شعارسال: با نهایی شدن رای دیوان عدالت اداری در مورد حذف قیمت‌گذاری دستوری قیمت بلیت هواپیما، قیمت بلیت در مسیر‌های مختلف تا ۱۰۰ درصد نسبت به نرخ مصوب قبلی افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که صنعت هوایی ایران تقریباً بنزین رایگان دریافت می‌کند و بلیت خود را گران‌تر از ایرلاین‌های خارجی می‌فروشد!

حتی در مسیر‌هایی کم تقاضای جنوب در فصل گرما نیز قیمت بلیت هواپیما افزایش یافته و مثلاً در مسیر تهران - قشم که فعلاً تقاضای سفر آن پایین است، ایرلاین‌ها نرخ بلیت خود را بالاتر از سقف نرخ‌نامه مصوب تعیین کرده‌اند.

آذرماه ۱۴۰۲، شرکت‌های هواپیمایی به استناد رای دیوان عدالت اداری بهای فروش بلیت در مسیر‌های داخلی را ۴۰ تا ۷۰ درصد افزایش دادند. بر اساس حکم دیوان «نرخ‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل هوایی در قلمرو نرخ‌گذاری تکلیفی دولت قرار نمی‌گیرد و اصل بر این است که عرضه و تقاضا نرخ خدمات را تعیین می‌کند»؛ اما شدید وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری در برابر این رأی موضع‌گیری کردند و خواستار تجدیدنظر در آن شدند.

البته چند روز رییس دیوان عدالت اداری در نامه‌ای به وزیر راه از درست بودن رأی اولیه و تائید نهایی آن خبر داد و دست وزارت راه و شهرسازی از قیمت‌گذاری بلیت کوتاه شد؛ اما این سؤال مطرح است که اگر قیمت بلیت هواپیما مشمول قیمت‌گذاری نیست و باید طبق عرضه و تقاضا تعیین شود، تکلیف یارانه سوخت نجومی چه می‌شود و چرا چنین رویه‌ای در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای بار و مسافر، تاکسی‌رانی و تاکسی‌های اینترنتی اجرا نمی‌شود؟

سوخت ارزان، بلیت گران

هواپیما‌های مسافربری ایران به‌طور میانگین برای هر نفر ساعت حدود ۴۰ لیتر بنزین مصرف می‌کنند؛ بنزینی که بر اساس فوب خلیج‌فارس، لیتری ۲۷ هزار تومان ارزش دارد و ایرلاین‌ها فقط ۶۰۰ تومان بابت هر لیتر آن پرداخت می‌کنند. بر اساس این اعداد، به ازای هر نفر ساعت در صنعت هوایی ایران حدود ۲۴ هزار تومان هزینه سوخت پرداخت می‌شود درحالی‌که ارزش واقعی این سوخت بیش از یک‌میلیون تومان است که از بیت‌المال و در قالب یارانه سوخت تخصیص می‌یابد.

نکته قابل‌توجه این است که باوجود این حجم تخصیص یارانه، سقف قیمت مصوب بلیت هواپیما مثلا در مسیر یک‌ساعته تهران - مشهد ۱.۳ میلیون تومان تعیین شده که ۲ درصد آن مربوط به هزینه سوخت یارانه‌ای است؛ اما اکنون با نهایی شدن رای دیوان، بلیت‌های این مسیر ۲ تا ۳ میلیون تومان فروخته می‌شود که حدود ۵۰ تا ۱۳۰ درصد بالاتر از نرخ مصوب با سوخت یارانه‌ای است.

جالب‌تر اینکه گفته می‌شود ایرلاین پرآوازه ترکیه‌ای چندی پیش برای فعالیت در مسیر تهران – مشهد با نرخ بلیت کمتر از ۱.۵ میلیون تومان و البته با دریافت سوخت آزاد اعلام آمادگی کرده است!

قیمت مصوب و قیمت عرضه بلیت هواپیما در مسیر‌های منتخب داخلی برای دو هفته آینده، مطابق جدول ذیل است:

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

پیشنهاد آزادسازی نرخ سوخت ایرلاین‌ها به دولت رفت:

محمد محمدی بخش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این پرسش که پس از آزادسازی نرخ بلیت هواپیما قیمت سوخت تحویلی به شرکت‌های هواپیمایی چه تغییری می‌کند اظهار کرد پیشنهاد آزادسازی نرخ سوخت تحویلی به ایرلاین‌ها در مسیر‌های پروازی داخلی به دولت رفته و در کمیسیون‌های تخصصی در حال بررسی است. قیمت سوخت جت بخش بار، مراکز آموزشی، هلی‌کوپتری آزاد محاسبه می‌شود. تنها سوخت پرواز‌های داخلی ایرلاین‌های ایرانی با قیمت ۶۰۰ تومان عرضه خواهد شد. محمدی‌بخش با بیان این‌که نرخ سوخت ایرلاین‌های خارجی آزاد است، افزود: اگر این‌ها را تفکیک کنیم عدد شرکت‌های هواپیمایی مشخص است. برای ایرلاین‌های داخلی نیز دولت پیشنهاد آزادسازی قیمت سوخت را مطرح کرده است. وی در خصوص نرخ تعیین شده برای سوخت ایرلای‌های داخلی گفت: قیمت را سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت مشخص کرده‌اند و سازمان هواپیمایی دخل و تصرفی در آن ندارد. بر این اساس هر نرخی هم دولت اعلام کن، اجرا می‌شود (شعار سال: اشتباه کلیدی پیشنهاد ارایه شده به دولت در قسمت آزادسازی سوخت هواپیما‌های کارگو یا باری است. بنا به دلایل عدیده، قیمت سوخت هواپیما‌های باری یا کارگو باید با یارانه باشد و تنها سوخت ایرلاین‌های داخلی و خارجی را باید آزاد کنیم. قیمت فوب خلیج فارس را معیار قیمتگذاری قرار دهید و قیمت بلیط هم باید متناسب با کلاس هواپیما و سن آن برابر متوسط جهانی تعیین شود. آن وقت ببینید ما ضرر می‌کنیم یا ایرلاین دار‌ها. سکوت‌های متوالی ما، برای خیلی از والا زادگان، امر را مشبه کرده بود.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون