این اتفاق، نزد بسیاری از فعالان بازار سرمایه شائبه وجود سفته‌بازی و مافیا را پشت سهم به وجود آورد و حتی بسیاری عنوان کردند که برابری قیمت سهم با «زیان ساخته شده به ازای هر سهم» نشان از قدرت نمایی دستان پشت پرده دارد. به این ترتیب، برخی از کارشناسان صحبت از چالشی جدید در بازار کردند که با عنوان «چالش برابری قیمت سهم با زیان شرکت به ازای هر سهم»، معروف شد.

حدود یک ماه بعد (۲۲ خرداد) و در آخرین ساعات کاری بازار سهام (۱۲٫۵ ظهر) رخداد دیگری روی داد و قیمت سهام ایران خودرو با نماد «خودرو» ۵۳۵ تومان قیمت گذاری شد و چند ساعت بعد (حدود ساعت ۹ شب) صورت های مالی ایران خودرو در کدال منتشر و در این اسناد مشخص شد که ایران خودرو به ازای هر سهم دقیقاً ۵۳۵ تومان زیان ساخته است. این در حالی است که سهام ایران خودرو از دیرباز یکی از سهم‌های بزرگ بازار سرمایه بوده و سفته بازی روی سهم‌های بزرگ به دلیل حجم بالا، کمتر رخ می‌دهد؛ اما برابری قیمت سهام با زیان ساخته شده به ازای هر سهم، باز هم شائبه قبلی را پررنگ تر کرد.

حال باید دید که اگر واقعا افرادی پشت این سهم قرار دارند، از این کار خود به دنبال چه نتایجی هستند؛ در درجه اول، قطعا این افراد از صورت‌های مالی شرکت پیش از انتشار آن مطلع بوده‌اند و در درجه دوم، به دنبال قدرت نمایی و اثبات توان خود برای جابجایی قیمت سهام هستند و سوم اینکه، احتمالا برای این برابری قیمت سهم با زیان ساخته شده به ازای هر سهم، صورت‌های مالی نیز دچار تغییراتی نیز شده‌ است. البته برای این مورد آخر و به عبارت دیگر زیان‌سازی صوری (نشان دادن بیشتر زیان)، دلایل بیشتری نیز وجود دارد که در گزارشی دیگر به آن می‌پردازیم.

اما این حاشیه‌ها پیش از این نیز پیرامون صنعت خودرو در بازار سرمایه وجود داشت و عرصه را برای غول‌های خودروساز تنگ کرده بود. در واقع، این برای چندمین بار پیاپی است که صحبت از زیان ساختگی در صورت‌های مالی ایران خودرو بر سر زبان‌ها افتاده است. اتفاقی که در سال‌های گذشته نیز رخ داده بود، این بار با شرایط متفاوتی رقم خورد. با اندکی تامل می‌توان دریافت که اقدامات حساب شده‌ای رخ داده است تا سناریو به این شکل رقم بخورد. همان طور که اشاره شد، سهام این دو شرکت به اندازه کافی بزرگ هستند و تعداد سهام آنها نیز به قدری زیاد است که هر بازیگری جرات نکند نزدیک سهام این شرکت‌ها شود. بنابراین، قطعا گروه بزرگی پشت پرده قرار دارند که سهام را بازی می‌دهند؛ گروهی که به راحتی می‌توانند قیمت روی تابلو سهم را هرقدرهم که شرکت بزرگ باشد، تغییر دهند.

این بازیگران آنقدر لابی‌های قدرتمندی دارند که از زیان انباشته و زیان عملیاتی شرکت باخبر هستند و آنقدر قدرت عمل دارند که قبل از بارگذاری صورت‌های مالی شرکت روی سامانه کدال، از زیان شرکت با خبر بوده و قیمت سهام شرکت را با زیان شرکت برابر می‌کنند. به واقع، این گروه به دنبال اثبات قدرت خود به بازار و حتی سازمان بورس است و جالب اینکه، این اقدامات در سکوت سازمان بورس و اوراق بهادار رخ می‌دهد.

در مجموع، تمام اتفاقات موجب شد که شائبه دست کاری زیان شرکت دهن به دهن بچرخد و اینکه ایران خودرو صورت‌های مالی خود را دستکاری کرده و قیمت فروش محصولات خود را پایین‌تر از قیمت فروش واقعی، در صورت های مالی خود منعکس کرده است تا زیان خود را افزایش دهد.

با نگاهی گذرا به صورت‌های مالی «خودرو» می‌توان به نتایج جالبی دست یافت؛ به عنوان مثال، ایران خودرو در صورت‌های مالی سال ۹۷ خود اعلام کرده است که خودرو «دنا» را با قیمت ۴۰ میلیون تومان به فروش رسانده است! و این در حالی است که در سال ۹۷، قیمت کارخانه‌ای «دنا» به کمتر از ۴۵ میلیون تومان نرسیده است؛ حال باید در نظر گرفت که در سال ۹۷، شرکت بخش قابل توجهی از محصولات خود را به قیمت حاشیه بازار فروخته است. قیمت حاشیه بازار در سال گذشته برای خودرو دنا حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان بوده است.

حال سوال اینجا است که آیا سازمان بورس تخلف به این آشکاری را متوجه نشده است؟! داستان به همین جا ختم نشده و در کمال ناباوری مشاهده می‌شود که قیمت فروش «رانا» نیز در سال ۹۷ و در صورت‌های مالی ایران خودرو برابر با ۳۶ میلیون تومان بوده است. انتشار صورت‌های مالی به این شکل، یک مفهوم بیشتر ندارد؛ مبنی بر اینکه، مخاطبان صورت‌های مالی هیچ اهمیتی برای مسئولان ایران خودرو ندارند و فعالان این صنعت هرکاری که بخواهند را انجام می‌دهند و نهادهای نظارتی نیز هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. پیش از این نیز، سایپا برای ایجاد زیان صوری، قیمت خودروهای تولیدی خود را بسیار کمتر از قیمت کارخانه درج کرده بود. در صورت‌های مالی سال ۹۷ ایران خودرو، قیمت تندر ۹۰، معادل ۴۰٫۳ میلیون تومان و وانت آریسان، ۲۹٫۱ میلیون تومان درج شده است.

گروهی از کارشناسان معتقند، این اقدام خودروسازان برای ایجاد زیان کاذب بوده و در شرایطی که دو خودروساز داخلی متهم به ایجاد انحصار در بازار بوده و هستند و این روزها با در دسترس نبودن خودروهای وارداتی برای قشر زیادی از مردم، این انحصار پررنگ تر شده، آنان با این اقدام قصد دارند بازار را مجبور به پذیرش قیمت‌های بالاتر کنند. بنابراین، بخشی از زیان انباشته ۷٫۷ هزار میلیارد تومانی شرکت ایران‌خودرو در سال ۹۷ مرتبط با همین آمارسازی است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری اسب بخار ، تاریخ انتشار: 26تیر 1398 ، کدخبر:- asbe-bokhar.com،