اما زمانی که با منافع ملی و تصمیم گیری برای یک دولت و کشور سروکار داریم، بحث اولاتری بنام شایسته سالاری و مطالبه گری مدیریتی و سیاسی مطرح می گردد که خود نیازمند پرسشگری،آگاه سازی و حساس سازی لایه به لایه تصمیم گیران ، ذی نفعان و ذی مدخلان از سطوح بالا ، تا سرحد افکار عمومی است. نوشتار حاضر هم بر این اساس اقدام به نقد چرایی معرفی دکتر مسعود کرباسیان بعنوان گزینه پیشنهادی دولت دوازدهم برای تصدی پست وزارت اقتصاد و دارایی ، به مجلس نموده است. 

*** خبر معرفی دکتر کرباسیان ، شوک آور بود: تصور اولیه برای وزیر اقتصاد و دارایی، معرفی یکی از دو گزینه مسعود نیلی و طهماسب مظاهری توسط دولت دوازدهم بود. گزینه هایی که در اندکی زمانی بعد از داغ شدن تنور گمانه زنی های مدیریتی،مشخص شد که تمایل چندانی از طرف دولت دوازدهم، به معرفی آنها وجود ندارد.بعد از این ماجرا، تا جایی که رایزنی های ما نشان می داد، دولت تا روز سه شنبه هفته گذشته، به جمع بندی خاصی در خصوص معرفی گزینه مورد نظر خود به مجلس، برای تصدی پست وزارت اقتصاد و دارایی، نرسیده بود. بعد از آن ، صحبت ها تمرکز بر دو گزینه اقتصادی یعنی دکتر محمد نهاوندیان و دکتر مجید قاسمی داشتند و وزن بیشتر اخبار هم به سمت معرفی دکتر محمد نهاوندیان می چرخید. خبری که در اندک زمانی ، تحلیل های متفاوتی از آن بعمل آمد و منجر به سوگیری های کاملا قطبی گردید. شنیده ها از برخی نمایندگان مجلس ، کارشناسان تخصصی و  افکار عمومی، تا حد زیادی گویای این امر بود که در صورت معرفی نهاوندیان، مجلس بنا بر دلایلی چند ، ایشان را پذیرا نخواهد بود. اما ......

اما خبر شوک آور در صبح سه شنبه 17 مرداد 1396 ، با مطرح شدن رسمی نام دکتر مسعود کرباسیان بعنوان نامزد پیشنهادی دولت برای تصدی پست وزارت اقتصاد و دارایی شنیده شد. خبری که در ابتدا ، نوعی شوخی اقتصادی دولت با مجلس تلقی می شد. اما شوخی نبود و واقعیت داشت.

*** مسعود کرباسیان کیست؟ برادران کرباسیان، افراد خوشنامی در عرصه اجرایی کشور هستند. حداقل اگر کار خاصی را جلو نبرده باشند، حرف و حدیث خاصی ، پشت سر خود ندارند.مسعود برادر کوچکتر بوده(متولد 1335) و مهدی کرباسیان(متولد 1330)، برادر بزرگتر می باشد. دکتر مسعود دارای لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در حوزه های مدیریت و برنامه ریزی است . سابقه فعالیت در شهرداری(مشاور شهردار، سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های مردمی ، معاون خدمات شهری) ، گمرک(رئیس کل گمرک) و معاونت بازرگانی دستگاه های مختلف(وزارت بازرگانی، وزارت نفت ، وزارت صنایع سنگین) را دارد. همچنین سوابق مدیریت شرکتی عدیده (رئیس هیات مدیره، عضو هیات مدیره) در کارنامه حرفه ای وی دیده می شود. سوابق عضویت در مجامعی نظیر شورای پول و اعتبار و شورای عالی بانک ها(مربوط به سال های دور یعنی حدود سال های 63 تا 72) نیز در کارنامه وی وجود دارد. دکتر مسعود، ارتباط خود با مجامع علمی و دانشگاهی را نیز حفظ کرده و کار تدریس دانشگاهی، نگارش مقاله و مواردی همانند را نیز می توان در رزومه وی دید و در آخر اینکه، ایشان دارای نشان لیاقت و شایستگی و مدیریت در سال 1384 نیز هستند. 

