* چرا از دیرباز تاکنون پیشرفت اغلب طرح‌های زیرساخت حمل و نقل کمتر از حد انتظار بوده است؟

پروژه عمرانی بخصوص در عرصه راه‌های اصلی، بزرگراه‌ها، آزادراه‌ها و راه‌آهن همیشه وابسته به دولت و منابع عمومی بوده است. اگرچه آزادراه‌ها با دریافت عوارض می‌توانند برای خود درآمد ایجاد کنند اما در مجموع سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت حمل و نقل همیشه وابسته به دولت بوده است. یک قسمت اشکال کار ما که نمی‌تواند آن‌طور که باید پیشرفت فیزیکی داشته باشد شاید دلیلش وابستگی به منابع مالی دولت و محدودیت آن است. البته دولت یازدهم سعی کرده که با وجود همه این محدودیت‌ها طرح‌ها را به نحو احسن توسعه ببخشد.

* هفته دولت امسال چند طرح به بهره‌برداری می رسد؟

برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در هفته دولت بیش از 400 کیلومتر بزرگراه به بهره‌برداری برسانیم. بیشتر طرح‌های بزرگراهی که بنا است در این هفته به بهره‌برداری برسد از نقاط مهم و گلوگاه‌های ترافیکی کشور هستند که با افتتاح آنها گره‌های ترافیکی بازگشایی و ترانزیت کالا تسهیل می‌شود. علاوه‌بر این برنامه‌ریزی شده است تا هفت طرح در حوزه راه‌آهن به طول 591 کیلومتر، چهار طرح آزادراهی به طول 120 کیلومترو 33 طرح راه اصلی به طول 782 کیلومتر هم در راستای برنامه‌های اقتصاد مقاومتی در هفته دولت و بخشی از آن تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.

به عبارت دیگر هنوز 6 ماه از سال نگذشته است اما ما به قولی که در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی داده‌ایم عمل کرده‌ایم. به هر حال 400 کیلومتر عدد قابل توجهی است که با وجود کمبود منابع مالی با صبر و تلاش پیمانکاران و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به آن دست یافتیم.

* در بخش راه‌آهن 591 کیلومتر خط راه‌آهن در کدام استان‌ها ایجاد می‌شود؟ تا پایان دولت در بخش حمل و نقل ریلی کدام طرح‌ها به نتیجه خواهد رسید؟

4 مرکز استان با این 591 کیلومتر راه‌آهن به یکدیگر وصل می‌شود که این امر برای دولت تدبیر و امید یک دستاورد بزرگ است چراکه انتظاری که مردم داشتند؛ برآورده کرده و کار را به سرانجام رسانده است. با این طرح 4 مرکز استان همدان، رشت، کرمانشاه و ارومیه به یکدیگر متصل خواهند شد. برنامه داریم شهرهای میانه و تبریز که در استان آذربایجان شرقی هستند را نیز به شبکه راه‌آهن وصل کنیم.

راه‌آهن مهاباد - نقده - ارومیه نیز جزو برنامه‌های ماست. تنها مشکل طرح منابع مالی است که اگر تأمین شود دولت یازدهم 5 استان را به یکدیگر وصل خواهد کرد.

در بخش حمل و نقل ریلی یک طرح مرزی هم داریم که خواف – هرات است که بخش خواف – شمتیق داخل مرز ایران است و تا ایستگاه شمتیق اجرا خواهد شد. لذا این 6 طرحی است که در راه‌آهن حتماً انجام می‌دهیم.

* اشاره کردید که 120 کیلومتر آزادراه به بهره‌برداری خواهد رسید. کدام طرح‌ها است؟

شامل 4 آزادراه می‌شود که یکی از آنها قطعه 3 آزادراه کنارگذر غربی اصفهان با طول 14 کیلومتر است. آزادراه منجیل – رودبار که از سال 89 شروع شده است و نبود آن حجم ترافیکی بالایی در پی دارد، مورد دوم است. این بخش حدود 3 کیلومتر و 200 متر است که 75 درصد بار ترافیکی در این بخش خواهد بود. یک باند این آزادراه را عید سال گذشته به‌صورت آزمایشی باز کردیم که موجب تسهیل تردد شد و امسال تا آبان قول دادیم طرح را به نتیجه برسانیم. مورد دیگر قطعه 4 کنارگذر جنوبی تهران است که آن هم 35 کیلومتر است. آزادراه تبریز – ارومیه طرح دیگری است که از سال 89 و 90 باقی مانده و آن زمان با وجود منابع مالی متأسفانه انجام نشد.

