شعارسال: معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست خبری از سر ریز خرید کتابها به بخش خصوصی خبر داد و درباره ترویج کتابت قرآن به خط مفاخر ملی گفت: این موضوع در حوزه کار معاونت فرهنگی نبوده و مربوط به معاونت قرآن و عترت است.
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز؛ 18 دیماه در نخستین نشست خبری خود گفت: پیش از من دکتر صالحی، معاون فرهنگی بودند که گرایش بسیاری به برنامهریزی و نهادینه کردن مقررات و ضوابط داشته و دارند و بسیاری از رویکردها را مشخص کردهاند و بستر خوبی فراهم شده است و من هم از این فضا استفاده کرده و در همین مسیر پیش خواهم رفت.
وی افزود: یکی از یادگاریهای آقای صالحی این است که ١٤ رویکرد را مشخص کردهاند که از میان آنها به دو مورد اشاره میکنم، اول ترویج کتاب و کتابخوانی و تقویت فرهنگ و هویت دینی است که فعالیتهای معاونت میتواند در این راستا تعریف شود، دوم حمایت از صنعت چاپ و دیگری بهبود کسب و کار نشر است، تسهیل مجوزها در نشر کتاب، بحث کاغذ، وام به کتابفروشان و تمرکززدایی از امور چاپ و نشر نیز از موارد دیگری است که اقداماتی در رابطه با آنها انجام شده است که در این زمینه آمار نشان میدهد در سه ماهه گذشته در اصفهان ٥٩٠ کتاب تقاضای چاپ داشته که ٥٣٠ کتاب مجوز گرفته است، 50 کتاب مشروطی داشته و تنها یک مورد رد شده است، از این رو ما تمرکززدایی را تقویت خواهیم کرد و در آینده از 10 استان به 15 استان افزایش مییابد.
وی در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه رئیس جمهور در پی تصویب قانون ترویج کتابت قرآن به خط مفاخر ملی در مهرماه به وزارت ارشاد ابلاغ کردند که این وزارتخانه مجاز است در جهت اجرای این قانون هر سال از یارانههای موجود برای چاپ و نشر قرآن به بخشهای غیردولتی اعتباری را اختصاص دهد، وزارت ارشاد در این زمینه چه برنامهای دارد، گفت: خرید و توزیع در اختیار ناشران است و بخشی از خرید کتابها از سوی معاونت فرهنگی انجام میشود، اما این امر به معاونت قرآن و عترت مربوط است و اینکه در مدارس یا سایر مراکز چه قرآنی توزیع و ترویج شود، در حوزه کار معاونت فرهنگی نیست.
جوادی در ادامه درباره نمایشگاه کتاب گفت: مسیرمان تمرکز زدایی است و در رابطه با نمایشگاه کتاب در استانها پیگیری شده و ممکن است در سالی موفق بوده باشیم و در سالهایی عملکرد خوبی نداشتیم، البته همه این امور در راستای ترویج کتابخوانی است و باید در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشیم.
وی ادامه داد: خط مشی آثاری که منافی عفت عمومی و اخلاقی هستند، باید مشخص شود که در بخش مبانی فقهی و اعتقادی آثار هم کار جدی انجام شده است و در این زمینه تلاش میکنیم، از نیروهای متخصص، متعهد و حرفهای استفاده کنیم تا اشتباهات و خطاها کاهش یابد و زمان صدور مجوز را نیز کوتاهتر کنیم.
جوادی تصریح کرد: یارانههای قابل توجهی در نمایشگاههای استانی و طرحهای پاییزه، عیدانه و تابستانه کتاب و ... داریم و اینها باید تقویت شوند، همچنین در بخش مربوط به باشگاههای کتاب که به تازگی به راه افتاده، طرح خوبی است و میتواند در ترویج کتاب و کتابخوانی موثر باشد، از سوی دیگر تقویت فرهنگ و هویت دینی نیز مطرح است که سیاستهای حمایتی در این زمینه وجود دارد، به عنوان مثال وجود بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و یا حمایت از کتب ارزشمند و فاخر در همین زمینه بوده است.
