شعارسال: دولت یازدهم در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می شود که پس از انتخابات شکوهمند 29 اردیبهشت دیگر بار سکان اداره امور اجرایی کشور را در دست خواهد گرفت تا اقدام های گذشته خود را در زمینه های گوناگون تکمیل کند. عرصه فرهنگ و هنر از جمله این زمینه ها است که به رغم گام های رو به جلوی دولت هنوز نیاز به توجه و حمایت دارد.

در چنین شرایطی در عرصه فرهنگی، رابطه قهری نخبگان، فرهیختگان، روشنفکران، اصحاب قلم و هنرمندان با دولت، جای خود را به آشتی داد. در نتیجه، اثرهای متنوع هنری از فیلم، موسیقی، تئاتر گرفته تا مطبوعات و رسانه ها با آزادی عمل و سرعت بیشتری ادامه فعالیت یافتند. به طور مشخص، بازگشایی خانه سینما تنها با فاصله اندکی پس از روی کار آمدن دولت یازدهم انجام گرفت. همچنین تقویت اصل تنوع فرهنگی و توجه به سلیقه ها و طیف های مختلف فکری- فرهنگی از دیگر ویژگی های بارز اقدامات دولت یازدهم در عرصه فرهنگی به شمار می رفت.

دولت دوازدهم در حالی فعالیت خود را آغاز می کند که پیشتر (اردیبهشت امسال) برنامه مدون خود را در زمینه های گوناگون انتشار داده است. برنامه های پیشنهادی برای دولت دوازدهم، مبتنی بر پنج سیاست کلی و اصول حاکم بر برنامه های فرهنگی به موضوع های مهمی چون مردمی ساختن فرهنگ و هنر، تمرکززدایی فرهنگی و سهیم کردن مقام های محلی در اداره امور فرهنگی، حمایت از خلاقیت ها و آفرینش های هنری در رشته های مختلف، تقویت آموزش های هنری و کتابخوانی و همچنین حمایت از هنرمندان و نام آوران عرصه فرهنگ اختصاص خواهد یافت.

بخشی از برنامه مدون دولت به اقدام های هنری در چهار ساله پیش رو اشاره شده است. کاهش تعداد مجوزها و پروانه هایی که مانع از تولید در عرصه های مختلف می شود؛ اختصاص اجباری درصدی از بودجه های دستگاه های دولتی و نهادهای عمومی به خرید آثار هنری از هنرمندان رشته های مختلف؛ تأسیس سالن های چندمنظوره، موزه ها و نگارخانه ها در شهرها و شهرستان های مختلف از جمله برنامه های دولت دوازدهم در عرصه هنر به شمار می رود. همچنین در این سند آمده است که «افزایش استفاده عمومی از سالن ها، آمفی تئاترها و امکاناتی که در سراسر کشور به وسیله دستگاه ها و وزراتخانه های مختلف با بودجه عمومی ساخته شده ولی تنها برای اجرای همایش ها و برنامه های ویژه در مدتی کوتاه در سال مورد استفاده قرار می گیرد.»

برای بررسی چشم انداز فرهنگی- هنری دولت دوازدهم با «روح الله عبداللهی» کارشناس ارشد مدیریت فرهنگی، عضو انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، عضو انجمن مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی و عضو مجمع فعالان فرهنگی به گفت وگو پرداختیم.

*** دولت دوازدهم و اولویت های عرصه اجتماعی و فرهنگی

روح الله عبداللهی با اشاره به اقدام های مناسب صورت گرفته در دولت یازدهم گفت: ارتباط مناسب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با افراد و شخصیت های مطرح فرهنگی- هنری زمینه ساز نوعی شکوفایی فرهنگی در فضای کشور بود. پیشینه فعالیت های «سیدرضا صالحی امیری» در کتابخانه ملی و ارتباط های موثری که با بخش های گوناگون فرهنگی کشور برقرار کرد، زمینه ساز تاثیرگذاری هرچه بهتر وی در جایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.

