چینش کابینه و ترکیب اعضای دولت شاید یکی از پر بحث‌ترین موضوعات پس از انتخابات ریاست جمهوری در محافل سیاسی و رسانه‌ای کشور باشد و در این میان برخی ویژگی‌های منحصر به فرد کابینه یازدهم از جمله رکورد پیر‌ترین کابینه تاریخ انقلاب اسلامی، حساسیت‌ها را برای ترکیب دولت دوازدهم دوچندان کرده است.

همواره اعتراض طیف وسیعی را بالا بودن سن کابینه در پی داشته تا آنجا که حتی رسانه‌های حامی دولت نیز کابینه یازدهم را «کابینه پیرمردها» می‌نامیدند.

از طرفی با نزدیک شدن به روزهای پایانی دولت یازدهم گمانه زنی‌ها درباره کابینه جدید هر روز بیشتر می‌شود عده‌ای از تغییرات ۵۰ درصدی سخن می‌گویند و برخی اخبار هم از تغییر اکثریت اعضای کابینه دوازدهم حکایت دارد. اصلاح‌طلبان هم که پیروزی مجدد روحانی در انتخابات را مدیون حمایت‌ها و رای‌های خود می‌دانند جدال برای تصاحب صندلی‌‌های وزارت و ریاست را آغاز کرده‌اند و خواهان تصدی پست‌‌های کلیدی بیشتر در دولت هستند. از این رو هر روز یک لیست جدید در رسانه هایشان منتشر می‌کنند و نام افراد موردنظر خود را در آن جای می‌دهند تا دولت را تحت فشار بگذارند. تا جایی که یکی از خبرنگاران اصلاح‌طلب در توئیتی از رواج کاسبی جدیدی میان برخی سیاسیون و مشاورین خبر داد که بر اساس آن در ازای گنجاندن نام افراد در «لیست گمانه‌زنی‌های وزرای پیشنهادی» و انتشار آن در رسانه‌ها از اشخاص پول دریافت می‌کنند.

* اصلاح‌طلبان گیوه برکشیده در صف اول دولت دوازدهم!

«در شرایطی که از کانال کولر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام برای سهم خواهی از آقای روحانی آدم می‌ریزد با چه کلیدی باید به اوضاع سروسامان داد؟» این روایت سهم خواهی برای کابینه دولت «یازدهم» از زبان سهیلا جلودارزاده است. حال روش سهم خواهی تغییر کرده است. کاسب‌کاران کابینه برای حضور افراد در لیست‌ها «قیمت» پیشنهاد می‌دهند تا در دوران پسابرجام شاهد شغل و پیشه‌ جدید در اردوگاه اصلاح‌طلبان بانام «کاسب کابینه» باشیم.

محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به سهم‌خواهی برخی اصلاح‌طلبان برای حضور در کابینه دوازدهم، گفته است: «من اصلا موافق سهم‌خواهی و سهم‌طلبی نیستم و نباید این‌گونه باشد.سهم‌خواهی از روحانی در چینش کابینه اصلا تفکر درستی نیست، مردم در ۲۹ اردیبهشت، ۲۴ میلیون رای به آقای روحانی دادند و از رئیس‌جمهور انتظار دارند به وعده‌هایش عمل کند، بنابراین دست رئیس‌جمهور در چینش کابینه باید باز باشد».

مشاور نام آشنا هم در کانال تلگرامی خود نوشت: «کاسبان به اصطلاح اصلاح‌طلبی که باج خواهی رسانه‌ای و سیاسی از رئیس‌جمهور را آغاز کرده اند، بدانند روحانی خاتمی نیست؛ نه تعارف می‌کند نه ماخوذ به حیا می‌شود.»

اما در میان مصادیق و گزینه‌های احتمالی تغییر که این روزها توسط رسانه‌های اصلاح‌طلب مورد بررسی قرار می‌گیرد، تقریبا همه وزرا را می‌شود دید اگرچه برخی وزرا و مسئولین مانند سیف، نعمت زاده، رحمانی فضلی، فرهادی، دانش آشتیانی و طیب نیا از سهم بیشتری در همه گمانه زنی‌ها برخوردارند.

