شعار سال:در شمال ایران به ویژه در گیلان به هر شهری سفر کنید یک بازار سنتی مثل شنبه بازار انزلی ، بازار رشت، صومعهسرا و … را میتوان پیدا کرد. تشکیل بازارهای دورهای و هفتگی سابقهای طولانی دارد تا جایی که برخی از پژوهشگران احتمال میدهند که رشد شهرنشینی در شمال ایران ارتباط نزدیکی با بازارهای روستائی داشته و پایه های نخستین شهرها و شهرکهای ایران در شمال بر بازارهای هفتگی گذاشته شده باشد.
اکنون آبادیهایی در گیلان وجود دارند که به نامهای جمعه بازار و دوشنبه بازار خوانده میشوند. بدون شک در احداث این آبادیها، بازارهای هفتگی مؤثر بوده اند. با وجود افزایش راهها و گسترش شبکههای ارتباطی این بازارها هنوز هم در عرصه اقتصادی و اجتماعی جاذبههای سنتی خود را حفظ کرده اند. به طوری که میتوان آنها را از جمله جاذبههای گردشگری برای استان گیلان شمرد.
شور و نشاطی خاص در بازاهای هفتگی گیلان وجود دارد؛ از ابتدای صبح که فروشندگان بساط خود را پهن میکنند تا انتهای شب جمعیت زیادی در بازار تردد میکنند و از هر گوشه صدای آواز و فروشندهای برای جلب توجه و تبلیغ اجناس به گوش میرسد. این بازارها در گذشته تاثیر زیادی روی اقتصاد محلی داشتند زیرا قیمت محصولاتی که در آن بازارها عرضه میشود به نسبت مغازهها پایینتر است و در کنار هم قرار گرفتن محصولات یک رقابت سالم را ایجاد میکند.
نقش بازار در تحولات سیاسی و اجتماعیتشکیل بازارهای هفتگی و دوره ای در گیلان از جمله عوامل بیداری دهقانان و اوج گیری نهضتهای روستائی نیز بوده است؛ زیرا این بازارها غالبا مکانهای مناسبی برای تبادل اطلاعات و تنویر افکار و برخورد عقاید و اندیشه ها و نیز همبستگی بین افراد به شمار می رفتهاند. در بسیاری از نهضتها و جنبشهای گیلان از جمله قیام جنگل نقش بازارهای مزبور را نمیتوان نادیده گرفت.
بازار گیلانبازارها چه به صورت ثابت و چه به شکل سیار غالبا نقطه جوشش اعتراضها و قيامها بودهاند. در نهضتهای اسلامی و ملی نمونه های زیادی در این مورد وجود دارد؛ به عنوان مثال مختار ثقفی در قیام علیه امویان (۶۷۶۶ ه. ق) یارانش را در بازار بسیج کرد.
گاه بازارها چنان با منافع مالکان و اربابان در تعارض بوده اند که آنها را علیه خود بر انگیخته و به مبارزه و انتقامجوئی وادار ساخته اند. بسیار دیده شده که بازار هفتگی و دوره ای یا حتی بازار ثابت به دست قدرتمندان و عوامل آنها به تعطیل کشیده شده است. در «سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان» مربوط به وقایع سالهای ۱۲۷۶ و ۱۲۷۷ هجری قمری میخوانیم:
ولایت کرگانرود دکان و بازار مثل سایر ولایات ندارد. در قدیم بازار بود، فرج الله خان موقوف کرد. هر چیز بخواهند باید به انزلی و یا آستارا بروند و خرید نمایند به جهت همین، بازار را موقوف کرد که کسی از احوال ولایت و ظلم و تعدیاتش با خبر شود.
در مناطقی مانند لشت نشا و سنگر و … که تشکیلاتی به نام اداره املاک، منطقه جغرافیائی را زیر نظر خانها قرار میداد روابط اجتماعی بازاریان و روستائیانی که از گوشه و کنار جهت خرید در بازارهای هفتگی جمع میشدند دقیقا مورد توجه قرار میگرفت و در حقیقت اداره املاک در روزهای تشکیل بازار هفتگی مانند سایر مؤسسات دولتی روزهای فعال و پر جنب و جوشی را میگذرانید و در داخل آن تشکیلات، گروه ویژهای روزهای تشکیل بازار آماده دریافت خبرها و گزارشهائی بودند که وسیله خبر چینها در سطح بازار به آنان میرسید.