وی در ادامه عنوان کرد: بحث دیپلماسی فرهنگی نیز موضوع مهمی بوده و حضور ایران در کشورهای دیگر اهمیت ویژهای دارد و با وجود غنای فرهنگی در برخی موارد از برخی کشورها عقب هستیم، از سوی دیگر گرنت یک سیاست حمایتی خوبی است که در نمایشگاههای خارجی میتواند مورد توجه قرار گیرد و ما نمیخواهیم سهمی از این موضوع داشته باشیم، بلکه سیاست ما سیاست حمایتی است.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره حمایت از ناشران گفت: حمایت از ناشران کم نمیشود و باید از کتابفروشان و اهالی قلم حمایت بیشتری انجام شود و سهم اولیهای با همکاری بانک شهر اختصاص پیدا کرده و مورد تصویب رسیده است. همچنین آییننامهای در حمایت از کار کتابفروشان تنظیم شده و در راستای کاهش خدمات شهری آنها، در حال نهایی شدن است و امیدواریم در دولت به تصویب برسد، بنابراین یارانهها کم یا متوقف نمیشود و سعی در افزایش آنها داریم.
جوادی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه فعالیتهای بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان محدود به برگزاری چندین جایزه ادبی شده است و از مسیر اصلی خود منحرف شده است، بیان کرد: در رابطه با بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و یا هر بخش دیگر اگر انتقادی وجود داشته باشد، بررسی میکنیم و اگر از اهداف اصلی خود دور شده باشد جلوگیری خواهد شد وصرف انتقاد نمیتوان اقدامی انجام داد. از این رو بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در راستای حفظ و صیانت از میراث فرهنگی و شعر و ادبیات فارسی فعالیت میکند و اگر به عنوان مثال نقدی در رابطه با داوریها وجود دارد، میتواند مورد بررسی قرار گیرد و ما سعی کردیم در داوریها دخالتی نداشته باشیم. البته ممکن است نقدهایی به معاونت فرهنگی وجود داشته باشد که در همین زمینه سامانهای در دست راهاندازی است تا هر کس در رابطه با فعالیتهای فرهنگی نقد و پیشنهادی دارد، ارائه دهد. از این رو از فعالیتهای بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان این برداشت را ندارم که از مسیر خود دور شده است.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر اینکه به دلیل وجود تنش میان تشکلهای نشر و عدم هماهنگی و اجماع آنها شاهد بودیم که در دوره اخیر حواشی مختلفی برای شورای برنامهریزی نمایشگاه وجود داشت، آیا بهتر نیست وزارت ارشاد امور اجرایی را صفر تا صد تا آمادگی کامل تشکلها بپذیرد و در صورت انسجام میان آنها امور را واگذار کند، بیان کرد: تأکیدم این است که از واگذاریهای سالهای گذشته یک گام هم عقب نیاییم، ما از میزان واگذاری سال قبل به عقب نخواهیم رفت؛ مسیر واگذاری را تسهیل خواهیم کرد، تا تصدیگری کم شود، اما اشکالاتی وجود دارد و باید مرتفع کرد، ما این مسیر را به عقب بر نمیگردیم، اگر تا پیش از این شش کمیته را واگذار کرده بودیم این مسیر را ادامه میدهیم؛ اختلاف در هر صنفی وجود دارد در تمام تشکلها هم هست و مختص ناشران نیست، در میان اساتید دانشگاهها نیز وجود دارد، چرا که حوزه نشر هم حوزه اقتصادی بوده و رقابت در آن وجود دارد و ممکن است این اختلافها بیشتر باشد.
معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد ادامه داد: در مورد شورای برنامهریزی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که طی هفته گذشته جلسه نخست آن برگزار شد و جلسه دوم هفته آینده برگزار میشود، ما تنها به عنوان میزبان در حضور تشکلها هستیم و دخالتی نداریم.
جوادی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا برگشت نمایشگاه کتاب تهران به مصلی به معنای برگشت به عقب نیست، گفت: در رابطه با مکان نمایشگاه، به خواسته ناشران توجه کردیم. مصلی به لحاظ تحولاتی که اخیراً رخ داده، حدود 90 هزار متر مربع فضای مسقف و مفید دارد و حداقل از 5 بخش نمایشگاه، چهار بخش در این فضا قرار خواهند گرفت و امکانات اضافهای در بخش ایاب و ذهاب نیز برای بازدیدکنندگان فراهم شده است؛ چرا که نظرمان بر این است که نمایشگاه کتاب تهران باید به گونهای برگزار شود که خانوادهها دسترسی آسانی به آن داشته باشند. از این رو همکاری بسیار خوبی را با مصلی شروع کردهایم.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طرحهای حمایتی از ناشران گفت: تقاضای کتاب مسئله اصلی است و باید تقاضای کتاب و کالاهای فرهنگی در جامعه را افزایش دهیم، البته بخشی از این کار بر عهده وزارت ارشاد است و بخشی دیگر باید با تعامل دستگاههای دیگر مانند صدا و سیما و آموزش و پرورش انجام شود.
وی ادامه داد: مشکل اصلی حوزه نشر با پرداخت یارانه و وام حل نمیشود؛ چرا که در حال حاضر دولت بودجهای را برای توسعه منابع انسانی در روستاها در نظر گرفته، اما از آنجا که در روستاها و برخی شهرها ویترینهای مناسب برای فروش کتاب نداریم، با حمایتهای جزیی ارشاد این امور سامان نمی گیرد،از این رو دولت در راستای حمایت از مجتمعهای فرهنگی، پاتوق کتاب، کتابخانهها و ترویج کتاب و کتابخوانی باید دغدغه جدی داشته باشد. وقتی کار فرهنگی خوبی در روستاها نداریم و پاتوق کتاب تبدیل به انبار شده است؛ از این رو روستاها آسیبپذیری بیشتری پیدا میکنند و این نگرانی وجود دارد. به همین دلیل تلاشم این است که بخشی از کار معاونت فرهنگی را به روستاها ببرم و دغدغهام در این بخش است.
جوادی با بیان اینکه سالانه نزدیک به پنج میلیارد ریال از نهادهای دولتی کتاب خریداری میشود، گفت: از این پس این سیاست لغو شده و خرید از نهادهای دولتی انجام نمیشود و خریدهای آتی، بیشتر معطوف به بخش خصوصی خواهد بود و به این بخش سرریز خواهد شد.
جوادی درباره رویکرد تقویت هویت دینی نیز بیان کرد: شرط اول ایجاد فضای واقعی دینی این است که انسانهای آگاهی وجود داشته باشد، زیرا در صورت غفلت از این مسئله، تقویت لایههای دیگر وجود انسان پایداری نخواهد داشت، از این رو باید از طریق مکانیسمهای چون کتاب به معرفت و دانش عمیق دینی غنا بخشیم.
وی درباره ممیزی کتاب گفت: نگاهم به ممیزی این است که جای ناقد را نگیریم، اگر به کتابی مجوز دهیم که هیچ اشکالی نداشته باشد، درست نیست و باید فضای نقد باز باشد. ممکن است ارشاد به کتاب مجوز داده باشد، اما آموزش و پرورش کتابی را صلاح نمیداند که در اختیار دانشآموزان قرار گیرد، این به معنی نفی وزارت ارشاد نیست و این به تشخیص آنها برمیگردد. از این رو من نگران این موضوع نیستم، بلکه نگران این هستم که کاری علمی نباشد و به دلیل عنوان یک نویسنده، به کتابی اجازه نشر داده نشود.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری بین المللی قرآن، تاریخ انتشار18دی96،کدخبر: 3680162، www.ikna.ir