شعار سال: تلفن همراه بخشی جدایی‌ناپذیر از زیست امروز انسان است. فناوری مانند درختی ستبر در خاک معرفت انسانِ معاصر ریشه دوانده است و همچون سایه‌ای او را تعقیب می‌کند. این پدیده نیز، همچون دیگر پدیده‌ها دارای عوارضی جانبی ازجمله هزینه نگهداری و تعمیر است. بر اساسِ آخرین آمارها، بیش از 30درصد دارندگان تلفن همراه در ایران ماهانه گوشی خود را برای تعمیرات، تجهیزکردن یا به‌روزرسانی به فروشگاه‌های مخصوص این کار می‌برند. مرکز اصلی این بازار چندهزار میلیاردی در ایران؛ «پاساژعلاالدین» است که روزانه پذیرای صدها هزار مراجعه‌کننده از سراسر ایران است.
 
در مازندران نیز شهرهای ساری، بابل، آمل و قائمشهر به ترتیب بیشترین میزان تراکنش مالی در حوزه‌ی تلفن همراه را دارند. دو مرکز اصلی فروش و تعمیرات تلفن‌همراه این استان در شهرهای ساری و بابل قرار دارد. مرکز اصلی اما، «پاساژ چهل‌ستون» در خیابان جهوری اسلامیِ «ساری» است که در سه طبقه به مشتریانش از سراسر استان خدمات می‌دهد و بخش عمده‌ای از موبایل بازار مازندران نیز از همین مکان توزیع می‌شود. 
 
اما با این‌همه تراکنشِ مالی و مراجعه‌ی مردمی؛ هنوز هیچ‌کس نمی‌داند که دستمزد منصفانه و قانونی تعمیرات یا به‌روزرسانی یک تلفن‌همراه ـ حداقل در میان برندهای معتبر ـ چقدر است. هیچ لیستی از قیمت‌گذاری خدمات در این حوزه وجود ندارد و مغازه‌هایی در ساری هستند که روزانه بیش از 10میلیون تومان سودخالص از بخش جانبی تلفن‌همراه به‌جیب می زنند، در حالیکه ارزش واقعی خدمات ارائه شده توسط آنها به 1میلیون تومان هم نمی‌رسد.
 
 اما ناآگاهی مردم از این فناوری و نبود سامانه‌ای نظارتی، موجب شده که شهروندان بدون هیچ سوالی، مبلغ تعیین‌شده توسط فروشنده را بپذیرند. در واقع برخی از این فروشگاه ها هم جیبمان را می زنند و هم به شعورمان توهین میکنند. بدتر آنکه بسیاری امروز بدون یخچال می‌توانند زندگی کنند، اما بدونِ موبایل، نـه! به همین خاطر هزینه‌ی نگهداری موبایل، عملا درحال قرارگرفتن در سبد هزینه‌های ضروری خانوارها (خوراک، مسکن، درمان) در مازندران است.
 
 در این بازار هرکسی به قدر انصاف خود فاکتور صادر می‌کند، ممکن است شما نیاز شما تعمیر ال‌سی‌دی و نصب چند برنامه باشد و یک فروشگاه از شما 100هزارتومان و فروشگاهی دیگر 200 هزار تومان مطالبه کند. مسئله این است که شما نمی‌دانید کدامیک از این فروشگاه‌ها و تعمیرکاران خبره‌تر هستند و نتیجه بهتری از هزینه‌کرد، نصیب‌تان می شود! ممکن است باخودتان فکر کند دلیل این تفاوت قیمت در کیفیتِ کار نهفته است، بنابراین از روی «اجباری‌ناخودآگاه» برای تعمیر تلفن خود 200 هزار تومان بپردازید.
 
بازار تلفن‌همراه در ساری آنقدر بی‌دروپیکر است که عملا هیچ تناسبی در آن به چشم نمی‌خورد. تفاوت هزینه‌ی تعمیر یک موبایل از «بلوارکشاورز» تا «خیابان فرهنگ» بعضا بیش از 200 درصد است.
 
