ایران بهترین زیست بوم استارتاپی منطقه

سال گذشته مردی با تجربه و بسیار محترم که مشاور یک نهاد اقتصادی بزرگ بود، برای ارائه مشاوره به استارتاپ‌ها به مرکز ما آمد و وقتی نوبت به تیم ما رسید، آخر جلسه و به‌عنوان حرف‌های خصوصی، گفت که همه شما - استارتاپ‌ها - سر کار هستید و ایده‌هایی در این سطح را حتماً «می‌زنند». منظورش این بود که سرمایه‌داران بزرگ داخلی یا شرکای خارجی‌شان که رانت، فناوری و سرمایه دارند، وارد می‌شوند و ایده‌های خوب را مطرح می‌کنند. چند تا نمونه هم ذکر کرد و البته شواهدی ارائه داد که حتی فرد بسیار خوش‌بینی مثل بنده هم نمی‌توانست رد کند.این را گفتم تا به نوعی خرق عادت کنم و بر خلاف همیشه، مطلبم را نه بر پایه چارچوبی نظری بلکه تنها مبتنی بر مشاهدات و تجربه‌های بی‌واسطه‌ام به‌عنوان یک فعال در فضای استارتاپی کشور مطرح کنم.

شعار سال: لازم است قبل از بر شمردن مشکلات استارتاپ‌ها، حرف‌های همیشه‌ام را در مورد نقاط قوت زیست بوم استارتاپی کشور تکرار کنم: ایران یکی از بهترین زیست بوم‌های استارتاپی منطقه و چه بسا جهان را داراست و مهم‌ترین دلیلش هم وجود شهر تهران است. شهر تهران با جمعیت نسبتاً برخوردار، پیشرو، نوگرا، متمدن، منصف، تحصیلکرده و چند فرهنگی - که به نوعی الگو و الهام بخش بسیاری از جوامع همسایه‌اش نیز هست- در حدود نه میلیون نفر، بزرگ ترین سرمایه استارتاپ های ایرانی است. (مقایسه بفرمایید با مثلاً جمعیت کشور استونی حدود 1.3 میلیون نفر). از طرف دیگر، توسعه اکوسیستم استارتاپی و حمایت از استارتاپ‌های کشور در سال‌های اخیر از طرف نهادهای دولتی و حاکمیتی نیز در دستور کار قرار گرفته و پیگیری شده است. اگر چه این تلاش‌ها عالی و کامل نبوده اما قابل تقدیر و امیدوار‌کننده است.
اینها در حالی است که مشکلات مربوط به رویه‌های بسیار طولانی اداری و قانونی مربوط به ثبت شرکت، گرفتن تسهیلات بانکی، جذب سرمایه‌گذار، تحریم‌ها و مشکلات مربوط به تعامل استارتاپ‌های ایرانی با بازار‌های خارجی و نیز مشکلات فرهنگی که همچنان معنای شغل را فقط اشتغال در برخی مشاغل خاص می‌پندارند، ممکن است بر انگیزه کارآفرینان جوان برای شروع یا ادامه مسیر تأثیر بگذارد.
البته به تجربه برایم ثابت شده است که هیچ چیز در جهان آنقدر هم بد و غیر منصفانه نیست و هر جا چالش‌های بزرگتری سر راه باشند، می‌شود به شکار فرصت‌های بزرگ‌تری امیدوار بود. اما انتظار می‌رود اشخاص و دستگاه‌ها و نهادهایی که دغدغه و مسئولیتی در قبال توسعه کشور دارند تلاش کنند تا اولاً قوانین و رویه‌ها، سهل و کوتاه و روشن شود و استفاده از منابع و امکانات کشور برای همه براساس استعداد و شایستگی‌شان به شکل عادلانه‌ای فراهم شده و برای رانت‌جویی و رانت خواری و فرآیندهای غیر شفاف تخصیص منابع(چه در بخش عمومی و چه بخش‌های دیگر)، چاره‌ای اندیشیده شود زیرا هیچ چیز بیش از احساس بی‌عدالتی، نمی‌تواند نیروهای با انگیزه و مستعد را از ادامه کار منصرف نماید.
در پایان و به طور کلی، تنها انتظاری که از مقامات و مدیران کشورمان داریم این است که برای افزایش امیدواری و اعتماد مردم، تا می‌توانند بکوشند. امیدواری مردم، آن سرمایه بسیار بزرگی است که سرمایه‌های دیگر ما را قابل استفاده می‌کند.