* پروژه‌های بزرگراهی کدامند؟

33 بزرگراه در حال اجرا داریم که مهم ترین آنها هرازو فیروزکوه است که هرکدام بخش‌هایی از آنها وصل می‌شود. به طور کلی تعهد ما 782 کیلومتر است که همان‌طورکه اشاره کردم حدود 410 کیلومتر از آن را در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسانیم و البته بعضی از آنها مشکل خط‌ کشی و گاردریل و نصب علائم دارند که منابع مالی می‌خواهد و با اسناد خزانه برطرف نمی‌شود.

* مجموع طرح‌های مشمول چه حجمی از راه‌های ارتباطی خواهد بود؟

در مجموع آزادراه، راه اصلی، بزرگراه و راه‌آهن 1538 کیلومتر است که قابل بهره‌برداری است و تابه حال حدود 3700 میلیارد تومان هزینه شده و مطالباتی که الان وجود دارد حدود 800 میلیارد تومان مطالبات ثبت شده است. البته این مطالبات قرار است در قالب اسناد خزانه در هفته‌های جاری به ما داده شود.

* آزادراه تهران - شمال در چه مرحله‌ای است؟

ما امیدواریم و تمام تلاشمان را می‌کنیم با کمک بنیاد مستضعفان در سه ماهه اول سال 96 قطعه 1 را به بهره‌برداری برسانیم که از سولقان شروع می‌شود و از شهرستانک عبور می‌کند. با این افتتاح دیگر نیازی نیست مسافران برای رفتن به شمال کشور به کرج بروند. این کمک بزرگی در رفع گلوگاه‌های ترافیکی می‌کند.

* پیمانکار خارجی این طرح چند درصد کار را در اختیار دارد؟

پیمانکار خارجی همان شرکت«اس دی ای» چین است که عملاً در حدود کمتر از 20 درصد طرح را در دست دارد. مطابق با قراردادی که با آنها داشتیم ،اجازه دادیم که خودشان کار را تمام کنند؛ مخصوصاً پل واقع در کیلومتر 6 آزادراه که جزو تعهدات آنها بود و باید تمام می‌کردند. در مجموع ما از پیشرفت کارشان راضی هستیم.

* درصد پیشرفت این بخش از طرح چقدر است؟

الان در حدود 60 درصد است که حدود

30 درصد آن سهم دولت یازدهم است.

* برای بخش زیرساخت‌های حمل و نقل چه چشم‌اندازی متصور هستید و جایگاه برجام در این بخش را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در مجموع چشم‌انداز را خوب می‌بینیم. مطالباتی که ما از خارج کشور داریم در حال تسویه است و فروش نفت خام نیز روند صعودی دارد که همگی با برجام اتفاق افتاده است. برای طرح‌های عمرانی هم فکر می‌کنیم که امسال سال سختی است چرا که مدت زیادی از اجرای برجام نمی‌گذرد اما پیش‌بینی می‌کنیم سال بعد یعنی سال 96 روند توسعه طرح‌ها خیلی خوب خواهد بود.

* جذب سرمایه خارجی در بخش زیرساخت‌های حمل و نقل چگونه بوده است؟

تنها ال سی که تاکنون باز شده مربوط به قطار سریع‌السیر تهران – قم – اصفهان است و هیچ ال سی دیگری فعلاً نداریم اما در این خصوص مذاکرات پیشرفت خوبی داشته و الان تیمی از کره جنوبی در تهران مستقر هستند و در مسیر اصفهان – اهواز نقشه‌برداری انجام می‌دهند تا سرمایه‌گذاری کنند. از طرف دیگر در چابهار – زاهدان هندی‌ها مشغول هستند و با آنها مذاکره شده و آنها هم مشغول به کار هستند. برای آزادراه‌ها هم شرکتی از ترکیه آمده و در حال نهایی کردن قرارداد هستیم.

