شعار سال: شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به عنوان نهادی فرابخشی به ریاست رییس‌جمهور مرجع تصمیم‌گیری در مورد مهم‌ترین اولویت‌ها و برنامه‌های پژوهش و فناوری کشور است.

این شورا به عنوان نهاد فرابخشی سیاست‌گذار علوم، تحقیقات و فناوری کشور بر اساس ماده ۹۹ قانون برنامه سوم توسعه و مواد سه و چهار قانون تشکیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مصوب مرداد ۱۳۸۳) تاسیس شد و با هدف ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در سیاست‌گذاری کلان اجرایی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل شد و وظیفه اولویت‌بندی و انتخاب طرح‌های اجرایی بلندمدت سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری، بررسی و پیشنهاد منابع مالی مورد نیاز در حوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری را بر عهده دارد.

در این شورا هفت وزیر، رؤسای سازمان مدیریت و برنامه ریزی، بانک مرکزی، فرهنگستان علوم، نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی به عنوان عضو ناظر و نمایندگان رؤسای دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی و تعدادی از صاحب نظران بخش‌های تولیدی و خدماتی دولتی و خصوصی عضویت دارند و انجام وظایف دبیرخانه‌ای این شورا طبق قانون به عهده معاونت پژوهش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

این شورای عالی از نظر ساختار اجرایی متشکل از یک کمیسیون دائم بر اساس ماده ۹ آیین نامه داخلی، ۱۰ کمیسیون تخصصی و یک کمیسیون هماهنگی امور علمی و فناوری است. دبیر کل شورا از سوی رییس‌جمهور به عنوان رئیس شورا منصوب و معمولا معاون پژوهش وزارت علوم است. جلسات کمیسیون دائم برای استمرار و تسریع به فرایند تصمیم گیری و کارشناسی اولیه دستورکار‌های شورای عالی به ریاست دبیر کل یا وزیر علوم معمولا به صورت ماهانه تشکیل می‌شود.

کمیسیون دائم شورای عالی عتف از زمان شکل گیری (۸۳) تاکنون ۲۱۰ بار تشکیل جلسه داده است. شورای عالی عتف نیز تاکنون ۲۷ بار جلسه داشته که یک جلسه در دولت هشتم، ۱۳ جلسه در دولت‌های نهم و دهم و ۱۲ جلسه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم و آخرین جلسه اردیبهشت ۱۴۰۰ با حضور معاون رییس‌جمهور وقت برگزار شده است. بیست‌وهشتمین جلسه این شورا عصر روز گذشته (چهارشنبه ۱۲ مرداد) با حضور آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی برگزار شد.

این در حالی است که آخرین حضور رییس‌جمهور در جلسه شورای عالی عتف با وجود جایگاه آن به اسفند سال ۱۳۸۸ و چهارمین جلسه شورای عالی عتف برمی‌گردد.

البته بر اساس قانون، جلسه شورای عالی عتف با حضور معاون اول رییس جمهور هم برگزار می‌شود، ولی در برخی جلسات مانند جلسه سیزدهم (تیر ۱۳۹۲) با حضور وزیر وقت علوم نیز تشکیل شده است؛ ناگفته پیداست حضور عالی‌ترین مقام اجرایی کشور می‌تواند بر جدیت و تسریع در اجرای تصمیم‌های این شورا اضافه کند.

اعضای بیست و هشتمین جلسه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری عبارتند از آیت الله سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور و رییس شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، محمدعلی زلفی‌گل نایب رییس شورا و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دبیرکل شورا، بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و عضو شورا، یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش و عضو شورا، جواد اوجی وزیر نفت و عضو منتخب دولت در شورا، سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت و عضو منتخب دولت در شورا، سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی و عضو منتخب دولت در شورا، عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و عضو منتخب دولت در شورا، سید مسعود میرکاظمی رییس سازمان برنامه و بودجه کشور و عضو شورا، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و عضو مدعو شورا.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و عضو شورا، روح الله متفکر آزاد نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو ناظر شورا، احمد نادری نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو ناظر شورا، علی صالح‌آبادی رییس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و عضو شورا، رضا داوری اردکانی رییس فرهنگستان علوم و عضو شورا، سید علیرضا مرندی رییس فرهنگستان علوم پزشکی و عضو شورا، بهمن نامور مطلق رئیس فرهنگستان هنر و عضو شورا، غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و عضو شورا، سیدمحمد مقیمی رییس دانشگاه تهران و عضو شورا از دیگر اعضای این شورا هستند.

سیدعلی‌محمد میرمحمدی میبدی، رییس دانشگاه صنعتی اصفهان و عضو شورا، حسین قناعتی رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو شورا، محمدمهدی طهرانچی رییس دانشگاه آزاد اسلامی و عضو شورا، محمدهمایون صدر منتخب انجمن‌های علمی کشور و عضو شورا، مجید قاسمی منتخب انجمن‌های علمی کشور وعضو شورا محمدرضا واعظ مهدوی منتخب انجمن‌های علمی کشورو عضو شورا، غلامرضا جلالی رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور و عضو شورا و سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو مدعو شورای عالی عتف هستند.