کارشناس ارشد مدیریت فرهنگی در ادامه سخنان خود با تاکید بر این امر که دولت یازدهم در عرصه فرهنگی فعالیت های اثربخشی انجام داد، اظهار کرد: دولت دوازدهم که ادامه دهنده راه دولت گذشته است، باید تلاش کند تا این ارتباط به صورت مستمر ادامه داشته باشد. مشکل مهم در بخش فرهنگی، نبود ارتباط های مستمر مسوولان با هنرمندان محسوب می شود که در دولت آینده نیاز به توجه بیشتر مسوولان امر به این موضوع احساس می شود. عنوان نمونه نباید تنها در زمان های خاص مانند جشنواره فجر، توجه دولت یا مسوولان امر به بخشی هنری معطوف شود، بلکه این پیگیری ها باید مداوم و پیوسته باشد تا زمینه های پیشرفت را فراهم سازد. قطع ارتباط و توجه های مقطعی به این عرصه باعث ایجاد نوعی بی اعتمادی در قشر هنرمند خواهد شد که واکنش های نامناسب آنان را در پی خواهد داشت.

عضو انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات درباره چالش ها و کاستی های موجود در حوزه هنری که نیازمند تغییر است، بیان داشت: مسوولان امر نباید تنها به یک بخش از حوزه های متنوع فرهنگی توجه داشته باشند، بلکه ضرورت دارد که با همه آنان به صورت یکنواخت، یکسان و عادلانه رفتار شود. کتاب، سینما، موسیقی و ... همگی تشکیل دهنده فرهنگ کشور هستند و برای پیشرفت کشور نیازمند رشد و شکوفایی همزمان همه زیر مجموعه ها هستیم. نگرش متفاوت به هر یک از این عرصه ها موجب دلخوری و سرخوردگی دیگر جوامع هنری خواهد شد.

وی با اشاره به اقدام های برجسته دولت یازدهم که زمینه ساز حمایت هنرمندان از وی در انتخابات 96 شد، گفت: بخش عظیمی از هنرمندان کشور به دلیل فعالیت های اثر بخش و نگاه حمایتی دولت یازدهم در انتخابات ریاست جمهوری اخیر حمایت همه جانبه خود را از این دولت اعلام کردند که این نشان می دهد، مسیر دولت یازدهم در زمینه هنر موفقیت آمیز بود و باید ادامه یابد. از طرف دیگر عذرخواهی وزیر فرهنگ و ارشاد از مردم کشور امری مهم و شایان توجه بود که نشان دهنده توانمندی ها و مدیریت ارزشی وی است. این دست از حمایت ها در دولت دوازدهم نیز باعث می شود تا با همکاری و هم افزایی جامعه هنرمندان از دولتمردان، مسیر رشد و شکوفایی بخش فرهنگی کشور با سرعت بیشتری ادامه یابد و شاهد دستاوردهای قابل ملاحظه ای در این زمینه باشیم.

عالیه شکربیگی نیز با برشمردن آسیب های اجتماعی که امروز جامعه ایران را با چالشی مهم روبه رو ساخته است، گفت: آسیب های اجتماعی مانند فقر، بیکاری، اعتیاد، طلاق، کارتن خوابی، حاشیه نشینی، خودکشی و ... موضوع های مهمی به شمار می رود که اینک در جامعه جزو مهم ترین معضل های داخلی به شمار می رود. این موضوع ها نیازمند برنامه های دقیق و کاربردی است که این برنامه ها متاسفانه آنطور که باید در روند مناظره ها ارایه نشد.

مدیر گروه علمی تخصصی خانواده انجمن جامعه شناسی ایران در ادامه به لزوم تهیه برنامه های منسجم برای رفع معضل های اجتماعی تاکید کرد و اظهار داشت: دولت دوازدهم باید سیاستگذاری های راهبردی را برای این مشکل ها ارایه دهد و نظارت های لازم را برای اجرای این برنامه ها در طول این دوره چهارساله صورت دهد. مهار آسیب های اجتماعی یکی از مهمترین مطالبه های ملی است که دولت دوازدهم باید به آن توجه کند و اقدام های عملی لازم را در این زمینه به انجام برساند. البته باید به این نکته توجه داشت که حتی در صورت برنامه ریزی های سیاستمداران بار هم نمی توان به سرعت انتظار نتیجه گیری از این فعالیت ها را داشت، چون این امر فرآیندی زمانبر است. جامعه ایران در انتخابات اخیر به دلیل وعده های حجت الاسلام حسن روحانی مبنی بر حل و فصل مشکلات داخلی به این سیاست ها رای مثبت و موافق دادند و اکنون این وظیفه مهم بر عهده دولت است که به این مطالبه ها پاسخ دهد. البته باید به این نکته توجه داشت که امکان دارد در طول این دوره چهارساله برخی کارشکنی ها و مانع هایی برای عدم تحقق آرمان های دولت دوازدهم ایجاد شود اما ضرورت دارد که دولت دوازدهم با عزم راسخ و با توجه به خواسته ها ی مردم، به هدف های خود جامه عمل بپوشاند.

