شعار سال: در ابتدای این جلسه سعید‌رضا جندقیان‌بیدگلی، معاون امور دهیاری‌ها، با اظهار امیدواری نسبت به این‌که با برگزاری چنین جلساتی وظایف مربوط به دستگاه‌های مختلف مشخص می‌شود، گفت: طبق توافق، تمام محورهای توسعه استان لرستان را مشخص کردیم، همچنین مشخص شد از 106 روستا چه تعداد به فعالیت‌های خدماتی، کشاورزی یا صنایع خرد و کوچک مشغول هستند. باید تمرکز خود را بر این مناطق بگذاریم و با اعزام کارشناسان به این مناطق ظرفیت‌های هر منطقه را مشخص کنیم. اکنون هر شخص به‌صورت جدا یک گیاه دارویی را تولید می‌کند که باید همه به‌صورت یک زنجیره و در قالب یک مجموعه محصول خود را تولید کنند و پس از آن باید به بحث بازاریابی و فروش بپردازیم. معاون امور دهیاری‌ها با انتقاد از این که گاهی مسئولان استانی برگزاری این جلسات را ضروری نمی‌دانند، گفت: در این راستا فرم‌هایی برای نظرسنجی آماده کرده‌ایم تا متوجه شویم که دوره‌های برگزار شده لازم است یا خیر. جندقیان‌بیدگلی با اشاره به این‌که دولت پنج وظیفه مهم برعهده دارد، گفت: صدور مجوزهای لازم، هماهنگی بین دستگاه‌ها، تأمین تسهیلات لازم (پول و منابع)، ترغیب بخش خصوصی برای فعالیت و برگزاری جلسه انگیزشی برای گروه‌ها از جمله وظایف مهم دولت است. وی با اشاره به این‌که کشاورزی، دامداری و گردشگری ازجمله ظرفیت‌های استان لرستان محسوب می‌شود، عنوان کرد: ابتدا باید ظرفیت‌های خود استان معرفی شود که در این رابطه جلساتی نیز با کارشناسان مربوطه داشتیم و در هفته دوم شهریور ماه نیز نشستی با استاندار خواهیم شد. وی با اشاره به این‌که باید افرادی از دهیاری‌ها به مناطق مختلف اعزام شوند تا ظرفیت‌ها را به‌خوبی بررسی کنند و قوانین را آموزش دهند، افزود: باید بتوانیم گزارش عملکرد مناسبی را تا پایان سال 97 به مسئولان مربوطه ارائه بدهیم و به هر استان نیز با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی که دارد سهمی از بودجه تعلق خواهد گرفت.