قضاوت در خصوص کارنامه دکتر مسعود کرباسیان، نشان دهنده مواجه با مدیری شایسته و حرفه ای در حوزه صنعت ، معدن و تجارت است. نه مدیر حرفه ای در حوزه اقتصاد و دارایی ، پولی و بانکی، بورس و اوراق بهادار، مالیات ، بیمه و ..... .

*** اهمیت وزارت اقتصاد و دارایی برای دولت دوازدهم : 

قضاوت در خصوص دکتر مسعود کرباسیان را نمی توان انجام داد ، مگر اینکه در پیش شرط بحث ، یعنی اهمیت وزارت اقتصاد و دارایی برای دولت دوازدهم، هم نظر باشیم . وزارت اقتصاد و دارایی، برای دولت دوازدهم از جنبه هایی چند دارای اهمیت است. برخی از مهمترین این جنبه ها عبارتند از:

- وزارت اقتصاد و دارایی با توجه به حضور سازمان هایی نظیر گمرک ، مالیات ، بورس و .... ، بنوعی نقش وزارت نفت را برای دولت دارد(درآمدهای غیر نفتی دولت و بخش عظیمی از بودجه) . اداره غیر تخصصی و غیر راهبردی آن، لطمات زیادی را متوجه خود دولت خواهد کرد. 

- وزارت اقتصاد و دارایی ، آبستن تغییرات عدیده با رویکرد گذر از تشکیلاتی سنتی و جزیره ای به تشکیلاتی یکپارچه و راهبردی است. تحقق هدف در چنین شرایطی، نیازمند حضور تیم مدیریتی قوی و مسلط بر امور است. نه تیم هرچند شایسته ای که قصد آشنایی و سپس اقدام را داشته باشند. 

- حوزه فعالیتی وزارت اقتصاد و دارایی ، بدلیل ارتباط غیر قابل انکار با سایر حوزه های تخصصی کشور، نیازمند حضور تیمی مدیریتی دارای قابلیت و توانمندی مدیریت بحران است. اشرافیت کامل این تیم بر سیاستگذاری های اقتصادی و تحلیل اثرات، خروجی ها و پیامدهای اقدامات اجرا شده بر سایر حوزه های تخصصی، باعث حرکت چرخ اقتصادی کشور شده و در غیر این صورت ، با نوعی انهدام از درون مواجه خواهیم بود.

- مردم انتظار ویژه ای از دولت دوازدهم برای ساماندهی به مباحث تورم و رکود، رفاه و افزایش قدرت خرید ، رونق کسب و کار و ... دارند. این حوزه بحدی حساس است که شاید بنوعی بتوان تلقی امنیتی از آن نیز نمود. مدیریت بر چنین حوزه حساسی نیز، نیازمند حضورتیمی توانمند و آشنا به مسئله است.

- .......... 

*** حدس هایی در خصوص فرآیند معرفی دکتر مسعود کرباسیان : 

بیاناتی که در ادامه بحث حاضر می آید را نمی توان بعنوان مستندات قطعی تلقی نمود و تنها حدس هایی است که می توان در خصوص معرفی دکتر مسعود کرباسیان بعنوان گزینه وزارت اقتصاد و دارایی به مجلس زد.

- برخی از صاحب نظران و تحلیل گران، معتقدند که دکتر کرباسیان، نقش یک ناجی(شاید قربانی) را بازی می کند. یعنی دولت قصد دارد با سناریوی دو گامی خود، به وزیر اقتصاد مورد نظر دست پیدا کند. در گام اول، احتمالا مجلس کرباسیان را رد می کند و در گام دوم، دولت گزینه مورد نظر خود را معرفی خواهد نمود.

- برخی از تحلیل گران معتقدند که ، معرفی کرباسیان ناشی اطمینان دولت به رد شدن دکتر نهاوندیان بوده و دولت می تواند با انتخاب کرباسیان بعنوان وزیر ، نیروی مورد نظر خود را در نقش مشاور، قائم مقام ، ناظر و ...، بر نامبرده تحمیل نموده و عملا با نیروی خود ولی با کارت دکتر کرباسیان، بازی کند.