هنگام سلطه رضاشاه در روزهای بازار اگر در دست کسی روزنامه دیده می شما مورد سوظن و تعقیب قرار می گرفت، در سال ۱۳۱۰ شمسی چند مورد گزارش به اداره املاک لشت نشا داده می شود که کسانی در روزهای بازار علنا به خواندن روزنامه میپردازند و درخواست می شود که آنان را مورد مؤاخذه قرار دهند و اداره املاک در صدد جلوگیری از ورود روزنامه و پخش آن در میان بازاریان بر می آید و تنی چند از آنان را به اداره املاک برده تعهد میگیرد که دیگر سرمشق بدی برای دیگران نباشند و کار روزنامه خوانی را در بازار دنبال ننمایند!
تاریخ گیلاناما سرانجام در سالهای پس از جنگ جهانی دوم و کاهش فشار و اختناق، در بازارهای هفتگی عملا بر توسعه مبادلات پولی و برخوردهای درون طبقاتی و فرهنگی و سیاسی افزوده گردید و ضمن حل دشواریهای اقتصادی و فرهنگی فرصتهای بیشتری در رابطه با رشد سرمایه داری و تولیدات صنعتی به وجود آمد که زمینه جابجا شدن بازارهای هفتگی و حتی تعطیل بعضی از آنها و ایجاد بازارهای هفتگی دیگر را فراهم ساخت. قابل ذکر است که در دشتهای وسیع گیلان و در سواحل دریای خزر استفاده از راههای آبی نیز موجب گسترش و تغییر محل بازارهای هفتگی بوده است، همانطور که گسترش راههای شوسه از سالهای ۱۲۹۴ شمسی به بعد سرعت بیشتری پیدا کرد.
تغییرات و تحولات بازارهاگسترش شهرها و افزایش جمعیت آنها حداقل در ۲ شهر بزرگ لاهیجان (گیلان شرق) و رشت (گیلان غرب) تشکیل بازارهای هفتگی را به دست فراموشی سپرد. در عوض رفت و آمد به بازارهای اطراف این ۲ شهر افزایش یافت و این خود در وضع بازارهای دیگر از جمله بازارهای حاشیه شهر رشت مؤثر واقع شد به طوری که موجب تعطیل شدن بازار هفتگی آجی بیشه ( که اینک در محدوده کمربندی شهر رشت، قرار دارد) و تغییر محل بازار گیلاوندان (واقع در ۱۵ کیلومتری شهر رشت به روستای رود برده و از آنجا به سنگر گردید.
گیلان کجا بریمهمچنین در سایر شهرهای توسعه یافته گسترش و افزایش جمعیت موجب تعطیلی بازارهای هفتگی در مکانهای نزدیک به آن شهرها شده است. از میان شهرهای مزبور میتوان به صومعه سرا، انزلی، آستانه اشرفیه، اسالم و رضوانشهر اشاره نمود. آخرین بازاری که در زمستان سال ۱۳۷۱ تعطیل شد بازار هفتگی بازکیاگوراب لاهیجان بود که فعالیت آن بیش از چند هفته به طول نیانجامید.
بعضی از این بازارها هم به شکل دائمی درآمدند و دیگر بازار هفتگی نبودند.بازارهای فصلی و زیارتیغیر از بازارهای هفتگی و دوره ای بازارهای فصلی و زیارتی نیز در گیلان تشکیل میشد. در گذشته معاملات و مبادلاتی در توقفگاه کاروانها به عمل میآمد که در پاره ای از ماههای سال اندک نبود. هر یک از بازارهای زیارتی ویژگیهای خاصی دارند، مثلا بازار امامزاده آستارا تنها در چند روز زیارتی سال مانند تاسوعا و عاشورا تشکیل میگردد و در امامزاده نزدیک مناره بازار دهقانان از دومین پنجشنبه ماه مرداد تا آخرین پنجشنبه شهریورماه هر پنجشنبه تا جمعه شب را با خانواده خود در آن حدود میگذرانند. در امامزاده تورار نیز وضع به همین ترتیب است؛ روستائیان منطقه همین که فراغتی مییابند از هر سو به آن منطقه که از نقاط خوش آب و هوای پیرکوه است روی میآورند. گروههای اجتماعی دیگر از پرده خوانها، معرکه گیران، تعزیه خوانها، مرثیه خوانها و حتی فال بینان نیز به این بازارها میرفتند.