اجرای طرح الگوی کشت در هر منطقه ضرورت دارد

در ادامه حسین زینلی، مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، با بیان این‌که برگزاری این نشست فرصتی است که بتوانیم با همکاری هم حرکتی برای پیشرفت در حوزه گیاهان دارویی انجام دهیم، افزود: استان لرستان به‌دلیل داشتن پتانسیل بالا به‌عنوان پایلوت گیاهان دارویی انتخاب شده است. برای این منظور باید پتانسیل‌های بالقوه به‌ بالفعل تبدیل شود. استان لرستان دارای آب‌وهوای بکر و ظرفیت‌های خوبی است و باید روی ظرفیت‌های آن درست کار شود. وزارت جهاد نیز در حوزه باغبانی برای این منظور فعال شده است و تمام معاونت و بخش‌ها در اختیار دهیاری‌هاست تا بتوانیم از تمام امکانات نهایت استفاده را ببریم. مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در ادامه افزود: در بخش باغبانی پتانسیل‌های بسیاری وجود دارد؛ برای این‌که نقشه راه درستی در این زمینه ترسیم شود، باید از پتانسیل‌های استان اطلاع کافی داشته باشیم. زینلی با اشاره توزیع یارانه بذر و نهال در سال جاری گفت: توزیع یارانه بذر و نهال امسال به این‌صورت است که برای هر نهال 30 تا 40 درصد یا در برخی مواقع70 تا 80 درصد بودجه به‌عنوان یارانه به کشاورز پرداخت می‌شود که این اقدام می‌تواند نیروی محرک خوبی برای روستاییان باشد. وی با اشاره به اهمیت گسترش دانش فنی در بین روستاییان افزود: اجرای طرح الگوی کشت در هر منطقه به این معنی است که در هر روستا چه گیاهی کاشته شود و بر اساس آن بازاریابی برای محصولات تولید شده را انجام دهیم. مجری طرح گیاهان دارویی تصریح کرد: باید کارگروه‌ها با هم یک تفاهم‌نامه ایجاد کنند تا وظایف مشخص شود و امتیازاتی را دریافت کنند تا افراد رسالت خود را انجام دهند تا حداقل برای سال آینده مشکلات کم‌تر شود. وی با بیان این‌که مرکز اصلی تولید محصولات در تمامی کشور روستا‌هاست، افزود: باید برای بازاریابی محصولات تولید شده در روستاها برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم و تمام نیروهایمان در یک مسیر قرار گیرند. برای بازار‌های محلی نیز باید جایگاهی را در نظر بگیریم که در فرآیند اقتصادی رونق ایجاد کند. در این زمینه هرچه مطالعات بیش‌تر باشد، نتایج بهتری خواهیم گرفت. زینلی با اشاره به اهمیت انعقاد تفاهم‌نامه بین امور دهیاری‌ها و وزارت جهاد کشاورزی گفت: نحوه ایجاد تفاهم‌نامه برای ما اهمیت بسیاری دارد و با امضای آن مسئولیت‌هایی را برعهده می‌گیریم که دارای مزیت‌های اقتصادی هستند. مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به پتانسیل بالای روستاها خاطرنشان کرد: نگاه به روستاها فقط نباید معطوف به کشاورزی باشد و باید به ظرفیت‌های دیگر این مناطق در زمینه فعالیت‌های تجاری توجه شود. برای ایجاد رونق اقتصادی در روستاها باید فروشگاه زنجیره‌ای در استان‌ها برای فروش محصولات ارگانیک فعال شود. با استفاده از تکنولوژی‌های به‌روز در روستاها و انتقال شرکت‌های دانش‌بنیان به روستاها می‌توانیم شرایط خوبی ایجاد کنیم. زینلی خاطرنشان کرد: در استان لرستان از سال گذشته تاکنون 450 هکتار افزایش سطح زیرکشت گیاهان دارویی داشتیم و امسال هم قطعاً خواهیم داشت. گیاهان دارویی اشتغال‌زایی بالایی دارند؛ برای مثال اگر خانواده‌ای یک‌هکتار گل گاو زبان کشت کند، 800 کیلو تا یک‌تن گل گاوزبان به‌دست می‌آورد و حداقل حدود 200 میلیون تومان درآمد دارد. گیاهان دارویی به آب زیادی نیاز ندارند و می‌توان به‌صورت دیم آن‌ها را کاشت و محصول برداشت کرد. بعضی از روستاها نیز دارای مراتع هستند که از آن مراتع نیز می‌توان استفاده کرد.

برگزاری جلسات متعدد از سوی معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری برای پیگیری اهداف

علی هیودی، عضو معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، نیز اظهار داشت: آقای جندقیان‌بیدگلی پذیرای دستگاه‌های خدمات‌رسان به روستاها و پرانرژی به دنبال حل مشکلات هستند و از طرفی آقای طهماسبی، معاون امور باغبانی وزیر جهاد کشاورزی، هم فردی عالم و پذیرای دستگاه‌های خدمات‌رسان به روستاست و حاضر است داشته‌های معاونت خود را در اختیار مجریان قرار دهد. تاکنون چندین جلسه از سوی معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری و معاون دهیاری‌ها با رئیس سازمان تعاون روستایی و دیگر حوزه‌ها داشته‌ایم. در این‌جا لازم است از انتخاب آقای حسین زینلی به عنوان مجری طرح ملی گیاهان دارویی تشکر کنم، چراکه وی به دنبال ارتقای خدمت‌رسانی به روستاییان در حوزه تولید گیاهان دارویی است.

