شعارسال: جهانگیری که شاید یکی از مهم‌ترین میهمانان این مراسم به شمار می‌رفت، دلیل عدم حضور رئیس‌جمهور را پیش آمدن یک برنامه عنوان کرد و درباره اهمیت حوزه علوم انسانی این‌طور توضیح می‌دهد: «تصور می‌کنم این حوزه از علم در همه مقاطع به‌ویژه زمان‌های خاص نقش بسیار کارساز و تعیین‌کننده‌ای برای عبور از مشکلات و تنگناها دارد و هرچه پیچیدگی مسائل این دنیا بیشتر می‌شود، نیاز به علوم انسانی هم بیشتر از گذشته احساس می‌شود.»

او انتظار مدیران و سیاستگذاران از نهادها و مراکز علمی را کمک به دولتمردان و شهروندان در فهم درست مسائل و همچنین ارائه راهکارهای مناسب برای برون‌رفت از آن می‌داند و می‌گوید: «اولین قدم برای حل مسائل فهم دقیق و صحیح از مشکلات است، چراکه اگر ندانیم مشکل‌مان کجاست، مسیرهای انتخاب‌شده هم ما را به مقصد درست نخواهد رساند.»

معاون اول رئیس‌جمهور مسیر طی‌شده در طول 40 سال انقلاب را راهی دراز و دشوار معرفی کرده و بخشی از این دوران را جزء دوران استثنایی تاریخ می‌داند. به گفته او، جنگ هشت‌ساله، جنگ بزرگ خلیج‌فارس و همچنین جنگ آمریکا و ناتو با افغانستان از اتفاقاتی است که در این چهار دهه شاهد آن بودیم و آثار جنگ خلیج‌فارس و افغانستان همچنان باقی مانده است.

پیدایش گروه‌های تروریستی که چهره‌ای خشن از اسلام را به نمایش گذاشته‌اند، از دیگر مطالب مطرح‌شده از سوی جهانگیری بود؛ موضوعی که جهانگیری درباره افول قدرت این گروهک تروریستی این‌طور می‌گوید: «اگر ایران دست به کار نمی‌شد، امروز گروه تروریستی داعش در منطقه قدرت و دولت داشت.»

نکته قابل‌ذکر درباره صحبت‌های جهانگیری این است که او بیشتر تمرکز خود را روی مسائل منطقه و مشکلات فعلی کشور قرار می‌دهد و تنها در بخش کوتاهی از صحبت‌هایش به لزوم توجه به علم اشاره کرده و می‌گوید: «باید با کمک تفکر علمی و اراده سیاسی نگرانی‌های جامعه را در همه زمینه‌ها به‌ویژه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کاهش دهیم.»

جهانگیری امروز را زمان گفت‌وگو و افزایش اعتماد به همدیگر، خود و نظام می‌داند و مهم‌ترین سرمایه برای عبور از دوران سخت کشور را طی چهار دهه اخیر سرمایه اجتماعی معرفی می‌کند؛ سرمایه‌ای که نتیجه قرائت دینی امام‌خمینی(ره) از اسلام است و امروز نیاز به ترمیم آن وجود دارد. به گفته او، بیش از دولت و نهادهای رسمی، دانشمندان، نخبگان و صاحب‌نظران باید برای ترمیم سرمایه‌های اجتماعی اقدام کنند.

معاون اول رئیس‌جمهور گفت‌وگو میان دولت و دانشگاه‌ها را آغازشده می‌داند و می‌گوید: «از سال گذشته در معاونت اول ریاست‌جمهوری تلاش کردم موضوع گفت‌وگوی ملی را در همه زمینه‌ها مطرح کنم، چراکه فکر می‌کردم راه‌حل عبور از تنگناها توجه به مسائل داخلی و گفت‌وگو است و در همین راستا نیز جلساتی را در دانشگاه‌ها برگزار کرده و چالش‌های کشور را نیز مطرح کردیم.»

جهانگیری که گویی قصد نداشت به حوزه علوم انسانی کوچک‌ترین ورودی داشته باشد، بخش پایانی صحبت‌هایش را نیز این‌طور ادامه می‌دهد: «امروز نهادهای حاکمیتی مسئولیت بسیار مهمی برعهده دارند و همه نهادها باید در چارچوب وظایفی که در قانون اساسی برایشان پیش‌بینی شده، عمل کرده و هرکس پاسخگوی تصمیمات گرفته‌شده‌اش باشد.»

او شرایط امروز کشور را خاص توصیف می‌کند و می‌گوید: «امروز مقطعی نیست که نخبگان ایران نسبت به سرنوشت کشور احساس مسئولیت نکنند. این قشر باید هم به دولت کمک کند و هم در جایی که نیاز است هشدارهای لازم را بدهد.»

شنیدن صدای اعتراض از سوی مردم نکته دیگر مطرح‌شده از سوی معاون اول رئیس‌جمهور بود؛ موضوعی که او درباره‌اش می‌گوید: «امروز در مقطعی هستیم که به‌شدت به شنیدن صدای مردم حتی اگر اعتراضی باشد، نیاز داریم؛ از آنجایی که در شرایط فعلی در تنگنا هستیم، اگر مردم به صحنه بیایند، می‌توانیم از مشکلات عبور کنیم، از سوی دیگر نخبگان باید تلاش کنند فضای گفت‌وگو با مردم ایجاد شود.»