بازارهای فصلیباید یادآور شد که معامله و دادو ستد در این بازارهای گیلان محدود بود و بیشتر جنبه وقت گذرانی و تفریح داشت. اما بازارهای فصلی با رفت و آمد کاروانها و فروشندگانی که گاه از راههای دور برای مبادله کالاهای خود در بازارهای عمده به نقطهای روی میآورند اهمیت مییابد که از آن جمله می توان به روستای چکوور اشاره نمود.
روستای چکوور که در فرهنگ جغرافیایی جزو روستاهای دهستان ضیابر صومعه سرا آمده و در ۱۴ کیلومتری صومعه سرا قرار دارد، نقطه ارتباط کاروانها و فروشندگان روستاهای خلخال و فومن بوده است. این فروشندگان میتوانستند از طریق مرداب نیز به بازار انزلی برسند. غالبا یک روز پیش از تشکیل بازار انزلی و ۲ روز بعد از آن در این روستا معاملات و داد و ستد نیز جریان داشت و تا زمانی که کاروانها به رفت و آمد ادامه میدادند و استفاده از قایقها برای رسیدن به بازار امکان پذیر بود فعالیتهای اقتصادی انجام می گرفت؛ جایگاهها و انبارهایی نیز برای مسافران و کالاها در روستا وجود داشت و بدین ترتیب در بخشی از سال حداقل ۲ تا ۳ روز هفته محیط روستا از این نظر فعال بود. شبها نیز فانوسهای کنار مرداب و روستا راهنمایی قایقها و مسافران را به عهده داشتند.
راههای آبی برای بندرانزلی و بقعه سید جلال الدین اشرف برای آستانه اشرفیه موقعیت ممتازی از نظر بازارهای روز به وجود آورده اند. این دو شهر شلوغترین بازارها را داشته اند.
بازار ماهی فروشان گیلانبازار قدیم آستانه در اطراف بقعه و در حاشیه یک تلنبار بزرگ تشکیل میشد. کشتار هفتگی قربانیها در زیر این تلنبار انجام میگرفت و قربانیهای نذری پس از ذبح میان زائران پخش میگردید. بعدها این کشتارگاه به محل دیگری منتقل گردید و پس از دخالت شهرداریها در تقسیمات صنفی بازارهای هفتگی محل بازار هفته نیز تغییر داده شد.
در گذشته رفت و آمد به آستانه اشرفیه مانند بندر انزلی آسان نبود؛ زائران و مشتریان بازار روز و فروشندگان در روزهای زیارتی و روز بازار به جاو مکانی نیاز داشتند که شب یا شبهایی را در آن بگذرانند. در نیمه اول سال به خصوص در ماههای پس از کشت و بعد از برداشت زائران بیشتری روی میآوردند. خانه داران برای یک یا چند روز اطاقهایی را به مسافران اجاره میدادند که هنوز هم در نقاط مختلف گیلان و مازندران مرسوم است.
در یک مکان زیارتی دیگر به نام امامزاده ابراهیم در شفت که همچون سایر مکانهای زیارتی محل تشکیل بازارهای فصلی و تجمع فروشندگان دوره گرد است به نکات مشابهی با آنچه که در مورد آستانه اشرفیه گفته شد بر می خوریم، با این تفاوت که امامزاده ابراهیم به خاطر کوهستانی بودن و نداشتن امکانات لازم مانند آستانه اشرفیه پر رفت و آمد نیست.
حدود ۳۰ سال پیش روستای امامزاده ابراهیم دارای ۲ ردیف خانه های محقر و چوبی و ۲۲ باب دکان بود. در فصل سرما کلیه ساکنان روستا به نقاط دیگر کوچ میکردند و مراقبت از دهکده به اختیار ۴ خانوار محول میشد که برای حفظ و نگاهبانی آن اجیر میشدند.