در ادامه سناریوی فشار اصلاح‌طلبان، الیاس حضرتی نماینده مجلس شورای اسلامی چند روز پیش با انتشار توئیتری خبر داد که «محمود واعظی وزیر ارتباطات در تلاش است جایگزین ظریف در وزارت امور خارجه شود، ولی اقبالی در این زمینه ندارد.» خبری که موجب واکنش واعظی شد و وی به فاصله کوتاهی در پست اینستاگرامی خطاب به حضرتی نوشت: دکتر ظریف بهترین گزینه است.

* کابینه دوازدهم سهامی می‌شود؟

یکی دیگر از روزنامه‌های اصلاح‌طلب هم درباره اخبار مربوط به ترکیب کابینه دولت دوازدهم نوشت: در میان خبرهای مربوط، ابقای یک وزیر با شگفتی همراه شده و آن کسی جز «عبدالرضا رحمانی فضلی» نیست. طی چهار سال گذشته کارشناسان و تحلیل‌گران سیاسی او را مورد انتقاد قرار می‌دادند و بیان می‌کردند او آن‌طور که باید و شاید نتوانسته است سیاست‌های دولت را دنبال کند.

در همین رابطه نیز شرق نوشت : حسن روحاني براي تعيين ترکيب کابينه سه کارگروه را تشکيل داده است که پيشنهادهاي خود را به رئيس‌جمهور منتخب ارائه کرده‌اند، اگر چه گفته شده در نهايت اين شخص رئيس‌جمهوري است که انتخاب نهايي را انجام خواهد داد.

* منطق عجیب اصلاح‌طلبان برای چینش کابینه

همچنین پس از آنکه یکی از روزنامه‌های اصولگرا در یادداشتی دو ویژگی «جوان بودن و جهادی بودن کابینه را از لازمه‌های کابینه آینده» دانست و نوشت که رئیس‌جمهور«باید مدیریت جهادی و ساده‌زیستی را به عنوان شاخصه‌های اصلی انتخاب کابینه آینده در نظر بگیرد و اگر این مشخصه در دولت آینده بروز و ظهور کند موتور دولت در تمام زمینه‌ها را روشن می‌کند و بسیاری از مشکلات کشور حل و معیشت مردم را بهتر خواهدکرد ، عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی در روزنامه اعتماد در یادداشتی در اظهاراتی عجیب در‌باره منطق چیدن کابینه نوشت: «عضويت در كابينه يك پست سياسي است. متاسفانه در ايران به صورت بدي اين پست تعريف مي‌شود. آن را يك پست كارشناسي و تخصصي تلقي مي‌كنند. براي نمونه گمان مي‌كنند كه وزير نيرو حتما بايد كارشناس و متخصص برق باشد، وزير كشاورزي هم در رشته كشاورزي تحصيل كرده باشد و وزير بهداشت هم حتما پزشك متخصص باشد.»

به اعتقاد عبدی «تاكيد بر كارشناس بودن وزرا در حوزه وزارتي ممكن است نقطه منفي هم تلقي شود زيرا بنيان كارشناسي موجود در وزارتخانه را تحت‌الشعاع كارشناسي وزير قرار مي‌دهد. در حالي كه اگر وزير در موضوعي كارشناس خبره هم باشد و در راس وزارتخانه مورد نظر قرار گيرد بايد دور موقعيت و جايگاه كارشناسي خود را خط بكشد و به عنوان يك وزير يا مدير ايفاي نقش كند.»

عبدی با بیان این که «ركن اصلي سياست، مشاركت است»، افزود: «در واقع هدف سياست كسب قدرت از طريق جلب افزايش مشاركت عمومي است. در اين ساختار انتخاب رئيس‌جمهور براساس راي مردم است و نه معيارهاي كارشناسي. انتخاب وزير هم تا حدي (و نه دقيقا مثل رئيس‌جمهور) با همين منطق است.گفتنی است که این دیدگاه در میان فعالان سیاسی اصلاح‌طلب هم دیده می‌شود.