کشورهای دیگری مثل کره‌ای‌ها، ژاپنی‌ها و ایتالیایی‌ها نیز هستند که قرار است در طرح‌های راه ما سرمایه‌گذاری کنند و اینها کارهایی است که نخستین بار در همین دولت شروع شده است و تابه حال سابقه نداشت.

* برای جذب سرمایه‌گذاران چه مشوق‌هایی در نظر گرفته اید؟ تاکنون در کدام طرح‌ها این مشوق‌ها توانسته‌اند سرمایه‌گذار جذب کنند؟

مشوق‌های مالی نظیر واگذاری زمین. به این ترتیب کسانی که برای سرمایه‌گذاری در این زمین‌ها اقدام کنند زمین به صورت رایگان در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.

یکی از موارد جذب سرمایه خارجی در طرح‌ها جذب سرمایه از کشور چین و فاینانس راه‌آهن سریع‌السیر تهران – قم – اصفهان بوده که 410 کیلومتر است. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در آزادراه کرمان – بندرعباس به طول 370 کیلومتر و به ارزش 4هزار و 100 میلیارد تومان یکی دیگر از موارد جذب سرمایه در بخش حمل و نقل است. آزادراه تبریز – بازرگان مورد دیگری است که به ارزش 2/1 میلیارد دلار توسط شرکت برگیز ترکیه اجرا خواهد شد. این شرکت تاکنون در ایران طرحی را اجرا نکرده بود.

* دولت یازدهم ایجاد سازه‌های بتونی را برای نخستین‌بار در طرح‌های راه پیگیری کرده است. الان این روش در کدام طرح‌ها در حال اجراست؟

به طور کلی آزادراه اصفهان – شیراز قطعی شده است و اکنون تهران – شمال درحال بررسی است و آزادراه قائم– بیرجند هم در حال انجام است. علاه بر آنچه گفته شد آزادراه هلایرجان - بابک‌شهررا نیز در برنامه‌ها قرارداده‌ایم. پیمانکار در طرح قائم – بیرجند دستگاه‌ها را فراهم کرده است تا روسازی بتنی انجام دهد.

آزادراه اصفهان – شیراز موردی است که ان شاءالله 15 شهریور به صورت بتنی عملیاتی می‌شود و 20 کیلومتر را اجرایی می‌کنیم. همان‌طور که اشاره کردم به دنبال این هستیم که آزادراه تهران – شمال را نیز به صورت بتنی اجرا کنیم چراکه تولید سیمان در کشور بسیار زیاد است و مازاد تولید داریم. لذا رویکرد وزیر راه و شهرسازی این بوده که از این سیمان استفاده شود.

* مهم ترین طرح‌های برون مرزی که اکنون در حال پیگیری است، کدام است؟

در بخش برون‌مرزی کاری که انجام داده‌ایم ساخت پل سرخس – ایروان و سرخس – ترکمنستان است. دولت ترکمنستان همیشه از این بابت گله‌مند بود که در زمینه ترانزیت کالا با کامیون یک پل کم عرض وجود دارد ودر این مسیر فقط یک کامیون می‌تواند تردد کند. ضمن آنکه از عمر مفید آن زمان زیادی گذشته است و ایمنی کامل ندارد. لذا ساخت این پل را با وجود محدودیت‌های مالی شروع کردیم و بنا داریم تا آخر سال به بهره‌برداری برسانیم. پل آستارا – آستارا یکی دیگر از طرح‌های برون مرزی است که با کشورجمهوری آذربایجان مرتبط است و ما به دنبال این بودیم که برای پیمانکاران ایرانی یک منبع درآمد ایجاد کنیم و به همین خاطر برای ساخت آزادراه ترکمن‌آباد – عشق آباد به طول 600 کیلومتر با ترکمنستان تفاهمنامه امضا کردیم و اسامی پیمانکارهای ایرانی را به آنها داده‌ایم و قرار است مناقصه‌ای برگزار کنند تا کار به پیمانکار ایرانی واگذار شود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از ضمیمه روزنامه ایران، صفحه 80 و 81، تاریخ انتشار:شنبه 6 شهریور 1395، شمار: ویژه هفته دولت.