باید از تولیدمحوری به سمت بازارمحوری حرکت کنیم

ابوالفضل براتی، رئیس بخش تحقیقات و توسعه بخش بازار گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، نیز گفت: در یک‌سال‌ونیم گذشته برنامه‌های زیادی تدوین کردیم و متوجه وجود ظرفیت‌های بسیار شدیم. پس چرا با وجود این ظرفیت‌ها توسعه ایجاد نمی‌شود؟ باید گفت دو مفهوم از توسعه در اقتصاد مطرح می‌شود: کان استرکت و استراکچر؛ تفاوت این دو چیست؟ کان‌استرکت به این معنی است که با توجه به طرح از پیش تعیین شده عده‌ای با هم جمع می‌شوند و کار بزرگی را انجام می‌دهند که ما به‌دنبال آن هستیم که روی ساختار کلی چه تأثیری دارد. رئیس بخش تحقیقات و توسعه بخش بازار گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: یک ساختار کلی برای توسعه بخش کشاورزی و ایجاد رفاه در مناطق کم توسعه‌یافته روستایی در نظر داریم؛ یعنی دو سیاست موازی و همزمان. ساختاری را طراحی کرده‌ایم تا بتوانیم هم‌زمان فعالیت‌هایی همچون تولید گیاهان دارویی، توسعه آبزی‌پروری و تولید محصولات باغی را انجام دهیم. وی ادامه داد: هدف ایجاد فروشگاه سلامت است که محصولات سالم و ارگانیک را در بلندمدت به سبد غذایی مصرف خانوار بیاورد و باید بخش‌های خصوصی در ایجاد آن همراه شوند. در صورت همکاری نکردن بخش خصوصی هرچند برنامه‌های متعددی برای توسعه تولید ارگانیگ در کشور داشته باشیم، باز هم دست‌یابی به فرهنگ استفاده از محصولات ارگانیک به کندی ایجاد خواهد شد. اگر بخواهیم توسعه کشت و فراگیر شدن رفاه را داشته باشیم، باید رویکردمان را از تولیدمحور به بازارمحور تبدیل کنیم. حال این پرسش پیش می‌آید که آیا فروشگاه سلامت در شهرهای کوچک‌تر از 100 هزار نفر توسعه خواهد یافت؟

تولید گیاهان دارویی زمینه‌ساز ایجاد اشتغال برای روستاییان

علی ابراهیمی، دبیر ستاد توسعه گیاهان دارویی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، هم با ابراز خشنودی از این‌که به روستاها توجه می‌شود و برای آن‌ها امکاناتی در نظر گرفته می‌شود، گفت: متأسفانه در حال حاضر فقط 30 درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن هستند؛ در حالی‌که در گذشته شاهد سکونت 70 درصدی در این مناطق بودیم. وی با بیان این‌که تولید گیاهان دارویی در کشور زمینه‌ساز ایجاد اشتغال برای ساکنان روستاها است، ادامه داد: اگر اقدامات ما در این زمینه درست و به‌موقع باشد، شاهد ایجاد اشتغال پایدار خواهیم بود. وی با بیان این‌‌که تمامی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها برای توسعه مناطق روستایی دارای برنامه هستند، ادامه داد: تولید گیاهان دارویی زمینه‌ساز ایجاد اشتغال فراوان برای جوانان مناطق روستایی است و تاکنون از این طریق شغل بسیاری ایجاد شده است. استان لرستان نیز در این زمینه ظرفیت‌های بی‌شماری دارد که باید از آن نهایت استفاده را کرد. تولید مرزه کوهی در این منطقه توانسته بخشی از بازار‌های جهانی را به‌خود اختصاص دهد. خوشبختانه استاندارد‌های شغلی به‌خوبی فراهم شده است و سازمان فنی حرفه‌ای نیز کمک خواهد کرد. وی با بیان این‌که چهارمین جشنواره گیاهان دارویی و طب سنتی 21 تا 24 آبان سال جاری برگزار می‌شود، ادامه داد: در جشنواره اول 39 شرکت دانش‌بنیان و مرکز علمی در جشنواره حضور داشتند که این تعداد در جشنواره دوم (سال 91) به 171 مرکز و در جشنواره سوم به حدود 500 مرکز افزایش یافت. ابراهیمی با اشاره به ارزش بالای گیاهان دارویی افزود: باید فناوری و دانش روز را در تولید گیاهان دارویی به کار بگیریم، زیرا این گیاهان علوفه نیستند که اگر بازار نداشتند ارزشی نداشته باشند.

دهیاران، تسهیلگران اجرای برنامه‌های کلان در سطح روستاها

اسماعیل زیارتی‌نصرآبادی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه روستایی، نیز با بیان این‌که این سومین جلسه‌ای است که در این زمینه برگزار می‌شود، افزود: در استان لرستان باتوجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی می‌توان کاری مشترک انجام داد. باید دید که در این زمینه داشته‌های ما چیست. وی با اشاره به اقداماتی که دهیاران می‌توانند برای توسعه مناطق روستایی انجام دهند، افزود: آن‌ها می‌توانند مروج‌ ایده‌های شما در مناطق روستایی شوند و خود به‌طور مستقیم وارد عمل شوند و تسهیلگر برنامه‌های شما در سطح روستا باشند. همچنین می‌توانند سبب جلب اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری در این مناطق شوند.