تغییر محل و تعطیلی بازارهااز زمانهای نسبتا دور تا امروز حدود ۳۸ بازار هفتگی گیلان تعطیل شده است که اغلب آنها پس از یک جابجایی در فواصل مکانی کوتاهی رونق و فعالیت خود را از دست داده اند؛ از آن جمله می توان انتقال بازار آجی بیشه را به لچه گوراب و آلالان را به اسالم و بیکزاد محله را به رضوانشهر و چلمه سرا را به ارده جان نام برد. بازارهای دیگری مانند ارده رود کنار و جو پشت و خرارود و داره سرا و دیناچال سید شرفشاه و چند بازار دیگر پس از گسترش شهرهای مجاور و رونق یافتن بازارهای نزدیک به آن يکسره تعطیل شده اند.
تغییر زمان بازارهای هفتگی نیز علل و عوامل گوناگونی دارد، از آن جمله نزدیکی در مکان و تشکیل بازار در یک روز معین هفته است که خواه و ناخواه میبایست یکی از آن دو، روز تشکیل بازار را تغییر دهند. اما تغییر زمان تشکیل بازارهای هفتگی علل دیگری نیز دارد؛ به عنوان مثال برگزاری نماز جماعت در روزهای جمعه که طی سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته موجبات تغییر روز بازار هفتگی را در نقاط مختلف فراهم ساخته است.
بازار محلی رشتآخرین مکانی که با این تغییر روبرو گردید بازار هفتگی هشتپر بود. ابتدا به خاطر مخالفت مغازه داران شهر، تشکیل بازار هفتگی به روز جمعه محول شد چون مغازه داران روز جمعه را تعطیل میکردند، اما پس از چند هفته با دخالت مقامات محلی بازار هفتگی به روز پنجشنبه موکول شد تا روز جمعه تمام فعالیتها متوقف باشد و علاقمندان بتوانند در مراسم نماز جمعه شرکت نمایند.
بسیاری از بازارهای هفتگی گیلان دارای سابقه ای طولانی می باشند؛ اسامی برخی از آنها را میتوان در سفرنامه ها و کتابهای تاریخ ملاحظه کرد از جمله بازار انزلی ، آستانه اشرفیه املش، رودسر، سیاهکل، صومعه سرا، ضیابر، کسما، ماسال، اسالم، فومن، کلاچای، کوچصفهان، لنگرود، لشت نشا و شاندرمن… بعضی از بازارهای فعال گیلان طی ۲ دهه اخیر تشکیل گردیدهاند و تاریخ تأسیس بسیاری از آنها به سالهای بعد از ۱۳۵۷ می رسد. عامل اساسی پیدایش این نوع بازارها کوتاه کردن دست واسطه ها در عرضه کالاها است. .
تشکیل بازارهای هفتگی در نقاط مختلف و روزهای متفاوت به نحوی ترتیب داده شده که ساکنان سراسر مناطق جلگه ای و کوهستانی بتوانند خود را به یک یا دو بازار هفتگی برسانند. بازار گردها نیز فرصت مییابند که برای عرضه کالاهای خود در یک هفته به چند بازار بروند. تعداد بازارهای گیلان طی روزهای هفته بدین شرح است: شنبه ۱۶ بازار؛ یکشنبه ۹ بازار؛ دوشنبه ۱۱ بازار؛ سه شنبه ۱۰ بازار؛ چهارشنبه ۱۷ بازار؛ پنجشنبه ۱۲ بازار؛ جمعه – مجموعا ۷۵ بازار.
بدین ترتیب میتوان گفت هنوز هم بازارهای هفتگی توان آن را دارند که از دشواریهای اقتصادی و اجتماعی ساکنان قلمرو جغرافیایی خود بکاهند و فرصتهای مطلوبتری را در رابطه با سرمایه و تولید ایجاد نمایند، حتی شرایط مناسبی را برای عرضه نیازهای اقتصادی و نیروی کار در حاشیه شهرهای کوچک به وجود آورند. به همین دلیل اجناس مختلفی غیر از فرآورده های ویژه منطقه در این بازارها عرضه میشود و در کنار فروشندگان حصیر و دام و طيور محصولات صنعتی داخلی و خارجی را نیز میتوان یافت. طبیعی است که چهره روستایی بازارهای هفتگی در مناطق نزدیک به شهرهای بزرگ رفته رفته رنگ میبازد.
