شعارسال: حفاظت از جنگل‌ها همواره یکی از مهم‌ترین موضوعات و مباحث زیست محیطی در دنیا به‌ویژه در ایران می‌باشد. کشوری که تنها هفت درصد از مساحت کل آن را پوشش جنگلی تشکیل می‌دهد. با این حال راهکار‌های مختلف و متعددی از سوی کارشناسان به‌منظور حفظ این منابع با ارزش که نقش مهمی نیز در مقابله با تغییرات اقلیمی دارند، ارائه شده که طرح تنفس، یکی از آنهاست.
با وجود همه تاکیدات صورت پذیرفته در طرح تنفس به منظور عدم خارج کردن هرگونه چوب از جنگل، شاهد هستیم که به شیوه‌های مختلف بعضا قانونی و فراقانونی، اقدام به دور زدن بی سر و صدای این طرح می‌گردد. تاکنون ۴سند درخصوص اعطای سند برداشت چوب شکسته از جنگل‌های هیرکانی صادر شده که اتفاقا با مخالفت معاون امور جنگل این سازمان نیز مواجه شده است.

سند اول مربوط به یکی از مشاوران فنی سازمان جنگل‌هاست که طی نامه۲۱۴۵۶/۱۲/۹۹ در تاریخ ۷مهر، از رئیس سازمان درخواست می‌کند مجوز بهره‌برداری از درختان افتاده ریشه‌کن و بیمار در قالب طرح‌های جنگلداری سابق (پیش از سال۹۹) از سوی معاونت جنگل‌های سازمان صادر شود.
* سند دوم مربوط به تاریخ ۱۳مهر ۱۳۹۹ است که عباسعلی نوبخت، معاون امور جنگل طی نامه شماره۲۲۱۷۷/۰۳/۹۹ با هرگونه بهره‌برداری از چوب جنگل‌های هیرکانی مخالفت می‌کند.

* در سند شماره۳ که صورتجلسه ۵آبان۹۹ ستاد ملی مدیریت منابع طبیعی است، نوبخت بار دیگر مخالفت خود را با بهره‌برداری از درختان شکسته اعلام می‌کند. اما رئیس سازمان جنگل‌ها بر فعال شدن مجدد طرح‌های جنگلداری سابق بدون برداشت درخت سرپا تأکید می‌کند. سند سوم نیز به وضوح مشخص می‌کند که صدور مجوز بهره‌برداری از درختان شکسته در سازمان جنگل‌ها در جریان است.

** در سند چهارم، نامه‌ای به شماره۲۴۱۸۲/۱/۹۹ به تاریخ ۶آبان‌ماه از سوی مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری خطاب به معاون سازمان برنامه و بودجه امضا شده است که بازگشت طرح‌های جنگلداری سابق با عنوان «دخالت‌های جنگل‌شناسی بهداشتی» در آن درخواست می‌شود.

سازمان جنگل‌ها براساس قانون، تا پایان سال۹۸ می‌توانست درختان شکسته، ریشه‌کن یا خشک شده و غیرقابل احیا را از جنگل‌ها برداشت کند، اما از ابتدای سال ۱۳۹۹ براساس قانون، اجازه چنین اقدامی را ندارد. البته طی سال‌های گذشته بخشی از درختان که به‌صورت تجمعی در جنگل‌ها افتاده بودند، نشانه‌گذاری و حدود ۵هزار مترمکعب چوب جنگلی به محلی برای دپو در کنار جاده‌های جنگلی منتقل شدند.. کارشناسان امور جنگل معتقدند در چنین شرایطی که فعالیت بسیاری از قاچاقچیان چوب در جنگل‌های گیلان، مازندران و گلستان دامنه‌ای وسیع‌تر از گذشته به‌خود گرفته است، صدور چنین مجوز‌هایی بی‌شک نقض بزرگ طرح تنفس جنگل است. انتشار ویدئوی شگرد تازه و عجیب قاچاقچیان چوب در جنگل‌های هیرکانی روستای گاسگر محله رویان در مازندران به تازگی واکنش‌های زیادی را از سوی کارشناسان و تحلیل گران منابع طبیعی به دنبال داشته است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران در این باره گفته است که «پس از در اختیار گرفتن فیلم کت زنی یا پوست کندن درختان و مشاهده آن، به مسئولان مرتبط ماموریت داده شد تا از نزدیک صحنه خسارت‌های وارده را دیده و گزارش‌های لازم را ارائه کنند.»

عدم تناسب مبلغ جریمه قطع درختان جنگلی با ارزش مادی درختان یکی از دلایلی است که سبب شده قاچاق چوب در کشور صرفه اقتصادی برای قاچاقچیان داشته باشد. دادگاه براساس ماده ۴۲، جریمه قاچاق هر متر چوب جنگلی را بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون ریال تعیین می‌کند در حالی که قیمت هر متر درختان جنگلی شامل گونه‌های راش، پلت، شیردار، توسکا، نمدار، ون، بلوط، آلوکک و ملج در بازار حداقل بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال، یعنی ۴ برابر جریمه قاچاق است. هرچند در سال ۱۴۰۲، هیات وزیران در این زمینه مصوبه جدیدی داشت که جریمه‌های نقدی قطع درختان را درحدود ۹ برابر افزایش داد و با وجود آنکه این مصوبه ابلاغ شده و قرار است در استان‌ها ملاک عمل قرار بگیرد. این قانون جدید دربعضی استان‌ها هنوز اجرایی نشده است.
سوال ما از وزارت جهادکشاورزی این است که آیا با خشکه دار‌ها مواجه هستیم یا خشکه دار سازی توسط قاچاقچیان چوب (بوسیله کت زنی یا لایه برداری حلقوی از دور درخت برای خشکاندن آن) در حال پیگیری است؟ وزارت جهادکشاورزی چه اقدام و برنامه‌ای برای کاهش و ممانعت از این آسیب رسانی عمدی به جنگل را دنباله گیری می‌کند؟

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از منابع گوناگون