به گزارش عبارت فروشگاه‌ها و تعمیرگاه‌های «اپل» هم برای خودشان داستانی مجزا دارند و هیچ نهادی برای نظارت بر شیوه فاکتورسازی‌های تخیلی آنها درکار نیست. بعضا یک چک‌آپ ساده و نصب چند برنامه برای بسیاری از دارندگان گوشی‌های اپل که خودشان دانش کافی برای مدیریت برنامه‌های خاص این گوشی را ندارند، بیش از 500 هزار تومانی آب می‌خورد. از آنجا که گوشی اپل بسیار گرانقیمت است، دارنده‌گانش ترجیح می‌دهند خودشان آن را دستکاری نکنند، یا به هر فروشگاه و تعمیرگاهی اطمینان نمی‌کنند، بنابراین هرچه سروشکل یک فروشگاه و موقعیت مکانی‌اش بهتر باشد، سراغ آن می روند.
 
ناگفته پیداست که هزینه تعمیرات در چنین اماکنی سربه‌فلک می‌کشد، در حالیکه عملا هیچ کاری جز چک‌کردن چند ایمیل و جابجا کردن چند گذرواژه صوت نگرفته که در بهترین حالت 10 هزار تومان هزینه دارد. با اینحال برای ساختن یک اپل‌ایدی ساده و نصب چند برنامه جانبی، بعلاوه خرید یک فیلترشکن یکساله، باید بیش از 1میلیون تومان پرداخت کنید. یعنی نصف حداقل دستمزد یک کارگر در سال آینده! بنابراین اگر اپل داشته باشید مثل سیب گازتان می زنند  و حسابی جیبتان را خالی می کنند.
 
ذکر این نکته ضروری است که مقصود این گزارش همه بازار و همه فروشندگان و تعمیرکاران نیست، بلکه مقصود گروهی است که از نبود نظارت بر بازار و عدم قیمت گذاری عادلانه سواستفاده می کنند. افراد و اماکنی که هر روز در حال بیشتر شدن هستند.
 
 در همه جهان، شفافیت اقتصادی و قانون بازار آزاد اجازه هیچ‌گونه سردرگمی و نادانی را به مشتری نمی‌دهد. حقوق مشتری در جهان امروز آنقدر مهم است که در بسیاری از کشورها، عدم رعایت آن به استعفای مقامات‌عالی می‌انجامد. نمی‌توان مردم را گُنگ و بی‌اطلاع در کف جامعه رها کرد و تنها دلخوش به چند شماره تلفن برای ثبت شکایت‌ها شد. موضوع گرانفروشی خدمات، در بازار موبایل آنقدر روشن و واضح است که شکایت نمی‌خواهد!
 
همه‌ی مردم، ازجمله خود مسئولان به وفور با این پدیده برخورد کرده‌اند. فرماندار،نمایندگان مجلس، رییس اتاق اصناف، رییس اداره مالیات و خلاصه روسای تمام نهادهای اقتصادی و نظارتی و البته مدیران ارشد استانی، «موبایل هوشمند» دارند و قاعدتا بارها برای تعمیر آن اقدام کرده‌اند. پرسش اصلی اینجاست که آیا نشده حتی یکبار به ذهنشان خطور کند که نرخ‌گذاری خدمات‌جانبی تلفن‌همراه بر اساس چه سازوکاری است؟
 
شاید این بی‌تفاوتی؛ مصداق این جمله‌ی معترضه باشد که "مسئولان جلوی چشم‌شان را درست نمی‌بینند، اما مدام از قدم‌های بزرگ حرف می‌زنند".
 
زیستِ روزمره، مملو از این سوالات بی جواب و هزینه‌های به‌نظر بی‌پایانی است که مردم باید برای آنها پرداخت کنند. درخواست ضروری و البته منطقی مردم این است که هرچه سریعتر سازوکاری برای نظارت بر این بازار تدوین و اجرایی شود و نتیجه آن به اطلاع افکارعمومی برسد.
 
 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری تحلیلی عبارت ، تاریخ انتشار: 13 دی 1399  ، کدخبر: 57560، www.ebaarat.ir