در ماههای معینی از سال معامله بعضی از کالاها رونق بیشتری مییابد که آن نیز در بعضی از بازارها با حضور شرکتها و صنایع بزرگ و کوچک در ارتباط میباشد مثلا بازار رضوانشهر در کنار کارخانه بزرگ چوکا و ساکنان خانه های سازمانی آن با جنب و جوش بیشتری همراه است و ساکنان و کارگران غالب نیازمندیهای هفته را در روز بازار تهیه میکنند.
جنبه های اجتماعی و تفریحی بازارهادر «احسن التقاسیم» ضمن اشاره به آداب و رسوم دیلمیان از بازارهای هفتگی و گروههای اجتماعی و تفریحات و سرگرمیهای مردم آن در هزار سال پیش یاد شده و چنین آمده است:
«ایشان (دیلمیان) مجلسهایی آزاد در کوچه و بازار نیز میسازند و با پوشیدن کیسههای طبری و در دست داشتن زوبین در آن شرکت میکنند، دانشمند را معلم میخوانند… در آنجا فروش نان معمول نیست و آن را اهانت میشمرند… هفته بازارها دارند برای هر دیه یک روز نهاده اند و پس از پایان بازار زنان و مردان به جایگاه کشتی گرفتن روند؛ داور در آنجا بر نشسته طنابی به دست گرفته هر کس پیروز شود یک گره بر آن میبندد .»
در برخی سفرنامهها جهانگردان که به گیلان آمدهاند، تا زمان مشروطه بازار رفتن دهقانان را بخشی از برنامه های تفریحی و اجتماعی آنها دانستهاند. بعضی از روستاییان برای دیدارهای دوستانه، انتخاب همسر و گردش و تفریح به بازار می روند. رفتن به بازار چنان لطف و جذبه ای دارد که پدران و مادران به عنوان تشویق فرزندان خود را به بازار میبرند.
سهیلا خانم ماهی فروش انزلیمیتوان گفت بازار رفتن برای نوجوان گیلان نشانه خروج از دنیای کودکی و پیوستن به جرگه مردان است. او با رفتن به بازار احساس می کند که قدم از مرحله کودکی بیرون گذاشته است، لذا میکوشد با کمک به پدر و مادر، علاقمندی خود را به دخالت در مسایل زندگی و بازار نشان دهد و فرهنگ نوین بازار را بشناسد و با دیگران درباره دیده ها و شنیده های خود به گفتگو بنشیند. حضور صاحبان حرفهها و طبقات مختلف نظیر نقالان، معرکه گیران، ریسمان بازان، تعزیه خوانها، نامه نویسها، مارگیران، دعانویسان و فالگیران رونق بیشتری به بازارهای روز میبخشد. بیشترین مراجعین دعانویسها و فالگیران را زنان و مردان کم در آمد روستاها تشکیل میدهند. نامه نویسان و یا به قول خودشان محررين به نوشتن قرارداد و اجاره نامه و وصیتنامه و نظایر آنها میپردازند. در عرف روستا نوشته آنان دارای احترام و قدرت قانونی است. این گروه با همه طبقات مردم در سنین متفاوت سر و کار دارند.
عوامل رکود بازار های هفتگی گیلانصرفنظر از عوامل طبیعی مانند برف و باران و بسته شدن راههای ارتباطی و یا فرارسیدن زمان کشت و برداشت که به طور موقت به رکود بازار روز میانجامد عوامل پیش بینی نشده دیگری نیز موجب رکود کار بازاریان میگردد. جیمز بیلی فریزر که سفرش به گیلان مصادف با روزهای فروکش کردن بیماری طاعون در منطقه بوده است خبر از تعطیل بازارهای هفتگی گیلان و مازندران میدهد و در سفرنامه خود می نویسد:
«در لاهیجان محل بازار نسبتا پر ازدحام بود، اما بقیه کوچه ها چنان خلوت و خالی بود که وقتی از آنجا خارج شدم به زحمت کسی را یافتم که راه رشت را به من نشان دهد.»
حوادث قومی و نزاعهای محلی و پاره ای از مشکلات دیگر موجب رکود بازار میگردد. بازار روز همیشه محل آشنائیها و دوستیها و صمیمیتها نیست، گاه نیز مرکز توطئه ها و درگیریها و حوادث ناگوار میباشد، حوادثی که حتی چپاول و غارت را به دنبال دارند. در گذشته اختلاف بین خانها و مالکین و درگیری عوامل آنها با یکدیگر موجبات اختلال در کار بازار را فراهم میساخت. وصول مال الاجاره و مطالبات از روستائیانی که توسط کارگزاران خانها و مالکان در بازار روز غافلگیر میشدند گاه وضع بازار را آشفته میساخت.
