شعار سال: با وجود ظرفیت‌های مواد معدنی در استان البرز، رها‌سازی معادن متروکه و شن چاله‌های باقی مانده ناشی از پایان عمر معادن، از مخاطرات زیست محیطی در شهرستان ساوجبلاغ این استان به شمار می‌رود. «فردین حکیمی» مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز با اشاره به اینکه معادن متروکه اکنون به‌عنوان محلی برای تخلیه نخاله ساختمانی، زباله و گاه تخلیه پسماندهای صنعتی تبدیل شده، گفت: شن چاله‌ها نیز درآینده‌ای نزدیک به یکی از کانون‌های آلاینده بحرانی و مخاطره‌آمیز زیست محیطی تبدیل خواهد شد.

فعالیت بیش از ظرفیت معادن شن

وی با بیان اینکه در حال حاضر در محدوده «تهران دشت» بیش از ظرفیت قابل تحمل منطقه، معادن فعالیت می‌کنند، اظهار داشت: در محدوده معادن شن و ماسه منطقه تهران دشت که در حاشیه رودخانه «کردان» حدفاصل اتوبان تهران - قزوین و اراضی باغی «سرخاب» به مساحت تقریبی ۷۰۰هکتار است، تاکنون بیش از ۵۰ مورد مجوز برداشت مخلوط شن و ماسه برای اشخاص حقیقی صادر شده و در حال حاضر نیز ۲۳ معدن دارای تأسیسات دانه‌بندی و شست‌و‌شوی شن وماسه و شش کارخانه آسفالت در این منطقه فعالیت دارند. فعالیت این تعداد از واحدهای آلاینده هوا درمحدوده‌ای است که به مراکز مسکونی شهری وروستایی نزدیک است و بیش از ظرفیت قابل‌تحمل منطقه فعالیت می‌کنند.

حکیمی تأکید کرد: هر چند در این منطقه بر رعایت ملاحظات زیست‌محیطی مانند نصب سامانه‌های کنترل آلودگی هوا و پساب نظارت صورت می‌گیرد، اما به‌دلیل تردد بیش از حد ماشین‌آلات سنگین، ریزش سرباره‌ها، آسفالت نبودن جاده‌های دسترسی و نبود کمربند فضای سبز، این منطقه یکی از کانون‌های ایجاد انواع ریزگردها وتشدید آلودگی هوا به شمار می‌رود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز با اشاره به تبعات جبران‌ناپذیر آلودگی‌های زیست‌محیطی این معادن، گفت: از زمانی که قانون جدید معادن به‌تصویب رسیده وبه استناد ماده ۲۴ این قانون، سازمان صنعت، معدن و تجارت بدون استعلام و دریافت نظر زیست محیطی، اقدام به‌صدور مجوزهای اکتشاف، برداشت و بهره‌برداری معادن در محدوده‌های خارج مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست می‌کند. این درحالی است که تبعات اجتماعی ناشی از فعالیت آلوده‌کننده این واحدها را اداره محیط‌زیست باید پاسخگو باشد.

مشکلات شن چاله‌ها

وی افزود: از سال‌های قبل بهره برداران معادن، پس از اتمام عملیات برداشت شن وماسه، معادن مذکور را بدون هرگونه ساماندهی وبازگشت به وضع سابق به صورت شن چاله رها کرده واین گودال‌ها یا شن چاله‌ها مشکلات عدیده‌ای را به لحاظ زیست محیطی ایجاد کرده‌اند. به طوری که براساس بازدیدها وپایش‌های میدانی صورت گرفته، درحال حاضر عمده این شن چاله‌ها به‌عنوان محلی برای تخلیه نخاله‌های ساختمانی، زباله‌های شهری وگاهی پسماندهای صنعتی تبدیل شده است. مجاورت مراکز سکونتگاهی با این شن چاله‌ها در حالی است که انباشت این پسماندها یا سوزاندن آن ها توسط افراد، موجب ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و تهدیدی برای سلامت و بهداشت عمومی شده و همواره نارضایتی وشکایت ساکنان منطقه را فراهم آورده است.

وی با ابراز نگرانی از شرایط موجود زیست محیطی، اظهارداشت: عمق برداشت، موجب نفوذ‌پذیری این مواد آلاینده به منابع آب‌های زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آبی خواهد شد. ازآنجا که عمده فعالیت‌های معادن شن و ماسه در محدوده تهران دشت و حریم شهر هشتگرد است واز طرفی در مسیر باد شهر «گلسار» قرار گرفته، در صورت تداوم روند بهره‌برداری غیراصولی از معادن، این شن چاله‌ها درآینده‌ای نزدیک به یکی از کانون‌های آلاینده بحرانی ومخاطره‌آمیز زیست محیطی تبدیل خواهد شد.

حکیمی با اشاره به گشت‌های کارشناسان محیط زیست به‌صورت مستمرشبانه روزی، گفت: هر چند تاکنون بارها از تخلیه پسماندهای صنعتی در منطقه جلوگیری شده و متخلفان به مراجع قضایی معرفی شده‌اند، اما به‌دلیل اینکه راه‌های دسترسی متعددی در مسیر شن چاله‌ها وجود دارد، امکان کنترل و پیشگیری از تخلیه پسماندها توسط دستگاه‌های مسئول در این مکان‌ها مشکل شده است. بهره‌برداری از معادن به‌عنوان یک ثروت ملی، برای تهیه مصالح و رفع نیازهای بشر ضروری است، اما بهره‌برداری از این معادن باید با رعایت اصول و ضوابط زیست محیطی صورت پذیرد. با وجود ابراز نگرانی فعالان زیست محیطی البرز و واکنش خبرنگاران به بحران در این منطقه، به نظر می‌رسد پیگیری نماینده مردم ساوجبلاغ ضروری است و از استاندار البرز نیز انتظار می‌رود، با ورود به اینکه در صدور مجوز و ایجاد این معادن چه کسانی مقصرند، مانع هدر‌رفت منابع ملی و آسیب به محیط زیست و سلامتی مردم این مناطق شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه ایران، تاریخ انتشار - ، کد مطلب: 466289، www.iran-newspaper.com