شعارسال: در روزی که انتظار می‌رفت با بالاگرفتن شدید آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به کرونا در پایتخت استانداری تهران دورکاری کارکنان دولت و سیاست‌های پیشگیرانه بیشتری را برای شکستن زنجیره کرونا اعلام کند، انوشیروان محسنی‌بندپی، استاندار تهران دستورالعمل «برنامه ارتقای استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی» را ابلاغ و اعلام کرد که «نظارت‌ها بر پروتکل‌ها تشدید می‌شود». ابلاغیه و در نهایت واکنشی که در شرایط بحرانی پیش روی تهران انتقادبرانگیز است و افکار عمومی، کادر درمان و منتقدان را قانع نمی‌کند.

علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای شهر تهران که خواستار تصمیم فوری و قاطع استانداری در مورد وضعیت قرمز تهران شده بود، به همشهری می‌گوید: یکی از مشکلات اصلی در مدیریت و مهار بحران کرونا در تهران این است که تصمیم‌گیری‌های مربوط به پایتخت با تأخیر انجام می‌شود.

 ۱-  پروتکل‌ها و ابلاغیه‌های تفسیرپذیر: کادر درمان که این روز‌ها فشار بی‌سابقه‌ای را در نقاط مختلف کشور و نیز تهران تحمل می‌کنند، معتقدند یکی از موانع اثربخشی تصمیمات محدودکننده در تهران این است که بخشی از ابلاغیه‌ها و پروتکل‌ها به‌شدت تفسیرپذیر است و مانع از عملکرد هماهنگ بخش‌های مختلف در دورکاری، تعطیلی صنوف و اثربخشی سیاست‌های محدودکننده می‌شود. عبدالرحمان رستمیان، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این‌باره به همشهری می‌‎گوید مدیران جرأت لازم برای اعمال طرح‌های دورکاری در ادارات را ندارند: «در دوره گذشته شیوع بیماری کرونا، از سوی ستاد ملی ابلاغیه‌ای به دستگاه‌ها برای دورکارکردن ۵۰درصد نیرو‌ها و سپس یک‌سوم کارکنان ارائه شد و مدیران نیز با استناد به این ابلاغیه، نیرو‌های خود را دورکار کردند. با این حال در دوره کنونی چنین ابلاغیه و شفافیتی برای دورکار کردن کارکنان به‌دست مدیران نرسیده است تا مستند به آن اقدامی انجام دهند.»

۲-  بوروکراسی و تصمیم‌گیری کند: تصمیم‌گیری درباره تعطیلی تهران فرایندی به‌مراتب پیچیده‌تر از دیگر شهر‌ها دارد. در واقع در این زمینه استانداری تهران اگرچه متولی اصلی ارائه پیشنهاد‌ها و اعلام رسمی اخبار مربوط به دورکاری و تعطیلی است، اما برای این تصمیم‌گیری همه اختیارات را ندارد. بوروکراسی و اعلام‌نظر سازمان‌های مختلف برای تصمیم‌گیری در شرایط بحران عملا واکنش سریع نسبت به پیشروی کرونا را در پایتخت به‌شدت تحت‌تأثیر منفی قرار داده است. محسن پیرهادی، نماینده تهران و عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی به همشهری می‌گوید بوروکراسی اداری سنگین است، تصمیمات مهم را یا نمی‌گیرد یا با تأخیر می‌گیرد: «در شرایط بحران، انتظار این است که نهاد‌های متولی ازجمله استانداری تهران، ستاد ملی مقابله با کرونا و دیگر سازمان‌ها موانع تصمیم‌گیری را بردارند و هماهنگ عمل کنند. نتیجه این ناهماهنگی، فشاری است که به کادر درمان وارد می‌شود و در نهایت بی‌اعتمادی جامعه را به‌دنبال دارد.» پیگیری‌های همشهری و همچنین تماس‌های مردمی با روزنامه نشان می‌دهد تعدادی از سازمان‌های دولتی به‌صورت چراغ خاموش و بدون اعلام رسمی همه نیرو‌ها را به حضور روزانه و مستمر ملزم کرده‌اند. یکی از دلایل فراخواندن تعداد زیادی از کارکنان دولت برای بازگشت به‌کار (که رسما اعلام نشده) بالاگرفتن موارد حقوقی و قانونی استخدامی بوده است. در واقع سازمان‌های بالادستی متولی در این حوزه با تداوم دورکاری موافقت نکرده‌اند.
  
