شعار سال : بررسی‌ اخبار رسمی نشان می‌دهد که از ابتدای فروردین ۱۴۰۳ تا ۲۶ خرداد ماه و تا پیش از وقوع حادثه در معدن سنگ شازند( فاصله کمتر از سه ماه) ، در مجموع، ۷ حادثه در معادن کشور رخ داده که ۵ حادثه در معادن زغال سنگ (استان‌های خراسان جنوبی و کرمان)، یک حادثه در معدن شن و ماسه (استان مرکزی) و یک حادثه در معدن سنگ (گیلان) بوده و در این حوادث، ۸ کارگر معدن، کشته شده‌اند که ۵ کارگر به دلیل ریزش معدن، یک کارگر به دلیل برق گرفتگی، یک کارگر به دلیل گیر افتادن در نوار نقاله معدن و یک کارگر به دلیل واژگونی لودر در هنگام خاک و لاشه‌برداری جان خود را از دست داده‌اند.

این بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد حوادث منجر به فوت کارگران معدن در ۸۷ روز آغازین امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال (اول فروردین تا ۲۶ خرداد ۱۴۰۲) افزایش یافته است. از ابتدای فروردین تا پایان اسفند پارسال، ۱۴ حادثه ریزش، انفجار گاز، واژگونی لودر، سقوط آوار و نقص سیستم فنی در معادن مس، سنگ، خاک رس و زغال سنگ در استان‌های آذربایجان شرقی، سمنان، همدان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، کرمان و یزد اتفاق افتاده و در این حوادث، ۱۸ کارگر معدن کشته شدند در حالی که تعداد کارگران جانباخته در حوادث شغلی معادن در فاصله اول فروردین تا ۲۶ خرداد پارسال، دو نفر و تعداد حوادث در ۸۷ روز ابتدای سال ۱۴۰۲، سه فقره بوده است.

نکته نگران کننده در حوادث معادن از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا ۲۶ خرداد امسال(حدود پانزده ماه ) ، ارتباط مستقیم هشدار کارشناسان معدن با بی توجهی پیمانکاران و بهره‌برداران به اصول ایمنی و طراحی معدن است چنانکه از ۲۱ حادثه‌ای که از ابتدای فروردین ۱۴۰۲ تا ۲۶ خرداد امسال در معادن کشور رخ داده و به جانباختن ۲۶ کارگر معدن منجر شده، ۵ مرگ به دلیل واژگونی لودر، یک مرگ به دلیل برق گرفتگی، ۱۵ مرگ به دلیل ریزش سنگ و زغال، یک مرگ به دلیل گیر کردن در نوار نقاله، یک مرگ به دلیل گیر افتادن زیر چرخ لودر، دو مرگ به دلیل سقوط از ارتفاع و یک مرگ به دلیل نقص سیستم فنی بوده است.

تاکید بر این نکته بسیار ضروری است که تعداد جانباختگان حوادث معادن در ایران، ممکن است با اخبار رسمی کاملا متفاوت بوده و آمار واقعی، بیشتر از اعداد ذکر شده در اخبار رسمی باشد و حتی تعداد حوادث منجر به فوت هم بیشتر از اخباری باشد که در رسانه می‌خوانیم و می‌شنویم آن‌هم به این دلیل که شدت ناامنی شغلی و نگرانی کارگران از بیکاری، همان عامل بازدارنده و ترس‌آوری است که کارگر معدن را حتی از اطلاع‌رسانی درباره حوادث شغلی و از دست رفتن همکارش، منع می‌کند.

ممکن است با مقایسه این آمار با آمار دهه نود، بشکلی خوش باورانه به این نتیجه برسیم که شاهد کاهش حوادث هستیم. اما داستان دهه نود از این منظر قابل نقد است که تعداد حوادث بسیار بالا بوده و هیچ مطالبه گری خاصی هم از طرف نهادهای نظارتی و افکار عمومی در این خصوص وجود نداشته است. بر این قاعده، داستان سال های حاضر به داستان سال های گذشته بشدت متفاوت خواهد بود و مطالبه گری و پاسخ طلبی و پیگیری مطالبات از طریق دستگاه قضایی، رکن پایه ای کار را تشکیل می دهد.

بررسی تطبیقی حوادث کار با نوع معادن نیز می تواند اطلاعات نسبتا خوبی را در اختیار سازمان های نظارتی و بازرسی قرار دهد. آمار سال ۱۳۹۸ نشان می دهد که، معادن استخراج سنگ و شن و ماسه، بیشترین تعداد معادن دارای واحد بهداشت و ایمنی را داشته و کمترین واحد بهداشت و ایمنی و محیط زیست مربوط به معادن استخراج نمک بوده است. به موجب این آمار ، بیشترین تعداد وقوع حوادث در معادن استخراج ذغالسنگ خشک و پس از آن معادن استخراج سنگ و شن و ماسه رخ داده است.

بر اساس وظیفه مندی سازمانی بنظر می رسد که دو وزارتخانه تعاون،کار و رفاه اجتماعی و وزارت صمت ، بیشتر قصور، تقصیر،ترک فعل و اهمال را در راستای ارتقا ایمنی در معادن دارند. سازمان بازرسی کل کشور، مرکز پزوهش های مجلس و سایر نهادهای ذی صلاح و ذی مدخل، باید با قید فوریت به این مسئله ورود کنند. 

نکته طنز داستان هم اینجاست که کلیه وزرا ،مدیران و کارشناسان مرتبط، بعد از وقوع حادثه از جوک تکراری پیشگیری از وقوع حوادث مشابه از مهمترین وظایف ماست، استفاده می کنند. 

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از اعتماد و سایر منابع