انتشار خبر سربازگیری نیز موجب رکود فعالیتها در بازار می گردید. بعضی از فروشندگان جوان مانند خریداران جوان روستاها از رفتن به بازار خودداری میکردند. در سالهای اخیر نیز مواردی دیده شده است که جوانان ماهها از حضور در بازار خودداری نموده اند. نا امنی راههای ورود و خروج بازار از جمله موانع کار بازاریان است. شایعه به کمین نشستن دزدان در جنگلها و راههای دوردست و کوهستانی تعداد مشتریان بازار روز را کاهش میدهد.
بازار هفتگی روستایی هااما با همه این مسائل، بازار در روزهای فعالیت محیط پر تلاش است که موجبات خوشحالی و سرگرمی اهالی را فراهم میسازد. در گذشته که رفت و آمد مانند امروز آسان نبود فروشندگان دوره گرد قبلا خود را آماده میکردند و با توجه به فاصله محل زندگی خود و بازار روز زمان عزیمت را تنظیم نموده کالاها و اجناس را توسط قاطر یا الاغ و گاهی نیز گاری به بازار حمل می کردند. فروشندگان فقیر که حتی از داشتن الاغ محروم بودند کوله بار مملو از کالا را بر دوش میکشیدند.
شنبه بازار انزلیبندرانزلی دارای بازار هفتگی فعال و پرمحصولی بود که خریداران میتوانند کالاها و اجناس مورد نیاز خود را در آن بیابند. این بازار اکنون نسبت به گذشته رونق کمتری دارد و شنبه بازار به معنای بازار هفتگی هم به مکان دیگری منتقل شده است. بازار میوه و ماهی همچنان در محل قبلی یعنی شنبه بازار روگا دایر است اما فروشندگان دورهای به دلیل ایجاد ترافیک در مرکز شهر به محل دیگری منتقل شدهاند. قدمت شنبه بازار انزلی به سالهای ۱۳۰۰ برمیگردد. صیادان ماهیهای خود را برای عمده یا خرده فروشی به این بازار میآوردند و روستائیان هم محصولات خود مثل سبزیجات و انواع ترشی را برای عرضه در روز شنبه به انزلی میآوردند.
شنبه بازار انزلی روگامحصولات غذائی از شهرستانهای دیگر حتی صنایع دستی از فرش ترکمنی تا چاقوی زنجان و محصولات محلی مانند ماهی و مرغابی و انواع پرندگان شکاری و برنج و نیز فرآورده های صنعتی و دامی و بافته های حصیری و سفالی و تورهای ماهیگیری در این بازار عرضه میشود.
در حول و حوش بازار وسایل حمل و نقل موتوری و آبی برای رفت و آمد آماده بودند. از صبح زود قایقهای موتوری راههای آبی را طی کرده کالاها را به نزدیکترین فاصله که کنار بازار زیر پل باشد میرساندند. حالا خودروها جای قایقها را گرفته و قبل از آن هم قایقهای پارویی آسانترین روش برای حمل کالا بود.
تنوع شکار و ماهی هر چند نسبت به بازارهای دیگر بیشتر است، اما هر چه باشد پاسخگوی نیاز مردم به گوشت نیست، در حالی که قبلا در برخی نقاط مردم با استفاده از گوشت پرندگان و ماهی احتیاجی به گوشت گوسفند و گاو نداشتند به عنوان مثال، قبل از انقلاب در برخی نقاط از جمله آبکنار، دکان قصابی وجود نداشت و مردم از گوشت پرندگان مانند مرغابی و یا ماهی استفاده می کردند
شنبه بازار انزلی مثل دیگر بازارهای هفتگی جزو جاذبههای گردشگری گیلان است. گردشگرانی که به گیلان سفر میکنند علاقه دارند در بازارهای هفتگی قدم بزنند و شور و حال مردم را تماشا کنند.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت پیک لند،تاریخ انتشار:--،کدخبر:---،picland.co