جهانگیری که صحبت‌هایش را با علوم انسانی شروع کرده بود، در پایان صحبتش نیز گریزی به این بخش می‌زند و تصریح می‌کند: «امیدوارم صاحب‌نظران و اندیشمندان کشور در رشته‌های مختلف علوم انسانی در مقطع فعلی شرایط کشور را به خوبی درک کرده و تلاش کنند دیگران نیز این شرایط را درک کنند.»

وزیر علوم: برای تحقق اهداف جشنواره فارابی نیازمند برنامه‌ریزی هستیم

وزیر علوم که بعد از صحبت‌های حسین میرزایی، دبیر این دوره جشنواره پشت تریبون قرار گرفته بود، جایگاه علوم انسانی را نسبت به سایر علوم دارای اولویت بیشتر معرفی می‌کند و درباره دلیل این مساله این‌طور توضیح می‌دهد: «مهم‌ترین سرمایه فرهنگی در این علوم قرار دارد و به همین دلیل باید تاریخ حیات و دستاوردهای مردم ایران‌زمین مورد بازخوانی قرار بگیرد.»

او کارآیی جشنواره فارابی را کاربردی کردن علوم انسانی آن هم براساس نیاز جامعه می‌داند و می‌گوید: «در حقیقت این جشنواره تصویری از علوم انسانی و دستاوردهای این بخش در کشورمان است. البته برای اینکه بتوانیم اهداف در نظر گرفته‌شده این جشنواره را محقق کنیم، نیازمند برنامه‌ریزی هستیم.» توجه به توان دانشگاه‌ها در حوزه برنامه‌ریزی برای حوزه علوم انسانی از دیگر نکات مطرح‌شده ازسوی وزیر علوم بود؛ موضوعی که به گفته او در صورت استفاده از آن می‌تواند به گستردگی و غنای علمی آثار کمک کند.

وزیر علوم: دانشگاه‌های وابسته به دستگاه‌ها منحل می‌شوند

وزیر علوم بعد از پایان صحبت‌هایش، در جمع خبرنگاران نیز حاضر شد و به سوالات آنها پاسخ داد. او که مشکلات بخش تحقیقاتی دانشگاه‌ها را جدی می‌داند، می‌گوید: «اقداماتی در این زمینه انجام گرفته و حتی خود دانشگاه‌ها نیز به‌رغم محدودیت در اعتبارات‌شان اما بودجه‌های خود را صرف کارهای پژوهشی می‌کنند.» او به چالش‌های موجود در بخش تحقیقات علوم انسانی اشاره و تصریح می‌کند: «درست است که تحقیقات در علوم انسانی هزینه‌های زیادی طلب نمی‌کند، اما ایجاد فرصت‌هایی به‌منظور در دسترس قرار دادن منابع اطلاعاتی در این زمینه مطرح می‌شود که اقداماتی هم صورت گرفته است.»

غلامی در توضیح بیشتر این مساله این‌طور می‌گوید: «در یک سال گذشته تلاش کرده‌ایم ارتباط میان محققان و حکومت بیشتر شود. همچنین دانشگاه‌ها نیز هیات‌های علمی خود را برای مشارکت در حل مشکلات جامعه تشکیل داده‌اند تا دیدگاه اساسی دانشمندان به سمت حل مشکلات جامعه سوق یابد.»

اعزام دانشجو به خارج از کشور از دیگر سوالات پرسیده‌شده از عالی‌ترین مقام آموزش عالی کشور بود؛ موضوعی که او درباره‌اش این‌طور گفت: «در یک روش دانشگاه‌ها اقدام به اعزام دانشجو می‌کنند که در حال حاضر این روند کند شده است، چراکه اکثر دانشگاه‌ها اقدام به راه‌اندازی دوره دکتری کرده‌اند و روش دیگر نیز اعزام با هزینه شخصی و حمایت دانشگاه‌ها است و این شیوه نیز یک روند عمومی در دانشگاه‌ها است.»

وزیر علوم می‌گوید: «ما هیچ‌گونه نگرانی از تحصیل جوانان کشور در خارج از کشور نداریم. البته باید تلاش شود این دانشجویان به کشور بیایند و از ظرفیت آنها استفاده کنیم. تحقق این مساله نیز نیازمند آن است که در زمینه‌های مختلف طرح و برنامه‌هایی برای ایجاد بستر به‌منظور بهره‌مندی از ظرفیت‌های دانشجویان ایرانی مقیم خارج داشته باشیم.»

انحلال دانشگاه‌های وابسته به دستگاه‌ها که این روزها سرو صدای زیادی نیز به پا کرده، از دیگر سوالاتی بود که خبرنگاران از وزیر علوم پرسیدند؛ موضوعی که غلامی درباره‌اش می‌گوید: «شورای عالی اداری کشور مصوبه‌ای دارد که این مصوبه در برنامه ششم توسعه نیز دیده شده است و براساس آن دستگاه‌ها و نهادهای دولتی مجاز به داشتن دانشگاه نیستند، با این حال برخی نهادها و وزارتخانه‌ها به دلیل تربیت نیروی متخصص خود، از این قانون مستثنی شده‌اند.»

غلامی سازمان صدا و سیما را یکی از دستگاه‌های مستنثی از این بخش قانون می‌داند و توضیح می‌دهد: «دانشگاه متعلق به هر دستگاهی که اقدام به تربیت نیروی متخصص کند و آن فرد پس از فارغ‌التحصیلی ملزم باشد به دنبال شغل بگردد، مشمول انحلال خواهد شد.»

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه فرهیختگان، تاریخ انتشار:8بهمن1397 ، کدخبر: 163621: www.newspaper.fdn.ir