رییس‌جمهور اهتمام ویژه‌ای به فعال‌تر شدن شورای عالی عتف دارد

دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری روز پنج‌شنبه در گفتگو با خبرنگار یک رسانه در خصوص برگزاری بیست‌وهشتمین جلسه شورای عالی عتف با حضور رییس‌جمهور اظهار داشت: خوشحال هستیم که بعد از ۱۱ سال رییس‌جمهور در جلسه شورای عالی عتف شرکت کرد.

پیمان صالحی افزود: رییس‌جمهوری در این جلسه تاکید کرد که اهتمام ویژه‌ای به فعال شدن بیشتر شورای عالی عتف دارد و قرار است در جلساتی که هر فصل تشکیل می‌شود، شرکت می‌کند. قصد داریم جلسات را هر سه ماه یکبار تشکیل دهیم. جلسه روز گذشته هم جلسه‌ای با حضور همه بازیگران مرتبط با حوزه علم و فناوری، وزیران بهداشت، درمان، آموزش پزشکی، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهوری و رییس دانشگاه آزاد اسلامی و رییس فرهنگستان علوم برگزار شد.

وی درمورد دستور جلسه دیروز این شورا توضیح داد: جلسات شورای عالی عتف به دلیل حضور وزیران مختلف معمولا به ارایه کلیات طرح‌ها اختصاص دارد و جزییات طرح‌ها شامل اساسنامه، آیین‌نامه و ... در کمیسیون دائم مصوب و در نهایت به عنوان مصوبه تلقی می‌شود.

 

دستور جلسه بیست‌وهشتمین جلسه شورای عالی عتف

معاون پژوهشی وزارت علوم ادامه داد: کلیات طرح نگهداشت نخبگان و مهاجرت معکوس یکی از طرح‌هایی بود که روز گذشته مطرح و تصویب شد. همچنین طرح تاسیس شبکه ملی آزمایشگاهی تصویب شد. مدیران همه نهاد‌های مرتبط با این طرح از جمله وزیر بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت علمی و فناوری، دانشگاه آزاد نیز حضور داشتند و از جزییات این طرح مطلع شدند. این شبکه آزمایشگاهی قرار است همه آزمایشگاه‌های دستگاه‌های مختلف را بهم وصل و امکان استفاده از آن را برای محققان در همه نهاد‌ها یامحققان مستقل فراهم کند.

صالحی یادآور شد: طرح محققان پسادکتری طرح دیگری بود که در جلسه دیروز (۱۲ مرداد) شورای عالی عتف تصویب شد. همچنین طرح پژوهشگران مستقل در سند تحول دولت به آن اشاره شده، در این جلسه مطرح و تصویب شد.

وی همچنین گفت: سال‌ها است پژوهشگران می‌خواهند پژوهشگری به عنوان یک شغل باشد. پژوهشگر حتما لازم نیست، جایی استخدام شود تا شغل او پژوهشگر باشد. کلیات طرح پژوهشگر مستقل هم تصویب شد.

اقدامات لازم برای نهایی سازی آیین‌نامه‌های اجرایی این طرح‌ها که بخشی از آن‌ها هم حاضر است، به سرعت بعد از ابلاغ مصوبات جلسه شورای عالی عتف توسط رئیس جمهوری آغاز می‌شود و انتظار داریم این طرح‌ها در سال ۱۴۰۱ اجرا شود.

معاون پژوهشی وزیر علوم در مورد صندوق عالی عتف و طرح آن در جلسه دیروز نیز گفت: صندوق عالی علوم، تحقیقات و فناوری سال ۱۳۹۸ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده، ولی ابلاغ نشده بود. این مصوبه سال گذشته توسط رئیس‌جمهوری ابلاغ شد.

بر اساس مصوبه وزارت علوم، وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه باید اساسنامه را تدوین کنند. اکنون اساسنامه تدوین شده و به سازمان برنامه بوجه داده شده، بر اساس بحثی که دیروز مطرح شد و مصوبه جلسه در مورد صندوق، این اساسنامه باید سریع‌تر به هیات دولت برود تا در هیات دولت تصویب شود و بعد از آن روند اجرایی شدن آن با تعیین هیات مدیره و ... آغاز شود.

صالحی درمورد صندوق عالی عتف توضیح داد: این صندوق تنها تفاوتی که با صندوق‌های پژوهش و فناوری استانی یا صندوق نوآوری شکوفایی دارد این است که گرنت (بودجه پژوهشی بلاعوض) به پژوهشگران و نوآوران اعطا می‌شود، ولی صندوق‌های دیگر به پژوهشگران معمولا وام می‌دهند.