* حدادعادل: كشور را به ٢٠ سال قبل بازنگردانيد

از سوی دیگر غلامعلی حداد عادل عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در توصیه‌ای متفاوت در‌باره چینش کابینه دوازدهم گفت : کابینه دولت دوازدهم باید طوری باشد که کشور را به بیست سال پیش و تنش‌های آن زمان بازنگرداند.توصیه‌ای که گویا به مذاق رسانه‌های زنجیره‌ای خوش نیامد و این رسانه‌ها که بر سر سهم خواهی در کابینه دوازدهم همچنان در حال جدال بایکدیگرند توصیه حداد عادل را به تعیین تکلیف اصولگراها برای روحانی تعبیر کردند.

* مطالبه دانشجویان از کابینه دولت آینده چیست؟

نماینده جامعه اسلامی دانشجویان در پیش‌خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران در خصوصیات اعضای کابینه دولت جدید و مطالبات دانشجویان در این زمینه گفت : در کابینه دولت دوازدهم نباید عناصری پیر، ناکارآمد،‌ از نفس افتاده و دنیادوست حضور داشته باشند، از افرادی که وابسته به جناح و گروهی هستند یا از عناصر فتنه 88 و عناصر جاده صاف‌کن اسنادی مانند سند 2030 نباید استفاده شود.

نماینده جامعه اسلامی دانشجویان اظهار داشت: باید مراقب نفوذ افراد یا جریانات دشمن باشیم و مجلس باید در رد یا تأیید کابینه جدید دقت کرده و به افرادی مردمدار، مؤمن، انقلابی، تشنه خدمت و غیر وابسته به آمریکا رأی دهد.

وی اضافه کرد: باید روابطمان بر اساس اسناد بالادستی نظام باشد، امروز بسیاری از مشکلات ناشی از عدم توجه به اسناد بالادستی است در حالی که باید همواره با توجه به مصالح نظام و ملت پیش رویم.

* حاجی دلیگانی: دولت در معرفی کابینه دوازدهم «کارآمدی» را اصل قرار دهد

همچنین حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه، دولت هیچ مشورتی با مجلس شورای اسلامی درباره ترکیب کابینه دولت دوازدهم نداشته است، گفت: اینکه دولت محترم قصد مشورت با مجلس را برای کابینه ندارد، امری مثبت تلقی نمی‌شود؛ انتظار این است که دولت محترم با نمایندگان مجلس که نمایندگان مردم هستند درباره دغدغه‌های اساسی مردم و ترکیب کابینه مشورت و رایزنی داشته باشد.

وی گفت: اینکه می‌گوییم دولت درباره کابینه با مجلس رایزنی نکرده منظورمان مذاکره با مشورت رسمی است و شامل رایزنی با افراد پشت پرده نمی‌شود؛ ممکن است دولتی‌ها با برخی افراد و نمایندگان مجلس درباره کابینه دوازدهم گفت وگوهای مخفیانه داشته باشند اما رسماً از مجلس برای ترکیب کابینه مشورت گرفته نشده است.

حاجی دلیگانی در پایان گفت: امیدواریم ترکیب کابینه بر اساس نیازهای کشور باشد نه مطالبه برخی جریان‌های سیاسی. مشکلات اقتصادی کشور مردم را نگران کرده و انتظار می‌رود کابینه دوازدهم بر اساس کارآمدی و شایستگی به مجلس معرفی شود.

به هر ترتیب یک ماه دیگر به مراسم تحلیف رئیس‌جمهور و معرفی کابینه جدید فرصت باقی است و فضای رسانه‌های اصلاح‌طلب نشان می‌دهد علاقمندان زیادی چشم طمع به کرسی‌های کابینه دوم روحانی بسته‌اند.

به نظر می‌رسد ناکارآمدی بسیاری از وزارتخانه‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی در 4 سال گذشته لزوم بازنگری جدی در کابینه را امری حتمی می‌کند و انتظار این است که رئیس‌جمهور دوازدهم با کنار گذاشتن رویکرد جناحی وزرایی بر اساس شایستگی، کار آمدی، دغدغه‌مندی برای حل مشکلات مردم را برای کابینه دولت آینده برگزیند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه کیهان، تاریخ انتشار: 19 تیر 1396، کدخبر: ۱۰۸۴۴۷، www.kayhan.ir