۳- اختلاف‌نظر درباره دورکاری: پیگیری‌ها نشان می‌دهد درباره تداوم دورکاری، تعطیلی گسترده و محدودکردن فعالیت واحد‌های صنفی در تهران، اختلاف‌نظر‌های زیادی در بخش‌های مختلف و درواقع در سلسله مراتب مختلف تصمیم‎گیری وجود دارد. دورکاری تجربه جدیدی در ساختار اداری کشور است که اگرچه پیامد‌های مثبتی برای مهار و کنترل کرونا دارد، اما در بلندمدت تاثیرات منفی بر گردش کار و پیشبرد امور اجرایی در سازمان‌های مختلف گذاشته است. در چنین شرایطی علی‌القاعده انتظار این بوده که سازوکار‌های مدیریت تاثیرات منفی دورکاری فراهم شود و نظام مدیریتی و برنامه و بودجه در واقع موانع دورکاری را بردارد، اما در بحبوحه وضعیت فعلی به‌نظر می‌رسد استدلال‌های مخالف دورکاری قوت گرفته و موج گسترده بازگشت به‌کار کارکنان مزید بر علت دیگر مشکلات کنونی شده است. آنطور که رستمیان، معاون فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی‌تهران به همشهری می‌گوید، وجود ابلاغیه‌های غیرشفاف، دست مدیران برای اعمال دورکاری کارکنان دستگاه‌ها را بسته و در واقع باید بگوییم دست آن‌ها برای اینکه نیرو‌ها را حضورا به‌کار بگیرند، باز گذاشته است.
 
۴-مقاومت اصناف: یکی از نخستین گروه‌هایی که در طرح‌های محدودسازی در ایام کرونا همواره صدای انتقاد آن‌ها شنیده شده اصناف هستند. این انتقادات هنوز ادامه دارد. واحد‌های صنفی در دوره‌های اول و دوم شیوع بیماری با وعده‌هایی از سوی دولت برای حمایت از کسب و کارشان روبه‌رو شده و به امید استفاده از تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت و بلاعوض به شکلی با طرح‌های محدودسازی همراهی کردند، اما با گذشت زمان و استمرار وضعیت قرمز در اغلب شهر‌های کشور، واحد‌های کسبی خود را متضررترین بخش اقتصادی در جریان کرونا دیده و به‌دلیل عملی شدن بخشی از  وعده‌های حمایتی از سوی دولت اکنون جزو گروه‌های منتقد جدی در روند محدودسازی فعالیت‌های کسب و کار هستند. پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد نهاد‌های بالادستی برای اعمال محدودیت‌های گسترده به شکلی که در اسفند و فروردین در کشور انجام شده به‌ویژه در تهران با فشار مستمر اصناف مواجه‌اند و نگرانی‌های زیادی درباره پیامد‌های اقتصادی این تعطیلات گسترده وجود دارد.

۵-  نگرانی از سفر: یکی از چالش‌هایی که در ماه‌های گذشته همزمان با تعطیلات چندروزه در کشور با آن روبه‌رو بودیم، سفر میلیون‌ها شهروند از تهران به مناطق مختلف کشور بود. این سفر‌ها تهران را تبدیل به چهارراه توزیع کرونا در کشور کرد و مسئولان از ثبت رکورد بی‌سابقه تردد خودرو‌ها در محور‌های ارتباطی کشور خبر دادند. به‌نظر می‌رسد یکی دیگر از دلایل مسئولان برای تردید در تعطیل‌کردن پایتخت همین رفتار‌ها و نبود سازوکار‌هایی برای جلوگیری از انجام سفر‌های بین‌شهری از سوی پایتخت‌نشینان باشد. اقدامی که درنهایت می‌تواند منجر به شیوع دور تازه‌ای از بیماری در مناطقی شود که خود در وضعیت قرمز قرار دارند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از همشهری آنلاین، تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۳۹۹، کد خبر:۵۵۴۷۱۲، hamshahrionline.ir