شعارسال: ظریف در روزهای گذشته با سرگئی لاوروف و وانگ یی همتای چینی درباره خروج آمریکا از توافق و چگونگی حفظ برجام به رایزنی پرداخته بود.

احتمالاً نشست امروز مهمترین جلسه برای حفظ برجام باشد. محمد جواد ظریف پس از دیدار با همتای روس خود خبر داده بود که به منظور صحبت درباره دریافت «تضمینِ» تحقق منافع ایران در برجام، عازم بروکسل می شود. ظریف در توئیتر نوشته بود: «به زودی مشخص خواهد شد که چطور 1+4 می‌توانند منافع ایران را در برجام تضمین کنند و این دستاورد بی نظیر دیپلماسی را حفظ کنند».

قرار است ظریف امروز در نشستی با حضور فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) حضور یابد.

دیروز حمید بعیدی‌نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن در صفحه توئیتر خود با اشاره به تماس تلفنی ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا با حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان نوشت: خانم ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران به وی اطلاع داده است که بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه در بروکسل بسته‌ای از پیشنهادات را به ظریف ارائه خواهند داد برای حفاظت از اجرای برجام که این اطمینان را به ایران می‌دهد که از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بهره‌مند خواهد شد.

البته بسته پیشنهادی اروپا به نظر می رسد تکالیف جدیدی را برای ایران نیز در نظر گرفته است. در این باره امروز روزنامه شرق نوشته است: آنچه از اخبار مرتبط با اروپا به گوش می‌رسد، به نظر می‌رسد بسته پیشنهادی آنها، شامل موضوعاتی علاوه بر موضوع هسته‌ای خواهد بود. این بسته پیشنهادی را چند ماه پیش فرانسه مطرح کرده و حتی در حال رایزنی با آمریکا بر سر این طرح بوده است. فرانسه به همراه انگلیس و آلمان به دنبال این است که با وجود حفظ برجام، بر سر مسائل دیگری نیز با ایران توافق کنند. توافق مد نظر آنها شامل این است که ایران بعد از سال ۲۰۲۵ (بند غروب برجام) نیز به توان هسته‌ای دست پیدا نکند؛ اما نکته دوم به موضوع توان موشکی ایران و نکته سوم به مسائل منطقه‌ای می‌پردازد. شواهد نشان می‌دهد اروپا هنوز دنبال اجرای این طرح پیشنهادی است؛ اگرچه در تماس تلفنی مکرون با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری این طرح را رد کرده است.

اگر این خبر صحت داشته باشد و اروپایی ها بر پیشنهاد خود پافشاری کنند احتمال این که برجام از بین برود تقویت خواهد شد.

واکنش مقامات اروپایی به سرانجام برجام

بعد از خروج آمریکا از برجام، مقامات اروپایی تا کنون از تلاش برای حفظ برجام سخن گفته اند.

دیروز فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بخشی از سخنانش در نشست اندیشکده اروپایی «مطالعات امنیتی بین‌المللی» از مواضع مشترک انگلیس و اتحادیه اروپا برای حفظ برجام صحبت کرد. او با تاکید بر هماهنگی و همکاری فرانسه، انگلیس و آلمان به همراه اتحادیه اروپا درباره برجام پس از خروج آمریکا از آن گفت: «ما این توافق را نجات خواهیم داد».

ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز در دیدار با بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس ، تعهد کشورش به توافق هسته‌ای ایران را مورد تاکید قرار داد. بوریس جانسون هم با اشاره به دیدارهای امروز گفت: «کاری که ما فردا انجام خواهیم داد رایزنی درباره کارهایی است که می‌توانیم برای کمک به شرکت‌های انگلیسی و شرکت‌های اروپایی انجام دهیم تا قدری اطمینان داشته باشند که می‌توانند [در ایران] تجارت کنند.»

تناقض در سخنان مقامات کاخ سفید

در حالی که در اروپا اجماعی در راستای حفظ توافق هسته ای شکل گرفته اما سخنان مقامات کاخ سفید درباره سرانجام برجام هماهنگ و سازگار نمی باشد. در این راستا جان بولتون، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ دو روز قبل در مصاحبه با رسانه‌های این کشور اگر چه اعلام کرد که «سیاست واشنگتن تغییر رژیم در ایران نیست» اما از تحریم شرکت های اروپایی که با ایران کار می کنند نیز سخن گفت.

جان بولتون در این خصوص اعلام کرد امکان تحریم شرکت های اروپایی که با ایران کار می‌کنند وجود دارد چرا که آنها تکنولوژی‌هایی را به ایران می‌فروشند که تحت مجوز آمریکاست. بولتون در ادامه افزود که این موضوع به رفتار دیگر کشورها بستگی دارد.

این در حالی است که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه دو روز قبل عنوان کرده بود: متحده آمریکا با خروج از برجام اروپا را هدف قرار نداده است. پمپئو در گفت و گو با فاکس نیوز خاطر نشان کرد: ایالات متحده امیدوار است در گفت‌وگو با اروپا، به توافقی بر سر چگونگی تعامل با ایران دست یابد.

او همچنین نیز گفت: از سوی ترامپ ماموریت دارد در گفتگو با اروپائیان توافق تازه‌ای در این زمینه تدارک بیند. وزیر خارجه آمریکا توافق گسترده تر را بر پایه تغییر برنامه دفاعی ایران و رفتار منطقه ای آن دانست.

این وضعیت احتمالاً اروپایی ها را در شرایط دشوارتری قرار خواهد داد. چنان چه میشائیل روت معاون وزیر امور خارجه آلمان روز دوشنبه گفت: تحریم های آمریکا ممکن است بر شرکت های اروپایی تاثیر بگذارد که این امر نشان دهنده دشواری حل و فصل شرایط موجود است.

قبل تر برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه پیشنهادهایی برای محافظت از شرکت های اروپایی در برابر تحریم هایی آمریکا مطرح کرده بود. همچنین اخباری منتشر شده بود که نشان دهنده مذاکره آلمان با وزارت خزانه داری آمریکا به منظور کسب معافیت برای شرکت های آلمانی در برابر تحریم های احتمالی و تضمین ادامه همکاری برلین با تهران است.

دونالد ترامپ سه شنبه هفته گذشته 18 اردیبهشت در اظهاراتی خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و پس از آن سندی را برای بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران امضا کرد و گفت که بالاترین سطح تحریم‌های اقتصادی را اعمال خواهیم کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازسایت تحلیلی-خبری الف ، تاریخ انتشار: 25 اردیبهشت 1397، کد خبر: 3970225028، www.alef.ir