی در این خصوص می‌گوید: «هرچند تعرفه ۹۶‌درصدی سنگین بوده، اما این وضعیت انتخاب بین بد و بدتر است. آزادسازی واردات با این میزان سود بازرگانی بد بوده، اما بهتر از زمانی است که این کالا به صورت قاچاق وارد کشور می‌شد، با ۲‌میلیون تومان رجیستر می‌شد و مردم نمی‌توانستند از آن استفاده کنند. الان اگر این کالا بتواند به صورت رسمی و قانونی وارد شود بهتر از شرایط فعلی است.» به گفته رییس انجمن واردکنندگان موبایل، موضوع سود بازرگانی ۹۶درصدی پیش از این مورد مخالفت وزارت صمت قرار گرفته بود، حالا، اما دولت با آن موافقت کرده است: «تعرفه ۹۶‌درصدی از اواخر سال گذشته مطرح بود و در کمیته ماده یک بررسی شد. وزارت صمت و سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم مخالف با این میزان تعرفه بودند. سازمان توسعه تجارت هم از موافقان آن بود. درنهایت این موضوع در دولت بررسی شد و به تصویب رسید.» اسدی اعتقاد دارد که با رفع ممنوعیت واردات یک خان از هفت خان واردات گوشی‌های آیفون شکسته خواهد شد و او امیدوار است که در ادامه میزان سود بازرگانی واردات این کالا هم پایین بیاید. هرچند در ادامه اشاره می‌کند که «اگر سود بازرگانی ۹۶‌درصد تصویب و تبدیل به قانون شود، تغییر دادن آن سخت خواهد بود». حالا با اعلام این خبر احتمال لغو ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون پررنگ‌تر از گذشته شده است، البته همه چیز به مجلس بستگی دارد. رییس انجمن واردکنندگان می‌گوید: «احتمال رفع ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون بسیار زیاد است، اما چون تصمیم برای اعمال این ممنوعیت در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس انجام شده، لغو این ممنوعیت هم منوط به تصمیم کمیسیون اصل ۹۰ است.»

از سویی دیگر ایران از جمله کشور‌هایی است که بازار فناوری آن به شدت به واردات وابسته است. با افزایش تعرفه واردات، دسترسی به محصولات پیشرفته و به‌روز آیفون محدودتر می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث کاهش نوآوری و رشد فناوری در کشور شود. علاوه بر این، ممکن است مصرف‌کنندگان به سمت خرید محصولات غیررسمی یا تقلبی روی بیاورند که این خود مشکلات جدیدی از جمله کاهش کیفیت و افزایش مشکلات فنی را به همراه دارد. مصرف‌کنندگان ایرانی به دلیل افزایش تعرفه واردات، باید هزینه‌های بیشتری برای خرید آیفون پرداخت کنند. این موضوع به ویژه برای کسانی که به دلایل حرفه‌ای یا شخصی نیاز به استفاده از آیفون دارند، مشکل‌ساز خواهد بود. یکی از مهم‌ترین انتقادات افزایش تعرفه واردات آیفون این است که این تصمیم به جای حمایت از تولید داخلی، به کاهش دسترسی به فناوری‌های روز دنیا منجر می‌شود. از طرف دیگر، برخی معتقدند که این افزایش تعرفه به سودجویی برخی افراد و افزایش قاچاق گوشی‌های آیفون منجر خواهد شد. برای رفع این مشکلات، پیشنهاد می‌شود سیاست‌های تعرفه‌ای با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گیرند. دولت می‌تواند با حمایت از تولید داخلی و تشویق به تولید محصولات باکیفیت در داخل کشور، نیاز به واردات محصولات خارجی را کاهش دهد، همچنین ایجاد تسهیلات برای واردکنندگان قانونی و کاهش موانع بوروکراتیک می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند.

گفتنی است از ابتدای پاییز ۱۴۰۱ واردات آیفون‌۱۴ به بالا به شکل تجاری و مسافری به کشور ممنوع شد. این تصمیم باعث شد قیمت آیفون‌۱۳ به دلیل داشتن رجیستری و گارانتی از آیفون‌۱۴ و ۱۵ قاچاق گران‌تر شود و در حال حاضر هم عده‌ای ترجیح می‌دهند با پول کمتر از آخرین تکنولوژی موجود استفاده کنند و در کنار آن با استفاده از یک موبایل ارزان‌قیمت سیم‌کارت خود را فعال کنند و با جدیدترین مدل آیفون به اینترنت یک موبایل ارزان متصل شوند و کار‌های خود را پیش ببرند. مدتی بعد هم سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت که بعید است تصمیم ممنوعیت واردات آیفون‌۱۴ به بالا عوض شود و ورود، استفاده، به‌کارگیری و فروش این موبایل ممنوع است. همچنین پیرو ابلاغیه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از هفته دوم مهرماه فرآیند جمع‌آوری گوشی‌های آیفون قاچاق‌۱۴ و ۱۵ از بازار آغاز شد. در حال حاضر آیفون‌های قبل از مدل ۱۴، اکثرا رفرش یا ریپک هستند. وقتی موبایل آیفون خراب می‌شود، فروشگاه‌های اپل در دنیا این موبایل را از مشتری می‌گیرند و یک محصول نو به آن‌ها ارائه می‌دهند. بعد از مدتی وقتی دوره عرضه موبایل‌های قدیمی تمام می‌شود، موبایل‌هایی که خراب شده‌اند بازسازی و با برچسب RF به معنی رفرش عرضه می‌شوند. این محصول در بازار کشور‌های دیگر هم عرضه می‌شود و قیمت آن پایین‌تر است، اما چون در ایران نمایندگی اپل وجود ندارد، این برچسب روی کالا تغییر می‌کند. البته این موبایل‌ها تقلبی نیستند و در شرکت اپل تولید شده‌اند، اما به هر حال رفرش هستند. نکته اصلی اینجاست که این موبایل‌ها باید ارزان‌تر از کالا‌های اصلی فروخته شوند و مصرف‌کننده هم باید نسبت به این موضوع آگاه باشد، اما این موضوع در موارد بسیاری رعایت نمی‌شود.

در نهایت افزایش تعرفه واردات آیفون به ۹۶درصد تصمیمی است که تاثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد، بازار فناوری و مصرف‌کنندگان ایرانی دارد. این افزایش تعرفه باعث افزایش قیمت‌ها، کاهش دسترسی به فناوری‌های جدید و افزایش قاچاق می‌شود. برای مقابله با این مشکلات، نیاز به سیاست‌های دقیق‌تر است. امید است که با بررسی دقیق‌تر و اجرای سیاست‌های مناسب، بتوان از تاثیرات منفی این تصمیم کاست و به توسعه و رشد بازار فناوری در ایران کمک کرد.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت جهان صنعت، تاریخ انتشار: 7خرداد1403، کدخبر: 460060، jahanesanat.ir