** برنامه ریزی های مدون و استفاده از متخصصان راهکار حل مشکلات اجتماعی- فرهنگی

عبداللهی درباره راهکارهای مناسب برای دستیابی دولت دوازدهم به بهترین نتیجه در حوزه فرهنگ بیان داشت: برنامه های دولت باید برای چهار سال آینده بر روی فعالیت های حمایتی از این قشر متمرکز شود. حمایت های مادی بخشی از این راهکار محسوب می شود اما بیشترین خواسته هنرمندان پشتیبانی های معنوی دولت است. چنانکه در دولت یازدهم نیز از چهره های خاصی در عرصه سینما و موسیقی حمایت شد. از طرفی عیادت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از شماری از هنرمندان در بستر بیماری اقدام های برجسته ای بود که هنرمندان را به بهبود فضای فعالیت های هنری امیدوار ساخت. بنابراین برگزاری جلسه ها، نشست ها و برقراری تعامل برای برطرف سازی مشکلات این حوزه با فعالان آن از جمله فعالیت های موثری به شمار می رود که در دولت دوازدهم باید به آن توجه شود.

عضو انجمن مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی در پایان سخنان خود تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشت که مهمترین بخش حمایتی از هنرمندان، پشتیبانی همه جانبه از تولیدات آنان است و نگاه جانبدارانه به تولیدات هنری باعث دلسردی جامعه هنری خواهد شد، بنابراین ضرورت دارد، برنامه هایی مدون برای یکسان نگری به ساخته های هنری ارایه شود. به عنوان نمونه همانطور که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بخشی از هزینه های حوزه کتاب را بر عهده می گیرد، در عرصه های دیگری چون تئاتر، سینما، موسیقی و ... نیز باید چتر حمایتی وجود داشته باشد. البته در بخش هایی نظیر موزه و صنایع دستی که جزو مهمی از فرهنگ ایرانی- اسلامی به شمار می رود، هنوز نیاز به اقدام های کارشناسی و راهبردی احساس می شود، چون این بخش ها ظرفیت بسیار بالایی برای معرفی فرهنگ ایران به جهانیان دارد. در این زمینه همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ضروری به نظر می رسد.

عالیه شکر بیگی نیز مهمترین راهبرد و راهکار دولت دوازدهم را برای بهبود شرایط اجتماعی جامعه برنامه ریزی های مدون دانست و گفت: برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت یا آنی نخستین گام دولت یازدهم برای بهبود معضلات اجتماعی محسوب می شود. به عنوان نمونه برای ارتقای آمار ازدواج جوانان نیازمند فراهم آمدن زمینه های اشتغالزایی در دولت دوازدهم هستیم. رییس دولت در این راستا می تواند، با پشتوانه و حمایت مردم، بهره گیری از اقتصاددانان کارآزموده و اساتید دانشگاه و همچنین توجه به طرح هایی که از طرف آنان ارایه می شود، مسیر اشتغالزایی را هموار کند. این اقدام بنیادی و موثر، زمینه های افزایش آمار ازدواج و کاهش دیگر آسیب های اجتماعی را فراهم می کند. مشارکت سازمان های مردم نهاد، جامعه دانشگاهی و مسوولان امر می نیز باعث به دست آمدن برنامه ای کاربردی شود که با همکاری ملت و دولت از معضل های اجتماعی گره گشایی خواهد کرد. ایجاد و افزایش آسیب های اجتماعی بیش از هر چیز به دلیل عدم برنامه ریزی های مناسب در دولت نهم و دهم بود اما اینک دولت دوازدهم می تواند با استفاده از بازوی مدنی و جامعه دانشجویی در سیاستگذاری های کلان از این منبع فعال استفاده کند و در این صورت می توان به بهبود مشکل های اجتماعی امیدوار بود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: 2خرداد1396، کدخبر: 82542094: www.irna.ir