مباحث بازاریابی در بخش تولیدات کشاورزی دیده شود

اشکان جعفر‌کریمی، مدیرکل هماهنگی عمرانی و خدمات روستایی، نیز در این جلسه گفت: در بسته‌ای که مطرح شد، جای بازار خالی بود؛ به این‌ علت توجه به گیاهان دارویی زیاد نبود. تجربه‌، ما را به صنعت و دانشگاه نزدیک کرد و جلساتی با گروه طراحی صنعتی دانشگاه تهران برگزار کردیم که ایده‌های خوبی برای تولید محصولات روستایی داشتند. وارد کردن دستگاه‌ها و فروش و بازاریابی هم باید در کارگروه‌ها بحث شود.

بخش‌ خصوصی در عرصه‌های مختلف به کار گرفته شود

محمد حجتی، کارشناس عمران و خدمات روستایی، نیز عنوان کرد: مبحث دیگری که سال‌های سال مطرح است، این است که وزارت جهاد کشاورزی در زمینه سیاست‌گذاری و توزیع محصولاتی مثل کود و سموم در عرصه روستایی فعال است و کماکان نیز به این کار ادامه می‌دهد، اما سیاست‌ها در وزارت جهاد متفاوت است و در اجرا چیز دیگری می‌بینیم. آن‌ها توزیع می‌کنند و ترویج می‌دهند، ولی میزان و چگونگی استفاده را آموزش نمی‌دهند. این کارشناس عمران و خدمات روستایی ادامه داد: هر زمان که دولت در اجرا دخالت کرد، ضربه خوردیم و سقوط کردیم، لذا باید بخش‌ خصوصی را در عرصه‌های مختلف دعوت و با آن‌ها مشارکت کنیم؛ به این ترتیب بهتر به نتیجه می‌رسیم. بحث بعدی راه‌اندازی صنایع تبدیلی و بسته‌بندی و برند‌سازی است که بسیار اهمیت دارد. حدود سه سال در زمینه محصولات ارگانیک مشغول کار بوده‌ام، ولی متأسفانه شاخص‌های استاندارد محصولات ارگانیک ما با شاخص‌های کشورهای اروپایی 70 درصد متفاوت است، پس باید در حوزه شاخص‌ها و استاندارد‌سازی به صورت علمی وارد شویم.

ضرورت استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه روستاها

حسن عزیزی، کارشناس توسعه اقتصاد روستایی، هم گفت: با آقای سیف یک سامانه به نام «سامک» (سامانه ارتباط مردمی کشاورزی ایران) راه‌اندازی و در آن نهاد‌های تولید بذر را شناسایی کردیم و پنج نفر هم برای پاسخگویی در نظر گرفتیم. تقریباً یک‌هزار و 332 کارآفرین داریم که در حوزه صنایع و جلوگیری از سرمازدگی باغ‌ها می‌توان از آن‌ها دعوت کرد که با ما همکاری کنند. هدف این است که از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده شود؛ زیرا ما بانک‌های اطلاعاتی خوبی داریم.

باید به سمت بازار‌های خارجی حرکت کنیم

محسن گودرزی، کارشناس دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه روستایی، هم عنوان کرد: بازارهای مطرح‌شده فقط بازار‌های داخلی بودند. باید به بازار‌های خارجی هم اهمیت داده و بازاریابی انجام شود. بسته‌بندی صورت می‌گیرد، ولی بسته‌بندی ما از نظر استاندارد مطلوب نیست؛ خصوصاً در محصولی مثل زعفران بسته‌بندی باید مطلوب باشد.

در پایان جلسه زینلی، مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، گفت: باید نقاط ویژه‌ای را هدف‌گذاری و برای نظارت هم یک الگوی مشخص را عملیاتی کنیم تا روستاهای دیگر به سمت ما بیایند و از ما کمک بخواهند. به این منظور باید اولاً چند مکان مطالعاتی را به عنوان هدف در نظر بگیریم و ثانیاً در نخستین فرصت کارگروهی بین دو مجموعه تشکیل شود که بتواند تفاهم‌نامه بنویسد و آن را اجرایی کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 29 مرداد 97،شماره: 52933