- برخی از سناریوها معتقدند که حضور کرباسیان ، بواسطه رایزنی های دکتر واعظی ، دکتر شریعتمداری و .... ، صورت گرفته است. 

- برخی دیگر از سناریوها، اضطرار دولت در انتخاب و معرفی گزینه وزارت اقتصاد و دارایی را عامل ، معرفی دکتر کرباسیان دانسته اند.

- برخی از تحلیل ها هم معتقدند که کرباسیان ، مسلما شایستگی های حرفه ای خاص خود را داشته و از توانمندی ها و اشرافیت لازم، برای اداره این وزارتخانه برخوردار است.

- داستان تحلیل ها مسلما به همین موارد ختم نشده و  ادامه دارد ....... 

*** انتهای شاهنامه را شما بنویسید و نمایندگان محترم مجلس(ان شاالله که خوش باشد):

نقد و شوخی پنداری ما بر معرفی دکتر کرباسیان بعنوان نامزد وزارت اقتصاد و دارایی ، بر اساس همین تحلیل ها صورت گرفته است. سوالاتی در خصوص ایشان و وضعیتی که در آن قرار خواهیم گرفت ، مطرح می گردد. سوالاتی نظیر: 

- میزان اشرافیت دکتر کرباسیان بر حوزه پولی و بانکی چقدر است؟ آیا صرف عضویت در شورای عالی پول و اعتبار و شورای عالی بانک ها (بعنوان نماینده یک دستگاه خاص)را می توان بعنوان شاخص اشرافیت تلقی کرد؟ 

- میزان اشرافیت دکتر کربایسان بر حوزه های بورس و اوراق بهادار و بیمه به چه میزان می باشد؟ بعید می دانیم جناب دکتر کرباسیان، حتی تعداد دقیق شرکت های فعال در بورس را بدانند و یا اطلاعات تخصصی از تابلوهای بورس، انواع تحلیل های تکنیکال و بنیادی و ... ، داشته باشند(هرچند شاید نیازی هم به دانستن چنین اطلاعاتی تا لحظه حاضر برای ایشان متصور نبوده باشد. لذا این بحث تاکید بر ضعف دکتر کرباسیان ندارد، بلکه تاکید بر نبود یا ضعف شاخص های یک انتخاب دارد).

- میزان اشرافیت دکتر کرباسیان بر سیستم جامع مالیاتی کشور،خصوصی سازی ، حسابداری و حسابرسی و قوانین مربوطه به چه میزان است؟

- جناب دکتر کرباسیان ، چند نفر را می توانند بعنوان تیم مدیریتی زیر مجموعه خود معرفی کنند(منظور رزومه سازی و یا معرفی صوری نیست. منظور ، دسترسی به افراد متخصصی است که بتوانند با ایشان کار کنند)؟

- ...... 

همه این سوالات را می توان بشکلی پاسخ گفت و حتی توجیه کرد. می توان برنامه ای بسیار دقیق ولی کاغذی، برای هر یک از این بندها ارایه نمود، اما بپذیریم که داستان در عمل چیز دیگری است و نباید با مسائل حساس، بشکلی احساسی یا غیر عمیق برخورد نمود.

در پایان ، مجددا عرض می کنیم که نقد حاضر، به هیچ وجه از شایستگی های حرفه ای دکتر کرباسیان بعنوان یک متخصص و مدیر فعال در این نظام مقدس،  نمی کاهد و حتی می توان با توجه به رفتار بزرگ منشانه ایشان ، قضاوت نمود که از تهیه متن حاضر نیز دلگیر نخواهند شد. چرا که نقد ما متوجه ایشان نیست. نقد ما متوجه عقلای قوم است. لطفا برای خودتان ، برای ما ، برای نسل های آینده ، برای این مملکت ، برای دین و ارزش های مشترک مان و برای .... ، بیشتر وقت بگذاریم و حساس تر انتخاب کنیم.